Antropologie en Sociaal Werk

Inleiding 8

1 De sociaal werker als antropoloog 17
1.1 Casus: een antropoloog op veldwerk 18
1.2 Culturele antropologie 18
1.3 Cultuur 19
1.4 Veldwerk en participerende observatie 22
1.5 Thick description en het wezen van de Ander 24
1.6 Veldwerk en outreachend werken 25
1.7 Het structureel functionalisme 28
1.8 Conflictsociologie 31
1.9 Symbolisch interactionisme 33
Samenvatting 37
Begrippenlijst 38

2 Outreachend werken, radicalisering en de 9/11-mythe van Jean Baudrillard 41
2.1 Casus: een outreachend werker op huisbezoek 42
2.2 Outreachend werken 43
2.3 Superdiversiteit 45
2.4 Polarisatie, fundamentalisme en radicalisering 48
2.5 Islamofobie 51
2.6 Occidentalisme 55
2.7 Tribalisme 56
2.8 Mythevorming 58
2.9 Condicion migrante 62
Samenvatting 65
Begrippenlijst 66

3 Netwerkbenadering, Eigen Kracht-conferentie en de indiaanse Peyote cult 71
3.1 Casus: Eigen Kracht-conferentie 72
3.2 De netwerkbenadering 73
3.3 De Eigen Kracht-conferentie 73
3.4 Persoonlijke identiteit 75
3.5 Sociale identiteit 80
3.6 Eigen kracht als religieuze Peyote cult 84
3.7 Eigen Kracht-conferentie als neo-tribe 89
3.8 Eigen Kracht-conferentie als repressieve overheid 91
Samenvatting 94
Begrippenlijst 95

4 Diagnose, het politieke lichaam en het overgangsritueel van Arnold van Gennep 99
4.1 Casus: een jongen met ADHD 100
4.2 Intake en diagnose 101
4.3 Politieke lichaam 105
4.4 De actieve patiënt 109
4.5 Medicalisering van de samenleving 112
4.6 Diagnose en sociale acceptatie 115
Samenvatting 122
Begrippenlijst 123

5 Preventie, vrouwenhandel en het termietenorakel van de Azande 127
5.1 Casus: illegale prostitutie 128
5.2 Signalering van vrouwenhandel 129
5.3 Push- en pullfactoren van vrouwenhandel 130
5.4 Preventie 136
5.5 Divinatietechnieken 139
5.6 Betekenis en functie van divinatietechnieken 141
5.7 Kritiek op het rationele preventiemodel 144
Samenvatting 150
Begrippenlijst 151

6 Armoedebestrijding, sociale ongelijkheid en sociaal werk
als reinigingsrite 155
6.1 Casus: een verhaal over armoede 156
6.2 Armoede in Nederland 157
6.3 Sociale ongelijkheid 160
6.4 De culturele betekenis van armoede 168
6.5 Armoedebestrijding als reinigingsritueel 175
6.6 De functie van armoede 178
Samenvatting 183
Begrippenlijst 184

7 Mantelzorg, burn-outsamenleving en de Kula-ringen van de Trobrianders 189
7.1 Casus: overbelaste mantelzorger 190
7.2 Mantelzorg 190
7.3 Community care 192
7.4 Ruil- en gifteconomie 195
7.5 Mantelzorg als totaal sociaal feit 197
7.6 Mantelzorg als sociaal contract 204
7.7 Burn-outsamenleving door mantelzorg 209
Samenvatting 212
Begrippenlijst 213

8 Casemanagement, alzheimer en de dramaturgische voorstelling van Erving Goffman 217
8.1 Casus: een verbaasde casemanager 218
8.2 De casemanager 219
8.3 De tussenruimte 222
8.4 Existentiële problemen en dementie 223
8.5 De dramaturgische voorstelling 226
8.6 Verstoorde waarneming 228
8.7 De etnografische positie 235
8.8 De vreemdeling 237

Samenvatting 240
Begrippenlijst 241
Literatuurlijst 245
Over de auteur 255
Register 256