Pensioenregelingen

Voorwoord / 11

Lijst van afkortingen / 13

1 Inleiding / 15

2 Het aanvullend pensioen / 19

2.1 Pensioenovereenkomsten, pensioenregelingen / 19
2.1.1 Inleiding / 19
2.1.2 De middelloonregeling / 21
2.1.3 De eindloonregeling / 23
2.1.4 Beschikbarepremieregeling / 24
2.1.5 Kapitaalovereenkomst / 26
2.1.6 Combinatieregeling / 26
2.1.7 Collectieve beschikbarepremieregeling (CDC) / 27
2.2 Verhouding tussen de eerste en de tweede pijler / 28
2.2.1 De franchise en de pensioengrondslag / 28
2.2.2 De franchise en deeltijdwerkers / 29
2.3 Pensioensoorten / 30
2.3.1 Ouderdomspensioen / 30
2.3.2 Nabestaandenpensioen / 30
2.3.2.1 Weduwe-, weduwnaars- en partnerpensioen / 31
2.3.2.2 Anw-hiaatpensioen, tijdelijk partnerpensioen, nabestaandenoverbruggingspensioen / 32
2.3.2.3 Wezenpensioen / 32
2.3.2.4 Financiering van het partnerpensioen / 33
2.3.2.5 Keuzerecht partnerpensioen / 33
2.3.3 Arbeidsongeschiktheid / 34
2.3.3.1 Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid / 34
2.3.3.2 Arbeidsongeschiktheidspensioen / 34
2.4 Verboden onderscheid in pensioenregelingen / 35
2.4.1 Mannen en vrouwen / 35
2.4.2 Burgerlijke staat / 36
2.4.3 Aard van het dienstverband / 36
2.4.4 Leeftijd / 37
2.4.5 Handicap of chronische ziekte / 37
2.5 De uitvoering van de pensioenovereenkomst / 38
2.5.1 Bedrijfstakpensioenfonds / 38
2.5.2 Ondernemingspensioenfonds / 39
2.5.3 Algemeen pensioenfonds / 40
2.5.4 Premiepensioeninstelling / 40
2.5.5 Rechtstreeks onderbrengen bij een levensverzekeringsmaatschappij / 40
2.6 Financieel toetsingskader / 41
2.7 Pension Fund Governance / 42
2.8 Ontwikkelingen / 45
2.8.1 Doorsneesystematiek / 46

3 Fiscale begeleiding en begrenzing van pensioen / 47

3.1 Inleiding / 47
3.2 Wet op de loonbelasting 1964 / 47
3.2.1 Loon: de hoofdregel / 47
3.2.2 Loon: de omkeerregel / 48
3.3 Pensioen in de zin van de Wet LB 1964 / 49
3.3.1 Totstandkoming pensioendefinitie / 49
3.3.2 Wet fiscale behandeling van pensioenen / 51
3.3.3 Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloopregeling / 51
3.3.4 Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd / 52
3.3.5 Witteveen 2015 / 54
3.4 Fiscale begeleiding van pensioenen / 56
3.4.1 Pensioensoorten / 56
3.4.2 Kring van gerechtigden / 57
3.4.3 Toegestane verzekeraars / 58
3.4.4 Afkoopverbod / 58
3.4.5 Splitsing bovenmatige regelingen / 59
3.5 Fiscale grenzen van pensioenvormen / 59
3.5.1 Ouderdomspensioen: art. 18a Wet LB 1964 / 59
3.5.2 Partnerpensioen: art. 18b Wet LB 1964 / 61
3.5.3 Wezenpensioen: art. 18c Wet LB 1964 / 64
3.5.4 40 3/4 -deelnemingsjarenpensioen: art. 18e Wet LB 1964 / 65
3.5.5 Nabestaandenoverbruggingspensioen: art. 18f Wet LB 1964 / 66
3.5.6 Arbeidsongeschiktheidspensioen / 67
3.5.7 Toegestane overschrijding fiscale grenzen / 67
3.5.7.1 Na-indexatie / 68
3.5.7.2 Waardeoverdracht / 68
3.5.7.3 Aanpassing aan pensioenrichtleeftijd / 69
3.6 AOW / 70
3.6.1 Inbouwmethode / 70
3.6.2 Franchise / 71
3.6.3 Afwijkende franchises: partner- en wezenpensioen / 73
3.7 Beschikbarepremieregelingen / 74
3.7.1 Hanteren middelloonstelsel / 74
3.7.2 Toetsing fiscale maxima / 75
3.8 Loonbestanddelen, diensttijd en deelnemingsjaren / 77
3.8.1 Diensttijd: art. 10a Uitv.besl. LB 1965 / 77
3.8.2 Uitbreiding diensttijd voor partner- en wezenpensioen / 78
3.8.3 Salarisbestanddelen: art. 10b Uitv.besl. LB 1965 / 79
3.9 Verboden handelingen / 80
3.9.1 Wijzigingen van regelingen / 80
3.9.2 Afkoop, vervreemding en prijsgeven / 81
3.10 Directeur-grootaandeelhouder / 82
3.10.1 Algemeen / 82
3.10.2 Wetsvoorstel uitfasering pensioen in eigen beheer / 83
3.10.3 Uitwerking Wet uitfasering pensioen in eigen beheer / 86
3.11 Wet VPL en overgangsrecht / 89
3.11.1 Vormen van vroegpensioen / 90
3.11.2 Overbruggingspensioen / 90
3.11.3 VUT / 90
3.11.4 Prepensioen / 91
3.11.4.1 Tijdelijke regeling / 91
3.11.4.2 Hoogte prepensioenuitkeringen / 91
3.11.4.3 Nabestaandenuitkeringen voor VUT en prepensioen / 92
3.11.5 Gevolgen Wet VPL voor vroegpensioen / 92
3.11.5.1 Overbruggingspensioen en prepensioen / 92
3.11.5.2 VUT-regelingen / 92
3.11.6 Overgangsrecht VPL / 95
3.11.6.1 Bestaande regeling voor VUT, prepensioen en overbruggingspensioen / 95
3.11.6.2 Werknemers geboren vóór 1950 / 96
3.11.7 Bestaande aanspraken op vroegpensioen / 96
3.11.7.1 Omzetting aanspraken / 96
3.11.7.2 Afkoop prepensioen / 97
3.11.8 Arbeidsongeschiktheid en overgangsrecht / 97
3.12 Overgangsrecht Wet VAP en Wet Witteveen 2015 / 98
3.13 Nettosparen / 98

4 Pensioenrechten bij ontslag / 101

4.1 Ontslagaanspraken / 101
4.1.1 Ontslagrechten in een uitkeringsovereenkomst / 101
4.1.2 Ontslagrechten in een kapitaalovereenkomst / 102
4.1.3 Ontslagrechten in een premieovereenkomst / 102
4.1.4 Partnerpensioen / 102
4.1.5 Aanspraken op voorwaardelijk pensioen / 102
4.1.6 Afkoop kleine pensioenen / 103
4.2 Pensioenbreuk / 103
4.2.1 Toeslagverlening / 105
4.2.2 Waardeoverdracht / 105

5 Flexibilisering van pensioen / 111

5.1 Vervroeging van ouderdomspensioen / 111
5.1.1 Pre-Witteveen / 111
5.1.2 Witteveen-regime / 111
5.1.3 VPL-regime / 112
5.1.4 Oorzaken lager ouderdomspensioen / 112
5.1.5 Vervroeging van andere pensioensoorten / 115
5.2 Uitstel van pensioen / 115
5.2.1 Extra dienstjaren / 116
5.2.2 Actuariële oprenting / 116
5.2.3 Fiscale grenzen bij uitstel / 117
5.2.4 Overige pensioensoorten / 119
5.2.5 Uitstel en vervroeging bij beschikbare premieregelingen / 119
5.3 Uitruil van pensioensoorten / 119
5.3.1 Keuzerecht partnerpensioen in ouderdomspensioen / 120
5.3.2 Keuzerecht ouderdomspensioen in partnerpensioen / 122
5.3.3 Fiscale uitruilmogelijkheden / 123
5.3.4 Fiscale grenzen aan uitruil / 123
5.4 Variabele uitkeringen / 124
5.5 Bijsparen / 125
5.5.1 Fiscale ruimte en faciliëring / 125
5.5.2 Inhaal en inkoop / 126
5.6 Wet verbeterde premieregeling / 127

6 Scheiding en pensioen / 129

6.1 De toedeling van het partnerpensioen / 129
6.2 Verdeling van het ouderdomspensioen / 131
6.2.1 Verdeling van het ouderdomspensioen in de periode tot 1 mei 1995 / 131
6.2.2 Scheidingen sinds 1 mei 1995 / 132
6.2.2.1 Afwijkingsmogelijkheden / 134
6.3 Dga en pensioen bij scheiding / 135

Bijlage I / 137

Bijlage II: Loonheffingen, inkomstenbelasting. Pensioenen; beschikbarepremieregelingen en premie- en kapitaalovereenkomsten en nettopensioenregelingen / 145

Trefwoordenregister / 167