Asser 6-II De verbintenis in het algemeen, tweede gedeelte

Voorwoord bij eerdere drukken IX
Voorwoord bij de vijftiende druk XV
Uitgebreide inhoudsopgave XIX
Enige afkortingen XXXI
Lijst van verkort aangehaalde werken XXXIII

Hoofdstuk 1 - Wettelijke verplichtingen tot schadevergoeding 1
1.1 Inleidende opmerkingen 1
1.2 Begrip, aard en begroting van de schade 10
1.3 Oorzakelijk verband 45
1.4 Vermindering van de schadevergoeding (voordeelverrekening en ‘eigen schuld’ van de benadeelde) 103
1.4.I Verrekening van voordeel 104
1.4.II ‘Eigen schuld’ van de benadeelde 114
1.5 Aansprakelijkheid van verschillende personen 138
1.6 Vergoeding van de ideële schade 144
1.7 Schade door letsel of overlijden 153
1.7.I Letselschade 154
1.7.II Schade door overlijden 163
1.7.III Regresrechten 171
1.8 Matiging en limitering van schadevergoeding 178

Hoofdstuk 2 - Verbintenissen tot betaling van een geldsom 191
2.1 De begrippen geld en geldschuld 191
2.2 De wijze van betaling 194
2.3 De plaats van betaling 209
2.4 Wettelijke rente 210

Hoofdstuk 3 - Verrekening 219

OVERGANG VAN VORDERINGEN EN SCHULDEN EN AFSTAND VAN
VORDERINGEN 249
Inleidende opmerkingen 251
Hoofdstuk 4 - Gevolgen van overgang van vorderingen 253

Hoofdstuk 5 - Subrogatie 265
5.1 Het begrip subrogatie; de wettelijke systematiek 265
5.2 De gevallen van subrogatie 272
5.3 Rechtsgevolgen van subrogatie 277
5.3.I Inleiding 277
5.3.II Additionele rechtsgevolgen bij subrogatie overeenkomstig art. 6:150 BW 278
5.3.III Additionele rechtsgevolgen van subrogatie in het algemeen 284
Hoofdstuk 6 - Schuld- en contractsoverneming 289
6.1 Inleidende opmerkingen 289
6.2 Schuldoverneming 293
6.3 Contractsoverneming 300
Hoofdstuk 7 - Afstand en vermenging 305
7.1 Afstand 305
7.1.I Algemene opmerkingen. Totstandkoming 305
7.1.II Schuldvernieuwing 312
7.2 Vermenging 325

RECHTSVORDERINGEN 331
Inleidende opmerkingen 333

Hoofdstuk 8 - De rechtsvordering tot nakoming; reële executie 335

Hoofdstuk 9 - Bevrijdende verjaring 349
9.1 Begripsbepaling en strekking 359
9.2 Werking van de extinctieve verjaring 366
9.3 Afstand van verjaring 370
9.4 Tijdsduur van de extinctieve verjaring; verschillende verjaringen 374
9.4.I Aanvang en voltooiing van de extinctieve verjaring van art. 3:306 BW 374
9.4.II Aanvang en voltooiing van de extinctieve verjaring van art. 3:307-3:311 BW 377
9.4.III De algemene verjaringstermijn van twintig jaar 378
9.4.IV De korte verjaringen van vijf jaar van art. 3:307-3:312 BW 379
9.4.V Verspreide bepalingen betreffende verjaring 397
9.4.VI Contractuele verjaringstermijnen 399
9.5 Stuiting van de verjaring 400
9.6 Verlenging van de verjaring 407
9.7 Vervaltermijnen 410
Zakenregister 419
Wetsartikelenregister 427
Jurisprudentieregister 439
Inhoudsopgave

1 Wettelijke verplichtingen tot schadevergoeding 1

1.1 Inleidende opmerkingen 1
1 Afdeling 6.1.10 BW: wettelijke verplichting tot schadevergoeding
2 Vervolg
3 Vervolg
4 Afdeling 6.1.10 BW geldt niet voor contractuele verplichting tot schadevergoeding
5 Afdeling 6.1.10 BW is niet uitputtend
6 Relevantie concrete aansprakelijkheidsgrond
7 Overgangsrecht
8 Rechtsvergelijking
9 Europees recht
10 Vervolg
10a Fundamentele rechten
11 Vervolg
12 Plan van behandeling
1.2 Begrip, aard en begroting van de schade 10
13 Begrip schade
14 Schade is in beginsel feitelijk nadeel
15 Literatuur
16 Rechtsvergelijking
17 Rechtsvergelijking betreffende contractuele aansprakelijkheid
18 Rechtsvergelijking betreffende buitencontractuele aansprakelijkheid
19 Europees recht: algemene en specifieke eisen gesteld aan schadevergoeding
20 Vervolg, enkele bijzondere Unierechtelijke regelingen
21 Schadevergoeding (anders dan) in geld
22 Vervolg; verschillen schadevergoeding in natura en nakoming
23 Verschillen schadevergoeding in natura en nakoming
24 Te vergoeden schade: vermogensschade en ander nadeel
25 Vermogensschade: verlies en winst
26 Verlies en winst vs. negatief en positief belang
27 Zaakschade, persoonsschade, zuivere vermogensschade
28 Art. 6:96 lid 2 BW: vergoedbare kosten
28a Art. 6:96 lid 2 onder a BW: redelijke kosten ter voorkoming of beperking van schade
29 Art. 6:96 lid 2 onder b BW: redelijke kosten ter vaststelling van schade en Aansprakelijkheid
30 Art. 6:96 lid 2 onder c BW: redelijke kosten ter verkrijging van voldoening buiten rechte
30a Art. 6:96 lid 3 BW: verhouding art. 6:96 onder b en c BW en art. 241 Rv
30b Art. 6:96 lid 4 BW
30c Art. 6:96 lid 5-7 BW
30d Varia
30e Andere kosten dan in art. 6:96 lid 2 BW genoemd
31 Schadevergoeding strekt ertoe schuldeiser te brengen in toestand zonder
schadeveroorzakend feit
32 Waardering schade
33 Schuldeiser stelt en bewijst schade
34 Art. 6:97 BW: schatten omvang schade; wettelijke beperkingen daarvan
35 Abstracte wijze van vaststelling schade
36 Voorbeelden abstracte wijze van vaststelling schade
37 Argumenten voor en tegen abstracte wijze van vaststelling schade
38 Abstracte wijze van vaststelling schade: hulpmiddel, geen rechtsregel
39 Verband wijze van vaststelling schade en opeisbaarheid vordering
40 Vaststelling gederfde winst: steeds waarschijnlijkheidsberekening
41 Schade: geleden en in toekomst te lijden
42 Begroting toekomstige schade
43 Verband wijze van berekening schade en tijdstip waarop zij ontstaat
44 Wettelijke rente
45 Vergoedbaarheid van door derde geleden schade
46 Vervolg

1.3 Oorzakelijk verband 45
47 Oorzakelijk verband als vereiste voor vergoeding schade
48 Europees recht
49 Vervolg
50 Aannemen oorzakelijk verband in twee stappen: c.s.q.n. en toerekening naar redelijkheid
51 Kritiek op stap 1: condicio sine qua non-vereiste
52 Rechtsvergelijking
53 Normatieve toetsing: verschillende theorieën
54 Vervolg
55 Vervolg
56 Adequatie-theorie c.q. leer der redelijke voorzienbaarheid
57 Leer der redelijke toerekening
58 Redelijke toerekening t.a.v. aannemen oorzakelijk verband én vaststellen omvang schadevergoeding
59 Voorbeelden: Waterwingebied
60 Overige voorbeelden
61 Redactie art. 6:98 BW
62 Discussie over redactie art. 6:98 BW
63 Redelijkheid toerekening afhankelijk van alle omstandigheden
64 Vier deelregels van Brunner
65 Vervolg
66 Vervolg
67 Vervolg
68 Vuistregels voor verwante terreinen; aanvullingen
69 Voorzienbaarheid schade als factor voor redelijke toerekening
70 Redelijke toerekening en niet nakoming verbintenis; Rechtsvergelijking
71 Voorzienbaarheid: a. feitelijke omstandigheden, b. ervaring en algemene kennis
72 Vervolg
73 Voorzienbaarheid: c. graad van waarschijnlijkheid
74 Rechtsvergelijking
75 Vervolg
76 Bewijs van oorzakelijk verband: onderscheid c.s.q.n. (art. 150 Rv en ‘omkeringsregel’) en
redelijke toerekening (rechtsvraag)
77 Vervolg ‘omkeringsregel’
78 Vervolg
79 Onzekerheid omtrent schade en oorzakelijk verband; kansschade en waarschijnlijkheid
79a Voorbeeld: emissies vanuit een fabriek
80 Samenhang onzekerheid schade en onzekerheid oorzakelijk verband; kansschade
80a Vervolg
80b Vervolg
81 Loslaten c.s.q.n.-eis bij onzekerheid omtrent veroorzaking
81a Vervolg
81b Vervolg
81c Kans en waarschijnlijkheid: theorievorming n.a.v. een concrete casus
81d Vervolg
82 Redelijke toerekening is rechtsvraag; bewijs toekomstige schade
83 Redelijke toerekening: vaststellen oorzakelijk verband en omvang schade
84 Oorzakelijk verband bij nalaten
85 Eventuele andere oorzaken
86 Meer (mogelijke) veroorzakers
87 Afzonderlijk werkende oorzaken
88 Na elkaar volgende ‘oorzaken’
89 Vervolg
90 Latere gebeurtenis in risicosfeer benadeelde
91 Art. 6:99 BW
92 Vereisten voor toepassing art. 6:99 BW; Des-arrest
93 Discussie Des-arrest
94 Voorbeelden
95 Vereiste: gehele schade mogelijk veroorzaakt
96 Literatuur, sluipende schade, groepsaansprakelijkheid
97 Rechtsvergelijking

1.4 Vermindering van de schadevergoeding (voordeelverrekening en ‘eigen schuld’ van de benadeelde) 103
98 Vermindering schadevergoeding: drie redenen

1.4.I Verrekening van voordeel 104
99 Verrekening van voordeel
99a Welke voordelen: dezelfde gebeurtenis (condicio sine qua non)
100 Dezelfde gebeurtenis in vroegere rechtspraak
100a Welke voordelen: werkelijk genoten, toerekeningsverband
101 Redelijke toerekening voordeel
102 Voorbeelden; verhouding redelijke toerekening en adequatie-leer
103 Op welke schadeposten wordt voordeel toegerekend?
104 Verrekening van voordelen uit verzekering
105 Voordeel door schuldenaar genoten
106 Voorbeelden afgifte van winst buiten art. 6:104 BW

1.4.II ‘Eigen schuld’ van de benadeelde 114
107 Art. 6:101 BW: ‘eigen schuld’
108 Toepassingsvoorwaarden art. 6:101 BW
109 Invloed eigen schuld op schadevergoeding
110 Ratio evenredige verdeling schade
111 Rechtsvergelijking
112 Europees recht
113 Vervolg
114 Art. 6:101 BW: toerekening van omstandigheden
115 Omstandigheden buiten normschending en/of verwijtbaarheid voor risico benadeelde
116 Vervolg
117 Ontoerekeningsvatbaarheid en jeugdige leeftijd benadeelde, 100%- en 50%-regel
118 Vervolg
119 Verhouding redelijke toerekening op grond van art. 6:98 BW en toerekening aan benadeelde op grond van art. 6:101 BW
120 Invloed wettelijk aansprakelijkheidsstelsel
121 Afweging wederzijdse ‘schuld’, voorbeelden
122 Vervolg
123 Vervolg
124 Controle rechterlijk oordeel aan de hand van stappen
125 Schadebeperking door benadeelde en kosten daarvan
126 Vervolg
127 Schade veroorzaakt door verzaken schadebeperkingsplicht
128 Risicoaanvaarding
129 Vervolg
130 Vervolg
131 Risicoaanvaarding heeft geen zelfstandige juridische betekenis
132 Volgorde toepasselijke regels t.a.v. verrekening van voordeel
1.5 Aansprakelijkheid van verschillende personen 138
133 Hoofdelijke verbondenheid tot vergoeding van schade
134 Aansprakelijkheid voor het geheel; eigen schuld benadeelde
135 Intern regresrecht
136 Eigen schuld benadeelde t.a.v. verschillende schuldeisers afzonderlijk in aanmerking
137 Vervolg
138 Vervolg
1.6 Vergoeding van de ideële schade 144
139 Ideële schade
140 Vervolg, voorbeelden, discussie
141 Vergoeding, genoegdoening, handhaving
142 Art. 6:106 BW: limitatief aantal gevallen, vaststellen naar billijkheid
143 Drie gevallen: art. 6:106 lid 1 onder b
144 Vervolg
145 Drie gevallen: art. 6:106 lid 1 onder a BW
146 Drie gevallen: art. 6:106 lid 1 onder c
147 Overgang van en beslag op recht ideële schadevergoeding
148 Grens vermogensschade en ideële schade
1.7 Schade door letsel of overlijden 153
149 Schade door letsel of overlijden

1.7.I Letselschade 154
150 Recht op schadevergoeding van benadeelde met letsel
151 Vervolg
152 Recht van derden op schadevergoeding
153 Kring van benadeelden en schadeposten in wetsontwerp
154 Schadeposten in definitieve wet: limitatief
155 Art. 6:107a BW: verhaalsrecht werkgever
156 Verweer aansprakelijke ten opzichte van derde
157 Verrekening van uitkering op grond van sommenverzekering
158 Art. 6:107 lid 3 BW en art. 6:108 lid 4 BW

1.7.II Schade door overlijden 163
159 Schadevergoeding aan derden bij overlijden: limitatief aantal personen en schadeposten
160 Vergoedbare schade is gederfd levensonderhoud
161 Art. 6:108 lid 1 onder b-d BW
162 Verband schadevergoeding op grond van art. 6:108 BW en alimentatie
163 Vervolg
164 Omvang schadevergoeding en toekomstverwachtingen
165 Diverse vormen veroordeling
166 Verweer aansprakelijke ten opzichte van derde
167 Verrekening van uitkering op grond van sommenverzekering

1.7.III Regresrechten 171
168 Vordering van derde op grond van wettelijk regresrecht
169 Vervolg
170 Regresrecht op grond van Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
171 Bedrijfsongeval: verhouding privaatrechtelijk regime en sociale zekerheidsregime
172 Regresvordering uitkerende instantie
173 Vervolg
174 Civiel plafond
175 Uitsluiting regresrecht bij aantal risicoaansprakelijkheden
1.8 Matiging en limitering van schadevergoeding 178
176 Matiging en limitering van schadevergoeding
177 Wetshistorie art. 6:109 BW
178 Art. 6:109 BW: algemene matigingsbevoegdheid
179 Factoren bij beoordeling matiging
180 Voorbeelden relevante omstandigheden: 1. aard van de aansprakelijkheid
181 Voorbeelden relevante omstandigheden: 2. tussen partijen bestaande rechtsverhouding
182 Voorbeelden relevante omstandigheden: 3. draagkracht
183 Voorbeelden relevante omstandigheden: 4. overige
184 Vervolg
185 Verhouding matigingsrecht en vaststelling ideële schade naar billijkheid
186 Uitspraak op grond van art. 6:109 BW stelt omvang schadevergoeding vast geen ontbindende voorwaarde of hiermee strijdig beding
187 Geen matiging indien verzekering(splicht)
188 Limitering van aansprakelijkheid bij AMvB
189 Vervolg

2 Verbintenissen tot betaling van een geldsom 191

2.1 De begrippen geld en geldschuld 191
190 Geldverbintenis
191 Geld als rekeneenheid en/of object, vervolg
192 Geld als object: vervangbare zaak met bijzondere kenmerken
193 Verschil geldschuld en geldvoorwerpenschuld; betalen in bepaalde valuta; toepassingsbereik afd. 6.1.11 BW

2.2 De wijze van betaling 194
194 Voldoening verbintenis tot betaling geldsom
195 Gangbaar geld
196 Afwijken van het nominaliteitsbeginsel
197 Vervolg
198 Vervolg
199 Betaling van valutaschuld
200 Vervolg
201 Koers in geval van omrekening; schade in vorm van koersverschil
202 Koers bij omrekening oneigenlijke valutaschuld
203 Girale betaling geldschuld; rechtsgevolgen onbevoegdheid tot girale betaling
204 Vervolg
205 Tijdstip girale betaling
206 Pinnen, chippen; Europees recht; UNCITRAL
207 Geschriften die recht op verkrijging van geld belichamen
208 Vervolg

2.3 De plaats van betaling 209
209 Plaats van betaling
210 Plaats van betaling geldschulden
211 Vervolg

2.4 Wettelijke rente 210
212 Schadevergoeding bij vertraging in de nakoming: wettelijke rente
213 Fixatielijst: vaste maatstaf wettelijke rente
214 Art. 6:119 BW: wettelijke rente over geldsom; buitengerechtelijke kosten verzuim
215 Europees recht t.a.v. handelsovereenkomst
216 Regeling naar BW (oud); regime t.a.v. boete
217 Rente over vervallen wettelijke rente
218 Verhouding contractueel bedongen rente en wettelijke rente
219 Wettelijke uitzonderingen

3 Verrekening 219
220 Tenietgaan verbintenis door verrekening
221 Vergelijkbare rechtsfiguren: betaling en opschorting
222 Rechtsgevolgen bevoegdheid tot respectievelijk verklaring tot verrekening
223 Beperken en uitbreiden verrekeningsbevoegdheid
224 Vereisten voor geldige verrekening
225 Vereiste 1: twee personen wederkerig elkaars schuldenaar
226 Vereiste 2: te vorderen prestatie beantwoordt aan de schuld
227 Vereiste 3: schuldenaar bevoegd schuld te betalen
228 Vereiste 4: afdwingbaarheid vordering schuldenaar. Ten vierde
229 (Geen) vormvereisten verrekeningsverklaring
230 Terugwerkende kracht verrekening; uitzonderingen
231 Uitzonderingen, vervolg
232 Uitzonderingen op wettelijke vereisten voor verrekening
233 Verrekening met gecedeerde tegenvordering voortvloeiend uit dezelfde rechtsverhouding
234 Verrekening met gecedeerde tegenvordering niet voortvloeiend uit dezelfde rechtsverhouding
235 Verrekening met vordering die is belast met beslag of beperkt recht
236 Art. 6:130 lid 1 BW: contractuele afwijkingen; analoge toepassing; overgangsrecht
237 Verrekening mogelijk ondanks verjaring
238 Verrekening ondanks verleend uitstel van betaling of van executie respectievelijk ondanks overmacht schuldenaar
239 Geen verrekening als schuldenaar betaling had kunnen weigeren
240 Oudere bevoegdheid tot verrekening als verweer tegen latere verrekening
241 Verrekening als verweer tegen ontbinding
242 Wettelijke uitzonderingen, onder andere faillissement
243 Toewijsbaarheid vordering ondanks beroep op verrekening
244 Vervolg
245 Geen verrekening wegens bijzondere aard van de schulden
246 Wettelijke bepalingen; publiekrechtelijke schulden
247 Imputatieregels t.b.v. volgorde meer schulden aan één zijde
248 Verrekening in geval van niet op zelfde plaats betaalbare schulden: schadevergoeding
249 Beroep derde op verrekeningsbevoegdheid schuldeiser jegens wederpartij
250 Rekening-courant: verrekening op grond van overeenkomst
251 Verscheidene typen rekening-courantverhoudingen (aard schulden, hoedanigheid partijen)
252 Rekening-courantverhouding: hulpovereenkomst, geen schuldvernieuwing,doorlopende verrekening
253 Rechtsgevolgen van kenmerken rekening-courantverhouding
254 Imputatieregels; opeisbaarheid saldo; bezwaren saldo

OVERGANG VAN VORDERINGEN EN SCHULDEN EN AFSTAND VAN VORDERINGEN 249
Inleidende opmerkingen 251
255 Inhoud van titel 6.2 BW
256 Rechtsvergelijking

4 Gevolgen van overgang van vorderingen 253
257 Vordering gaat over inclusief nevenrechten
258 Afhankelijke rechten; voorbehouden eigendom
259 Retentierecht, voorrechten
260 Recht op bedongen rente, dwangsommen
261 Geen nevenrechten: bevoegdheden tot beëindiging rechtsverhouding, recht op schadevergoeding; varia. Geen nevenrechten
262 Verplichtingen vorige schuldeiser
263 Vorige schuldeiser staat in voor nakoming
264 Schuldenaar behoudt verweermiddelen
265 Vervolg
266 Vervolg
267 Vervolg
268 Vordering aan order of toonder: mogelijkheden schuldenaar tot verweer beperkt

5 Subrogatie 265

5.1 Het begrip subrogatie; de wettelijke systematiek 265
269 Subrogatie: indeplaatsstelling derde in rechten schuldeiser na betaling
270 Doel subrogatie: versterken positie betalende derde
271 Wezen van subrogatie: theorieën
272 Derde betaalt schuldeiser in eigen naam; rechtsgevolgen
273 Begrip betaling in het kader van wettelijke subrogatie: ruim
274 Schulden waarop subrogatie betrekking kan hebben
275 Gedeeltelijke betaling: evenredig deel van vordering en nevenrechten gaat over
276 Verschillen subrogatie en cessie

5.2 De gevallen van subrogatie 272
277 Art. 6:150 BW: vier gevallen van subrogatie
278 Subrogatie indien derde is uitgewonnen of heeft betaald
279 Subrogatie indien derde betaalt ter voorkoming van uitwinning of bedreiging vorderingsrecht
280 Vervolg
281 Vervolg
282 Subrogatie indien derde betaalt op grond van aan schuldeiser bekende overeenkomst
283 Bescherming derde indien schuldeiser prestatie weigert

5.3 Rechtsgevolgen van subrogatie 277

5.3.I Inleiding 277
284 Rechtsgevolgen subrogatie

5.3.II Additionele rechtsgevolgen bij subrogatie overeenkomstig art. 6:150 BW 278
285 Subrogatie en hoofdelijk verbonden medeschuldenaren
286 Overgang rechten schuldeiser jegens derden voor zover schuld hun aangaat
287 Omslag onvoldaan gebleven vorderingen
288 Omslag naar evenredigheid
289 Volgorde verhaal
290 Ratio stelsel art. 6:152 BW; varia

5.3.III Additionele rechtsgevolgen van subrogatie in het algemeen 284
291 Recht op bedongen rente
292 Benadeling positie gesubrogeerde door schuldeiser
293 Vervolg
294 Art. 6:154 BW: toepasselijkheid, sanctie

6 Schuld- en contractsoverneming 289

6.1 Inleidende opmerkingen 289
295 Schuld- en contractsoverneming
296 Vervolg
297 Rechtsgevolgen overneming van een schuld door een derde
298 Rechtsgevolgen hangen af van houding crediteur: drie mogelijkheden

6.2 Schuldoverneming 293
299 Schuldoverneming: derde neemt schuld over, schuldeiser geeft toestemming
300 Toestemming door schuldeiser
301 Rechtspositie derden, varia
302 Verweermiddelen nieuwe schuldenaar
303 Vervolg; verweermiddelen schuldeiser tegen nieuwe schuldenaar
304 Uitoefening nevenrechten na overgang
305 Uitzonderingen: nevenrecht gaat teniet ter bescherming van derden
306 Uitzonderingen: voorrecht op aan schuldenaar toebehorende goederen gaat teniet
307 Rechtsvergelijking
6.3 Contractsoverneming 300
308 Contractsoverneming: derde neemt contract over, wederpartij werkt mee
309 Hele rechtsverhouding gaat over
310 Uitsluiting van overgang bijkomende of reeds opeisbare rechten en plichten
311 Aard van de overeenkomst tot contractsoverneming

7 Afstand en vermenging 305

7.1 Afstand 305

7.1.I Algemene opmerkingen. Totstandkoming 305
312 Overeenkomst van afstand
313 Verschijningsvormen van afstand; in dit boek gebruikte terminologie
314 Verhouding afstand en inbetalinggeving; afstand van andere rechten en bevoegdheden dan vorderingsrechten
315 Wilsovereenstemming ten aanzien van afstand vorderingsrecht
316 Veronderstelde instemming schuldenaar bij afstand om niet
317 Ratio art. 6:160 lid 2 BW en toepassingsmogelijkheden
318 Varia
319 Afstand niet ten nadele van bepaalde gerechtigden

7.1.II Schuldvernieuwing 312
320 Begrip schuldvernieuwing en vereisten
321 Vereiste 1
322 Vereiste 2
323 Vereiste 3
324 Vereiste 4
325 Objectieve schuldvernieuwing; wijze 1: vervangen verbintenis
326 Wel of geen schuldvernieuwing: voorbeelden
327 Vervolg
328 Objectieve schuldvernieuwing; wijze 2: verandering oorzaak van de verbintenis
329 Subjectieve schuldvernieuwing
330 Subjectieve schuldvernieuwing: nieuwe schuldenaar (passieve novatie)
331 Subjectieve schuldvernieuwing: nieuwe schuldeiser (actieve novatie)
332 Subjectieve schuldvernieuwing: passief en actief
333 Rechtsgevolgen afstand: tenietgaan oorspronkelijke vorderingsrechten en nevenrechten
334 Rechtsgevolgen schuldvernieuwing m.b.t. verweermiddelen en bevoegdheden schuldenaar
335 Vervolg
336 Rechtsgevolgen schuldvernieuwing t.a.v. schuldeiser

7.2 Vermenging 325
337 Vermenging: schuldeiser en schuldenaar verenigen zich in één persoon
338 Wanneer verbintenis niet tenietgaat door vermenging
339 Vervolg
340 Vermenging werkt relatief
341 Toepassingsgevallen art. 6:161 lid 3 BW; andere gevallen van relativering

RECHTSVORDERINGEN 331
Inleidende opmerkingen 333
342 Titel 3.11 BW: rechtsvorderingen

8 De rechtsvordering tot nakoming; reële executie 335
343 Vordering in rechte tot nakoming
344 Vervolg
345 Rechtsvergelijking
346 Directe en indirecte reële executie
347 Vervolg
348 Directe reële executie van verbintenis om te geven
349 Reële executie van vordering tot overdracht en levering registergoederen beslag
350 Volgorde botsende vorderingen tot nakoming
351 Vervolg
352 Directe reële executie van verbintenis om te doen respectievelijk om rechtshandeling te verrichten
353 Inhoud vordering schuldeiser; machtiging
354 Kosten uitvoering verbintenis; buiten toepassing verklaring art. 3:299 lid 1 BW
355 Verhouding art. 3:299 lid 1 BW en schadevergoeding schuldeiser t.a.v. kosten op grond van wanprestatie schuldenaar; verbintenis rechtshandeling te verrichten
356 Directe reële executie van verbintenis om niet te doen
357 Vervolg
358 Indirecte reële executie: lijfsdwang, dwangsom

9. Bevrijdende verjaring 349
359 Plaats van verjaring in het verbintenissenrecht
360 Rechtsvergelijking
361 Europees recht algemene leerstukken: effectiviteit, gelijkwaardigheid, doelmatigheid
362 Vervolg
363 Verjaringsregime aansprakelijkheid Unie
364 Belang regime aansprakelijkheid Unie voor nationaal recht
365 EVRM
366 Europees recht: specifieke regelingen
367 Rechtsvergelijking
368 PECL
369 Aspecten rechtsvergelijking: a-g
370 a. Het algemene verjaringsregime
371 b. De lengte van de termijnen
372 c. Het moment waarop de verjaring begint te lopen
373 d. De invloed van de (on)bekendheid van de schuldeiser met de vordering
374 e. De invloed van de onmogelijkheid een vordering in te stellen
375 f. De mogelijkheid om uitzonderingen te maken op (rechtsgevolgen van) de verjaring
376 g. De mogelijkheid om te verrekenen ondanks verjaring van de vordering

9.1 Begripsbepaling en strekking 359
377 Begrip verjaring
378 Algemene en bijzondere regelingen bevrijdende verjaring
379 Toepasselijkheid op verbintenissen uit publiekrechtelijke rechtsverhouding
380 Beroep op verjaring is geen kwade trouw
380a Beroep op verjaring in strijd met redelijkheid en billijkheid
381 Rationes verjaring
382 Belangen schuldenaar
383 Algemeen belang
384 Belangen schuldeiser
385 Afweging uiteenlopende belangen
386 Overwegingen die geen grondslag vormen voor geldende verjaringsregime

9.2 Werking van de extinctieve verjaring 366
387 Door verjaring gaat recht te vorderen verloren
388 Verjaring: niet van rechtswege, geen ambtshalve toepassing
389 Beroep op verjaring: in en buiten rechte
390 Natuurlijke verbintenis
391 Andere materieelrechtelijke gevolgen verjaring

9.3 Afstand van verjaring 370
392 Bevestiging verbintenis door afstand van verjaring
393 Uitdrukkelijke of stilzwijgende afstand
394 Afstand niet voor verstrijken verjaringstermijn
395 Afstand is eenzijdige gerichte rechtshandeling
396 Afstand en belangen van schuldeisers en andere belanghebbenden

9.4 Tijdsduur van de extinctieve verjaring; verschillende verjaringen 374
397 Plan van behandeling

9.4.I Aanvang en voltooiing van de extinctieve verjaring van art. 3:306 BW 374
398 Aanvang verjaring verplichting tot geven of tot doen
399 Verhouding tot opeisbaarheid
400 Begin verjaring

9.4.II Aanvang en voltooiing van de extinctieve verjaring van art. 3:307-3:311 BW 377
401 Aanvang en voltooiing verjaring
9.4.III De algemene verjaringstermijn van twintig jaar 378
402 Algemene verjaringstermijn van twintig jaar

9.4.IV De korte verjaringen van vijf jaar van art. 3:307-3:312 BW 379
403 Bijzondere regels verjaring: art. 3:307 e.v. BW
404 Verjaring verbintenis uit overeenkomst tot geven of doen
405 Vervolg
406 Verjaring rechtsvordering tot betalen renten etc
407 Verjaring vordering tot betaling wettelijke rente
408 Ratio korte verjaring
409 Verjaring per verschenen termijn
410 Verjaring rechtsvordering uit onverschuldigde betaling
411 Verjaring rechtsvordering tot vergoeding van schade
412 Voortdurende schade; componenten van dezelfde schade; overmacht aan zijde benadeelde; vordering regresnemer
413 Lange verjaringstermijn: tijdstip gebeurtenis
414 Versoepeling lange termijn
415 Bekendheid ex art. 3:310 lid 1 BW
415a Bekendheid in situaties van ‘doorwerkende’ aansprakelijkheid
415b Geen verjaring ten aanzien van toekomstige schade
415c Regresvordering en ontstaan van schade
416 Letsel- en overlijdensschade: bekendheid schade en aansprakelijke persoon
417 Minderjarigen
418 Bijzondere bepalingen t.a.v. onrechtmatige daad
419 Verjaring rechtsvordering tot ontbinding, herstel, ongedaanmaking
420 Verjaring vordering ter zake van wanprestatie, bedongen rente, afgifte van vruchten

9.4.V Verspreide bepalingen betreffende verjaring 397
421 Afzonderlijke wettelijke regelingen bevrijdende verjaring

9.4.VI Contractuele verjaringstermijnen 399
422 Kortere verjaringstermijn op grond van overeenkomst

9.5 Stuiting van de verjaring 400
423 Stuiting verjaring
424 Wijzen van stuiting
424a a. Schriftelijke aanmaning en b. schriftelijke mededeling
425 c. Daad van rechtsvervolging
426 d. Erkenning; varia
427 Nieuwe verjaringstermijn na stuiting

9.6 Verlenging van de verjaring 407
428 Gronden voor verlenging verjaring
429 Limitatieve regeling verlenging verjaring
430 Vervolg

9.7 Vervaltermijnen 410
431 Vervaltermijnen
432 Verhouding verjaring en verval
433 Regime verjaring niet van toepassing op verval
434 Ambtshalve toepassing vervaltermijnen indien in belang openbare orde
435 Geen afstand van verval
436 Geen stuiting; uitzonderingen
437 Geen schorsing of verlenging; uitzonderingen
438 Verval op grond van overeenkomst; verkorten wettelijke vervaltermijn bij overeenkomst
439 Contractuele afwijking van wettelijke vervaltermijn
440 Vervaltermijn gesteld door partij of rechter