Over Arthur Hartkamp
Mr. A.S. Hartkamp is emeritus-hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen en voormalig Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden.
Arthur Hartkamp
Mr. A.S. Hartkamp is emeritus-hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen en voormalig Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden.
Meer over de auteurs
Arthur Hartkamp,
Carla Sieburgh
Wolters Kluwer
15e druk, 2019
9789013149876
Asser 6-III Algemeen overeenkomstenrecht
Verbintenissenrecht
Specificaties
Gebonden, 772 blz.
|
Nederlands
Wolters Kluwer |
15e druk, 2019
ISBN13: 9789013149876
Rubricering
Onderdeel van serie
Asser Serie
Op werkdagen voor 23:00 uur besteld, volgende dag in huis
Samenvatting
Een systematisch, weloverwogen en grondig commentaar op het algemene overeenkomstenrecht. In deze geactualiseerde nieuwe druk vindt u onder meer de begrippen overeenkomst en eenzijdige rechtshandeling, de totstandkoming en inhoud van de overeenkomst, de gevolgen van de overeenkomst ten aanzien van derden, en de nietigheid, vernietigbaarheid en ontbinding van de overeenkomst.
De onderwerpen in Asser 6-III Algemeen overeenkomstenrecht zijn geregeld in Titel 2 van Boek 3 (Rechtshandelingen) en in Titel 5 van Boek 6 (Overeenkomsten in het algemeen) van het BW.
Deze vijftiende druk biedt wat u van een deel in de Asser-serie mag verwachten: wetenschappelijke diepgang gecombineerd met een op de praktijk gerichte uitleg en grondige beschouwingen. U verkrijgt bovendien dieper inzicht in de plaats van de materie in het gehele vermogensrecht. Dwarsverbanden tussen de relevante leerstukken worden zichtbaar gemaakt.
De toegankelijke en kernachtige schrijfstijl maakt de tekst prettig leesbaar. Met het zakenregister, wetsartikelenregister én jurisprudentieregister vindt u in dit naslagwerk snel alle informatie die u in de rechtspraktijk nodig heeft. De uitgave geldt als de belangrijkste kennisbron van de heersende rechtsopvattingen in civielrechtelijk Nederland.
In deze nieuwe, 15e druk van dit deel in de Asser-serie zijn de sinds de vorige druk verschenen wetgeving, rechtspraak (waaronder ruim vijftig arresten van de Hoge Raad) en literatuur op de gebruikelijke wijze verwerkt. In het bijzonder is aandacht besteed aan:
-de grondslag en maatstaven voor uitleg (nr. 372-374)
-de opzegbaarheid van een duurovereenkomst (nr. 408)
-de algemene beginselen die de gevolgen van de overeenkomst ten aanzien van derden betreffen (hoofdstuk 18, nr. 514 e.v.)
-de conversie (nr. 656)
-de ontbinding (nr. 684-685)
De uitgave staat bij het behandelen van de onderwerpen stil bij het Europese recht en rechtsvergelijking. Voor de rechtsvergelijking ligt de nadruk op het Weense Koopverdrag (CISG), de Unidroit Principles of International Commercial Contracts, de Principles of European Contract Law en het Draft Common Frame of Reference.
Specificaties
ISBN13:9789013149876
Trefwoorden:contracten, verbintenissenrecht, overeenkomst
Taal:Nederlands
Bindwijze:gebonden
Aantal pagina's:772
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:15
Verschijningsdatum:10-1-2019
Hoofdrubriek:Burgerlijk recht en procesrecht
Jongbloed:Overeenkomsten algemeen
Serie:Asser Serie
Over Carla Sieburgh
Prof.mr.drs. Carla Sieburgh is hoogleraar Burgerlijk recht, in het bijzonder de Europeesrechtelijke aspecten aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Ze is tevens raadsheer-plaatsvervanger in het Gerechtshof te Amsterdam.
Inhoudsopgave
RECHTSHANDELING EN OVEREENKOMST 1
1 Inleiding 3
1 Overeenkomst: belangrijkste bron van verbintenissen
2 Rechtsfeiten: (rechts)handelingen en andere feiten
3 Rechtshandeling
4 Systeem BW: regeling rechtshandeling (Boek 3 BW) en overeenkomst (Boek 6 BW)
5 Onderling verband regeling rechtshandeling en overeenkomst
6 Behandeling titels 3.2 en 6.5 BW
7 Obligatoire overeenkomsten: belangrijkste groep van rechtshandelingen
2 De overeenkomst als algemeen begrip 9
2.1 Het begrip overeenkomst in algemene zin 9
8 Omschrijving overeenkomst
9 Kenmerken overeenkomst: wilsovereenstemming, verklaring
10 Kenmerken overeenkomst: totstandkoming vormvrij, tenzij
11 Kenmerken overeenkomst: meerzijdige rechtshandeling
12 Kenmerken overeenkomst: wil gericht op teweegbrengen rechtsgevolg
13 Gentlemen’s agreement, letter of intent
14 Kenmerken overeenkomst: rechtsgevolgen teweeggebracht tussen partijen; meerzijdige rechtshandelingen die geen rechtsgevolg tussen partijen teweegbrengen
15 Meerzijdige rechtshandelingen die geen rechtsgevolg tussen partijen teweegbrengen
16 Rechtsvergelijking; Europees recht: art. 101 VWEU
17 Eenzijdige rechtshandeling
18 Art. 101 VWEU: begrip overeenkomst heeft ruimer bereik
2.2 Onderscheidingen van overeenkomsten naar de aard van het recht waarop zij betrekkingen hebben 17
19 Indeling overeenkomsten
20 Vervolg
21 Vervolg
2.2.I De familierechtelijke overeenkomst (het huwelijk, het geregistreerd partnerschap) 19
22 Aangaan huwelijk is overeenkomst
2.2.II De goederenrechtelijke overeenkomst 20
23 Goederenrechtelijke overeenkomst en verband met obligatoire overeenkomst
24 Historie van begrippen zakelijke en goederenrechtelijke overeenkomst
25 Opvattingen over inhoud van begrip goederenrechtelijke overeenkomst
26 Vervolg
27 Vervolg
2.2.III De obligatoire overeenkomst 25
28 Obligatoire overeenkomst: wettelijk geregeld
29 Rechtshandeling: Boek 3, titel 2 BW
30 Obligatoire overeenkomst: Boek 6, titel 5 BW
31 Obligatoire overeenkomst: verbintenisscheppend in strikte zin
32 Omschrijving obligatoire overeenkomst
2.2.IV De procesrechtelijke overeenkomst (bewijsovereenkomst) 28
33 Omschrijving bewijsovereenkomst
34 (On)geldigheid bewijsovereenkomst
35 Varia
2.2.V De publiekrechtelijke overeenkomst 30
36 Omschrijving publiekrechtelijke overeenkomst
37 Toepasselijkheid schakelbepalingen; analoge toepassing privaatrechtelijke regels
38 Vervolg
3 De obligatoire overeenkomst 35
39 Plan van behandeling
3.1 De beginselen van contractenrecht 35
40 Regels en beginselen
41 Beginselen van contractenrecht
42 Beginselen van contractenrecht, vervolg
43 Beginselen van contractenrecht, vervolg
44 Beginselen: geen hoofdregel en uitzondering; wetgevingstechniek
45 Ontwikkelingen met betrekking tot contractsvrijheid en consensualisme
46 Veranderde betekenis pacta sunt servanda
47 Contractsvrijheid in Romeinse recht
48 Contractsvrijheid in canonieke recht
49 Contractsvrijheid na Franse revolutie
50 Contractsvrijheid impliciet ten grondslag aan wet
51 Uitzonderingen op contractsvrijheid noodzakelijk
52 Ondermijning contractsvrijheid door gebruik dat ervan is gemaakt
53 Beperking contractsvrijheid door overheidsingrijpen
54 Beperking contractsvrijheid n.a.v. WO II
55 Beperking contractsvrijheid door redelijkheid en billijkheid, goede zeden en openbare orde in rechtspraak en rechtsleer
56 Onevenredigheid prestaties
57 Balans belangen van individu en van gemeenschap
58 Contractsvrijheid als grondrecht
59 Horizontale werking grondrechten
60 Directe en indirecte horizontale werking grondrechten in rechtspraak
61 Botsing van grondrechten
62 Botsingen of beperking van grondrecht en partijautonomie
63 Vervolg
64 Contractsvrijheid en Unierechtelijke verkeersvrijheden
3.2 Onderscheidingen van de obligatoire overeenkomsten 54
65 Obligatoire overeenkomsten: enkele onderscheidingen
3.2.I Onbenoemde, benoemde en gemengde overeenkomsten 54
66 Onbenoemde of benoemde overeenkomst
67 Gemengde overeenkomst
68 Op gemengde overeenkomst van toepassing zijnde wetsbepaling(en)
69 Art. 6:215 BW
70 Vervolg
3.2.II Consensuele, reële en formele overeenkomsten 59
71 Consensuele en reële overeenkomst
72 Huidig recht: consensuele en reële overeenkomst
73 Reële overeenkomst
74 Vervolg
75 Partijafspraak gericht op noodzaak overgave zaak voor ontstaan verbintenis
76 Wilsovereenstemming als element reële overeenkomst (g)een obligatoire overeenkomst
77 Rechtsleer
78 Formele overeenkomst
79 Huidige BW: vermindering vormvoorschriften
3.2.III Wederkerige en eenzijdige overeenkomst 64
80 Wederkerige en eenzijdige overeenkomst
81 Wederkerige overeenkomst
82 Eenzijdige overeenkomst
83 Onvolmaakt of toevallig wederkerige overeenkomst
3.2.IV Overeenkomsten om niet en onder bezwarende titel 66
84 Overeenkomst om niet of onder bezwarende titel
85 Voorbeelden; belang onderscheid in verband met Actio Pauliana
86 Varia
3.2.V Vergeldende en kansovereenkomsten 68
87 Vergeldende en kansovereenkomst
88 Vervolg
3.2.VI Overeenkomsten die voorbijgaande en overeenkomsten die voortdurende verbintenissen in het leven roepen 70
89 Voorbijgaande en voortdurende overeenkomst
3.2.VII Hoofdovereenkomsten en hulpovereenkomsten 71
90 Hoofdovereenkomst en hulpovereenkomst
91 Hulpovereenkomst, vervolg
92 Voorovereenkomst is hulpovereenkomst
93 Vier typen voorovereenkomsten
94 Overeenkomsten die geen voorovereenkomst zijn
3.3 Algemene opmerkingen over de bestanddelen van een obligatoire overeenkomst 76
95 Aan obligatoire overeenkomst te stellen eisen
96 Drie soorten bestanddelen
97 Andere onderscheidingen hoofd- en nevenbestanddelen
4 De eenzijdige rechtshandeling 81
98 Eenzijdige rechtshandeling
99 Gerichte en ongerichte eenzijdige rechtshandeling
100 Belang onderscheid: nulliteiten
101 Geen scherp onderscheid tussen eenzijdige gerichte rechtshandeling en overeenkomst
102 Eenzijdige toezegging of (eenzijdige) overeenkomst
103 Andere tussenfi guren
104 Toepassing dezelfde regels totstandkoming, uitleg, geldigheid en nietigheid
105 Niet-vermogensrechtelijke rechtshandeling: art. 3:59 BW
DE TOTSTANDKOMING VAN DE OVEREENKOMST 89
Inleidende opmerkingen 91
106 Vereisten voor totstandkoming overeenkomst: plan van behandeling
5 De bekwaamheid van partijen 93
107 Art. 3:32 BW: bekwaamheid
108 Onbekwaamheid
109 Onderscheid onbekwaamheid en onbevoegdheid
110 Onbekwaam zijn: minderjarigen en onder curatele gestelden
111 Minderjarige bekwaam indien toestemming wettelijk vertegenwoordiger
112 Vervolg
113 Curator
114 Overeenkomst gesloten door onbekwame is vernietigbaar
115 (Geen) uitzonderingen op vernietigbaarheid
116 Door onbekwame verrichte eenzijdige rechtshandeling
117 Overeenkomst gesloten door onbevoegde is in regel nietig
118 Rechtsvergelijking
6 Wil, verklaring, vertrouwen 103
6.1 Het begrip wilsovereenstemming 103
119 Wilsovereenstemming
120 Rechtsvergelijking
121 Totstandkoming in geval van uiteenlopen wilsverklaringen?
122 Wilstheorie, verklaringstheorie, vertrouwenstheorie
123 Samenspel van de drie theorieën
124 Vervolg
125 Beoordeling totstandkoming tegen achtergrond van relevante beginselen
126 BW maakt geen principiële keuze voor bindingsgrondslag
127 Wilstheorie en correcties daarop
128 Vertrouwensleer
129 Verwevenheid wilsleer en vertrouwensleer
130 Objectivering wilsbegrip
131 Relevante beginselen
132 Vervolg
133 Totstandkoming eenzijdige gerichte rechtshandeling
134 Beoordeling van gerechtvaardigd vertrouwen
135 Nadeel als omstandigheid
136 Nadeel is een factor
137 Vervolg
138 Vervolg
139 Rechtsgevolg van ontbrekende wil
6.2 Oorzaken van discrepantie tussen wil en verklaring 121
140 Rechtswil, duidingswil, handelingswil
141 Ontbreken handelingswil
142 Ontbreken handelingswil, vervolg
143 Wilsontbreken op grond van geestelijke stoornis en bescherming vertrouwen
144 Ontbreken handelingswil, vervolg
145 Ontbreken handelingswil, vervolg
146 Ontbreken handelingswil, vervolg
147 Varia
148 Ontbreken rechtswil
6.3 Het misverstand (de duidingswil ontbreekt) 128
149 Ontbreken duidingswil
150 Ontbreken duidingswil, vervolg
151 Ontbreken duidingswil, vervolg
152 Ontbreken duidingswil, vervolg
6.4 De schijnhandeling 131
153 Simulatie
154 Twee typen simulatie: absolute en relatieve
155 Gedissimuleerde overeenkomst komt tot stand
156 Vertrouwen derden op totstandkoming ge(dis)simuleerde overeenkomst
157 Vervolg
6.5 Het bij derden opgewekte vertrouwen 136
158 Bescherming van vertrouwen van derden: art. 3:36 BW
159 Beschermingsbereik art. 3:36 BW
160 Wilsgebreken en bescherming derde op grond van art. 3:36 BW
161 Redelijkheid vertrouwen hangt af van omstandigheden
7 Het tot stand komen van de wilsovereenstemming 141
162 Totstandkoming overeenkomst: hoe, wanneer, waar?
7.1 Wijze waarop de wilsovereenstemming tot stand komt 141
163 Wijze van totstandkoming: aanbod en aanvaarding
164 Aanbod: voorstel concrete overeenkomst
165 Aanbod en aanvaarding zijn wilsverklaringen
165a Regelingen overeenkomsten langs elektronische weg, op afstand of buiten verkoopruimte; diensten
165b Typen wilsverklaringen
166 Niet-handelen als wilsverklaring
167 Niet-handelen kan wilsverklaring zijn of als zodanig gelden
168 Wilsverklaring besloten in presteren
169 Openbaar aanbod
170 Uitnodiging in onderhandeling te treden of aanbod te doen
171 Uitloving
172 Totstandkoming aanbod indien het wederpartij bereikt
173 Geldingsduur aanbod
174 Vervolg
175 (On)herroepelijkheid van aanbod
176 Onherroepelijk aanbod: absolute werking
177 Rechtsgevolgen onherroepelijk aanbod
178 Beoordeling geldigheid aanbod
179 Betekenissen van vrijblijvend aanbod
180 Aanbieder overlijdt of wordt handelingsonbekwaam
7.2 Tijdstip waarop de wilsovereenstemming tot stand komt 158
181 Totstandkoming overeenkomst indien aanvaarding aanbieder bereikt
182 Ontvangsttheorie
183 Vervolg
184 Varia
7.3 Plaats waar de overeenkomst tot stand komt 161
185 Totstandkoming overeenkomst op plaats waar aanbieder de aanvaarding verneemt
7.4 Rechtsvergelijkende gegevens 162
186 Rechtsvergelijking met betrekking tot totstandkoming wilsovereenstemming
187 Aanbod en uitnodiging tot onderhandelen; tijdstip totstandkoming
188 Geldingsduur en (on)herroepelijkheid aanbod
7.5 De onderhandelingsfase 164
189 Onderhandelingen; totstandkoming zonder aanbod en aanvaarding
190 Vervolg
191 Precontractuele fase beheerst door eisen van redelijkheid en billijkheid
192 Vervolg
193 Grenzen aan vrijheid onderhandelingen af te breken
194 Vervolg
195 Veroordeling door te onderhandelen
196 Relevante omstandigheden voor ongeoorloofdheid afbreken van onderhandelingen
197 Verplichting schade te vergoeden
198 Positief contractsbelang
199 Negatief belang
200 Varia
201 Grondslag precontractuele verplichtingen
202 Vervolg
203 Praktisch belang; grondslag volgens EU-recht
204 Schending precontractuele mededelingsplicht
205 Discussie grondslagen precontractuele verplichtingen
206 Rechtsvergelijking
207 Vervolg
8 Wilsgebreken 181
8.1 Inleidende opmerkingen 181
208 Gronden voor gebrekkige vorming van wil
209 Historische achtergronden van de werking van wilsgebreken
210 Ander werkingsmechanisme dan door wilsmoment
211 Vervolg
212 Regeling wilsgebreken in BW (oud) en geldend BW
213 Rechtsvergelijking
214 PECL
215 Unidroit Principles
216 DCFR
217 Weens Koopverdrag
8.2 Dwaling 189
218 Dwaling is wilsvorming onder invloed van valse voorstelling
219 Oneigenlijke dwaling; misverstand
220 Rechtsgevolgen oneigenlijke dwaling en misverstand; grenzen met dwaling; rechtens relevante dwaling
221 Dwaling volgens BW (oud)
222 Art. 6:228 BW: causaal verband vereist tussen dwaling en sluiten overeenkomst
223 Voorbeelden aan de hand van koop
224 Verhouding tussen dwaling en stilzwijgende voorwaarde
225 Betekenis van dwaling omtrent buiten de overeenkomst gelegen omstandigheden
226 Redenen voor dwaling; kenbaarheid voor wederpartij van essentiële belang van omstandigheid
227 Kenbaarheid
228 Dwaling als gevolg van inlichtingen wederpartij
229 Geen beroep op dwaling indien …
230 Dwaling als gevolg van achterwege laten inlichtingen
231 Vervolg
232 Geen beroep op dwaling indien …
233 Wederzijdse dwaling
234 Gemeenschappelijke dwaling ten aanzien van dezelfde omstandigheid
235 Geen beroep op dwaling indien …; samenloop redenen voor dwaling; samenloop andere gronden voor schadevergoeding
236 Dwaling ten aanzien van uitsluitend toekomstige omstandigheid 237 Vervolg
238 Toekomstverwachtingen als factor bij beoordeling essentieel belang
239 Betekenis toekomstverwachtingen indien directe samenhang met dwaling
240 Vervolg
241 Dwaling blijft voor rekening dwalende
242 Dwalende heeft dwaling aan zichzelf te wijten
243 Andere vormen van dwaling die voor risico van dwalende blijven
244 Vervolg
245 Vervolg
246 Rechtsdwaling
247 Samenloop met andere vernietigingsgronden en wanprestatie
248 Vervolg
249 Dwaling in de persoon
8.3 Bedrog 218
250 Behandeling bedrog na behandeling dwaling
251 Bedrog: wettelijke omschrijving
252 Kunstgreep
253 Causaal verband tussen bedrog en sluiten van overeenkomst
254 Eisen te stellen aan door bedrog opgewekte dwaling
255 Bedrog gepleegd door ander dan wederpartij
256 Samenloop bedrog en andere vernietigingsgronden, wanprestatie en onrechtmatige daad
8.4 Bedreiging 223
257 Bedreiging: omschrijving
258 Bedreiging: geschiedenis en ontwikkeling van het begrip
259 (On)rechtmatigheid van dwang
260 Causaal verband tussen bedreiging en sluiten overeenkomst
8.5 Misbruik van omstandigheden 227
261 Misbruik van omstandigheden: beschrijving
262 Verhouding tussen noodtoestand, dwang en bedreiging
263 Geestelijke en psychische factoren
264 Wisselwerking noodtoestand en geestelijke en psychische factoren
265 Oud BW en Overgangsrecht
266 Causaal verband tussen misbruik van omstandigheden en sluiten overeenkomst
267 Misbruik: omschrijving
268 Onderscheid tussen misbruik van noodtoestand en misbruik van overwicht
269 Stoffelijk en onstoffelijk nadeel
270 Nadeel wordt ruim opgevat
271 (Omkering) bewijslast
9 Vormvereisten 237
272 Art. 3:37 lid 1 BW: consensualisme c.q. vormvrijheid
273 Rechtsvergelijking: vormvrijheid is uitgangspunt
273a Europees recht
274 Art. 3:39 BW: strijd met wettelijk vormvereiste impliceert in beginsel nietigheid
275 Wettelijke eisen die geen vormvereiste zijn; totstandkoming langs elektronische weg
276 Strekking van vormschrift en daaraan te relateren (on)geldigheidsgevolg
277 Wettelijke uitzonderingen op nietigheid; varia
278 Geldt vormvereiste ook voor voorbereidende en voortbouwende rechtshandelingen?
279 Geldt vormvereiste ook voor wijzigingsovereenkomst?
280 Varia
281 Vormvereiste kan worden overeengekomen
DE INHOUD VAN DE OVEREENKOMST 247
Inleidende opmerkingen 249
282 Plan van behandeling
10 De bepaalbaarheid van de verbintenis 251
283 Bepaalbaarheid, rechtsvergelijking
284 Bepaalbaarheid van de verbintenis
285 Bepaalbaarheid vereist niet bepaaldheid
286 Voorwerp prestatie moet zijn bepaald naar soort
287 Bepaalbaarheid op tijdstip totstandkoming
288 Toekomstige goederen
289 Beperking erfrechtelijke bevoegdheden; beschikken over niet opengevallen nalatenschap
290 Historische achtergrond
291 Art. 4:4 lid 2 BW
292 Overeenkomsten vallend onder verbod art. 4:4 lid 2 BW
293 Voorbarige afstand rechten van erfgenaam
294 Nog niet opengevallen nalatenschap van derde
295 Nalatenschap van een der partijen
296 Vervolg
297 Voorbeelden van niet door art. 4:4 lid 2 BW verboden bedingen
298 Zaken bestemd voor de openbare dienst
11 De voortbouwende overeenkomst 265
299 Vervanging oorzaak-vereiste, onder andere door art. 6:229 BW
300 Vervolg
301 Overeenkomst voortbouwend op ontbrekende rechtsverhouding is vernietigbaar; voortbouwen door overeenkomst te wijzigen of aan te vullen
302 Samenloop art. 6:229 BW met andere rechtsmiddelen, i.h.b. art. 6:228 BW (dwaling)
12 Strijd met de wet, goede zeden of openbare orde 271
12.1 Inleidende opmerkingen 271
303 Overeenkomst in strijd met fundamentele uitgangspunten maatschappij
304 Rechtsvergelijking
305 PECL
306 Vervolg
307 Vervolg
308 Vergelijking Nederlands recht en PECL
309 Evaluatie benadering PECL
309a Europees recht
310 Strijd met wet, goede zeden of openbare orde
311 Onderling verband wet, openbare orde en goede zeden; terminologie; rechtsvergelijking
312 Openbare orde en goede zeden als ongeschreven recht; toetsing in cassatie; ambtshalve toepassing
313 Wettelijk systeem; volgorde van behandeling
12.2 De overeenkomst in strijd met de wet 278
314 Dwingende wetsbepaling
315 Totstandkoming, inhoud of strekking van overeenkomst in strijd met wet
316 Dwingend of regelend recht?
317 Onderscheid totstandkoming en inhoud of strekking
318 Systematiek art. 3:40 lid 2 en 3 BW
319 Toepassing art. 3:40 lid 2 BW als (geschonden) bepaling rechtsgevolg van schending (niet) regelt
320 Art. 3:40 lid 2: nietigheid of vernietigbaarheid
321 Tenzij uit de strekking van de geschonden bepaling een ander rechtsgevolg voortvloeit
322 Art. 3:40 lid 3: geen ongeldigheidsmodaliteit ex lid 2 als geschonden regel niet strekt tot ongeldigheid
322a Variaties en verfi jningen op systeem van art. 3:40 BW in literatuur en rechtspraak
323 Vervolg
324 Evaluatie
325 Inhoud overeenkomst in strijd met wet
325a Vervolg
325b Vervolg
325c Vervolg
325d Geen vordering tot nakoming
326 Varia
327 Tijdstip totstandkoming bepalend voor oordeel over geldigheid
328 Overeenkomst die wet niet schendt maar haar ontduikt
329 Wetsontduiking wordt getoetst aan strijd met goede zeden
12.3 De overeenkomst in strijd met de goede zeden 294
330 Inhoud goede zeden
331 Vervolg
332 Vervolg
333 Inhoud of strekking in strijd met goede zeden
334 (On)geldigheid van rechtshandelingen ter uitvoering nietige overeenkomst
335 Slechts een der partijen heeft bedoeling die strijdt met goede zeden
336 Tijdstip totstandkoming bepalend voor oordeel over geldigheid
337 Voorbeelden
338 Overeenkomsten in verband met huwelijk en echtscheiding
339 Overeenkomsten omtrent hoogstpersoonlijke wettelijke bevoegdheden
340 Vervallen
341 Misbruik van positie
342 Vergaande onevenwichtigheid van wederzijdse prestaties of voorwaarden
343 Exoneraties en andere bedingen
344 Onredelijke benadeling van derden
12.4 De overeenkomst in strijd met de openbare orde 307
345 Openbare orde: fundamentele beginselen die wezenlijke belangen van de samenleving betreffen
346 Subcategorie
346a Schending van minder fundamentele beginselen en openbare orde
12.5 Synthese betreffende ongeldigheidsmodaliteiten krachtens art. 3:40 BW 311
347 Flexibilisering geldende systeem van (on)geldigheid
347a Vervolg
347b Verband tussen strijdigheid met openbare orde en strijdigheid met goede zeden
347c Strijd met openbare orde al dan niet voorafgegaan door strijdigheid met wet
347d Rechtsgevolgen in geval totstandkoming, inhoud of strekking in strijd is met wet
347e Rechtsgevolgen in geval van strijdigheid met openbare orde of goede zeden zonder strijdigheid met wet
347f Ongeldigheidsmodaliteiten en ongedaanmaking
347g Procesrechtelijke implicaties: ambtshalve toepassing
13 Voorwaarde en tijdsbepaling 317
348 Verrichten rechtshandeling onder tijdsbepaling of voorwaarde
349 Eenzijdige rechtshandelingen die (niet) verricht kunnen worden onder voorwaarde of tijdsbepaling
350 Analoge toepassing art. 3:38 BW en art. 6:21 BW op door rechter of wet gestelde voorwaarden
351 Vervolg
352 Wettelijke voorwaarde bedongen door partijen
353 Wettelijke ontbindende voorwaarde; varia
14 De uitleg van overeenkomsten 325
354 Uitleg
355 Rechtsvergelijking
356 Bedoeling van partijen
357 Weens Koopverdrag
358 PECL
359 Unidroit Principles
360 DCFR
361 Gewicht van gebruikte bewoordingen
361a Europees recht
361b Fundamentele rechten
362 Uitleg: omschrijving
363 Vervolg
364 Belang van redelijkheid en billijkheid
365 Systematiek: uitleg, aanvulling, beperking
366 Uitleggen en aanvullen
367 Bronnen; uitleg primair taak van partijen
368 Uitleg en toepassing van redelijkheid en billijkheid in cassatie
369 Uitleg van beding door Hoge Raad
370 Iedere verklaring vereist uitleg
371 Zuiver taalkundige betekenis is geen uitleg; belang tekst
372 Grondslag voor uitleg; Haviltex
373 Uitleg-maatstaven voor enkele gevalstypen
374 Gevalstypen
375 Uitlegmaatstaf andere ‘gestandaardiseerde’ of door algemene voorwaarden beheerste overeenkomsten
376 Enkele uitlegprincipes
377 Vrijheid van rechter bij uitleg
15 De aanvulling van de inhoud van de overeenkomst door de wet, de gewoonte en de redelijkheid en billijkheid 347
378 Art. 6:248 lid 1 BW: aanvulling overeenkomst
379 Vervolg
380 Aanvullende bron van verbintenissen: twee betekenissen
381 Wet als belangrijkste bron voor aanvulling van verbintenissen
382 Gewoonte of gebruik: omschrijving
383 Bewijs van bestaan van regel van gewoonterecht; verkeersopvattingen
384 Gewoonte en bestendig gebruikelijk beding
385 Redelijkheid en billijkheid afzonderlijke aanvullende bron van verbintenissen
386 Aard van de overeenkomst is gezichtspunt bij aanvulling
387 Duiding van enkele casusposities
388 Systematiek van aanvulling
389 Vervolg
390 Vervolg
16 Redelijkheid en billijkheid 359
16.1 Inleidende opmerkingen 359
391 Nadere beschouwing van aanvullende en beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid
392 Historische wortels redelijkheid en billijkheid
393 Vervolg
394 Redelijkheid en billijkheid betreffen ongeschreven objectief recht
395 Beoordeling in cassatie
396 ‘Eisen’ van redelijkheid en billijkheid
397 Vervolg
398 Werking redelijkheid en billijkheid in vermogensrecht
399 Redelijkheid en billijkheid in rechtspersonen- en handelsrecht, IPR en overgangsrecht
400 Eisen van redelijkheid en billijkheid beheersen mede iedere verbintenis en alle meerzijdige vermogensrechtelijke rechtshandelingen
401 Toepasselijkheid van eisen van redelijkheid en billijkheid op alle vermogensrechtelijke rechtsbetrekkingen
402 Functies van redelijkheid en billijkheid 16.2 Aanvullende werking 370
403 Aanvullende werking redelijkheid en billijkheid
404 Voorbeelden, vervolg
405 Vervolg
406 Vervolg
407 Rechtsgevolgen van aanvullende werking redelijkheid en billijkheid
408 Bevoegdheid duurovereenkomst op te zeggen
409 Vervolg
16.3 Beperkende werking 377
410 Beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
411 Historische ontwikkeling, vervolg
412 Vervolg
413 Onaanvaardbaarheid als toepassingsvereiste
414 Beperking geschiedt van rechtswege
415 Bewijs van feiten en omstandigheden die beperking meebrengen
416 Beperkende werking kan alle tussen partijen geldende regels betreffen
417 Derogering aan dwingend recht
418 Vervolg
419 Vervolg
420 Vervolg; procesrechtelijke consequentie
421 Beperking op grond van feiten en omstandigheden optredend voor, tijdens of na sluiten overeenkomst
422 Vervolg
423 Rechtsverwerking
424 Beperkende werking redelijkheid en billijkheid en/of (stilzwijgende) rechtsverwerking
425 Rechtsverwerking bij verbintenissen (anders dan) uit overeenkomst
426 Rechtsverwerking: omschrijving
427 Rechtsverwerking na, tijdens en/of voor totstandkoming overeenkomst
428 Verhouding rechtsverwerking en andere toepassingen van beperkende werking
429 Vervolg
430 Wettelijk en contractueel geregelde vormen van rechtsverwerking; bewijslast
431 Bindende partijbeslissing onderworpen aan eisen van redelijkheid en billijkheid
432 Bindend advies, arbitrage en redelijkheid en billijkheid
433 Vervolg
434 Vervolg
435 Rechtsgevolgen beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
16.4 Onvoorziene omstandigheden 401
436 Wijziging overeenkomst bij onvoorziene omstandigheden op grond van beperkende werking redelijkheid en billijkheid
437 Historische achtergrond, vervolg
438 Maatstaf voor het vaststellen van rechtsgevolgen gewijzigde omstandigheden
439 Maatstaf gekozen in art. 6:258 BW
440 Vervolg
441 Art. 6:258 BW: wijzigings- of ontbindingsbevoegdheid rechter
442 Verdiscontering: discussie over dit criterium
443 Welke typen wijziging van omstandigheden?
444 Varia
445 Art. 6:258 lid 2 BW: gewijzigde omstandigheden voor risico van partij die zich daarop beroept
446 Wijziging of ontbinding bij wege van constitutieve rechterlijke uitspraak
447 Art. 6:260 BW: overige bevoegdheden van rechter bij wijziging of ontbinding
448 Varia
449 Onvoorziene omstandigheden: voorbeelden
450 Waardedaling en waardestijging van geld
451 Buitenlandse valuta
452 Onvoorziene omstandigheden die op bepaalde overeenkomst betrekking hebben
453 Algemeen belang
454 Samenhang gewijzigde omstandigheden, overmacht, wanprestatie en dwaling
455 Omstandigheden ten tijde van totstandkoming: wanprestatie, dwaling, overmacht
456 Samenhang art. 6:258 BW en 6:248 BW
457 Vervolg
17 Algemene voorwaarden en standaardregelingen 421
17.1 Inleidende opmerkingen 421
458 Algemene voorwaarden
459 Voor- en nadelen gebruik algemene voorwaarden
460 Bescherming van wederpartij
461 Wettelijke regeling betreffende de bestrijding van onredelijk bezwarende algemene voorwaarden
462 Europese Richtlijn betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten
463 Overgangsrecht
17.2 Begripsomschrijving 426
464 Algemene voorwaarden: omschrijving
465 Vervolg
466 Zowel schriftelijke als mondelinge standaardbedingen
467 Kernbedingen zijn geen algemene voorwaarden
468 Kernbedingen: voorbeelden; dogmatiek
469 Varia
17.3 De toepasselijkheid van algemene voorwaarden 431
470 Vereisten voor en grondslag van gebondenheid aan algemene voorwaarden
471 Benaderingen in rechtsleer
472 Vervolg
473 Vervolg
474 Geldend recht: aanvaarding is eis voor toepasselijkheid
475 Kenbaarheidsvereiste; vernietigbaarheid
476 Beschikbaarstelling algemene voorwaarden
477 Terhandstelling en volgende overeenkomsten; elektronisch contracteren
478 Battle of forms
17.4 Inhoudscontrole 440
479 Rechtsgevolg onredelijke bezwarendheid is (ook ambtshalve toe te passen) vernietigbaarheid
480 Indicatieve lijst bij richtlijn
17.4.I De toetsing van contractsbedingen aan de open norm van art. 6:233 onder a BW 442
481 Onredelijk bezwarend beding is vernietigbaar
482 Concrete beoordeling onredelijke bezwarendheid beding
483 Gezichtspunten en vuistregels
484 Vervolg
485 Samenloop art. 6:233 onder a BW en art. 6:248 lid 2 BW
486 Door art. 6:233 BW bestreken gevallen
487 Vervolg
488 Anticipatie onder BW (oud) met behulp van goede trouw
489 Regeling van vernietigbaarheden; bijzondere bepalingen
490 Art. 6:235 lid 2 BW
491 Art. 6:235 lid 3 en lid 4 BW
17.4.II De lijsten van art. 6:236 BW en art. 6:237 BW 450
492 Zwarte en grijze lijst
493 Grijze lijst: weerlegbaar vermoeden van onredelijke bezwarendheid
494 Lijsten leveren geen a contrario-argumenten; varia
495 Inhoudelijke behandeling lijsten
496 Art. 6:236 BW
497 Art. 6:237 BW
498 Art. 6:238 lid 1 BW; varia
499 Toepassingsgebied lijsten: natuurlijke personen niet handelend in uitoefening beroep of bedrijf
500 Overeenkomst heeft geen verband met beroeps- of bedrijfsactiviteiten
501 Conclusie
502 Refl exwerking lijsten
503 Vervolg
17.4.III De verbodsactie 460
504 Abstracte toetsing algemene voorwaarden ten behoeve van verbodsactie
505 Vervolg
506 Verbod gericht tegen gebruik en/of bevordering gebruik; gebod
507 Sanctie op overtreding verbod
17.5 Overige bepalingen 464
508 Art. 6:244 BW: bedrijfsmatig handelende derde
509 Art. 6:245 BW
510 Art. 6:246 BW: dwingend recht
511 Art. 6:247 BW: internationale aspecten
17.6 Standaardregelingen 468
512 Standaardregeling: omschrijving
513 Verband standaardregeling en algemene voorwaarden
DE GEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN DERDEN 471
18 Algemene beginselen 473
514 Uitgangspunt art. 6:248-6:257 BW; partijen: beschrijving
515 Rechtverkrijgenden
516 Derden
517 Afbakening partij en derde
518 Overeenkomst schept slechts verbintenissen tussen partijen
519 Waarom scheppen overeenkomsten geen verbintenissen tussen partijen en derden?
520 Onderscheid plichten en rechten; plichten van derden jegens partijen bij overeenkomst; onrechtmatige daad
521 Derde benadeelt onrechtmatig partij bij overeenkomst via wederpartij; drie gevalstypen
522 Wanprestatie door een van de partijen bij overeenkomst is onrechtmatig jegens belanghebbende derde
523 Gevallen waarin een overeenkomst wel rechten en plichten voor derden schept
524 Vervolg; verweermiddelen
525 Ongeschreven recht rechtvaardigt dat overeenkomst rechten en plichten voor derden schept
526 Vervolg
527 Geen algemene regels voor wel of geen doorwerking
528 In rechtsleer ontwikkelde gezichtspunten
529 Vervolg
530 Verweermiddelen derde tegen wie een exoneratie kan worden ingeroepen
531 Gebondenheid aan overeenkomst waarbij men zich sterk maakt voor een derde is geen uitzondering op uitgangspunt
532 Verschijningsvormen van overeenkomst krachtens welke men zich sterk maakt voor derde, vervolg
533 Vervolg
534 Art. 6:249 BW: rechtverkrijgenden onder algemene titel
535 Verschillende casusposities
536 Overeenkomsten tussen meer dan twee partijen; als partij te beschouwen derde
537 Casuïstiek; rechtsleer; varia
538 Meer dan twee partijen of betrokken derde?
539 Vervolg
540 Samenhangende overeenkomsten in EU-recht; rechtsleer
19 Kwalitatieve rechten en verplichtingen 497
19.1 Inleidende opmerkingen 497
541 Gevallen waarin overeenkomsten anderen dan partijen binden: kwalitatieve rechten en verplichtingen
542 Wettelijke regeling op grond waarvan contractuele rechtsverhouding ten aanzien van goederen op derde overgaat
19.2 Kwalitatieve rechten 499
543 Voor overgang vatbaar recht uit overeenkomst dat in verband staat met een goed
544 Vereisten voor aannemen kwalitatief recht, vervolg
545 Vervolg
546 Vervolg
547 Rechtsvergelijking
548 Verplichting tot verrichten overeengekomen tegenprestatie gaat mede over
549 Beperkte hoofdelijke aansprakelijkheid vervreemder; aanvullend recht
19.3 Kwalitatieve verplichtingen 505
550 Bij overeenkomst bedongen overgang van verplichting om iets te dulden of niet te doen ten aanzien van registergoed
551 Vereisten voor aannemen kwalitatieve verplichting
552 Vervolg
553 Vervolg
554 Notariële akte en inschrijving in openbare registers
555 Personen jegens wie beding geen werking heeft; varia
556 Verplichting tot verrichten overeengekomen tegenprestatie gaat mede over
557 Verhouding kwalitatieve verplichting en erfdienstbaarheden
558 Vervolg
559 Kettingbeding als alternatief voor kwalitatieve verplichting
560 Wijziging of (partiële) ontbinding kwalitatieve plicht of kettingbeding door rechter
561 Vervolg
20 Het beding ten behoeve van een derde 515
562 Beding ten behoeve van derde
563 Historische ontwikkeling leerstuk; overgangsrecht
564 Derdenbeding: omschrijving
565 Derde; rechtsgevolgen derdenbeding
566 Belang van derdenbeding: casuïstiek
567 Vervolg
568 Derdenbeding kan worden overeengekomen ten behoeve van iedere derde
569 Grondslag en tijdstip van ontstaan van recht van de derde
570 Aanvaarding door derde
571 Positie van derde vóór aanvaarding derdenbeding; varia
572 Na aanvaarding derdenbeding zijn er drie partijen bij de overeenkomst
573 Rechten en bevoegdheden van de drie partijen
574 Vervolg
575 Vervolg
576 Recht van derde hangt af van geldigheid overeenkomst waarbij derdenbeding tot stand kwam
577 Invloed ongeldigheid of vernietiging derdenbeding op gehele overeenkomst
578 Rechtsbetrekking stipulator en derde
579 Herroeping derdenbeding door stipulator
580 Art. 6:255 lid 1 BW
21 Doorwerking van verweermiddelen ten behoeve van ondergeschikten 531
581 Tegenwerpelijkheid aan of inroepbaarheid door derde van verweermiddel
582 Beroep op verweermiddelen door ondergeschikte van schuldenaar
583 Vervolg
584 Varia
585 Maatstaf voor beroep ondergeschikte op door werkgever gesloten overeenkomst
22 De actio Pauliana 537
586 Bescherming van derden met actio Pauliana
587 Bevoegdheid schuldeisers om rechtshandeling van schuldenaar met derde te vernietigen
588 Bevoegdheid van art. 3:45 BW beperkt tot schuldeisers
589 Vervolg
590 Alle rechtshandelingen zijn vatbaar voor vernietiging krachtens art. 3:45 BW
591 Vernietiging slechts indien rechtshandeling onverplicht was
592 Beroep op vernietiging alleen door benadeelde schuldeisers
593 Geen ‘verruimde’ Pauliana
594 Tijdstip van beoordeling benadeling
595 Bewijs van aanwezigheid van kennis van benadeling aan zijde schuldenaar
596 Vermoeden van wetenschap, vervolg
597 Vernietigbaarheid; (buiten)gerechtelijke vaststelling
598 Relatieve en beperkte werking vernietiging
599 Vervolg
600 Bescherming van derden tegen vernietiging
NIETIGHEID; VERNIETIGBAARHEID; ONTBINDING 551
Inleidende opmerkingen 553
601 Vernietiging, ontbinding, einde contractuele gebondenheid: overzicht en plan van behandeling
602 Vervolg
603 Vervolg; opzegging duurovereenkomsten; andere vormen van beëindiging
23 Algemene leer der nietigheden 557
604 Nietigheid: omschrijving
605 Systematische behandeling nietigheden in BW
606 Typen van onvolmaakte rechtshandelingen
607 Rechtshandelingen die van rechtswege nietig zijn vs. vernietigbare rechtshandelingen
608 Vervolg
609 Vervolg; overgangsvormen
610 Nietig en non-existent: voor vermogensrecht irrelevant onderscheid
611 Vervolg
612 Absolute vs. relatieve nietigheid
613 Verhouding vormen van onvolmaaktheid en vormen van nietigheid
614 Beperking nietigheid tot deel rechtsgevolgen of naar tijd
615 Strekking geschonden bepaling en doelmatigheid
616 Overgangsrecht
24 De vernietiging van rechtshandelingen 571
617 Algemene regeling inzake vernietiging
24.1 De wijze waarop de vernietiging plaatsvindt 572
618 Wijzen van vernietiging
619 Art. 3:50 lid 2 BW: vernietiging bij wijze van uitzondering niet vormvrij
620 Bevoegdheid te vernietigen; tot wie vernietiging gericht moet zijn
621 Vernietiging bij rechterlijke uitspraak op grond van vordering of verweer
622 Vervolg
24.2 Verjaring en verval 577
24.2.I Verjaring van de rechtsvordering en verval door tijdsverloop 577
623 Verjaring vernietigingsvordering; verval vernietigingsbevoegdheid; exceptief verweer
24.2.II Andere gronden van verval 578
624 Drie andere gronden voor verval van vernietigingsbevoegdheid
625 Verval als gevolg van bevestiging
626 Gerechtigdheid tot bevestiging
627 Bevestiging is rechtshandeling
628 Verval door ongebruikt laten verstrijken van gestelde termijn
629 Verval door wijziging gevolgen rechtshandeling
630 (On)mogelijkheid nadeel afdoende op te heffen door wijziging, vervolg
631 Vervolg
632 Vervolg
633 Aan verlangen tot wijziging te stellen eisen
25 De gevolgen van vernietiging en van nietigheid 587
634 Regelingen betreffende aan nietigheid te verbinden gevolgen
635 Afstemmen ongeldigheidsmodaliteit en restitutierechtelijke gevolgen
635a Europees recht
25.1 De gevolgen van vernietiging 589
636 Vernietiging heeft terugwerkende kracht
637 Herstel in toestand voorafgaand aan aangaan overeenkomst
638 Reeds ingetreden gevolgen kunnen bezwaarlijk ongedaan worden gemaakt
639 Bezwaarlijkheid ongedaanmaking en ontzegging van werking aan nietigheid
640 Verplichtingen wederpartij: ongedaanmaking, schadevergoeding
641 Typen te vergoeden schade
642 Vervolg
25.2 De gevolgen van nietigheid 594
643 Rechtsgevolgen nietigheid grotendeels vergelijkbaar met rechtsgevolgen vernietiging
644 Beperking gevolgen van nietigheid van rechtswege
25.3 Partiële nietigheid en conversie 596
25.3.I Partiële nietigheid 596
645 Partiële nietigheid en partiële geldigheid
646 Delen overeenkomst staan (niet) met elkaar in onverbrekelijk verband
647 (Geen) splitsing van contractueel beding
25.3.II Conversie 600
648 Conversie nietige rechtshandeling in geldige
649 Vervolg
650 Ratio conversie
651 Rechtsgrond conversie
652 Conversie van rechtswege en ambtshalve
653 Beperkte betekenis van partijbedoelingen
654 Vervolg
655 Conversie geoorloofd zowel bij vernietigbaarheid als bij nietigheid van rechtswege
656 Beoordeling van mogelijkheid van conversie
657 Onderscheid tussen conversie en verwante rechtsfi guren
658 Vervolg
25.4 Bekrachtiging van nietige rechtshandelingen 608
659 Bekrachtiging doordat alsnog aan geldigheidsvereiste wordt voldaan
660 Vervolg
661 Vervolg
662 Niet heelbare gebreken; bekrachtiging beperkt tot nietigheid van rechtswege
663 Vereiste voor bekrachtiging: ‘als geldig aanmerken’
664 Vervolg
665 Mogelijke uitzondering op vereiste
26 De ontbinding van wederkerige overeenkomsten op grond van niet-nakoming 615
26.1 Inleidende opmerkingen 615
666 Afdeling 6.5.5 BW
667 Ontbinding: BW (oud) en geldend recht
668 Vervolg
669 Verschillen oud recht en thans geldend recht; overgangsrecht
670 Grondslag ontbindingsbevoegdheid
671 Rechtsvergelijking
672 Rechtsvergelijking: wezenlijke tekortkoming
673 Rechtsvergelijking: verwijtbaarheid c.q. toerekenbaarheid
674 Rechtsvergelijking: verzuim
675 Rechtsvergelijking: wijze waarop ontbinding kan worden geëffectueerd
676 Rechtsvergelijking: samenloop van rechtsmiddelen
677 Rechtsvergelijking: rechtsgevolgen ontbinding en ongedaanmaking
26.2 Voorwaarden voor de bevoegdheid tot ontbinding 622
678 Inleiding
679 Ontbinding van ontstane rechtsbetrekking
680 Overeenkomstige toepassing
681 Tekortkoming in de nakoming is voorwaarde voor ontbindingsbevoegdheid
682 Vereiste van verzuim
683 Vervolg
684 Tekortkoming die ontbinding niet rechtvaardigt
685 Ontbinding als hoofdregel of uitzondering: discussie in rechtsleer
686 Andere gevallen waarin ontbindingsbevoegdheid ontbreekt
26.3 De wijze waarop de ontbinding plaatsvindt 631
687 Wijzen van ontbinding
688 Risico’s verbonden aan buitengerechtelijke ontbinding
689 Varia
690 Rechtsmiddelen in geval van (toerekenbare) niet nakoming
691 Beschikbare rechtsmiddelen
692 Nakoming en ontbinding sluiten elkaar uit
693 Alternatieve vorderingen
694 Verschillende vorderingen voor verschillende delen overeenkomst
695 Gedeeltelijke ontbinding, vervolg
696 Rechtvaardiging gedeeltelijke ontbinding
697 Maatstaf voor vermindering tegenprestatie
698 Verhouding van gedeeltelijke ontbinding tot andere rechtsfiguren, waaronder vernietigbaarheid
26.4 De gevolgen van de ontbinding 639
699 Rechtsgevolgen van ontbinding
700 (Geen) zakelijke werking ontbinding
701 (Gedeeltelijke) ondergang verbintenissen
702 Vervolg
703 Oorzaken van onmogelijkheid restitutie
704 Prestatie kan naar haar aard niet ongedaan worden gemaakt
705 Prestatie kan feitelijk niet ongedaan worden gemaakt
706 Verplichting om rekening te houden met ontbinding
707 Feitelijke onmogelijkheid te presteren is geen beletsel voor ontbindingsbevoegdheid
708 Art. 6:278 BW
709 Art. 6:275 en 6:276 BW
710 Schadevergoeding naast ontbinding
711 Vervolg
26.5 Opschortingsrechten 651
712 Opschortingsrecht: verweermiddel tegen nakoming
713 Verhouding art. 6:262 BW en art. 6:52 BW
714 Varia
715 Opschorting moet worden gerechtvaardigd door tekortkoming
716 Uitzondering: partij die als eerste moet presteren kan zich beroepen op opschorting
717 Opschorting als verweer bij ontbindingsvordering
718 Weigering na te komen; beide partijen plegen wanprestatie
1 Inleiding 3
1 Overeenkomst: belangrijkste bron van verbintenissen
2 Rechtsfeiten: (rechts)handelingen en andere feiten
3 Rechtshandeling
4 Systeem BW: regeling rechtshandeling (Boek 3 BW) en overeenkomst (Boek 6 BW)
5 Onderling verband regeling rechtshandeling en overeenkomst
6 Behandeling titels 3.2 en 6.5 BW
7 Obligatoire overeenkomsten: belangrijkste groep van rechtshandelingen
2 De overeenkomst als algemeen begrip 9
2.1 Het begrip overeenkomst in algemene zin 9
8 Omschrijving overeenkomst
9 Kenmerken overeenkomst: wilsovereenstemming, verklaring
10 Kenmerken overeenkomst: totstandkoming vormvrij, tenzij
11 Kenmerken overeenkomst: meerzijdige rechtshandeling
12 Kenmerken overeenkomst: wil gericht op teweegbrengen rechtsgevolg
13 Gentlemen’s agreement, letter of intent
14 Kenmerken overeenkomst: rechtsgevolgen teweeggebracht tussen partijen; meerzijdige rechtshandelingen die geen rechtsgevolg tussen partijen teweegbrengen
15 Meerzijdige rechtshandelingen die geen rechtsgevolg tussen partijen teweegbrengen
16 Rechtsvergelijking; Europees recht: art. 101 VWEU
17 Eenzijdige rechtshandeling
18 Art. 101 VWEU: begrip overeenkomst heeft ruimer bereik
2.2 Onderscheidingen van overeenkomsten naar de aard van het recht waarop zij betrekkingen hebben 17
19 Indeling overeenkomsten
20 Vervolg
21 Vervolg
2.2.I De familierechtelijke overeenkomst (het huwelijk, het geregistreerd partnerschap) 19
22 Aangaan huwelijk is overeenkomst
2.2.II De goederenrechtelijke overeenkomst 20
23 Goederenrechtelijke overeenkomst en verband met obligatoire overeenkomst
24 Historie van begrippen zakelijke en goederenrechtelijke overeenkomst
25 Opvattingen over inhoud van begrip goederenrechtelijke overeenkomst
26 Vervolg
27 Vervolg
2.2.III De obligatoire overeenkomst 25
28 Obligatoire overeenkomst: wettelijk geregeld
29 Rechtshandeling: Boek 3, titel 2 BW
30 Obligatoire overeenkomst: Boek 6, titel 5 BW
31 Obligatoire overeenkomst: verbintenisscheppend in strikte zin
32 Omschrijving obligatoire overeenkomst
2.2.IV De procesrechtelijke overeenkomst (bewijsovereenkomst) 28
33 Omschrijving bewijsovereenkomst
34 (On)geldigheid bewijsovereenkomst
35 Varia
2.2.V De publiekrechtelijke overeenkomst 30
36 Omschrijving publiekrechtelijke overeenkomst
37 Toepasselijkheid schakelbepalingen; analoge toepassing privaatrechtelijke regels
38 Vervolg
3 De obligatoire overeenkomst 35
39 Plan van behandeling
3.1 De beginselen van contractenrecht 35
40 Regels en beginselen
41 Beginselen van contractenrecht
42 Beginselen van contractenrecht, vervolg
43 Beginselen van contractenrecht, vervolg
44 Beginselen: geen hoofdregel en uitzondering; wetgevingstechniek
45 Ontwikkelingen met betrekking tot contractsvrijheid en consensualisme
46 Veranderde betekenis pacta sunt servanda
47 Contractsvrijheid in Romeinse recht
48 Contractsvrijheid in canonieke recht
49 Contractsvrijheid na Franse revolutie
50 Contractsvrijheid impliciet ten grondslag aan wet
51 Uitzonderingen op contractsvrijheid noodzakelijk
52 Ondermijning contractsvrijheid door gebruik dat ervan is gemaakt
53 Beperking contractsvrijheid door overheidsingrijpen
54 Beperking contractsvrijheid n.a.v. WO II
55 Beperking contractsvrijheid door redelijkheid en billijkheid, goede zeden en openbare orde in rechtspraak en rechtsleer
56 Onevenredigheid prestaties
57 Balans belangen van individu en van gemeenschap
58 Contractsvrijheid als grondrecht
59 Horizontale werking grondrechten
60 Directe en indirecte horizontale werking grondrechten in rechtspraak
61 Botsing van grondrechten
62 Botsingen of beperking van grondrecht en partijautonomie
63 Vervolg
64 Contractsvrijheid en Unierechtelijke verkeersvrijheden
3.2 Onderscheidingen van de obligatoire overeenkomsten 54
65 Obligatoire overeenkomsten: enkele onderscheidingen
3.2.I Onbenoemde, benoemde en gemengde overeenkomsten 54
66 Onbenoemde of benoemde overeenkomst
67 Gemengde overeenkomst
68 Op gemengde overeenkomst van toepassing zijnde wetsbepaling(en)
69 Art. 6:215 BW
70 Vervolg
3.2.II Consensuele, reële en formele overeenkomsten 59
71 Consensuele en reële overeenkomst
72 Huidig recht: consensuele en reële overeenkomst
73 Reële overeenkomst
74 Vervolg
75 Partijafspraak gericht op noodzaak overgave zaak voor ontstaan verbintenis
76 Wilsovereenstemming als element reële overeenkomst (g)een obligatoire overeenkomst
77 Rechtsleer
78 Formele overeenkomst
79 Huidige BW: vermindering vormvoorschriften
3.2.III Wederkerige en eenzijdige overeenkomst 64
80 Wederkerige en eenzijdige overeenkomst
81 Wederkerige overeenkomst
82 Eenzijdige overeenkomst
83 Onvolmaakt of toevallig wederkerige overeenkomst
3.2.IV Overeenkomsten om niet en onder bezwarende titel 66
84 Overeenkomst om niet of onder bezwarende titel
85 Voorbeelden; belang onderscheid in verband met Actio Pauliana
86 Varia
3.2.V Vergeldende en kansovereenkomsten 68
87 Vergeldende en kansovereenkomst
88 Vervolg
3.2.VI Overeenkomsten die voorbijgaande en overeenkomsten die voortdurende verbintenissen in het leven roepen 70
89 Voorbijgaande en voortdurende overeenkomst
3.2.VII Hoofdovereenkomsten en hulpovereenkomsten 71
90 Hoofdovereenkomst en hulpovereenkomst
91 Hulpovereenkomst, vervolg
92 Voorovereenkomst is hulpovereenkomst
93 Vier typen voorovereenkomsten
94 Overeenkomsten die geen voorovereenkomst zijn
3.3 Algemene opmerkingen over de bestanddelen van een obligatoire overeenkomst 76
95 Aan obligatoire overeenkomst te stellen eisen
96 Drie soorten bestanddelen
97 Andere onderscheidingen hoofd- en nevenbestanddelen
4 De eenzijdige rechtshandeling 81
98 Eenzijdige rechtshandeling
99 Gerichte en ongerichte eenzijdige rechtshandeling
100 Belang onderscheid: nulliteiten
101 Geen scherp onderscheid tussen eenzijdige gerichte rechtshandeling en overeenkomst
102 Eenzijdige toezegging of (eenzijdige) overeenkomst
103 Andere tussenfi guren
104 Toepassing dezelfde regels totstandkoming, uitleg, geldigheid en nietigheid
105 Niet-vermogensrechtelijke rechtshandeling: art. 3:59 BW
DE TOTSTANDKOMING VAN DE OVEREENKOMST 89
Inleidende opmerkingen 91
106 Vereisten voor totstandkoming overeenkomst: plan van behandeling
5 De bekwaamheid van partijen 93
107 Art. 3:32 BW: bekwaamheid
108 Onbekwaamheid
109 Onderscheid onbekwaamheid en onbevoegdheid
110 Onbekwaam zijn: minderjarigen en onder curatele gestelden
111 Minderjarige bekwaam indien toestemming wettelijk vertegenwoordiger
112 Vervolg
113 Curator
114 Overeenkomst gesloten door onbekwame is vernietigbaar
115 (Geen) uitzonderingen op vernietigbaarheid
116 Door onbekwame verrichte eenzijdige rechtshandeling
117 Overeenkomst gesloten door onbevoegde is in regel nietig
118 Rechtsvergelijking
6 Wil, verklaring, vertrouwen 103
6.1 Het begrip wilsovereenstemming 103
119 Wilsovereenstemming
120 Rechtsvergelijking
121 Totstandkoming in geval van uiteenlopen wilsverklaringen?
122 Wilstheorie, verklaringstheorie, vertrouwenstheorie
123 Samenspel van de drie theorieën
124 Vervolg
125 Beoordeling totstandkoming tegen achtergrond van relevante beginselen
126 BW maakt geen principiële keuze voor bindingsgrondslag
127 Wilstheorie en correcties daarop
128 Vertrouwensleer
129 Verwevenheid wilsleer en vertrouwensleer
130 Objectivering wilsbegrip
131 Relevante beginselen
132 Vervolg
133 Totstandkoming eenzijdige gerichte rechtshandeling
134 Beoordeling van gerechtvaardigd vertrouwen
135 Nadeel als omstandigheid
136 Nadeel is een factor
137 Vervolg
138 Vervolg
139 Rechtsgevolg van ontbrekende wil
6.2 Oorzaken van discrepantie tussen wil en verklaring 121
140 Rechtswil, duidingswil, handelingswil
141 Ontbreken handelingswil
142 Ontbreken handelingswil, vervolg
143 Wilsontbreken op grond van geestelijke stoornis en bescherming vertrouwen
144 Ontbreken handelingswil, vervolg
145 Ontbreken handelingswil, vervolg
146 Ontbreken handelingswil, vervolg
147 Varia
148 Ontbreken rechtswil
6.3 Het misverstand (de duidingswil ontbreekt) 128
149 Ontbreken duidingswil
150 Ontbreken duidingswil, vervolg
151 Ontbreken duidingswil, vervolg
152 Ontbreken duidingswil, vervolg
6.4 De schijnhandeling 131
153 Simulatie
154 Twee typen simulatie: absolute en relatieve
155 Gedissimuleerde overeenkomst komt tot stand
156 Vertrouwen derden op totstandkoming ge(dis)simuleerde overeenkomst
157 Vervolg
6.5 Het bij derden opgewekte vertrouwen 136
158 Bescherming van vertrouwen van derden: art. 3:36 BW
159 Beschermingsbereik art. 3:36 BW
160 Wilsgebreken en bescherming derde op grond van art. 3:36 BW
161 Redelijkheid vertrouwen hangt af van omstandigheden
7 Het tot stand komen van de wilsovereenstemming 141
162 Totstandkoming overeenkomst: hoe, wanneer, waar?
7.1 Wijze waarop de wilsovereenstemming tot stand komt 141
163 Wijze van totstandkoming: aanbod en aanvaarding
164 Aanbod: voorstel concrete overeenkomst
165 Aanbod en aanvaarding zijn wilsverklaringen
165a Regelingen overeenkomsten langs elektronische weg, op afstand of buiten verkoopruimte; diensten
165b Typen wilsverklaringen
166 Niet-handelen als wilsverklaring
167 Niet-handelen kan wilsverklaring zijn of als zodanig gelden
168 Wilsverklaring besloten in presteren
169 Openbaar aanbod
170 Uitnodiging in onderhandeling te treden of aanbod te doen
171 Uitloving
172 Totstandkoming aanbod indien het wederpartij bereikt
173 Geldingsduur aanbod
174 Vervolg
175 (On)herroepelijkheid van aanbod
176 Onherroepelijk aanbod: absolute werking
177 Rechtsgevolgen onherroepelijk aanbod
178 Beoordeling geldigheid aanbod
179 Betekenissen van vrijblijvend aanbod
180 Aanbieder overlijdt of wordt handelingsonbekwaam
7.2 Tijdstip waarop de wilsovereenstemming tot stand komt 158
181 Totstandkoming overeenkomst indien aanvaarding aanbieder bereikt
182 Ontvangsttheorie
183 Vervolg
184 Varia
7.3 Plaats waar de overeenkomst tot stand komt 161
185 Totstandkoming overeenkomst op plaats waar aanbieder de aanvaarding verneemt
7.4 Rechtsvergelijkende gegevens 162
186 Rechtsvergelijking met betrekking tot totstandkoming wilsovereenstemming
187 Aanbod en uitnodiging tot onderhandelen; tijdstip totstandkoming
188 Geldingsduur en (on)herroepelijkheid aanbod
7.5 De onderhandelingsfase 164
189 Onderhandelingen; totstandkoming zonder aanbod en aanvaarding
190 Vervolg
191 Precontractuele fase beheerst door eisen van redelijkheid en billijkheid
192 Vervolg
193 Grenzen aan vrijheid onderhandelingen af te breken
194 Vervolg
195 Veroordeling door te onderhandelen
196 Relevante omstandigheden voor ongeoorloofdheid afbreken van onderhandelingen
197 Verplichting schade te vergoeden
198 Positief contractsbelang
199 Negatief belang
200 Varia
201 Grondslag precontractuele verplichtingen
202 Vervolg
203 Praktisch belang; grondslag volgens EU-recht
204 Schending precontractuele mededelingsplicht
205 Discussie grondslagen precontractuele verplichtingen
206 Rechtsvergelijking
207 Vervolg
8 Wilsgebreken 181
8.1 Inleidende opmerkingen 181
208 Gronden voor gebrekkige vorming van wil
209 Historische achtergronden van de werking van wilsgebreken
210 Ander werkingsmechanisme dan door wilsmoment
211 Vervolg
212 Regeling wilsgebreken in BW (oud) en geldend BW
213 Rechtsvergelijking
214 PECL
215 Unidroit Principles
216 DCFR
217 Weens Koopverdrag
8.2 Dwaling 189
218 Dwaling is wilsvorming onder invloed van valse voorstelling
219 Oneigenlijke dwaling; misverstand
220 Rechtsgevolgen oneigenlijke dwaling en misverstand; grenzen met dwaling; rechtens relevante dwaling
221 Dwaling volgens BW (oud)
222 Art. 6:228 BW: causaal verband vereist tussen dwaling en sluiten overeenkomst
223 Voorbeelden aan de hand van koop
224 Verhouding tussen dwaling en stilzwijgende voorwaarde
225 Betekenis van dwaling omtrent buiten de overeenkomst gelegen omstandigheden
226 Redenen voor dwaling; kenbaarheid voor wederpartij van essentiële belang van omstandigheid
227 Kenbaarheid
228 Dwaling als gevolg van inlichtingen wederpartij
229 Geen beroep op dwaling indien …
230 Dwaling als gevolg van achterwege laten inlichtingen
231 Vervolg
232 Geen beroep op dwaling indien …
233 Wederzijdse dwaling
234 Gemeenschappelijke dwaling ten aanzien van dezelfde omstandigheid
235 Geen beroep op dwaling indien …; samenloop redenen voor dwaling; samenloop andere gronden voor schadevergoeding
236 Dwaling ten aanzien van uitsluitend toekomstige omstandigheid 237 Vervolg
238 Toekomstverwachtingen als factor bij beoordeling essentieel belang
239 Betekenis toekomstverwachtingen indien directe samenhang met dwaling
240 Vervolg
241 Dwaling blijft voor rekening dwalende
242 Dwalende heeft dwaling aan zichzelf te wijten
243 Andere vormen van dwaling die voor risico van dwalende blijven
244 Vervolg
245 Vervolg
246 Rechtsdwaling
247 Samenloop met andere vernietigingsgronden en wanprestatie
248 Vervolg
249 Dwaling in de persoon
8.3 Bedrog 218
250 Behandeling bedrog na behandeling dwaling
251 Bedrog: wettelijke omschrijving
252 Kunstgreep
253 Causaal verband tussen bedrog en sluiten van overeenkomst
254 Eisen te stellen aan door bedrog opgewekte dwaling
255 Bedrog gepleegd door ander dan wederpartij
256 Samenloop bedrog en andere vernietigingsgronden, wanprestatie en onrechtmatige daad
8.4 Bedreiging 223
257 Bedreiging: omschrijving
258 Bedreiging: geschiedenis en ontwikkeling van het begrip
259 (On)rechtmatigheid van dwang
260 Causaal verband tussen bedreiging en sluiten overeenkomst
8.5 Misbruik van omstandigheden 227
261 Misbruik van omstandigheden: beschrijving
262 Verhouding tussen noodtoestand, dwang en bedreiging
263 Geestelijke en psychische factoren
264 Wisselwerking noodtoestand en geestelijke en psychische factoren
265 Oud BW en Overgangsrecht
266 Causaal verband tussen misbruik van omstandigheden en sluiten overeenkomst
267 Misbruik: omschrijving
268 Onderscheid tussen misbruik van noodtoestand en misbruik van overwicht
269 Stoffelijk en onstoffelijk nadeel
270 Nadeel wordt ruim opgevat
271 (Omkering) bewijslast
9 Vormvereisten 237
272 Art. 3:37 lid 1 BW: consensualisme c.q. vormvrijheid
273 Rechtsvergelijking: vormvrijheid is uitgangspunt
273a Europees recht
274 Art. 3:39 BW: strijd met wettelijk vormvereiste impliceert in beginsel nietigheid
275 Wettelijke eisen die geen vormvereiste zijn; totstandkoming langs elektronische weg
276 Strekking van vormschrift en daaraan te relateren (on)geldigheidsgevolg
277 Wettelijke uitzonderingen op nietigheid; varia
278 Geldt vormvereiste ook voor voorbereidende en voortbouwende rechtshandelingen?
279 Geldt vormvereiste ook voor wijzigingsovereenkomst?
280 Varia
281 Vormvereiste kan worden overeengekomen
DE INHOUD VAN DE OVEREENKOMST 247
Inleidende opmerkingen 249
282 Plan van behandeling
10 De bepaalbaarheid van de verbintenis 251
283 Bepaalbaarheid, rechtsvergelijking
284 Bepaalbaarheid van de verbintenis
285 Bepaalbaarheid vereist niet bepaaldheid
286 Voorwerp prestatie moet zijn bepaald naar soort
287 Bepaalbaarheid op tijdstip totstandkoming
288 Toekomstige goederen
289 Beperking erfrechtelijke bevoegdheden; beschikken over niet opengevallen nalatenschap
290 Historische achtergrond
291 Art. 4:4 lid 2 BW
292 Overeenkomsten vallend onder verbod art. 4:4 lid 2 BW
293 Voorbarige afstand rechten van erfgenaam
294 Nog niet opengevallen nalatenschap van derde
295 Nalatenschap van een der partijen
296 Vervolg
297 Voorbeelden van niet door art. 4:4 lid 2 BW verboden bedingen
298 Zaken bestemd voor de openbare dienst
11 De voortbouwende overeenkomst 265
299 Vervanging oorzaak-vereiste, onder andere door art. 6:229 BW
300 Vervolg
301 Overeenkomst voortbouwend op ontbrekende rechtsverhouding is vernietigbaar; voortbouwen door overeenkomst te wijzigen of aan te vullen
302 Samenloop art. 6:229 BW met andere rechtsmiddelen, i.h.b. art. 6:228 BW (dwaling)
12 Strijd met de wet, goede zeden of openbare orde 271
12.1 Inleidende opmerkingen 271
303 Overeenkomst in strijd met fundamentele uitgangspunten maatschappij
304 Rechtsvergelijking
305 PECL
306 Vervolg
307 Vervolg
308 Vergelijking Nederlands recht en PECL
309 Evaluatie benadering PECL
309a Europees recht
310 Strijd met wet, goede zeden of openbare orde
311 Onderling verband wet, openbare orde en goede zeden; terminologie; rechtsvergelijking
312 Openbare orde en goede zeden als ongeschreven recht; toetsing in cassatie; ambtshalve toepassing
313 Wettelijk systeem; volgorde van behandeling
12.2 De overeenkomst in strijd met de wet 278
314 Dwingende wetsbepaling
315 Totstandkoming, inhoud of strekking van overeenkomst in strijd met wet
316 Dwingend of regelend recht?
317 Onderscheid totstandkoming en inhoud of strekking
318 Systematiek art. 3:40 lid 2 en 3 BW
319 Toepassing art. 3:40 lid 2 BW als (geschonden) bepaling rechtsgevolg van schending (niet) regelt
320 Art. 3:40 lid 2: nietigheid of vernietigbaarheid
321 Tenzij uit de strekking van de geschonden bepaling een ander rechtsgevolg voortvloeit
322 Art. 3:40 lid 3: geen ongeldigheidsmodaliteit ex lid 2 als geschonden regel niet strekt tot ongeldigheid
322a Variaties en verfi jningen op systeem van art. 3:40 BW in literatuur en rechtspraak
323 Vervolg
324 Evaluatie
325 Inhoud overeenkomst in strijd met wet
325a Vervolg
325b Vervolg
325c Vervolg
325d Geen vordering tot nakoming
326 Varia
327 Tijdstip totstandkoming bepalend voor oordeel over geldigheid
328 Overeenkomst die wet niet schendt maar haar ontduikt
329 Wetsontduiking wordt getoetst aan strijd met goede zeden
12.3 De overeenkomst in strijd met de goede zeden 294
330 Inhoud goede zeden
331 Vervolg
332 Vervolg
333 Inhoud of strekking in strijd met goede zeden
334 (On)geldigheid van rechtshandelingen ter uitvoering nietige overeenkomst
335 Slechts een der partijen heeft bedoeling die strijdt met goede zeden
336 Tijdstip totstandkoming bepalend voor oordeel over geldigheid
337 Voorbeelden
338 Overeenkomsten in verband met huwelijk en echtscheiding
339 Overeenkomsten omtrent hoogstpersoonlijke wettelijke bevoegdheden
340 Vervallen
341 Misbruik van positie
342 Vergaande onevenwichtigheid van wederzijdse prestaties of voorwaarden
343 Exoneraties en andere bedingen
344 Onredelijke benadeling van derden
12.4 De overeenkomst in strijd met de openbare orde 307
345 Openbare orde: fundamentele beginselen die wezenlijke belangen van de samenleving betreffen
346 Subcategorie
346a Schending van minder fundamentele beginselen en openbare orde
12.5 Synthese betreffende ongeldigheidsmodaliteiten krachtens art. 3:40 BW 311
347 Flexibilisering geldende systeem van (on)geldigheid
347a Vervolg
347b Verband tussen strijdigheid met openbare orde en strijdigheid met goede zeden
347c Strijd met openbare orde al dan niet voorafgegaan door strijdigheid met wet
347d Rechtsgevolgen in geval totstandkoming, inhoud of strekking in strijd is met wet
347e Rechtsgevolgen in geval van strijdigheid met openbare orde of goede zeden zonder strijdigheid met wet
347f Ongeldigheidsmodaliteiten en ongedaanmaking
347g Procesrechtelijke implicaties: ambtshalve toepassing
13 Voorwaarde en tijdsbepaling 317
348 Verrichten rechtshandeling onder tijdsbepaling of voorwaarde
349 Eenzijdige rechtshandelingen die (niet) verricht kunnen worden onder voorwaarde of tijdsbepaling
350 Analoge toepassing art. 3:38 BW en art. 6:21 BW op door rechter of wet gestelde voorwaarden
351 Vervolg
352 Wettelijke voorwaarde bedongen door partijen
353 Wettelijke ontbindende voorwaarde; varia
14 De uitleg van overeenkomsten 325
354 Uitleg
355 Rechtsvergelijking
356 Bedoeling van partijen
357 Weens Koopverdrag
358 PECL
359 Unidroit Principles
360 DCFR
361 Gewicht van gebruikte bewoordingen
361a Europees recht
361b Fundamentele rechten
362 Uitleg: omschrijving
363 Vervolg
364 Belang van redelijkheid en billijkheid
365 Systematiek: uitleg, aanvulling, beperking
366 Uitleggen en aanvullen
367 Bronnen; uitleg primair taak van partijen
368 Uitleg en toepassing van redelijkheid en billijkheid in cassatie
369 Uitleg van beding door Hoge Raad
370 Iedere verklaring vereist uitleg
371 Zuiver taalkundige betekenis is geen uitleg; belang tekst
372 Grondslag voor uitleg; Haviltex
373 Uitleg-maatstaven voor enkele gevalstypen
374 Gevalstypen
375 Uitlegmaatstaf andere ‘gestandaardiseerde’ of door algemene voorwaarden beheerste overeenkomsten
376 Enkele uitlegprincipes
377 Vrijheid van rechter bij uitleg
15 De aanvulling van de inhoud van de overeenkomst door de wet, de gewoonte en de redelijkheid en billijkheid 347
378 Art. 6:248 lid 1 BW: aanvulling overeenkomst
379 Vervolg
380 Aanvullende bron van verbintenissen: twee betekenissen
381 Wet als belangrijkste bron voor aanvulling van verbintenissen
382 Gewoonte of gebruik: omschrijving
383 Bewijs van bestaan van regel van gewoonterecht; verkeersopvattingen
384 Gewoonte en bestendig gebruikelijk beding
385 Redelijkheid en billijkheid afzonderlijke aanvullende bron van verbintenissen
386 Aard van de overeenkomst is gezichtspunt bij aanvulling
387 Duiding van enkele casusposities
388 Systematiek van aanvulling
389 Vervolg
390 Vervolg
16 Redelijkheid en billijkheid 359
16.1 Inleidende opmerkingen 359
391 Nadere beschouwing van aanvullende en beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid
392 Historische wortels redelijkheid en billijkheid
393 Vervolg
394 Redelijkheid en billijkheid betreffen ongeschreven objectief recht
395 Beoordeling in cassatie
396 ‘Eisen’ van redelijkheid en billijkheid
397 Vervolg
398 Werking redelijkheid en billijkheid in vermogensrecht
399 Redelijkheid en billijkheid in rechtspersonen- en handelsrecht, IPR en overgangsrecht
400 Eisen van redelijkheid en billijkheid beheersen mede iedere verbintenis en alle meerzijdige vermogensrechtelijke rechtshandelingen
401 Toepasselijkheid van eisen van redelijkheid en billijkheid op alle vermogensrechtelijke rechtsbetrekkingen
402 Functies van redelijkheid en billijkheid 16.2 Aanvullende werking 370
403 Aanvullende werking redelijkheid en billijkheid
404 Voorbeelden, vervolg
405 Vervolg
406 Vervolg
407 Rechtsgevolgen van aanvullende werking redelijkheid en billijkheid
408 Bevoegdheid duurovereenkomst op te zeggen
409 Vervolg
16.3 Beperkende werking 377
410 Beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
411 Historische ontwikkeling, vervolg
412 Vervolg
413 Onaanvaardbaarheid als toepassingsvereiste
414 Beperking geschiedt van rechtswege
415 Bewijs van feiten en omstandigheden die beperking meebrengen
416 Beperkende werking kan alle tussen partijen geldende regels betreffen
417 Derogering aan dwingend recht
418 Vervolg
419 Vervolg
420 Vervolg; procesrechtelijke consequentie
421 Beperking op grond van feiten en omstandigheden optredend voor, tijdens of na sluiten overeenkomst
422 Vervolg
423 Rechtsverwerking
424 Beperkende werking redelijkheid en billijkheid en/of (stilzwijgende) rechtsverwerking
425 Rechtsverwerking bij verbintenissen (anders dan) uit overeenkomst
426 Rechtsverwerking: omschrijving
427 Rechtsverwerking na, tijdens en/of voor totstandkoming overeenkomst
428 Verhouding rechtsverwerking en andere toepassingen van beperkende werking
429 Vervolg
430 Wettelijk en contractueel geregelde vormen van rechtsverwerking; bewijslast
431 Bindende partijbeslissing onderworpen aan eisen van redelijkheid en billijkheid
432 Bindend advies, arbitrage en redelijkheid en billijkheid
433 Vervolg
434 Vervolg
435 Rechtsgevolgen beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
16.4 Onvoorziene omstandigheden 401
436 Wijziging overeenkomst bij onvoorziene omstandigheden op grond van beperkende werking redelijkheid en billijkheid
437 Historische achtergrond, vervolg
438 Maatstaf voor het vaststellen van rechtsgevolgen gewijzigde omstandigheden
439 Maatstaf gekozen in art. 6:258 BW
440 Vervolg
441 Art. 6:258 BW: wijzigings- of ontbindingsbevoegdheid rechter
442 Verdiscontering: discussie over dit criterium
443 Welke typen wijziging van omstandigheden?
444 Varia
445 Art. 6:258 lid 2 BW: gewijzigde omstandigheden voor risico van partij die zich daarop beroept
446 Wijziging of ontbinding bij wege van constitutieve rechterlijke uitspraak
447 Art. 6:260 BW: overige bevoegdheden van rechter bij wijziging of ontbinding
448 Varia
449 Onvoorziene omstandigheden: voorbeelden
450 Waardedaling en waardestijging van geld
451 Buitenlandse valuta
452 Onvoorziene omstandigheden die op bepaalde overeenkomst betrekking hebben
453 Algemeen belang
454 Samenhang gewijzigde omstandigheden, overmacht, wanprestatie en dwaling
455 Omstandigheden ten tijde van totstandkoming: wanprestatie, dwaling, overmacht
456 Samenhang art. 6:258 BW en 6:248 BW
457 Vervolg
17 Algemene voorwaarden en standaardregelingen 421
17.1 Inleidende opmerkingen 421
458 Algemene voorwaarden
459 Voor- en nadelen gebruik algemene voorwaarden
460 Bescherming van wederpartij
461 Wettelijke regeling betreffende de bestrijding van onredelijk bezwarende algemene voorwaarden
462 Europese Richtlijn betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten
463 Overgangsrecht
17.2 Begripsomschrijving 426
464 Algemene voorwaarden: omschrijving
465 Vervolg
466 Zowel schriftelijke als mondelinge standaardbedingen
467 Kernbedingen zijn geen algemene voorwaarden
468 Kernbedingen: voorbeelden; dogmatiek
469 Varia
17.3 De toepasselijkheid van algemene voorwaarden 431
470 Vereisten voor en grondslag van gebondenheid aan algemene voorwaarden
471 Benaderingen in rechtsleer
472 Vervolg
473 Vervolg
474 Geldend recht: aanvaarding is eis voor toepasselijkheid
475 Kenbaarheidsvereiste; vernietigbaarheid
476 Beschikbaarstelling algemene voorwaarden
477 Terhandstelling en volgende overeenkomsten; elektronisch contracteren
478 Battle of forms
17.4 Inhoudscontrole 440
479 Rechtsgevolg onredelijke bezwarendheid is (ook ambtshalve toe te passen) vernietigbaarheid
480 Indicatieve lijst bij richtlijn
17.4.I De toetsing van contractsbedingen aan de open norm van art. 6:233 onder a BW 442
481 Onredelijk bezwarend beding is vernietigbaar
482 Concrete beoordeling onredelijke bezwarendheid beding
483 Gezichtspunten en vuistregels
484 Vervolg
485 Samenloop art. 6:233 onder a BW en art. 6:248 lid 2 BW
486 Door art. 6:233 BW bestreken gevallen
487 Vervolg
488 Anticipatie onder BW (oud) met behulp van goede trouw
489 Regeling van vernietigbaarheden; bijzondere bepalingen
490 Art. 6:235 lid 2 BW
491 Art. 6:235 lid 3 en lid 4 BW
17.4.II De lijsten van art. 6:236 BW en art. 6:237 BW 450
492 Zwarte en grijze lijst
493 Grijze lijst: weerlegbaar vermoeden van onredelijke bezwarendheid
494 Lijsten leveren geen a contrario-argumenten; varia
495 Inhoudelijke behandeling lijsten
496 Art. 6:236 BW
497 Art. 6:237 BW
498 Art. 6:238 lid 1 BW; varia
499 Toepassingsgebied lijsten: natuurlijke personen niet handelend in uitoefening beroep of bedrijf
500 Overeenkomst heeft geen verband met beroeps- of bedrijfsactiviteiten
501 Conclusie
502 Refl exwerking lijsten
503 Vervolg
17.4.III De verbodsactie 460
504 Abstracte toetsing algemene voorwaarden ten behoeve van verbodsactie
505 Vervolg
506 Verbod gericht tegen gebruik en/of bevordering gebruik; gebod
507 Sanctie op overtreding verbod
17.5 Overige bepalingen 464
508 Art. 6:244 BW: bedrijfsmatig handelende derde
509 Art. 6:245 BW
510 Art. 6:246 BW: dwingend recht
511 Art. 6:247 BW: internationale aspecten
17.6 Standaardregelingen 468
512 Standaardregeling: omschrijving
513 Verband standaardregeling en algemene voorwaarden
DE GEVOLGEN VAN DE OVEREENKOMST TEN AANZIEN VAN DERDEN 471
18 Algemene beginselen 473
514 Uitgangspunt art. 6:248-6:257 BW; partijen: beschrijving
515 Rechtverkrijgenden
516 Derden
517 Afbakening partij en derde
518 Overeenkomst schept slechts verbintenissen tussen partijen
519 Waarom scheppen overeenkomsten geen verbintenissen tussen partijen en derden?
520 Onderscheid plichten en rechten; plichten van derden jegens partijen bij overeenkomst; onrechtmatige daad
521 Derde benadeelt onrechtmatig partij bij overeenkomst via wederpartij; drie gevalstypen
522 Wanprestatie door een van de partijen bij overeenkomst is onrechtmatig jegens belanghebbende derde
523 Gevallen waarin een overeenkomst wel rechten en plichten voor derden schept
524 Vervolg; verweermiddelen
525 Ongeschreven recht rechtvaardigt dat overeenkomst rechten en plichten voor derden schept
526 Vervolg
527 Geen algemene regels voor wel of geen doorwerking
528 In rechtsleer ontwikkelde gezichtspunten
529 Vervolg
530 Verweermiddelen derde tegen wie een exoneratie kan worden ingeroepen
531 Gebondenheid aan overeenkomst waarbij men zich sterk maakt voor een derde is geen uitzondering op uitgangspunt
532 Verschijningsvormen van overeenkomst krachtens welke men zich sterk maakt voor derde, vervolg
533 Vervolg
534 Art. 6:249 BW: rechtverkrijgenden onder algemene titel
535 Verschillende casusposities
536 Overeenkomsten tussen meer dan twee partijen; als partij te beschouwen derde
537 Casuïstiek; rechtsleer; varia
538 Meer dan twee partijen of betrokken derde?
539 Vervolg
540 Samenhangende overeenkomsten in EU-recht; rechtsleer
19 Kwalitatieve rechten en verplichtingen 497
19.1 Inleidende opmerkingen 497
541 Gevallen waarin overeenkomsten anderen dan partijen binden: kwalitatieve rechten en verplichtingen
542 Wettelijke regeling op grond waarvan contractuele rechtsverhouding ten aanzien van goederen op derde overgaat
19.2 Kwalitatieve rechten 499
543 Voor overgang vatbaar recht uit overeenkomst dat in verband staat met een goed
544 Vereisten voor aannemen kwalitatief recht, vervolg
545 Vervolg
546 Vervolg
547 Rechtsvergelijking
548 Verplichting tot verrichten overeengekomen tegenprestatie gaat mede over
549 Beperkte hoofdelijke aansprakelijkheid vervreemder; aanvullend recht
19.3 Kwalitatieve verplichtingen 505
550 Bij overeenkomst bedongen overgang van verplichting om iets te dulden of niet te doen ten aanzien van registergoed
551 Vereisten voor aannemen kwalitatieve verplichting
552 Vervolg
553 Vervolg
554 Notariële akte en inschrijving in openbare registers
555 Personen jegens wie beding geen werking heeft; varia
556 Verplichting tot verrichten overeengekomen tegenprestatie gaat mede over
557 Verhouding kwalitatieve verplichting en erfdienstbaarheden
558 Vervolg
559 Kettingbeding als alternatief voor kwalitatieve verplichting
560 Wijziging of (partiële) ontbinding kwalitatieve plicht of kettingbeding door rechter
561 Vervolg
20 Het beding ten behoeve van een derde 515
562 Beding ten behoeve van derde
563 Historische ontwikkeling leerstuk; overgangsrecht
564 Derdenbeding: omschrijving
565 Derde; rechtsgevolgen derdenbeding
566 Belang van derdenbeding: casuïstiek
567 Vervolg
568 Derdenbeding kan worden overeengekomen ten behoeve van iedere derde
569 Grondslag en tijdstip van ontstaan van recht van de derde
570 Aanvaarding door derde
571 Positie van derde vóór aanvaarding derdenbeding; varia
572 Na aanvaarding derdenbeding zijn er drie partijen bij de overeenkomst
573 Rechten en bevoegdheden van de drie partijen
574 Vervolg
575 Vervolg
576 Recht van derde hangt af van geldigheid overeenkomst waarbij derdenbeding tot stand kwam
577 Invloed ongeldigheid of vernietiging derdenbeding op gehele overeenkomst
578 Rechtsbetrekking stipulator en derde
579 Herroeping derdenbeding door stipulator
580 Art. 6:255 lid 1 BW
21 Doorwerking van verweermiddelen ten behoeve van ondergeschikten 531
581 Tegenwerpelijkheid aan of inroepbaarheid door derde van verweermiddel
582 Beroep op verweermiddelen door ondergeschikte van schuldenaar
583 Vervolg
584 Varia
585 Maatstaf voor beroep ondergeschikte op door werkgever gesloten overeenkomst
22 De actio Pauliana 537
586 Bescherming van derden met actio Pauliana
587 Bevoegdheid schuldeisers om rechtshandeling van schuldenaar met derde te vernietigen
588 Bevoegdheid van art. 3:45 BW beperkt tot schuldeisers
589 Vervolg
590 Alle rechtshandelingen zijn vatbaar voor vernietiging krachtens art. 3:45 BW
591 Vernietiging slechts indien rechtshandeling onverplicht was
592 Beroep op vernietiging alleen door benadeelde schuldeisers
593 Geen ‘verruimde’ Pauliana
594 Tijdstip van beoordeling benadeling
595 Bewijs van aanwezigheid van kennis van benadeling aan zijde schuldenaar
596 Vermoeden van wetenschap, vervolg
597 Vernietigbaarheid; (buiten)gerechtelijke vaststelling
598 Relatieve en beperkte werking vernietiging
599 Vervolg
600 Bescherming van derden tegen vernietiging
NIETIGHEID; VERNIETIGBAARHEID; ONTBINDING 551
Inleidende opmerkingen 553
601 Vernietiging, ontbinding, einde contractuele gebondenheid: overzicht en plan van behandeling
602 Vervolg
603 Vervolg; opzegging duurovereenkomsten; andere vormen van beëindiging
23 Algemene leer der nietigheden 557
604 Nietigheid: omschrijving
605 Systematische behandeling nietigheden in BW
606 Typen van onvolmaakte rechtshandelingen
607 Rechtshandelingen die van rechtswege nietig zijn vs. vernietigbare rechtshandelingen
608 Vervolg
609 Vervolg; overgangsvormen
610 Nietig en non-existent: voor vermogensrecht irrelevant onderscheid
611 Vervolg
612 Absolute vs. relatieve nietigheid
613 Verhouding vormen van onvolmaaktheid en vormen van nietigheid
614 Beperking nietigheid tot deel rechtsgevolgen of naar tijd
615 Strekking geschonden bepaling en doelmatigheid
616 Overgangsrecht
24 De vernietiging van rechtshandelingen 571
617 Algemene regeling inzake vernietiging
24.1 De wijze waarop de vernietiging plaatsvindt 572
618 Wijzen van vernietiging
619 Art. 3:50 lid 2 BW: vernietiging bij wijze van uitzondering niet vormvrij
620 Bevoegdheid te vernietigen; tot wie vernietiging gericht moet zijn
621 Vernietiging bij rechterlijke uitspraak op grond van vordering of verweer
622 Vervolg
24.2 Verjaring en verval 577
24.2.I Verjaring van de rechtsvordering en verval door tijdsverloop 577
623 Verjaring vernietigingsvordering; verval vernietigingsbevoegdheid; exceptief verweer
24.2.II Andere gronden van verval 578
624 Drie andere gronden voor verval van vernietigingsbevoegdheid
625 Verval als gevolg van bevestiging
626 Gerechtigdheid tot bevestiging
627 Bevestiging is rechtshandeling
628 Verval door ongebruikt laten verstrijken van gestelde termijn
629 Verval door wijziging gevolgen rechtshandeling
630 (On)mogelijkheid nadeel afdoende op te heffen door wijziging, vervolg
631 Vervolg
632 Vervolg
633 Aan verlangen tot wijziging te stellen eisen
25 De gevolgen van vernietiging en van nietigheid 587
634 Regelingen betreffende aan nietigheid te verbinden gevolgen
635 Afstemmen ongeldigheidsmodaliteit en restitutierechtelijke gevolgen
635a Europees recht
25.1 De gevolgen van vernietiging 589
636 Vernietiging heeft terugwerkende kracht
637 Herstel in toestand voorafgaand aan aangaan overeenkomst
638 Reeds ingetreden gevolgen kunnen bezwaarlijk ongedaan worden gemaakt
639 Bezwaarlijkheid ongedaanmaking en ontzegging van werking aan nietigheid
640 Verplichtingen wederpartij: ongedaanmaking, schadevergoeding
641 Typen te vergoeden schade
642 Vervolg
25.2 De gevolgen van nietigheid 594
643 Rechtsgevolgen nietigheid grotendeels vergelijkbaar met rechtsgevolgen vernietiging
644 Beperking gevolgen van nietigheid van rechtswege
25.3 Partiële nietigheid en conversie 596
25.3.I Partiële nietigheid 596
645 Partiële nietigheid en partiële geldigheid
646 Delen overeenkomst staan (niet) met elkaar in onverbrekelijk verband
647 (Geen) splitsing van contractueel beding
25.3.II Conversie 600
648 Conversie nietige rechtshandeling in geldige
649 Vervolg
650 Ratio conversie
651 Rechtsgrond conversie
652 Conversie van rechtswege en ambtshalve
653 Beperkte betekenis van partijbedoelingen
654 Vervolg
655 Conversie geoorloofd zowel bij vernietigbaarheid als bij nietigheid van rechtswege
656 Beoordeling van mogelijkheid van conversie
657 Onderscheid tussen conversie en verwante rechtsfi guren
658 Vervolg
25.4 Bekrachtiging van nietige rechtshandelingen 608
659 Bekrachtiging doordat alsnog aan geldigheidsvereiste wordt voldaan
660 Vervolg
661 Vervolg
662 Niet heelbare gebreken; bekrachtiging beperkt tot nietigheid van rechtswege
663 Vereiste voor bekrachtiging: ‘als geldig aanmerken’
664 Vervolg
665 Mogelijke uitzondering op vereiste
26 De ontbinding van wederkerige overeenkomsten op grond van niet-nakoming 615
26.1 Inleidende opmerkingen 615
666 Afdeling 6.5.5 BW
667 Ontbinding: BW (oud) en geldend recht
668 Vervolg
669 Verschillen oud recht en thans geldend recht; overgangsrecht
670 Grondslag ontbindingsbevoegdheid
671 Rechtsvergelijking
672 Rechtsvergelijking: wezenlijke tekortkoming
673 Rechtsvergelijking: verwijtbaarheid c.q. toerekenbaarheid
674 Rechtsvergelijking: verzuim
675 Rechtsvergelijking: wijze waarop ontbinding kan worden geëffectueerd
676 Rechtsvergelijking: samenloop van rechtsmiddelen
677 Rechtsvergelijking: rechtsgevolgen ontbinding en ongedaanmaking
26.2 Voorwaarden voor de bevoegdheid tot ontbinding 622
678 Inleiding
679 Ontbinding van ontstane rechtsbetrekking
680 Overeenkomstige toepassing
681 Tekortkoming in de nakoming is voorwaarde voor ontbindingsbevoegdheid
682 Vereiste van verzuim
683 Vervolg
684 Tekortkoming die ontbinding niet rechtvaardigt
685 Ontbinding als hoofdregel of uitzondering: discussie in rechtsleer
686 Andere gevallen waarin ontbindingsbevoegdheid ontbreekt
26.3 De wijze waarop de ontbinding plaatsvindt 631
687 Wijzen van ontbinding
688 Risico’s verbonden aan buitengerechtelijke ontbinding
689 Varia
690 Rechtsmiddelen in geval van (toerekenbare) niet nakoming
691 Beschikbare rechtsmiddelen
692 Nakoming en ontbinding sluiten elkaar uit
693 Alternatieve vorderingen
694 Verschillende vorderingen voor verschillende delen overeenkomst
695 Gedeeltelijke ontbinding, vervolg
696 Rechtvaardiging gedeeltelijke ontbinding
697 Maatstaf voor vermindering tegenprestatie
698 Verhouding van gedeeltelijke ontbinding tot andere rechtsfiguren, waaronder vernietigbaarheid
26.4 De gevolgen van de ontbinding 639
699 Rechtsgevolgen van ontbinding
700 (Geen) zakelijke werking ontbinding
701 (Gedeeltelijke) ondergang verbintenissen
702 Vervolg
703 Oorzaken van onmogelijkheid restitutie
704 Prestatie kan naar haar aard niet ongedaan worden gemaakt
705 Prestatie kan feitelijk niet ongedaan worden gemaakt
706 Verplichting om rekening te houden met ontbinding
707 Feitelijke onmogelijkheid te presteren is geen beletsel voor ontbindingsbevoegdheid
708 Art. 6:278 BW
709 Art. 6:275 en 6:276 BW
710 Schadevergoeding naast ontbinding
711 Vervolg
26.5 Opschortingsrechten 651
712 Opschortingsrecht: verweermiddel tegen nakoming
713 Verhouding art. 6:262 BW en art. 6:52 BW
714 Varia
715 Opschorting moet worden gerechtvaardigd door tekortkoming
716 Uitzondering: partij die als eerste moet presteren kan zich beroepen op opschorting
717 Opschorting als verweer bij ontbindingsvordering
718 Weigering na te komen; beide partijen plegen wanprestatie
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
-
Arthur Hartkamp€ 90,00 -
I.S.J. Houben€ 79,50 -
Jac Hijma€ 143,00 -
A.P.M.J. Vonken€ 139,00 -
Bert van Schaick€ 91,00 -
Arthur Hartkamp€ 122,00
Net verschenen
Rubrieken
- Aanbestedingsrecht
- Aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- Accountancy
- Algemeen juridisch
- Arbeidsrecht
- Bank- en effectenrecht
- Bestuursrecht
- Bouwrecht
- Burgerlijk recht en procesrecht
- Europees-internationaal recht
- Fiscaal recht
- Gezondheidsrecht
- Insolventierecht
- Intellectuele eigendom en ict-recht
- Management
- Mens en maatschappij
- Milieu- en omgevingsrecht
- Notarieel recht
- Ondernemingsrecht
- Pensioenrecht
- Personen- en familierecht
- Sociale zekerheidsrecht
- Staatsrecht
- Strafrecht en criminologie
- Vastgoed- en huurrecht
- Vreemdelingenrecht