Prof.mr. Erik Lutjens is hoogleraar Pensioenrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Daarnaast is hij werkzaam als adviseur bij DLA Piper Advocaten Amsterdam bij de praktijkgroep Arbeidsrecht, Pensioenen en Benefits.
Meer over Erik LutjensAsser 7-XI Pensioen
Bijzondere overeenkomsten
Samenvatting
Dit Asser-deel behandelt de regels betreffende pensioenen die in de Pensioenwet zijn opgenomen. De uitgave analyseert de rechten, verplichtingen en de onderlinge rechtsbetrekking van werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder. Hierbij wordt tevens aandacht besteed aan de onderlinge samenhang tussen specifiek pensioenrecht, het privaatrecht en EU-recht.
Pensioenvraagstukken zijn wijdverspreid in het maatschappelijke en politieke debat. Sinds de vorige editie van Asser-deel 7-XI Pensioen hebben zich tal van ontwikkelingen voorgedaan in wetgeving en jurisprudentie. De belangrijkste ontwikkeling op het terrein van wetgeving is de inwerkingtreding per 1 juli 2023 van de Wet toekomst pensioenen. Op het terrein van de rechtspraak zijn diverse bij de tweede druk nog openstaande vragen van antwoorden voorzien.
Deze derde editie bevat een volledige en actuele behandeling van privaatrechtelijke betrekkingen tussen partijen betrokken bij een pensioenregeling: werkgever, werknemer, pensioenuitvoerder. De wederzijdse verplichtingen van de partijen zijn fijnmazig geanalyseerd. Hierbij wordt steeds besproken of – en in hoeverre – de regels in het BW over rechtshandelingen, overeenkomsten in het algemeen, de arbeidsovereenkomst en de verzekeringsovereenkomst van toepassing zijn.
De lezer vindt vele recente rechterlijke uitspraken verwerkt en becommentarieert. Anders dan andere uitgaven, gaat er volop aandacht uit naar de verbinding tussen specifiek pensioenrecht, het privaatrecht en EU-recht. De betekenis van de Wet toekomst pensioenen heeft hiernaast een prominente plaats gekregen.
Door de complete en holistische benadering van de Pensioenwet, spreekt dit Asser-deel een breed publiek aan van juristen en financials die te maken hebben met rechtsvragen over pensioen.
Bijzondere pensioenvraagstukken
De uitgave staat naast het bovenstaande stil bij diverse bijzondere vraagstukken:
pensioen bij overgang van onderneming
toepasselijk pensioenrecht bij grensoverschrijdend verkeer
waardeoverdracht
gelijke behandeling
relatie met verzekeringsecht
informatie en keuzebegeleiding
Bovendien komen in deze derde druk een aantal in de vorige druk besproken onderwerpen nader aan bod met een meer diepgravende analyse en met toevoeging van ontwikkelingen blijkende uit de rechtspraak. Dit is onder andere het geval bij de verjaring van premievorderingen, de verantwoordelijkheid van de werkgever bij onderbrenging van de pensioenovereenkomst, het derdenbeding op pensioenterrein en de pensioenaspecten van grensoverschrijdend werknemersverkeer.
Specificaties
Inhoudsopgave
Voorwoord bij de derde druk XII
Uitgebreide inhoudsopgave XXI
Enige afkortingen XLVII
Lijst van verkort aangehaalde werken LI
Hoofdstuk 1 - Inleiding en achtergrond 1
1.1 Geschiedenis pensioen 1
1.2 Het pensioenstelsel 3
1.3 De tweede pijler nader bekeken 10
1.4 Geschiedenis en doel van de Pensioenwet 16
1.5 Toekomst pensioenstelsel 22
1.6 De drie partijen in het pensioenrecht 27
1.7 Plaats pensioenrecht in het recht 29
1.8 Het belang van het EU-recht 39
1.9 Het toezicht 44
1.10 Klachten- en geschillenprocedures en procesrecht 52
Hoofdstuk 2 - Pensioen, pensioenbegrippen en pensioenkarakters 65
2.1 Pensioen in de Pensioenwet 65
2.2 Pensioensoorten 73
2.3 Voorwaardelijk pensioen (VPL-pensioen) 86
2.4 Nettopensioen 88
2.5 Compensatie 89
2.6 Vervroegde uittreding (VUT) 90
2.7 Toeslag 93
2.8 Karakters pensioenovereenkomst 105
2.9 Enige andere pensioenbegrippen 117
Hoofdstuk 3 - De Pensioenovereenkomst 125
3.1 Pensioenovereenkomst: begrip en plaatsing in het recht 125
3.2 Aangaan pensioenovereenkomst 128
3.3 Informatieplichten 143
3.4 Partijen bij de pensioenovereenkomst 152
3.5 Medezeggenschap ondernemingsraad bij pensioenovereenkomst 162
3.6 Inhoud pensioenovereenkomst 163
3.7 Verplichtingen werkgever uit pensioenovereenkomst 170
3.8 Uitleg pensioenovereenkomst 175
3.9 Einde pensioenovereenkomst 178
Hoofdstuk 4 - De uitvoeringsovereenkomst 183
4.1 Inleiding 183
4.2 Aangaan uitvoeringsovereenkomst 186
4.3 Partijen bij de uitvoeringsovereenkomst 196
4.4 Inhoud van de uitvoeringsovereenkomst 203
4.5 Karakter van de uitvoeringsovereenkomst 207
4.6 Verhouding Pensioenwet en verzekeringsrecht 215
4.7 De niet aangemelde werknemer en gevolgen van onjuiste informatie 221
4.8 De begunstigde 230
4.9 Garantieplicht in uitvoeringsovereenkomst 237
4.10 Verplichtingen van werkgever en de pensioenuitvoerder 241
4.11 Medezeggenschap bij de uitvoeringsovereenkomst 247
4.12 Uitleg van de uitvoeringsovereenkomst en pensioenreglement 252
4.13 Duur en einde van de uitvoeringsovereenkomst 254
Hoofdstuk 5 - Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 265
5.1 Algemeen 265
5.2 Geschiedenis wetgeving verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 274
5.3 Europees recht: mededinging, vrije dienstverrichting en eigendom 279
5.4 Markt en overheidsbepalingen 292
5.5 De verplichtstelling – verplichtstellingbesluit, procedure, representativiteit, wijziging en intrekking 295
5.6 Rechtsgevolgen – binding aan statuten en reglementen, rechten en plichten van rechtswege, uitgesloten bepalingen 301
5.7 Werkingssfeer – statutair, verplicht en vrijwillig 313
5.8 Werkingssfeer ten aanzien van werkgevers 329
5.9 Werkingssfeer ten aanzien van in de bedrijfstak werkende personen 338
Hoofdstuk 6 - Vrijstelling van verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 345
6.1 Algemeen 345
6.2 Taak bedrijfstakpensioenfonds tot het verlenen van vrijstelling 349
6.3 Reikwijdte en gevolgen vrijstelling 356
6.4 Procedure 360
6.5 Vrijstelling wegens bestaande pensioenregeling 365
6.6 Vrijstelling in verband met groepsvorming 371
6.7 Cao-vrijstelling 373
6.8 Vrijstelling in geval van nettopensioen 376
6.9 Vrijstelling in verband met onvoldoende beleggingsrendement 378
6.10 Vrijstelling om andere redenen 380
6.11 Voorschriften 384
6.12 Intrekken vrijstelling 394
6.13 Gevolgen fusie en splitsing voor vrijstelling 397
6.14 Gevolgen faillissement en doorstart 401
6.15 Vrijstelling voor gemoedsbezwaren 402
6.16 Vrijstelling voor tijdelijk in Nederland werkende persoon 402
Hoofdstuk 7 - Premie 405
7.1 Algemeen 405
7.2 Begrip premie, bijstorting, werkgevers- en werknemerspremie en verschuldigdheid 410
7.3 Hoogte van de premie – Pensioenwet, Wet LB 1964 en gelijke behandeling 432
7.4 Doorsnee- of gelijke premie 445
7.5 Verzuim bij premiebetaling 454
7.6 Verjaring en rechtsverwerking van premievordering en klachtplicht 457
7.7 Gevolgen van niet betalen van de premie voor pensioenaanspraken 472
7.8 Boedelschuld en voorrechten 488
7.9 Hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurder 491
Hoofdstuk 8 - Wijziging van de pensioenregeling 505
8.1 Algemeen 505
8.2 Automatische wijzigingen en de doorwerking van wetgeving 507
8.3 Wijziging van de pensioenovereenkomst bij overeenkomst, waaronder bij cao. Instemming van de werknemer 514
8.4 Wijziging van de pensioenovereenkomst door beroep op een wijzigingsbeding 529
8.5 Wijziging pensioenregeling bij verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds en ABP 539
8.6 Het premiebetalingvoorbehoud 543
8.7 Wijziging pensioenovereenkomst via het pensioenreglement 545
8.8 Wijziging pensioenovereenkomst via overeenkomst met ondernemingsraad 549
8.9 Informatie over wijziging en zorgplicht 550
8.10 Wijziging uitvoeringsovereenkomst of uitvoeringsreglement 552
8.11 Wijziging van het pensioenreglement 555
8.12 Wijziging en medezeggenschap 558
8.13 Verlaging pensioengrondslag en behoud van opgebouwde aanspraken 558
8.14 Wijzigingsverbod opgebouwde pensioenaanspraken en pensioenrechten 560
8.15 Wijziging in verband met de Wet toekomst pensioenen 569
Hoofdstuk 9 - Bescherming, beschikken, de betekenis van communicatie en informatie, verjaring en klachtplicht 589
9.1 Algemeen 589
9.2 Behoud opgebouwde pensioenaanspraken 591
9.3 Beschikken over pensioen 592
9.4 Ruilen van pensioen 603
9.5 Bescherming partner 610
9.6 Ouderdomspensioen levenslang 616
9.7 Vermindering van aanspraken en rechten door pensioenfonds 617
9.8 Faillissement pensioen(aanspraak)gerechtigde 621
9.9 Faillissement van de werkgever 625
9.10 Bescherming tegen betalingsonmacht bij pensioenuitvoerder 632
9.11 Eigendomsbescherming 633
9.12 Informatieplichten en bescherming tegen onjuiste informatie 639
9.13 Verjaring en klachtplicht 661
Hoofdstuk 10 - Gelijke behandeling 671
10.1 Inleiding 671
10.2 Man/vrouw 678
10.3 Burgerlijke staat 691
10.4 Deeltijd 692
10.5 Duur arbeidsovereenkomst en wachttijd en drempelperiode 692
10.6 Handicap en chronische ziekte en medische keuringen 694
10.7 Leeftijd 697
10.8 Groepsonderscheid 708
10.9 Pensioenontslag 711
Hoofdstuk 11 - Pensioenuitvoerders 717
11.1 Algemeen 717
11.2 Verzekeraar 720
11.3 Premiepensioeninstelling 723
11.4 Pensioenfondsen. Ondernemingspensioenfonds, waaronder Multi-Opf, bedrijfstakpensioenfonds en algemeen pensioenfonds 726
11.5 Bestuur en andere organen bij een pensioenfonds 752
11.6 Bescherming 765
11.7 Uitbesteding 767
Hoofdstuk 12 - Grensoverschrijdend verkeer en pensioen: de werknemer en de uitvoerder 771
12.1 Inleiding 771
12.2 Grensoverschrijdend werknemersverkeer 776
12.3 Grensoverschrijdende uitvoering van pensioenovereenkomst 795
Hoofdstuk 13 - Einde deelneming en waardeoverdracht 805
13.1 Algemeen 805
13.2 Einde verwerving pensioenaanspraken en mogelijkheden tot (vrijwillige) voortzetting pensioenverwerving 811
13.3 Behoud opgebouwde aanspraken 818
13.4 Risicoaanspraken 823
13.5 Informatie en keuzebegeleiding 829
13.6 Gelijke behandeling bij toeslagen 832
13.7 Waardeoverdracht 836
13.8 Plicht tot waardeoverdracht bij individueel einde van de deelneming 845
13.9 Collectieve waardeoverdracht 865
13.10 Internationale en grensoverschrijdende waardeoverdracht 880
13.11 Samenloop ouderdomspensioen met uitkering uit Werkloosheidswet 886
Hoofdstuk 14 - Overgang onderneming 891
14.1 Inleiding 891
14.2 Overgang van een onderneming 895
14.3 Aandelenoverdracht 922
Zakenregister 927
Wetsartikelenregister 939
Jurisprudentieregister 955
Transponeringstabel 977
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht