De Kleine Gids Jeugdwet

Voorwoord / V
Afkortingenlijst / XV

Deel I De Jeugdwet op hoofdlijnen / 1
1 De Jeugdwet op hoofdlijnen / 3
1.1 Wat regelt de Jeugdwet in het kort? / 3
1.2 De verantwoordelijkheid van de gemeente / 4
1.2.1 Toegang tot jeugdhulp / 4
1.2.2 Vormen van jeugdhulp / 5
1.2.3 Kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering / 5
1.2.4 Kwalitatief en kwantitatief toereikend aanbod / 6
1.3 Tussenevaluatie Jeugdwet / 6
1.4 Toekomstontwikkelingen / 7

2 Betrokken partijen en taakverdeling / 9
2.1 Gemeente / 9
2.1.1 Informatie en advies aan jeugdigen en beroepskrachten / 9
2.1.2 Toereikend aanbod van jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen / 10
2.1.3 Organiseren van de toegang tot jeugdhulp / 10
2.1.4 Verlenen van voorzieningen op het gebied van jeugdhulp / 11
2.1.5 Maatregelen ter bestrijding van kindermishandeling / 11
2.1.6 Het inschakelen van de Raad voor de Kinderbescherming / 11
2.2 Jeugdhulpaanbieders / 12
2.3 Gecertificeerde instellingen / 12
2.4 Veilig Thuis / 13
2.5 Raad voor de Kinderbescherming / 13
2.6 Rechter, OM en JJI / 14
2.7 Huisarts, medisch specialist, jeugdarts / 15
2.8 Onderwijs / 15
2.9 Samenwerking / 16
2.9.1 Samenwerking gemeenten onderling / 16

Deel II Jeugdhulp, kinderbescherming en jeugdreclassering / 17
3 Jeugdhulp / 19
3.1 Gemeenten hebben een jeugdhulpplicht / 19
3.2 Vormen van jeugdhulp / 20
3.2.1 Hulp en begeleiding bij gedrags- en opvoedingsproblemen / 20
3.2.2 Pleegzorg / 21
3.2.3 Gesloten jeugdhulp / 21
3.2.4 Verblijf / 21
3.2.5 Jeugd-ggz / 22
3.2.6 Begeleiding / 23
3.2.7 Persoonlijke verzorging / 23
3.2.8 Vervoer / 24
3.3 Wie kan jeugdhulp krijgen? / 24
3.3.1 Jeugdige / 24
3.3.2 Ouder / 24
3.3.3 Jeugdige vreemdeling / 25
3.3.4 Woonplaats jeugdige / 25
3.3.5 Aanpassing woonplaats per 2021 / 28
3.3.6 Jeugdhulp na 18e jaar / 29
3.4 Toegang tot jeugdhulp / 32
3.4.1 Toegang via de gemeente / 32
3.4.2 Algemene of individuele voorziening / 33
3.4.3 Procedure bij toegang via gemeente / 34
3.4.4 Familiegroepsplan / 36
3.4.5 Aanvraag voor jeugdhulp / 37
3.4.6 Wie kan een aanvraag indienen? / 38
3.4.7 Kan een jeugdige een aanvraag voor jeugdhulp indienen? / 38
3.4.8 Kan een pleegouder een aanvraag voor jeugdhulp indienen? / 39
3.4.9 Beslissing op de aanvraag / 39
3.5 Jeugdhulp in natura of met pgb / 40
3.5.1 Natura / 40
3.5.2 Persoonsgebonden budget / 40
3.6 Niet eens met een besluit over jeugdhulp / 41
3.6.1 Bezwaar tegen een besluit van de gemeente / 41
3.6.2 Niet eens met een besluit over gesloten jeugdhulp / 43
3.7 Second opinion / 43
3.8 Situaties waarin gemeente geen jeugdhulp hoeft in te zetten / 43
3.8.1 Eigen kracht / 44
3.8.2 Voorziening op grond van een andere wet / 44
3.8.3 Gemeente vindt jeugdhulp niet nodig / 45
3.9 Toestemming voor het verlenen van jeugdhulp / 45
3.9.1 Wiens toestemming is vereist? / 45
3.9.2 Geen toestemming voor het verlenen van jeugdhulp en dan? / 47
3.9.3 Toestemming kan niet worden afgewacht / 48
3.9.4 Toestemming jeugdhulp in de vorm van een geneeskundige behandeling / 48
3.10 Toegang tot jeugdhulp via andere partijen / 49
3.10.1 Toegang via een arts / 49
3.10.2 Toegang via een gecertificeerde instelling, rechter, OM, JJI / 50
3.10.3 Toegang via Veilig Thuis / 51

4 Kinderbeschermingsmaatregelen en Jeugdreclassering / 53
4.1 Wat zijn kinderbeschermingsmaatregelen? / 53
4.2 Wet Herziening Kinderbeschermingswetgeving / 54
4.3 Preventieve jeugdbescherming: het drangtraject / 56
4.4 Ondertoezichtstelling / 58
4.4.1 Wanneer wordt een ondertoezichtstelling uitgesproken? / 58
4.4.2 Het doel van de ondertoezichtstelling / 59
4.4.3 Welke middelen staan de gezinsvoogd ter beschikking? / 59
4.4.4 Hoe lang duurt een ondertoezichtstelling? / 60
4.5 Gezagsbeëindigende maatregel / 60
4.5.1 Wat mag de voogdijwerker bij een gezagsbeëindigende maatregel? / 61
4.5.2 Hoe langt duurt de gezagsbeëindigende maatregel? / 61
4.6 Spoedmaatregelen / 61
4.6.1 Voorlopige ondertoezichtstelling / 61
4.6.2 Voorlopige voogdij / 62
4.7 Toeleiding naar kinderbeschermingsmaatregelen / 62
4.7.1 Verzoek aan Raad voor de Kinderbescherming door de gemeente / 62
4.7.2 Verzoek tot onderzoek door jeugdhulpaanbieder, gecertificeerde instelling of Veilig Thuis / 64
4.7.3 Raad voor de Kinderbescherming onderzoekt op eigen initiatief / 65
4.8 Uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen / 65
4.8.1 Uitvoering door passende gecertificeerde instelling / 65
4.8.2 Uitvoeringsregels voor (gezins)voogd / 66
4.8.3 Toetsende taak Raad voor de Kinderbescherming / 66
4.9 Jeugdreclassering / 67
4.9.1 Het doel van jeugdreclassering / 67
4.9.2 De doelgroep: wie kan jeugdreclassering krijgen? / 67
4.9.3 Wie kan jeugdreclassering opleggen? / 68
4.9.4 Typen jeugdreclassering / 69
4.10 Uitvoering van jeugdreclassering / 71
4.10.1 Uitvoering door passende gecertificeerde instelling / 71
4.10.2 Uitvoeringsregels voor jeugdreclasseerder / 71
4.11 De inzet van jeugdhulp tijdens een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering / 72
4.11.1 Niet eens met een besluit van een gecertificeerde instelling over jeugdhulp / 73

5 Eisen aan jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen / 75
5.1 Certificering / 75
5.2 Verantwoorde hulp / 76
5.3 Familiegroepsplan, hulpverleningsplan, plan van aanpak / 77
5.4 Verklaring omtrent gedrag en Kwaliteitsregister Jeugd / 77
5.5 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en meldplicht calamiteiten / 78
5.5.1 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling / 78
5.5.2 Meldplicht calamiteiten / 78
5.6 Vertrouwenspersoon / 79
5.7 Jaarverslag / 79

6 Pleegzorg en gesloten jeugdhulp / 81
6.1 Pleegzorg / 81
6.1.1 Pleegcontract / 82
6.1.2 Pleegzorgvergoeding / 83
6.1.3 Pleegouders hebben recht op relevante informatie / 84
6.1.4 Rechtspositie pleegouders / 84
6.2 Gesloten jeugdhulp / 87
6.2.1 Machtiging door gemeente, gecertificeerde instelling of Raad / 88
6.2.2 Tenuitvoerlegging van de machtiging / 91
6.2.3 Vrijheidsbeperkende maatregelen / 91
6.2.4 Rechtspositie jeugdigen in gesloten jeugdhulp / 94

Deel III (Rechts)positie jeugdigen en ouders / 97
7 Rechtspositie jeugdigen en ouders / 99
7.1 Verplichte voorlichting jeugdige en ouder over jeugdhulpverlening / 99
7.2 Klachtrecht / 100
7.2.1 Een klacht over de gemeente / 100
7.2.2 Een klacht over de jeugdhulpaanbieder of gecertificeerde instelling / 101
7.2.3 Een klacht indienen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd / 101
7.2.4 Een klacht indienen bij de Kinderombudsman / 101
7.3 Medezeggenschap / 102
7.3.1 Inspraak in gemeentelijk jeugdbeleid / 102
7.3.2 Lidmaatschap cliëntenraad van een jeugdhulpaanbieder of gecertificeerde instelling / 102
7.4 Vertrouwenspersoon / 103
7.5 Rechtsbescherming: bezwaar en beroep / 103
7.5.1 Bezwaar tegen een besluit van de gemeente / 104
7.5.2 Niet eens met een besluit over gesloten jeugdhulp / 104
7.5.3 Niet eens met een besluit van de gecertificeerde instelling over jeugdhulp / 105
7.5.4 Niet eens met beschikkingen van de kinderrechter over ondertoezichtstelling of jeugdreclassering / 105
7.5.5 Niet eens met vrijheidsbeperkende maatregelen in gesloten accommodatie / 105

Deel IV Gegevensverwerking en privacy / 107
8 Gegevensverwerking en privacy / 109
8.1 Algemene Verordening Gegevensbescherming / 109
8.1.1 Algemene Verordening Gegevensbescherming in relatie tot de Jeugdwet en andere wetten / 112
8.2 Informatie- en inzagerecht, correctierecht, recht op afschrift en vernietigingsrecht / 112
8.3 Privacy in de toegang / 116
8.3.1 Gegevensopslag en dossiervorming door de gemeente / 116
8.3.2 Het dossier / 116
8.3.3 Gegevensuitwisseling door de gemeente / 118
8.4 Privacy bij de verlening van jeugdhulp, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering / 121
8.4.1 Gegevensopslag en dossiervorming door jeugdhulpverleners / 122
8.4.2 Het dossier / 122
8.4.3 Gegevensuitwisseling door jeugdhulpverleners / 123
8.4.4 Overmacht en conflict van plichten / 127
8.4.5 Goed hulpverlenerschap / 128
8.5 Gegevensuitwisseling in casusoverleggen / 128
8.6 Gegevensverstrekking door andere instanties / 129
8.7 Gegevensverwerking ten behoeve van beleidsinformatie / 131
8.8 Verwijsindex Risicojongeren / 132
8.9 Gebruik burgerservicenummer / 133
8.10 Collectieve Opdracht Routeer Voorziening / 135

Deel V Toezicht op de Jeugdwet en handhaving / 137
9 Toezicht en handhaving / 139
9.1 De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd / 139
9.1.1 Toezicht door de Inspectie(s) / 139
9.1.2 Handhaving door de Inspectie / 141
9.1.3 Toezicht Sociaal Domein / 141
9.2 Ondersteuningsteam Zorg voor Jeugd en Jeugdautoriteit / 142
9.3 Interbestuurlijk Toezicht / 142
9.4 Kinderombudsman / 143

Trefwoordenregister / 145