De ex-werknemer

Voorwoord / V
Lijst van afkortingen / XIII

HOOFDSTUK 1
De arbeidsovereenkomst en de rechtsverhouding na beëindiging / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 De postcontractuele fase / 3
1.3 Onderzoeksvragen / 6
1.4 Plan van aanpak / 6
1.5 Omvang van het onderzoek / 8

HOOFDSTUK 2
De postcontractuele rechtsverhouding; begrip, duiding en doel / 9
2.1 Inleiding / 9
2.2 De postcontractuele fase: begrip / 9
2.2.1 Het einde van de arbeidsovereenkomst als natuurlijk einde van de rechtsverhouding tussen werknemer en werkgever? / 9
2.2.2 De postcontractuele verbintenis / 10
2.2.3 De accessoire postcontractuele verbintenis als bijzonder uitlegprobleem / 14
2.2.4 Tussenconclusie / 17
2.3 De duiding en de aard van de rechtsverhouding tussen ex-werknemer en ex-werkgever / 18
2.3.1 Het begrip / 18
2.3.2 De rechtsverhouding / 20
2.3.3 Vergelijking met de AVG / 22
2.3.4 Vergelijking met andere postcontractuele rechtsverhoudingen / 25
2.3.5 Tussenconclusie / 27
2.4 De postcontractuele rechtsverhouding: doel / 27
2.4.1 Inleiding / 27
2.4.2 De ratio van zorgvuldigheidsverbintenissen / 28
2.4.3 De toepasselijke zorgvuldigheidsnorm / 31
2.4.4 De omstreden postcontractuele werking van artikel 7:611 BW / 37
2.4.5 De precontractuele werking van artikel 7:611 BW / 45
2.4.6 Pensioen als postcontractuele zorgplicht / 47
2.4.7 De reikwijdte van de postcontractuele zorgplicht / 55
2.4.8 Postcontractuele arbeidsvoorwaarden als verzorging of uitgesteld loon / 58
2.4.9 Tussenconclusie / 60
2.5 Conclusies / 61

HOOFDSTUK 3
Postcontractuele zorgvuldigheidsverbintenissen: bedingen en uitlatingen jegens derden / 63
3.1 Inleiding / 63
3.2 Onrechtmatige daad als vangnet / 64
3.2.1 Algemeen / 64
3.2.2 De rechtspraak / 64
3.2.3 Tussenconclusie / 69
3.3 Beperkende bedingen: soorten en normering / 70
3.3.1 Algemeen / 70
3.3.2 Het relatiebeding / 72
3.3.3 Het geheimhoudingsbeding / 73
3.3.4 Het intellectueel eigendomsbeding / 77
3.3.5 Het vervalbeding / 81
3.3.6 Het belangenbeding / 82
3.3.7 Tussenconclusie / 83
3.4 Beperkende bedingen: overdraagbaarheid en verval na uitdiensttreding / 84
3.4.1 Algemeen / 84
3.4.2 Overgang van onderneming / 84
3.4.3 Fusie en splitsing / 91
3.4.4 Tussenconclusie / 93
3.5 Beperkende bedingen: sancties na uitdiensttreding / 93
3.5.1 Algemeen / 93
3.5.2 Het boetebeding / 95
3.5.3 Tussenconclusie / 98
3.6 Uitlatingen van de ex-werkgever jegens derden / 98
3.6.1 Algemeen / 98
3.6.2 De beperkte reikwijdte van het getuigschrift / 99
3.6.3 Inlichtingen buiten het getuigschrift om / 100
3.6.4 De AVG en het antecedentenregister / 105
3.6.5 De AVG en directe mededelingen / 107
3.6.6 Tussenconclusie / 112
3.7 Conclusies / 112

HOOFDSTUK 4
Postcontractuele zorg- en beloningsverbintenissen / 115
4.1 Inleiding / 115
4.2 Postcontractuele arbeidsvoorwaarden en verval / 116
4.2.1 Algemeen: verval, tenzij / 116
4.2.2 Pensioen: geen verval mogelijk / 118
4.2.3 Tussenconclusie / 121
4.3 De doorlopende pensioenovereenkomst / 122
4.3.1 Algemeen / 122
4.3.2 Kwalificatie van de pensioenovereenkomst / 124
4.3.3 Het einde van de pensioenovereenkomst / 128
4.3.4 Betekenis van de pensioenovereenkomst na einde arbeidsovereenkomst / 130
4.3.5 De externe onderbrengingsplicht / 131
4.3.6 Waardeoverdracht / 133
4.3.7 Overgang van onderneming bij de ex-werkgever / 138
4.3.8 Toeslagen / 140
4.3.9 Kortingen / 145
4.3.10 Voortgezette deelneming / 147
4.3.11 Tussenconclusie / 151
4.4 Uitkeringssuppleties / 151
4.4.1 Algemeen / 151
4.4.2 De suppletie als alternatief voor de transitievergoeding / 153
4.4.3 Tussenconclusie / 155
4.5 Eigenrisicodragerschap / 155
4.5.1 Algemeen / 155
4.5.2 Verhouding tot Titel 7.10 BW / 157
4.5.3 Doorlopende reïntegratieverplichtingen / 159
4.5.4 Duur en aanvraag / 163
4.5.5 Overgang van onderneming / 163
4.5.6 De ERD-driehoek / 166
4.5.7 Sancties en rechtsbescherming / 167
4.5.8 Tussenconclusie / 171
4.6 Variabele beloning / 171
4.6.1 Algemeen / 171
4.6.2 Terugvorderen, uitstel en vasthouden / 172
4.6.3 Tussenconclusie / 176
4.7 Conclusies / 177

HOOFDSTUK 5
Wijziging van arbeidsvoorwaarden van de ex-werknemer / 179
5.1 Inleiding / 179
5.2 De juridische grondslag voor wijziging na het einde van de arbeidsovereenkomst / 179
5.2.1 De al dan niet bevroren rechtsverhouding / 179
5.2.2 Worstelingen van de wetgever / 182
5.2.3 De bijzondere bescherming van artikel 20 Pw / 184
5.2.4 Instemming van de ex-werknemer / 187
5.2.5 Tussenconclusie / 189
5.3 De cao-route / 189
5.3.1 De binding van ex-werknemers aan cao’s / 189
5.3.2 Terugwerkende kracht van cao’s / 197
5.3.3 De vereniging van gepensioneerden als cao-partij? / 201
5.3.4 Het ledencontract als alternatieve grondslag / 204
5.3.5 Tussenconclusie / 207
5.4 Redelijkheid en billijkheid, eenzijdig wijzigen / 207
5.4.1 Goed ex-werknemerschap, redelijkheid en billijkheid / 207
5.4.2 Eenzijdig wijzigingsbeding / 211
5.4.3 Tussenconclusie / 216
5.5 De pensioenfondsroute / 216
5.5.1 Algemeen / 216
5.5.2 Toepasselijke normenkader / 218
5.5.3 Verhouding tot de Pw en de Wet Bpf 2000 / 221
5.5.4 De pensioenfondsroute breder toepasbaar? / 225
5.5.5 Tussenconclusie / 226
5.6 Wijziging en opzegging van de uitvoeringsovereenkomst / 227
5.6.1 Wijziging / 227
5.6.2 Opzegging / 233
5.6.3 Tussenconclusie / 238
5.7 Invaren na de Wtp / 238
5.7.1 Algemeen / 238
5.7.2 Afschaffing van het bezwaarrecht / 239
5.7.3 Rol van ex-werknemers / 241
5.7.4 Tussenconclusie / 244
5.8 Conclusies / 244

HOOFDSTUK 6
De ex-werknemer en zijn (mede)zeggenschap / 247
6.1 Inleiding / 247
6.2 Grondslag voor (mede)zeggenschap van ex-werknemers / 247
6.2.1 Algemeen / 247
6.2.2 Grondslag voor medezeggenschap van werknemers / 248
6.2.3 Grondslag voor (mede)zeggenschap van ex-werknemers / 250
6.2.4 Voordelen en nadelen van (mede)zeggenschap van ex-werknemers / 258
6.2.5 Tussenconclusie / 261
6.3 De OR als orgaan voor werknemers / 262
6.3.1 Algemeen / 262
6.3.2 Problematiek als gevolg van uitsluiting van de ex-werknemer / 265
6.3.3 Regelingen ‘betrekking hebbende’ op in de onderneming werkzame personen / 269
6.3.4 Tussenconclusie / 270
6.4 De ex-werknemer als derde in de WOR / 271
6.4.1 Algemeen / 271
6.4.2 Wijziging op grond van instemming OR / 271
6.4.3 Wijziging op grond van ondernemingsovereenkomst / 273
6.4.4 Tussenconclusie / 276
6.5 Reikwijdte en grenzen rechten OR bij pensioenregelingen / 276
6.5.1 Inleiding / 276
6.5.2 Het instemmingsrecht van artikel 27 WOR / 276
6.5.3 Verbod op instemmingsrecht OR bij besluiten pensioenfonds / 281
6.5.4 Het pensioenfonds als instelling van de onderneming / 284
6.5.5 De vereniging van gepensioneerden als instelling van de onderneming / 286
6.5.6 Tussenconclusie / 288
6.6 De (mede)zeggenschap van de ex-werknemer bij pensioenfondsen / 289
6.6.1 De opkomst van de gepensioneerde / 289
6.6.2 Het beperkte succes van de deelnemersraad / 293
6.6.3 Opmaat naar de nieuwe Pw / 296
6.6.4 Het sluitstuk van de (mede)zeggenschapsrechten van gepensioneerden / 301
6.6.5 Tussenconclusie / 312
6.7 De medezeggenschap van de ex-werknemer bij verzekerde pensioenregelingen / 313
6.7.1 Algemeen / 313
6.7.2 Zelfregulering en de pogingen van de wetgever / 313
6.7.3 Het hoorrecht van gepensioneerden / 316
6.7.4 De mislukking van het hoorrecht / 318
6.7.5 Huidige status / 322
6.7.6 Tussenconclusie / 322
6.8 (Mede)zeggenschap van de ex-werknemer, nietigheid en vernietigbaarheid / 323
6.8.1 Algemeen / 323
6.8.2 Oordeelsrecht / 323
6.8.3 Evenwichtige belangenbehartiging / 324
6.8.4 Adviesrecht / 327
6.8.5 Tussenconclusie / 328
6.9 Belangrijkste tekortkomingen / 328
6.9.1 De slapers / 328
6.9.2 De ex-werknemer en de OR / 330
6.9.3 Tussenconclusie / 333
6.10 Conclusies / 333

HOOFDSTUK 7
Conclusies / 335
7.1 Inleiding / 335
7.2 Beantwoording onderzoeksvragen / 335
7.2.1 De eerste vraag / 335
7.2.2 De tweede vraag / 338
7.2.3 De derde vraag / 340
7.3 Slotoverwegingen / 343

HOOFDSTUK 8
Samenvatting / 345
8.1 De postcontractuele rechtsverhouding / 345
8.2 Postcontractuele zorgvuldigheidsverbintenissen / 347
8.3 Postcontractuele zorg- en beloningsverbintenissen / 350
8.4 Wijziging van arbeidsvoorwaarden / 353
8.5 (Mede)zeggenschap / 355

Summary / 359
Lijst van aangehaalde literatuur / 371
Jurisprudentieregister / 405
Trefwoordenregister / 433
Curriculum vitae / 441