Renteberekening in belastingzaken

Woord vooraf / V
Afkortingenlijst / XIII

HOOFDSTUK 1
Inleiding / 1
1.1 Algemeen / 1
1.2 Toetsingskader / 4
1.2.1 Algemeen en reikwijdte renteregelingen / 4
1.2.2 Doelstellingen van de renteregelingen / 4
1.2.2.1 Belastingrente- en invorderingsrenteregeling / 5
1.2.2.2 Renteregelingen voor communautaire rechten bij invoer en uitvoer / 6
1.2.3 Uitgangspunten van de renteregeling / 6
1.2.3.1 Belastingrente- en invorderingsrenteregeling / 7
1.2.3.2 Renteregelingen voor communautaire rechten bij invoer en uitvoer / 11
1.2.4 Toetsingscriteria / 12
1.3 Opzet / 13

HOOFDSTUK 2
Belastingrente / 15
2.1 Inleiding / 15
2.2 Voorgeschiedenis / 17
2.3 Doel en strekking: verzuimgedachte en het aanslagverzuim / 23
2.3.1 Inleiding / 23
2.3.2 Aanslagverzuim voor aanslagbelastingen / 24
2.3.3 Aanslagverzuim voor aangiftebelastingen / 25
2.4 Aanslagbelastingen / 27
2.4.1 Te betalen belastingrente / 28
2.4.1.1 Algemeen / 28
2.4.1.2 De grondslag / 28
2.4.1.3 Het rentepercentage / 30
2.4.1.4 Het rentetijdvak / 37
2.4.1.5 Herziening voorlopige aanslag / 51
2.4.1.6 Wettelijk maatwerk belastingrente (art. 30ia AWR) / 53
2.4.1.7 Ontwikkelingen onrechtvaardige uitwerking belastingrenteregeling / 56
2.4.2 Te ontvangen belastingrente / 71
2.4.2.1 Algemeen / 71
2.4.2.2 De grondslag / 72
2.4.2.3 Het rentepercentage / 72
2.4.2.4 Het rentetijdvak / 72
2.4.2.5 Herziening voorlopige aanslag / 74
2.4.2.6 Vermindering reeds in rekening gebrachte belastingrente / 75
2.5 Aangiftebelastingen / 77
2.5.1 Te betalen belastingrente / 78
2.5.1.1 Algemeen / 78
2.5.1.2 De grondslag / 79
2.5.1.3 Het rentepercentage / 81
2.5.1.4 Het rentetijdvak / 85
2.5.1.5 Wettelijk maatwerk belastingrente (art. 30ia AWR) / 92
2.5.1.6 Ontwikkelingen onrechtvaardige uitwerking belastingrenteregeling / 94
2.5.2 Te ontvangen belastingrente / 98
2.5.2.1 Algemeen / 98
2.5.2.2 De grondslag / 98
2.5.2.3 Het rentepercentage / 102
2.5.2.4 Het rentetijdvak / 102
2.5.2.5 Vermindering van reeds in rekening gebrachte belastingrente / 106
2.6 Overige aspecten / 107
2.6.1 Beleid inzake in rekening brengen en vergoeden van belastingrente / 107
2.6.1.1 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur / 107
2.6.1.2 Besluit Fiscaal Bestuursrecht / 116
2.6.1.3 Standpunten kennisgroep Belastingdienst / 117
2.6.2 Belastingrente bij onderlinge overlegprocedures / 119
2.6.3 Formeelrechtelijke aspecten / 124
2.7 Samenvatting / 129

HOOFDSTUK 3
Invorderingsrente / 137
3.1 Inleiding / 137
3.2 Voorgeschiedenis / 139
3.3 Te betalen invorderingsrente / 140
3.3.1 Algemeen / 140
3.3.2 De grondslag / 141
3.3.3 Het rentepercentage / 141
3.3.4 Het rentetijdvak / 143
3.4 Te ontvangen invorderingsrente / 144
3.4.1 Algemeen / 144
3.4.2 De grondslag / 144
3.4.3 Het rentepercentage / 144
3.4.4 Het rentetijdvak / 145
3.5 Samenloop met belastingrente / 147
3.6 Overige aspecten / 149
3.6.1 Beleid inzake in rekening brengen en vergoeden van invorderingsrente / 150
3.6.1.1 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur / 150
3.6.1.2 Leidraad Invordering / 152
3.6.1.3 Standpunten kennisgroep Belastingdienst / 155
3.6.2 Invorderingsrente bij onderlinge overlegprocedures / 159
3.6.3 Formeelrechtelijke aspecten / 162
3.6.4 Toerekening van betalingen / 165
3.7 Samenvatting / 166

HOOFDSTUK 4
Rente bij invoer en uitvoer / 169
4.1 Inleiding / 169
4.2 Afwijkend toetsingskader / 171
4.3 In rekening brengen van rente onder het CDW (tot 1 mei 2016) / 174
4.3.1 Compenserende rente / 177
4.3.1.1 Inleiding / 177
4.3.1.2 Tijdelijke invoer / 179
4.3.1.3 Actieve veredeling (schorsing) / 182
4.3.1.4 Actieve veredeling (terugbetaling) / 184
4.3.2 Kredietrente / 185
4.3.3 Moratoire interest / 187
4.4 Vergoeden van rente onder het CDW (tot 1 mei 2016) / 189
4.4.1 Negatieve moratoire interest / 190
4.4.2 Negatieve kredietrente / 191
4.4.3 Nationale bepalingen / 191
4.5 In rekening brengen van rente onder het DWU (vanaf 1 mei 2016) / 191
4.5.1 Kredietrente / 193
4.5.2 Vertragingsrente / 196
4.5.3 Rente op achterstallen / 197
4.6 Vergoeden van rente onder het DWU (vanaf 1 mei 2016) / 202
4.6.1 Negatieve kredietrente / 202
4.6.2 Negatieve vertragingsrente / 203
4.6.3 Nationale bepalingen / 204
4.7 Samenvatting / 205

HOOFDSTUK 5
Overige renteregelingen / 207
5.1 Inleiding / 207
5.2 Wettelijke rente / 207
5.3 Revisierente / 210
5.4 Coulancerente / 214
5.5 Samenvatting / 217

HOOFDSTUK 6
De renteregeling in EU-perspectief / 219
6.1 Inleiding / 219
6.2 Samenvatting van belangrijke Unierechtelijke arresten / 219
6.2.1 Verplichting om in strijd met het Unierecht geheven belastingen terug
te betalen tenzij / 220
6.2.2 Verplichting tot het terugbetalen van bedragen die verband houden met in strijd met het Unierecht geheven belastingen (o.a. rente) / 222
6.2.3 Passende rentevergoeding die het gelijkwaardigheids- en doeltreffendheidsbeginsel eerbiedigt / 223
6.3 Invloed Unierecht op Nederlandse renteregelingen / 227
6.3.1 Aanloop naar art. 28c IW 1990 / 227
6.3.2 Totstandkoming van art. 28c IW 1990 / 228
6.3.3 Invulling van art. 28c IW 1990 / 229
6.3.4 Belasting geheven in strijd met Unierecht / 233
6.4 Europees en internationaalrechtelijke beginselen / 235
6.4.1 Art. 1 EP ERVM / 236
6.4.1.1 Theoretisch kader / 236
6.4.1.2 Strijdigheid met art. 1 EP EVRM? / 237
6.4.2 Art. 14 EVRM en art. 26 IVBPR / 243
6.4.2.1 Theoretisch kader / 243
6.4.2.2 Strijdigheid met het gelijkheidsbeginsel? / 243
6.4.3 Art. 6 EVRM / 245
6.4.3.1 Theoretisch kader / 245
6.4.3.2 In hoeverre is sprake van een criminal charge? / 247
6.5 Samenvatting / 249

HOOFDSTUK 7
Samenvatting / 253
7.1 Inleiding en toetsingskader / 253
7.2 Belastingrente / 253
7.2.1 Inleiding / 253
7.2.2 Aanslagbelastingen / 254
7.2.3 Aangiftebelastingen / 258
7.2.4 Overige aspecten / 263
7.2.5 Samenvatting van de belangrijkste bevindingen / 264
7.3 Invorderingsrente / 268
7.3.1 Inleiding / 268
7.3.2 Te betalen invorderingsrente / 269
7.3.3 Te ontvangen invorderingsrente / 270
7.3.4 Samenloop met belastingrente / 271
7.3.5 Overige aspecten / 271
7.3.6 Samenvatting van de belangrijkste bevindingen / 272
7.4 Rente bij invoer en uitvoer / 273
7.5 Overige renteregelingen / 274
7.6 De renteregeling in Europees perspectief / 275
7.6.1 Inleiding / 275
7.6.2 Samenvatting van belangrijke Europeesrechtelijke arresten / 275
7.6.3 Invloed Europees recht op Nederlandse renteregelingen / 276
7.6.4 Europees- en internationaalrechtelijke beginselen / 276
7.6.5 Slot en korte aanbeveling / 278

BIJLAGE
Stroomschema’s belastingrente / 281
IB en VPB – Te betalen belastingrente / 281
IB en VPB – Te ontvangen belastingrente / 282
IB en VPB – Te betalen belastingrente bij herziening VA / 283
IB en VPB – Te ontvangen belastingrente bij herziening VA / 284

Aangiftebelastingen – Te betalen belastingrente / 285
Aangiftebelastingen – Te ontvangen belastingrente / 286
Literatuuroverzicht / 287
Jurisprudentieregister / 292