Basisboek Lesson Study in de lerarenopleiding

Voorwoord Jan Vermunt 7
Voorwoord Miranda Timmermans 9
Voor wie is dit boek? 11

1 Lesson Study en de big ideas 15
1.1 Wat is Lesson Study? 16
1.2 Hoe ziet Lesson Study eruit in de praktijk? 16
1.3 Waarom Lesson Study? 18
1.4 Wat heb je nodig om Lesson Study uit te voeren? 19
1.5 Wat levert Lesson Study op? 20
1.6 Hoe voer je Lesson Study uit? 20
1.7 Wat houden de big ideas van Lesson Study in? 21
1.8 Samenvatting 25
Literatuur bij hoofdstuk 1 en de gesprekskaarten 25

Fase 1 Leg de basis voor de Lesson Study 27

2 Focus op het leren van leerlingen 29
2.1 Inleiding 30
2.2 Samen een vraagstuk bepalen 30
2.3 Samen focus aanbrengen 32
2.4 Samen de onderzoeksvraag formuleren 33
2.5 Samenvatting 34
2.6 Dilemma’s 35
Literatuur bij hoofdstuk 2 36
Fase 2 Kies en bestudeer het vraagstuk 37

3 Integreren van externe kennis in de praktijk 39
3.1 Inleiding 40
3.2 Vanuit een gezamenlijk vraagstuk naar kennisontwikkeling 41
3.3 De eigen praktijkkennis expliciteren en inzetten 44
3.4 Externe kennis zoeken, inzetten of inroepen 46
3.5 Gedeelde kennis verwoorden en doorgeven 49
3.6 Samenvatting 50
3.7 Dilemma’s 50
Literatuur bij hoofdstuk 3 54

Fase 3 Ontwerp de onderzoeksles 56

4 Onderzoeken van de eigen praktijk 57
4.1 Inleiding 58
4.2 Ontwerpen van een onderzoeksles 58
4.3 Gegevens verzamelen over het leren van leerlingen 65
4.4 De onderzoeksles uitvoeren 70
4.5 De onderzoeksles nabespreken 72
4.6 Samenvatting 75
4.7 Dilemma’s 76
Literatuur bij hoofdstuk 4 79

Fase 4 Organiseer en geef de onderzoeksles 80

5 Productief samenwerken 81
5.1 Inleiding 82
5.2 Samenwerken in een team 83
5.3 Kenmerken van productieve samenwerking 84
5.4 Hoe werk je productief samen bij het uitvoeren van Lesson Study? 86
5.5 Samenvatting 92
5.6 Dilemma’s 92
Literatuur bij hoofdstuk 5 94

Fase 5 Bespreek na en reflecteer 96

6 Cyclisch werken 97
6.1 Inleiding 98
6.2 Reflecteren:leren van doelbewust en systematisch terugblikken op ervaringen 99
6.3 Het dialogische karakter van reflecteren 104
6.4 Samenvatting 106
6.5 Dilemma’s 106
Literatuur bij hoofdstuk 6 108

Begrippenlijst en register 109

Bijlage: Gesprekskaarten 111
Gesprekskaart 1 Kennismaken en verwachtingen bespreken 112
Gesprekskaart 2 Voorbereiding van de samenwerking 114
Gesprekskaart 3 Gespreksvoering en metacommunicatie 116
Gesprekskaart 4 Oriëntatie op vraagstuk 118
Gesprekskaart 5 Verkenning vraagstuk 120
Gesprekskaart 6 Mogelijke verklaringen vraagstuk 122
Gesprekskaart 7 Redeneren tijdens Lesson Study 124
Gesprekskaart 8 Lesdoelen en leerstof 130
Gesprekskaart 9 Analyse van de gekozen leerstof 132
Gesprekskaart 10 Docent- en leerlingactiviteiten 134
Gesprekskaart 11 De onderzoeksles precies uitwerken 136
Gesprekskaart 12 Keuze voorbeeldleerlingen 138
Gesprekskaart 13 Observeren voorbereiden 141
Gesprekskaart 14 Interviewen voorbereiden 146
Gesprekskaart 15 Protocol nabespreking 150

Dankwoord 155
Over de auteurs 157