Willem van Genk. De eenheid van het spinnenweb

Willem van Genk is de bekendste outsider-kunstenaar van Nederland. Ook internationaal wordt hij gezien als een grootheid in deze kunstcategorie. Tegelijkertijd is hij voor velen een onbekende. Toch behoort hij, samen met Mondriaan, Willink en Appel, tot de belangrijkste Nederlandse kunstenaars van de twintigste eeuw.

Willem Frederik Hermans schreef al in 1964 over Willem van Genk: ‘Zijn tekeningen zijn huiveringwekkend mooi, maar zullen velen herinneren aan iets dat zij liever vergeten.’ Hoezeer deze tekeningen autobiografisch gekleurd waren, blijkt uit dit levensverhaal. Door Willem van Genk als outsider te beschouwen, doe je zijn werk tekort. Biograaf Jack van der Weide toont de wordingsgeschiedenis van een groot kunstenaar, die door de wereld om hem heen maar al te vaak niet helemaal serieus werd genomen.

‘Van Genks gedachtewereld met zijn beeldrijke vertalingen van stations, steden en systemen heeft een aanzuigende werking. Uit zelfbescherming dompel ik mij echter nooit langer dan een halfuurtje onder in zijn waanzinnige universum. Het is bedreigend, verpletterend.

Volkomen ten onrechte wordt Willem van Genk niet in één adem genoemd met fenomenen als Van Gogh, Escher of Jan Schoonhoven – ook obsessieve, bij vlagen geniale Nederlandse kunstenaars. Misschien moeten we Van Genk postuum officieel bevrijden van de ketenen van het outsiderstigma. Misschien helpen we zo zijn machtige nalatenschap een handje en herzien we de kunstgeschiedenis. Misschien stijgt hij dan eindelijk in de pikorde.’ – Hugo Borst

 Jack van der Weide (1964) is onafhankelijk onderzoeker op het gebied van literatuur en beeldende kunst. Recente publicaties: De trolleybussen van Willem van Genk (2023), Dossier Tristan (2022), Inktvingers (2019; met Alfred Boland). Ook onderhoudt hij de weblog Het wereldwijde web van Willem van Genk.