Het ressentiment in de moraal

Deze prachtige tekst legt de fundamenten bloot van actuele discussies over moraliteit, religie, waarden, woede en wrok.

In Das Ressentiment im Aufbau der Moralen (1912) biedt Max Scheler een wijsgerig-antropologische verdieping op het denken van Immanuel Kant en Friedrich Nietzsche. De centrale vraag uit de Verlichting naar het kennen in fundamentele zin wordt beantwoord met een erkenning van de kracht van het irrationele en met een openheid voor existentiële ervaringen.

Scheler beschouwt de persoonlijke waarden als ‘het hoogste’ en als categorie om te komen tot het wezen van de mens. Zonder romanticus te zijn en als existentialist avant la lettre kiest Scheler voor een beschrijvend-psychologische benadering van het verschijnsel ‘ressentiment’. Ressentiment kent zijn wortels in wraak, haat en boosaardigheid en mondt uit in wat Scheler ‘zelfvergiftiging van de ziel’ noemt: wraakzucht die zonder ontlading blijft.

Max Scheler (1874-1928) was een Duits-joodse filosoof. Hij staat bekend om zijn werk in de fenomenologie en de wijsgerige antropologie. In zijn filosofie legt hij vooral de nadruk op begrippen als liefde, God, waarde en persoon.