Praktijkgids Wft

Hoofdstuk 1. Inleiding 17

Hoofdstuk 2. Primaire bronnen van het financieel recht en organogram wet op het financieel toezicht 21
2.1 Primaire bronnen 21
2.2 Inhoud Wft-delen 27
2.3 Wft-organogram 29

Hoofdstuk 3. Activiteiten van financiële ondernemingen en markten 33
3.1 Banken en verzekeraars 33
3.1.1 Kernfuncties van banken 33
3.1.2 Giraal geld en vertrouwen 34
3.1.3 Geldcreatie door kredietverlening 34
3.1.4 Run op banken en systeemrisico 35
3.1.5 Betaalsysteem 35
3.1.6 (Systeem)banken in het economisch verkeer 36
3.1.7 Systeembanken en 100% deelneming Fortis en abn amro 36
3.1.8 Commercial banking en investment banking 37
3.1.9 Private banking 39
3.1.10 Verzekeraars 40
3.1.10.1 De diverse verzekeringen toegelicht 41
3.1.11 Risicomanagement verzekeraars 42
3.1.11.1 De diverse instrumenten toegelicht 42
3.1.12 Distributiekanalen 43
3.1.12.1 Portefeuillerechten 43
3.1.12.2 Recht op premie-incasso 43
3.1.13 Banken 43
3.2 Beleggingsondernemingen 44
3.3 Clearinginstellingen 46
3.4 Beleggingsinstellingen 49
3.5 Bemiddelaars 50
3.6 Premiepensioeninstellingen 52

Hoofdstuk 4. Het functioneel model: voorgeschiedenis en structuur Wft 55
4.1 Nota ‘Hervorming van het toezicht op de financiële marktsector’ 55
4.2 Achtergronden Wft 56
4.2.1 Diversificatie 56
4.2.2 Differentiatie 57
4.2.3 Concentratie en internationalisatie 59
4.2.4 Verklaringen van de tendensen 60
4.2.5 Toekomst financiële sector 61
4.2.6 Europees toezicht en regelgeving 62
4.3 Beoordeling institutionele vormgeving 66
4.4 Het sectoraal model 66
4.5 Drie alternatieve toezichtmodellen 67
4.5.1 Het functioneel model 67
4.6 Keuze voor het functioneel model 70
4.7 Omzetting van sectoraal model in functioneel model 71
4.8 Indiening wetsvoorstel en de ordeningsprincipes 72
4.8.1 Wetsvoorstel 72
4.8.2 Ordeningsprincipes 74
4.9 Aanpassing voorstel juni 2005 74
4.10 Aanpak algemene maatregelen van bestuur 76
4.11 Verdere parlementaire behandeling 78

Hoofdstuk 5. Positionering, uitgangspunten en doelstellingen Wft 79
5.1 Overwegingen overheid om in te grijpen in het marktproces 79
5.1.1 Overwegingen van monetaire aard 79
5.1.2 Overwegingen ter bescherming crediteur en financiële systeem 79
5.1.3 Overwegingen in verband met het marktproces, marktpartijen en consument/cliënt 80
5.1.4 Prudentieel- en gedragstoezicht 81
5.1.5 Overwegingen van markttechnische aard 83
5.1.6 Overwegingen om de integriteit te bevorderen 83
5.1.7 Overwegingen van mededingingspolitieke aard 84
5.1.8 Overwegingen om middelen in bepaalde richtingen te alloceren 84
5.1.9 Overwegingen om de concurrentie te bevorderen 85
5.1.10 Positie Wft 85
5.2 Uitgangspunten Wft 85
5.2.1 Verbodstelsel of misbruikstelsel 85
5.2.2 Discretionaire bevoegdheid of fundamenteel recht 86
5.2.3 Informatieverschaffing of weren van aanbod 86
5.2.4 De rol van zelfregulering 87
5.2.5 Open of gesloten normen 87
5.3 Doelstellingen Wft 94
5.3.1 Inzichtelijkheid 94
5.3.2 Doelgerichtheid 102
5.3.3 Marktgerichtheid 103

Hoofdstuk 6. Algemeen deel 105
6.1 Uitgangspunten 105
6.2 Definities en reikwijdtebepalingen 105
6.2.1 Het begrip ‘aanbieden’ 106
6.2.2 Het begrip ‘adviseren’ 112
6.2.3 Het begrip ‘bank’ 116
6.2.4 De begrippen ‘effect’ en ‘ financieel instrument’ 122
6.2.5 De begrippen ‘financieel product’ en ‘financiële dienst’ 125
6.2.6 Reikwijdtebepalingen 126
10 · Praktijkgids Wft
6.3 Toezicht en handhaving 127
6.3.1 Algemene en handhavingsbevoegdheden 127
6.3.2 Handhavingsbeleid dnb en afm 128
6.4 Geheimhoudingsplicht, uitzonderingen en publicatiemogelijkheden 131
6.4.1 Publicatiemogelijkheden 131
6.4.2 Waarschuwing 132
6.4.3 Publicatie zware overtredingen en opleggen boete of dwangsom zwaarste categorieën 132
6.5 Toezicht op afstand 133
6.6 Procedures 135
6.6.1 Vergunningen 135
6.6.2 Zware en lichte ontheffingen 135
6.6.3 Register 136
6.6.4 Rechtbank Rotterdam/cbb 136

Hoofdstuk 7. Deel Markttoegang financiële ondernemingen 137
7.1 Verhouding tot het Algemeen Deel 137
7.2 Systematiek Deel Markttoegang financiële ondernemingen 139
7.3 Inleidende bepalingen Wft Deel Markttoegang 141
7.4 Toegang tot de Nederlandse financiële markten 141
7.5 Vvgb toegevoegd als vergunningseis in bepaalde gevallen 144
7.6 Reikwijdte vergunning 146
7.7 Uitoefening toezicht 147
7.8 Lagere regels Wft 148

Hoofdstuk 8. Invoerings- en Aanpassingswet Wft 151
8.1 Tijdelijke regeling invoering Wft 152

Hoofdstuk 9. Prudentieel toezicht financiële ondernemingen 153
9.1 Wat is prudentieel toezicht en waarom nodig? 153
9.1.1 Bedrijfseconomische normen 153
9.1.2 Bescherming belangen bankcrediteur, belegger en polishouder 153
9.1.3 Noodzaak van prudentieel toezicht 153
9.1.4 Samenhang tussen prudentieel toezicht en systeemtoezicht 154
9.2 Historisch perspectief en positie DNB 154
9.2.1 Positie dnb 155
9.2.2 Zelfstandigheid en ministeriële verantwoordelijkheid (1948-1999) 155
9.2.3 Onafhankelijkheid van de bank in het escb (vanaf 1999) 156
9.2.4 Taken dnb 157
9.2.5 Wtk 1978 157
9.2.6 eu-richtlijnen banken 159
9.2.7 Ontwikkeling bedrijfseconomisch toezicht op banken 160
9.2.8 Toezicht op verzekeraars 161
9.2.8.1 eu-richtlijnen verzekeraars 162
9.2.9 Fusie pvk en dnb 163
9.3 Prudentieel toezicht 165
9.3.1 Regelgeving voor banken en verzekeraars: overeenkomsten en verschillen 166
9.4 Toezicht op geschiktheid, betrouwbaarheid en integriteit 174
9.4.1 Relevante artikelen uit de Wft 174
9.4.2 Geschiktheidseisen 175
9.4.3 Vakbekwaamheid medewerkers 178
9.4.4 Medebeleidsbepalers en betrouwbaarheid 178
9.4.5 Betrouwbaarheidstoetsing 179
9.4.6 Liberalisering betrouwbaarheidstoetsingen 180
9.4.7 Integriteitsnormen voor banken en verzekeraars 181
9.5 Structurering en inrichting 184
9.5.1 bcci -richtlijn 185
9.5.2 Inrichting compliance functie 186
9.5.3 Risicomanagement 195
9.5.4 Beloningen 200
9.5.5 Uitbesteding 203
9.5.6 Universele bankvergunning 205
9.5.7 Positie verzekeraar 206
9.6 Solvabiliteitstoezicht 208
9.6.1 Solvabiliteitstoezicht en Wft 208
9.6.2 Functie solvabiliteitsregels 209
9.6.3 Verschillen tussen banken en verzekeraars 210
9.6.3.1 Solvabiliteitsberekening 211
9.6.3.2 Regels beoordeling waarde activa en risicomanagement bank 212
9.6.4 Solvabiliteitstoezicht op verzekeraars: Solvency i en Solvency ii 213
9.6.5 Solvabiliteitstoezicht op banken: Bazel I, Bazel II en Bazel III 214
9.6.5.1 Nieuwe ontwikkelingen 228
9.7 Liquiditeitstoezicht 231
9.7.1 Berekening aanwezige en vereiste liquiditeit 232
9.7.2 (Nog) geen harmonisering 233
9.7.3 Verzekeraars 233
9.8 Bijzondere maatregelen 233
9.8.1 Verschillen banken en verzekeraars 238
9.8.2 Supervisory review Bazel ii 238
9.8.3 Herstelplan Solvency i 238
9.8.4 Saneringsplan 239
9.8.5 Opvangregeling voor levensverzekeraars 239
9.8.6 Noodregeling 240
9.8.7 Beleggerscompensatiestelsel en depositogarantiestelsel 241
9.8.7.1 Nieuwe ontwikkelingen depositogarantiestelsel 246
9.9 Aanvullende bepalingen ten aanzien van financiële groepen 247
9.9.1 Doelstelling 247
9.9.2 Geconsolideerd toezicht op kredietinstellingen 248
9.9.3 Financiële conglomeraten 249
9.9.4 Hoofdpunten fico-richtlijn 250
9.9.5 Kapitaaltoereikendheid 251
9.9.6 Samenwerking toezichthouders 252

Hoofdstuk 10. Inleiding op Wft-delen 253
10.1 Wat is gedragstoezicht? 253
10.2 Historisch perspectief en positie AFM 253
10.2.1 wo i: sluiting beurs na sterke koersdalingen 253
10.2.2 Beschikking beursverkeer 1947 254
10.2.3 Zelfregulering 254
10.3 Gedragstoezicht: op wie? 256
10.4 Waarom is er toezicht op adequate informatieverstrekking? 258
10.5 Waarom is er instellingtoezicht? 259
10.6 Waarom is er toezicht op naleving integriteitsregels? 261
10.7 De verhouding van de gedragsdelen tot het Algemeen Deel 261

Hoofdstuk 11. Deel Gedragstoezicht financiële ondernemingen 263
11.1 Structuur 263
11.1.1 Uniforme regels ongeacht het distributiekanaal 264
11.1.2 Distributie- en cross-sector-consistentie 265
11.1.3 Gelijke kansen 266
11.1.4 Uitwerking zorgplicht Wft 266
11.1.5 Eigen verantwoordelijkheid cliënt 267
11.2 Zorgplicht Wft en BW 269
11.2.1 Overeenkomsten en verschillen 273
11.2.2 Execution only 274
11.2.3 Marginverplichting 274
11.2.4 Informatie- en onderzoeksplicht 275
11.2.5 Voorbeelden uit de schadepraktijk 275
11.2.6 Civielrechtelijke bewijspositie 276
11.2.7 Begrijpelijkheid van informatie 276
11.2.8 Verzekeringsbemiddeling en zorgplichtarresten 277
11.2.9 Dienstverlening in financiële instrumenten en zorgplichtarresten 284
11.3 Toezicht op adequate informatieverstrekking 288
11.3.1 Cliëntclassificatie 288
11.3.2 Vijf algemene basisnormen Wft 295
11.3.3 Informatieverstrekkingsregels BGfo 299
11.3.4 Aanvullende informatieverstrekkingsregels 300
11.3.4.1 Complexe producten 300
11.3.4.2 Verkoop op afstand 301
11.3.4.3 Intermediaire dienstverlening 306
11.3.4.4 Kredietverlening 311
11.3.4.5 Verlenen van beleggingsdiensten 311
11.3.5 Reclameregels 311
11.3.5.1 Onverplichte precontractuele informatie 311
11.3.5.2 E venwichtige informatie 312
11.3.5.3 Kredietreclameregels 313
11.3.5.4 Onderscheid kredietreclames 313
11.4 Instellingtoezicht 314
11.4.1 Uitgangspunten 314
11.4.2 Deskundigheidseisen 315
11.4.2.1 Bestuurdersdeskundigheid 316
11.4.2.2 Vakbekwaamheidsstelsels 317
11.4.3 Adviesregels 321
11.4.3.1 Inleiding 321
11.4.3.2 Adviesregels voor financiële ondernemingen
11.4.3.3 Ken-uw-klantregels bij beleggingsadvies 332
11.4.3.4 Ken-uw-klantregime bij gecombineerde producten met een beleggingselement 341
11.4.3.5 afm-rapporten hypotheekadvisering en beleggingsverzekeringen 344
11.4.3.6 E xecution only 352
11.4.4 Kredietregels 364
11.4.5 Relatie aanbieder-bemiddelaar 367
11.4.5.1 Nationaal regime 372
11.4.5.2 Provisieregels en het dienstverleningsdocument 377
11.4.6 bedrijfsvoering 382
11.4.6.1 Beloningen 393
11.4.6.2 PARP 396
11.5 Toezicht integriteit financiële ondernemingen 400

Hoofdstuk 12. Gedragstoezicht financiële markten 407
12.1 Structuur 407
12.2 Toezicht op adequate informatieverstrekking 408
12.2.1 Prospectusplicht voor de aanbieder van effecten 408
12.2.2 (Doorlopende) informatieverplichtingen voor de uitgevende instelling 414
12.2.3 Melding zeggenschap 416
12.2.4 Openbaar bod op effecten 420
12.3 Instellingtoezicht: gereglementeerde markt 423
12.4 Toezicht integriteit financiële markten 425
12.4.1 Regels voorkoming marktmisbruik en voor het optreden op financiële markten 425
12.4.2 Effectentypische gedragsregels 427
12.4.3 Verbod gebruik te maken van voorwetenschap 427
12.4.4 Mededelings- en tipverbod 431
12.4.5 Verbod marktmanipulatie 432
12.4.6 Openbaarmaking koersgevoelige informatie door uitgevende instelling433
12.4.7 Meldingsplicht insider 434
12.4.8 Klikplicht 435
12.4.9 Voorkoming publieksmisleiding door beleggingsaanbevelingen 436
12.4.10 Voorwetenschapsreglement uitgevende instelling 437
12.4.10.1 E ffectentypisch gedragstoezicht 437

Appendix 1: Wetgevingsprogramma van 2013-2014 439
Appendix 2: Overzicht schema’s en tabellen 449

Trefwoordenregister 453