Gedwongen ontgrendelen van gegevensdragers met biometrische gegevens
De ontgrendelplicht en het nemo tenetur-beginsel
Samenvatting
Mag een politieagent of een officier van justitie een verdachte dwingen zijn smartphone te ontgrendelen, door bijvoorbeeld zijn vinger op de telefoonafdrukscanner te drukken? Of wordt hierdoor het nemo tenetur-beginsel geschonden, waardoor een inbreuk is gemaakt op het recht op een eerlijk proces?
In dit boek onderzoekt mr. Linda van der Knaap de relatie tussen de ontgrendelplicht en het tenetur-beginsel, dat inhoudt dat een verdachte niet mag worden gedwongen om zichzelf te belasten en zo aan zijn eigen veroordeling mee te werken. Aan de andere kant is de verdachte gehouden tot het (passief) ondergaan en dulden van onderzoeksmaatregelen, zodat materiaal dat onafhankelijk van de wil van de verdachte bestaat wel degelijk onder dwang mag worden verkregen. Het gedwongen afstaan van wachtwoorden is al geaccepteerd, moet dat ook gelden voor het gedwongen afstaan van biometrische gegevens (vingerafdruk, irisscan, gezichtsherkenning), die langzamerhand de functie van het wachtwoord overnemen? Dat zou een voortvarende opsporing en berechting van strafbare feiten wel ten goede komen.
Over deze kwestie bestaat nog geen consensus. Om licht in de tunnel te brengen beschrijft de auteur het huidige nemo tenetur-beginsel en het beoordelingskader aan de hand waarvan wordt vastgesteld of dit beginsel is geschonden. Vervolgens onderzoekt zij de kwalificatie van de aard van het materiaal: wilsafhankelijk of wilsonafhankelijk, een kwalificatie die zowel bij de reikwijdte als bij het beoordelingskader een belangrijke rol speelt. Daarbij gaat de auteur in op de kwalificatie van het middel (de biometrische gegevens) en op de kwalificatie van het materiaal (de informatie op de gegevensdrager).
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1 Inleiding 1
1.1 Aanleiding 1
1.2 Biometrische gegevens en het nemo tenetur-beginsel 3
1.3 Afbakening en verantwoording 5
1.4 Opbouw 6
2 Het nemo tenetur-beginsel 7
2.1 Inleiding 7
2.2 De rechtsbronnen en hun onderlinge verhouding 8
2.2.1 Het Nederlandse strafprocesrecht 8
2.2.2 Internationale verdragen 8
2.2.3 De Europese Unie 8
2.2.4 De verhouding tussen het EVRM, het EU-Handvest en de Richtlijn 10
2.2.5 Is er een belangrijkste rechtsbron te identificeren? 11
2.3 Nemo tenetur in de rechtspraak 12
2.3.1 Het Europees Hof voor de rechten van de mens 13
2.3.2 Het beoordelingskader 20
2.3.3 Tot besluit 26
2.3.4 De Hoge Raad 27
2.3.5 Overeenkomsten en verschillen tussen de Hoge Raad en het EHRM 30
2.3.6 Tot besluit 33
2.4 Conclusie 34
3 Wilsonafhankelijk versus wilsafhankelijk materiaal 37
3.1 Inleiding 37
3.2 Het onderscheid tussen wilsonafhankelijk en wilsafhankelijk materiaal 37
3.2.1 De consequentie van de kwalificatie 38
3.2.2 Wilsonafhankelijk materiaal 38
3.2.3 Wilsafhankelijk materiaal 40
3.2.4 Een grijs kwalificatiegebied 41
3.3 Biometrische gegevens en het daarmee verkregen materiaal 42
3.3.1 Biometrische gegevens an sich 42
3.3.2 Het verkregen materiaal en de bijbehorende discussie 44
3.4 Conclusie 47
4 Beoordeling en reflectie 49
4.1 Inleiding 49
4.2 Casuspositie 49
4.3 Beoordeling op basis van het beoordelingskader van het EHRM 50
4.3.1 Aard en mate van de dwang en het gebruik van het verkregen materiaal 50
4.3.2 Conclusie 52
4.4 Reflectie 52
5 Slotbeschouwing 57
Geraadpleegde literatuur 61
Geraadpleegde jurisprudentie 63
Overige bronnen 65
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht