Waardevol werkloos

INLEIDING 9

HOOFDSTUK 1. IS ER IETS NIEUWS ONDER DE ZON? 15
Wondere wereld 16
Een brede waaier aan nieuwigheden 17
Triple revolution 19
Economisch wondermodel 20
Sectorale shift 21
Een onwaarschijnlijk huwelijk 23
Ondernemen of ondergaan 25
‘Believers’ versus ‘non-believers’ 27

HOOFDSTUK 2. WAT IS ER DAN FUNDAMENTEEL ANDERS? 31
Exponentiële verandering 31
Snelheid van verandering 34
Meer dan 24 uur in één dag 35
Opportuniteitskosten 37
Breedte en diepte van de impact 41
Een dijkbreuk 42

HOOFDSTUK 3. DENKEN IN SCENARIO’S 45
Onbekende onwetendheden 45
Snelheid van adaptatie 47
Vier mogelijke toekomsten 48
Scenario 1 – Business as usual 50
Scenario 2 – Levenslang Leren 51
Scenario 3 – Robocalyps 53
Scenario 4 – Singulariteit 55
Krachtenvelden 55
Regelgeving versus fysische wetten 57
Kostenfactoren versus vrije wil? 58
Is er een eindverdict? 60

HOOFDSTUK 4. VEEL WERK, WEINIG JOBS? 63
Transformatie van de vraag naar arbeid 64
Een technologische tsunami 67
Industriële robotisering 68
Studies voor België 69
En wat nu? 73

HOOFDSTUK 5. DASHBOARD VAN DE ARBEIDSMARKT 77
Knipperlicht 1 – Technologische ‘hysteresis’ 78
Knipperlicht 2 – Lonen stijgen minder snel dan de productiviteit 80
Knipperlicht 3 – Polarisatie op de arbeidsmarkt 82
Knipperlicht 4 – Verzelfstandiging en flexibilisering 84
Zelfstandige arbeid 85
Deeltijdse en tijdelijke arbeid 87
Knipperlicht 5 – Lagere arbeidsintensiteit 88
Voorzichtige conclusie 90

HOOFDSTUK 6. MEDEWERKER 4.0 ZOEKT ONDERNEMING 4.0 93
Onderwijs als grondstof 95
Afstemming met de arbeidsmarkt 96
Levenslang Leren 97
Cobotisering 100
Rematching 102
Onderneming 4.0 103

HOOFDSTUK 7. ROBOCALYPS NOW? NO WAY! 109
Robocalyps now 110
De opgang van de robots 114
Oorlog aan gewone mensen 116
Compensatie voor verliezers 117
Ongelijkheid 118

HOOFDSTUK 8. WAARDEVOL WERKLOOS 123
Waardeloos werk? 124
Waardevolle werkloosheid? 126
Evenwichtsinkomen 127
Wie zal dat betalen? 129
Quintaire economie 134

HOOFDSTUK 9. BREDERE MAATSCHAPPELIJKE GEVOLGEN 137
Sciencefiction 138
Welk soort maatschappij? 141
Brede impact op samenleving 142
Platformpletwals 143

CONCLUSIES 147
NAWOORD 155
REFERENTIELIJST 157
REFERENTIELIJST FIGUREN 163
EINDNOTEN 165