Handhaving van handel met voorwetenschap

Inleiding 5

Hoofdstuk 1: Handhaving van handel met voorwetenschap: Regelgeving en begrip 7
1.1 Inleiding 7
1.2 Oorsprong en doel van de regelgeving 7
1.3 Definitie van voorwetenschap 7
1.3.1 Inleiding 7
1.3.2 Concrete informatie 8
1.3.3 Informatie die rechtstreeks of middellijk betrekking heeft op een uitgevende instelling waarop de financiële instrumenten betrekking hebben of omtrent de handel in deze financiële instrumenten 8
1.3.4 Informatie die niet openbaar is gemaakt 9
1.3.5 Openbaarmaking van de informatie zou een significante invloed kunnen hebben op de koers 9
1.3.6 Financiële instrumenten 9
1.3.7 Definitie van voorwetenschap onder nieuwe Europese regelgeving 10
1.4 Marktmisbruik: het transactieverbod van art. 5:56 Wft 10
1.4.1 Inleiding 10
1.4.2 Het transactieverbod, art. 5:56 Wft 10
1.4.3 Gebruik maken van 11
1.4.4 Primaire en secundaire insiders 11
1.4.5 Uitzonderingen op het transactieverbod van art. 5:56 lid 1 Wft 11
1.4.5.1 Transacties in financiële instrumenten ter nakoming van een opeisbare verbintenis, art. 5:56 lid 5 sub a Wft 12
1.4.5.2 Transacties door tussenpersonen, art. 2 sub g Besluit marktmisbruik Wft 12
1.4.5.3 Chinese Walls, art. 2 sub h Besluit marktmisbruik Wft 12
1.4.5.4 De eigen voorwetenschap 12
1.4.6 Strafbaarstelling van het transactieverbod onder nieuwe Europese regelgeving 13
1.5 Marktmisbruik: het tipverbod van art. 5:57 Wft 13
1.6 Marktmisbruik: het verbod op marktmanipulatie van art. 5:58 Wft 13
1.7 Tot slot 13

Hoofdstuk 2: Handhaving van handel met voorwetenschap middels het bestuursrecht 14
2.1 Inleiding 14
2.2 Toezicht door de Autoriteit Financiële Markten 14
2.2.1 Inleiding 14
2.2.2 Bestuursorgaan 14
2.2.3 De toepasselijkheid van de Awb 14
2.2.3.1 Besluit 15
2.2.3.2 Belanghebbende 15
2.2.3.3 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur 15
2.2.4 Toezichtsbevoegdheden 15
2.2.4.1 Inlichtingen vorderen door de AFM 16
2.2.4.2 Bevoegdheden die aan de functionarissen van de AFM toekomen 16
2.2.5 Medewerkingsplicht art. 5:20 Awb 16
2.2.6 Rechtsbescherming 17
2.3 Handhaving door de Autoriteit Financiële Markten 17
2.3.1 Het handhavingsbeleid van de AFM 17
2.3.2 Bestuursrechtelijke handhaving en rechtsbescherming 18
2.3.2.1 Het normoverdragend gesprek 18
2.3.2.2 De aanwijzing 18
2.3.2.3 De last onder dwangsom 18
2.3.2.4 De bestuurlijke boete 18
2.3.2.5 Openbaar maken van de bestuurlijke boete en last onder dwangsom 20
2.3.2.6 De openbare waarschuwing 20
2.4 Tot slot 20

Hoofdstuk 3: Handhaving van handel met voorwetenschap middels het strafrecht 21
3.1 Inleiding 21
3.2 Una via-beginsel 21
3.3 Wet op de economische delicten (WED) 21
3.3.1 Opzet in de strafbaarstelling 21
3.4 Onderzoeksbevoegdheden 22
3.5 Voorlopige maatregelen 23
3.6 Sanctionering 23
3.6.1 Hoofdstraffen 23
3.6.2 Bijkomende straffen 24
3.6.3 Maatregelen 24
3.6.4 Schadevergoeding 24
3.6.5 De strafbeschikking 25
3.7 Procedurele aspecten en rechtsbescherming 25
3.8 Aansprakelijkheid van natuurlijke en rechtspersonen 26
3.8.1 Aansprakelijkheid rechtspersoon 26
3.8.2 Aansprakelijkheid natuurlijke persoon als feitelijk leidinggever dan wel opdrachtgever 27
3.9 Tot slot 28

Hoofdstuk 4: Handhaving van handel met voorwetenschap in de jurisprudentie 29
4.1 Inleiding 29
4.2 Rechtszaken 29
4.2.1 HCS 29
4.2.2 Weweler 29
4.2.3 BolsWessanen 30
4.2.4 Van de Poel 30
4.2.5 Endemol 31
4.2.6 Landis 31
4.2.7 Veer Palthe Voûte 31
4.2.8 Flexovit 32
4.2.9 Kempen & Co 32
4.2.10 Cardio Control 33
4.2.11 VHS 33
4.2.12 Spector Photo Group 33
4.2.13 Conclusie 34
4.3 Strafrechter versus bestuursrechter: divergentie in de jurisprudentie? 34
4.3.1 Delictsbestanddelen 34
4.3.2 Bewijs 35
4.3.3 Geldelijk voordeel 35
4.3.4 Eigen voorwetenschap 35
4.3.5 Deelnemingsvormen 36
4.3.6 Conclusie 36
4.4 De veroordeling 36
4.5 Tot slot 37

Hoofdstuk 5: Handhaving van handel met voorwetenschap in het buitenland 38
5.1 Inleiding 38
5.2 Europa 38
5.2.1 Duitsland 38
5.2.2 Frankrijk 39
5.2.3 Verenigd Koninkrijk 39
5.2.4 Conclusie 41
5.3 Verenigde Staten van Amerika 41
5.4 Australië 43
5.5 China 45
5.6 Conclusie 46
5.7 Tot slot 47

Hoofdstuk 6: Handhaving van handel met voorwetenschap onder Verordening 596/2014 48
6.1 Inleiding 48
6.2 Strafrecht en bestuursrecht: onderscheid in de literatuur 48
6.2.1 Model A en Model B 48
6.2.2 De notitie van de minister van Justitie – deel I: Algemene uitgangspunten en indicatoren 49
6.2.3 De notitie van de minister van Justitie – deel II: Besloten context en open context 50
6.2.4 De toespraak van Procureur-Generaal Moraal 51
6.3 Strafrecht en bestuursrecht: verschillen, voor- en nadelen 52
6.3.1 Inleiding 52
6.3.2 Strafrecht en bestuursrecht an sich 52
6.3.3 Strafrecht en bestuursrecht: de opsporingsfase 53
6.3.4 Strafrecht en bestuursrecht: de gerechtelijke procedure 54
6.4 Mijn oordeel over handhaving van handel met voorwetenschap 57

Conclusie 59
Bronvermelding 63