Hoofdzaken formeel belastingrecht

1 Inleiding 23
Elise Okhuizen
1.1 De verhouding van de AWR en Invorderingswet 1990 tot de Awb 23
1.1.1 De AWR in relatie tot de Awb 23
1.1.2 De Invorderingswet 1990 in relatie tot de Awb 26
1.2 De reikwijdte van de AWR 27
1.3 De reikwijdte van de Invorderingswet 1990 29

2 Wijzen van heffing 31
Elise Okhuizen
2.1 Inleiding 31
2.1.1 De aangifte 32
2.1.1.1 Definitie 32
2.1.1.2 Functie van de aangifte 32
2.1.1.3 De uitnodiging tot het doen van aangifte 33
2.1.1.4 De inhoud van de aangifte 38
2.1.1.5 Termijn voor indiening van de aangifte 43
2.1.1.6 Sancties 44
2.2 Aanslagbelastingen 49
2.2.1 De aanslag 49
2.2.1.1 De definitieve of primitieve aanslag 49
2.2.1.2 Voorlopige aanslagen 59
2.2.1.3 Voorheffingen 64
2.2.1.4 De conserverende aanslag 67
2.2.1.5 De aanslagtermijn 74
2.2.2 Navordering 77
2.2.2.1 Inleiding 77
2.2.2.2 Voorwaarden voor navordering (algemeen) 79
2.2.2.3 De eis van een nieuw feit en de onderzoeksplicht van de inspecteur 80
2.2.2.4 Uitzonderingen op de eis van een nieuw feit 97
2.2.2.5 Termijnen voor navordering 102
2.2.2.6 Navordering na herziening WOZ-beschikking 109
2.2.2.7 Modernisering heffing bij wege van aanslag 110
2.3 Aangiftebelastingen 111
2.3.1 Inleiding 111
2.3.2 Heffing door wie? 112
2.3.3 Voldoenings- en afdrachtsbelastingen 113
2.3.4 Tijdvak- en tijdstipbelastingen 117
2.3.5 Aangifte en betaling 118
2.3.5.1 De aangifte 118
2.3.5.2 Betaling 120
2.3.5.3 Uitstel voor het doen van aangifte en/of betalen 123
2.3.5.4 Herstel van gebreken door de belastingplichtige of inhoudingsplichtige 124
2.3.6 Sancties 126
2.3.6.1 Bestuursrechtelijke sancties 126
2.3.6.2 Strafrechtelijke sancties 127
2.3.7 Naheffing 127
2.4 Ambtshalve vermindering 131
2.5 De hardheidsclausule 133
2.6 Heffing van douanerechten en accijnzen 134
2.6.1 Douanerechten 134
2.6.2 Accijns 136
2.7 Heffing van lokale belastingen 137
2.7.1 Wijzen van heffing 138
2.7.2 Bijzondere herzieningsregeling 141

3 Verplichtingen ten dienste van de belastingheffing 143
Martien Pelinck
3.1 Inleiding 143
3.2 Informatieverplichtingen van de belastingplichtige 144
3.2.1 Algemeen 144
3.2.2 Gegevens, inlichtingen, boeken en bescheiden 145
3.2.2.1 ‘Desgevraagd’ 145
3.2.2.2 Welke gegevens en inlichtingen? 146
3.2.2.3 Boeken, bescheiden en andere gegevensdragers 148
3.2.2.4 Wie moet de informatie/stukken verstrekken? 150
3.2.3 Informatieverplichtingen in internationale verhoudingen 151
3.2.4 Spontane informatieverplichtingen: ‘herstelaangifte’ 153
3.2.4.1 Het correctiebericht 153
3.2.4.2 Art. 10a AWR 154
3.2.4.3 Art. 10h WIB 156
3.2.5 Verschaffen van toegang 156
3.2.5.1 Binnentreding van woningen 157
3.2.5.2 Waarneming ter plaatse 157
3.2.6 Identificatieplicht 158
3.3 Administratieplicht 159
3.3.1 Algemeen 159
3.3.2 Wie is administratieplichtig? 159
3.3.3 De inhoud van de administratieplicht 160
3.3.4 Bewaarplicht 164
3.3.5 Art. 54 AWR 166
3.4 Verplichtingen ten behoeve van de belastingheffing van derden 167
3.4.1 Algemeen 167
3.4.2 De reikwijdte van de informatieplicht van administratieplichtigen 167
3.4.3 Renseigneringsverplichtingen 168
3.4.4 De positie van de administratieplichtige 169
3.5 Begrenzing van de informatieplicht 170
3.5.1 Algemeen 170
3.5.2 Verschoningsrecht 170
3.5.2.1 Het formele verschoningsrecht 170
3.5.2.2 Afgeleid verschoningsrecht 175
3.5.2.3 Informeel verschoningsrecht 175
3.5.3 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur 177
3.5.3.1 Inleiding 177
3.5.3.2 Zorgvuldigheid en evenredigheid 178
3.5.3.3 Verbod op détournement de pouvoir 180
3.5.3.4 Het beginsel van fair play 181
3.5.4 Algemene beginselen van procesrecht 181
3.5.5 Mensenrechten 182
3.5.5.1 Het nemo tenetur-beginsel 183
3.5.5.2 Het recht op privacy 186
3.6 Sancties en andere dwangmiddelen 187
3.6.1 Algemeen 187
3.6.2 Omkering en verzwaring van de bewijslast wegens het niet voldoen aan de bijkomende verplichtingen 188
3.6.3 Bestuurlijke boeten en strafrechtelijke sancties 188
3.6.4 De civielrechtelijke weg (dwangsom) 189
3.7 De informatiebeschikking 191
3.8 Geheimhouding 196

4 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur en beginselen van behoorlijke wetgeving 201
Coen Maas
4.1 Inleiding 201
4.2 Algemene beginselen van behoorlijk bestuur 201
4.2.1 Inleiding 201
4.2.2 Codificatie 202
4.2.3 Contra legem-werking 202
4.3 De materiële beginselen van behoorlijk bestuur 203
4.3.1 Het evenredigheidsbeginsel 203
4.3.2 Het vertrouwensbeginsel 206
4.3.2.1 Beleidsregels 207
4.3.2.2 Inlichtingen 210
4.3.2.3 Expliciete standpuntbepalingen 211
4.3.2.4 Impliciete standpuntbepalingen 214
4.3.2.5 Duur van het gewekte vertrouwen 216
4.3.3 Het gelijkheidsbeginsel 218
4.3.3.1 Gelijke gevallen 218
4.3.3.2 Begunstigend beleid 219
4.3.3.3 Oogmerk van begunstiging 222
4.3.3.4 De meerderheidsregel 222
4.3.3.5 Rechtvaardigingsgronden 225
4.4 De formele beginselen van behoorlijk bestuur 225
4.4.1 Het motiveringsbeginsel 226
4.4.2 Het zorgvuldigheidsbeginsel 227
4.4.3 Het fair play-beginsel 229
4.4.4 Verbod van détournement de pouvoir en verbod op vooringenomenheid 230
4.4.5 Rechtsherstel 230
4.5 Beginselen van behoorlijke wetgeving 231
4.5.1 Het gelijkheidsbeginsel als beginsel van behoorlijke wetgeving 235
4.5.2 Het eigendomsgrondrecht en de rechtszekerheid 239
4.5.3 Het evenredigheidsbeginsel 243

5 Vertegenwoordiging en bijstand in belastingzaken 247
Paul van der Wal
5.1 Inleiding 247
5.2 Vertegenwoordiging en bijstand van de belastingplichtige 247
5.2.1 Inleiding 247
5.2.2 Wettelijke regels omtrent vertegenwoordiging in belastingzaken 250
5.2.3 Vertegenwoordiging krachtens volmacht 253
5.2.4 Toerekening van kennis, opzet en schuld, de gemachtigde als medepleger van een beboetbaar feit 258
5.2.4.1 Inleiding 258
5.2.4.2 Toerekening van kennis in het algemeen 258
5.2.4.3 Toerekening van opzet en (grove) schuld 259
5.2.4.4 De gemachtigde als medepleger van een beboetbaar feit 262
5.3 Vertegenwoordiging van de Belastingdienst 264
5.3.1 Vertegenwoordiging krachtens mandaat 264
5.3.2 Vertegenwoordiging krachtens volmacht 266

6 De fiscale vaststellingsovereenkomst 267
Rens Pieterse
6.1 Inleiding 267
6.2 Historie 269
6.3 Rechtstheoretische verkenningen 272
6.3.1 Het begrip vaststellingsovereenkomst 272
6.3.2 Verhouding tot andere rechtsfiguren 273
6.3.3 Het rechtskarakter van de vaststellingsovereenkomst 275
6.3.4 Toepasselijk recht 276
6.4 Inhoud van de vaststellingsovereenkomst 277
6.5 Totstandkoming van de vaststellingsovereenkomst 278
6.5.1 Aanbod en aanvaarding 278
6.5.2 Bevoegdheid en vertegenwoordiging 279
6.5.3 Misbruik van omstandigheden 280
6.5.4 Andere wilsgebreken 281
6.6 Vaststellingsovereenkomsten contra legem 282
6.7 Binding en uitvoering van de overeenkomst 285
6.8 Rechtsbescherming 288
6.8.1 Algemeen 288
6.8.2 Afstand van rechtsmiddelen 290

7 Fiscaal procesrecht 293
Justus van de Merwe
7.1 Inleiding 293
7.2 Gesloten stelsel van rechtsbescherming 296
7.3 Bezwaar 298
7.3.1 Bezwaar waartegen? 300
7.3.2 Vereisten voor de indiening van een bezwaarschrift 303
7.3.2.1 Algemeen 303
7.3.2.2 Tijdigheid 305
7.3.2.3 Motivering 313
7.3.3 De behandeling van het bezwaarschrift 313
7.3.3.1 Mandaatverbod 313
7.3.3.2 Hoorzitting 314
7.3.3.3 Uitspraak op bezwaar 315
7.3.3.4 Vergoeding kosten bezwaarfase 317
7.3.3.5 Massaal bezwaar 317
7.4 Beroep 319
7.4.1 Inleiding 319
7.4.2 De rechtbanken 320
7.4.3 Beroep waartegen? 322
7.4.4 Vereisten voor de indiening van een beroepschrift 324
7.4.5 Vooronderzoek 327
7.4.5.1 Op de zaak betrekking hebbende stukken 327
7.4.5.2 Geheimhouding 329
7.4.5.3 Verdere stukken 331
7.4.5.4 Vervolg vooronderzoek 331
7.4.6 Vereenvoudigde behandeling en verzet 332
7.4.7 Versnelde behandeling 334
7.4.8 Voorlopige voorziening 334
7.4.9 Het onderzoek ter zitting 335
7.4.10 De omvang van het geschil 340
7.4.11 De uitspraak 343
7.4.11.1 Eerste hoofddictum: onbevoegdverklaring 345
7.4.11.2 Tweede hoofddictum: niet-ontvankelijkverklaring 345
7.4.11.3 Derde hoofddictum: ongegrondverklaring 347
7.4.11.4 Vierde hoofddictum: gegrondverklaring 347
7.4.11.5 Nevendictum 1: proceskostenvergoeding 349
7.4.11.6 Nevendictum 2: vergoeding griffierecht 353
7.4.11.7 Nevendictum 3: schadevergoeding 354
7.4.11.8 Nevendictum 4: diversen 356
7.5 Hoger beroep 356
7.5.1 Inleiding 356
7.5.1.1 Omvang hoger beroep 357
7.5.1.2 Instellen hoger beroep en griffierecht 358
7.5.2 De belastingkamers van de gerechtshoven 359
7.5.3 Incidenteel hoger beroep 359
7.5.4 De uitspraak in hoger beroep 360
7.6 Beroep in cassatie 362
7.6.1 Inleiding 362
7.6.2 Cassatiegronden 363
7.6.3 Het arrest van de Hoge Raad 365
7.6.4 Prejudiciële vragen 367
7.7 Bewijs 369
7.7.1 Feiten en rechtsregels 369
7.7.2 Bewijslastverdeling 370
7.7.3 Aannemelijk maken en doen blijken 371
7.7.4 Bewijs door middel van vermoedens 372
7.7.5 Omkering bewijslast 372
7.7.5.1 Vereiste aangifte 374
7.7.5.2 Redelijke schatting 375
7.7.6 Bewijsmiddelen: keuze en waardering 376
7.7.7 Onrechtmatig verkregen bewijs 377
7.7.8 Bewijsaanbod 378
7.7.9 Bewijs van beboetbare feiten 380
7.8 Herziening van de uitspraak 381

8 Fraus legis 385
Ivo IJzerman
8.1 Inleiding 385
8.1.1 Toepassingsvoorwaarden voor fraus legis 385
8.1.2 Vormgeving 386
8.1.3 Gevolgen 386
8.1.4 Schijnhandelingen 387
8.2 Beperking van keuzevrijheid door fraus legis 387
8.3 Ultimum remedium en de rol van het legaliteitsbeginsel 388
8.4 De toepassingsvoorwaarden nader bezien 389
8.4.1 Het ontgaansmotief 389
8.4.2 Strijd met doel en strekking van de wet 390
8.4.3 Geen strijd met doel en strekking van de wet 392
8.4.4 Het systeem der wet 394
8.4.5 Internationaal 394

9 De fiscale bestuurlijke boete 397
Elise Okhuizen & Diana Jansen
9.1 Inleiding 397
9.2 Geschiedenis 397
9.3 De vierde tranche van de Awb 399
9.4 Verhouding tot het nationale strafrecht 399
9.5 Mensenrechtenverdragen 400
9.6 Bestuurlijke boeten 403
9.6.1 Inleiding 403
9.6.2 Verzuimboeten 408
9.6.2.1 Algemene kenmerken van verzuimboeten 408
9.6.2.2 De boete wegens het niet of niet tijdig doen van aangifte voor de aanslagbelastingen 409
9.6.2.3 De boete wegens het niet of niet tijdig doen van aangifte voor aangiftebelastingen 412
9.6.2.4 De boete wegens niet tijdige betaling van de belasting voor aangiftebelastingen 414
9.6.2.5 Andere verzuimen 416
9.6.3 Vergrijpboeten 418
9.6.3.1 Algemene kenmerken van vergrijpboeten 418
9.6.3.2 Vergrijpboeten bij aanslagbelastingen 420
9.6.3.3 Vergrijpboeten bij aangiftebelastingen 424
9.6.3.4 Toerekening van opzet of grove schuld 426
9.6.3.5 Daderschap 428
9.6.4 Algemene voorschriften 432
9.6.4.1 Inleiding 432
9.6.4.2 Mededeling van de boete 432
9.6.4.3 Het ne bis in idem-beginsel 435
9.6.4.4 Het una via-beginsel 439
9.6.4.5 Inkeer of vrijwillige verbetering 440
9.6.4.6 Het zwijgrecht 442
9.6.4.7 Boete bij overlijden 446
9.7 Het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst 447
9.8 Bewijslast in boetezaken 447

10 Fiscaal strafrecht 451
Ivo Krukkert
10.1 Inleiding 451
10.2 Verhouding van het fiscale strafrecht tot het commune strafrecht 452
10.2.1 Inleiding 452
10.2.2 Samenloop met commune delicten 453
10.2.2.1 Eendaadse samenloop 453
10.2.2.2 Meerdaadse samenloop 454
10.2.2.3 Voortgezette handeling 455
10.2.3 Strafrechtelijke leerstukken en begrippen 455
10.2.3.1 Inleiding 455
10.2.3.2 Misdrijven en overtredingen 455
10.2.3.3 Daderschap 456
10.2.3.4 Schuld en opzet 463
10.2.3.5 Ne bis in idem 465
10.2.3.6 Het una via-beginsel 467
10.2.3.7 Dubbele bestraffing (rechts)personen 468
10.2.3.8 Verjaring 469
10.2.4 De strafbeschikking 470
10.2.4.1 Inleiding 470
10.2.4.2 De commune strafbeschikking 471
10.2.4.3 De fiscale strafbeschikking 472
10.3 Verhouding van het strafrecht tot het fiscale boeterecht 475
10.4 Strafbare feiten 475
10.4.1 Misdrijven en overtredingen 476
10.4.2 Art. 68 AWR 477
10.4.2.1 Inleiding 477
10.4.2.2 Art. 68 lid 1 onderdeel a AWR: het niet, onjuist of onvolledig verstrekken van verplicht te verstrekken inlichtingen, gegevens of aanwijzingen 477
10.4.2.3 Art. 68 lid 1 onderdeel b AWR: het niet voor raadpleging beschikbaar stellen van gegevensdragers 479
10.4.2.4 Art. 68 lid 1 onderdeel c AWR: het voor raadpleging beschikbaar stellen van gegevensdragers in valse of vervalste vorm 479
10.4.2.5 Art. 68 lid 1 onderdeel d AWR: het niet voeren van een administratie 480
10.4.2.6 Art. 68 lid 1 onderdeel e AWR: het niet bewaren van gegevensdragers 480
10.4.2.7 Art. 68 lid 1 onderdeel f AWR: het niet verlenen van medewerking bij controle van de administratie 481
10.4.2.8 Art. 68 lid 1 onderdeel g AWR: het uitreiken van een onjuiste of onvolledige factuur of nota 481
10.4.2.9 Art. 68 lid 2 AWR 481
10.4.3 Art. 69 AWR 481
10.4.3.1 Art. 69 lid 1 AWR: het opzettelijk niet (tijdig) doen van een bij de belastingwet voorziene aangifte 482
10.4.3.2 Art. 69 lid 1 AWR: het opzettelijk begaan van een feit omschreven in art. 68 lid 1 onderdelen a, b, d, e, f of g AWR 484
10.4.3.3 Art. 69 lid 2 AWR: het opzettelijk onjuist of onvolledig doen van een bij de belastingwet voorziene aangifte 484
10.4.3.4 Art. 69 lid 2 AWR: het opzettelijk begaan van het feit omschreven in art. 68 lid 1 onderdeel c AWR 485
10.4.4 Art. 69a AWR 485
10.4.4.1 Art. 69a lid 1 AWR: het opzettelijk (gedeeltelijk) niet of niet tijdig betalen van belasting die op aangifte moet worden voldaan of afgedragen 485
10.4.4.2 Art. 69a lid 2 AWR 486
10.4.4.3 Art. 69a lid 3 AWR: uitsluiting strafbaarheid 486
10.4.5 Art. 70 en 71 AWR 487
10.5 Inkeerregeling 487
10.5.1 Inleiding 487
10.5.2 De wettelijke bepalingen 487
10.5.3 Alsnog juiste aangiften doen 488
10.5.4 Moment van inkeer 489
10.5.5 Wie kunnen gebruik maken van de inkeerregeling? 491
10.6 Procedurele voorschriften 492
10.6.1 Opsporingsbevoegdheden 492
10.6.1.1 Inleiding 492
10.6.1.2 Opsporingsbevoegdheid 493
10.6.1.3 Dwangmiddelen 493
10.6.2 Samenloop met controlebevoegdheden 498
10.6.3 Het protocol AAFD; de keuze tussen het opleggen van een bestuurlijke boete en strafrechtelijke vervolging 498
10.6.4 Voorkoming van strafvervolging (par. Protocol AAFD) 500
10.6.5 Samenloop met ontnemingsvorderingen (par. Protocol AAFD) 501
10.6.6 Berechting 502

11 Invordering 503
Ferry Piek & Marloes Lammers
11.1 Inleiding 503
11.2 Verhouding van de IW 1990 tot de Awb 504
11.3 Open systeem 504
11.3.1 Inleiding 504
11.3.2 De tweewegenleer 505
11.3.3 Faillissement 506
11.3.4 Onrechtmatige daad 509
11.3.5 Conservatoir beslag 511
11.3.6 Actio pauliana 512
11.4 De Leidraad Invordering 2008 en de Instructie Invordering en Belastingdeurwaarders 513
11.5 De belastingschuld 514
11.6 De bij de invordering betrokken personen 516
11.6.1 De belastingschuldige 516
11.6.2 De ontvanger 516
11.6.2.1 De taak van de ontvanger 516
11.6.2.2 Verhouding tot de inspecteur 517
11.6.2.3 Relatieve bevoegdheid 517
11.6.3 De belastingdeurwaarder 518
11.6.4 De directeur 518
11.6.5 De Rijksadvocaat 519
11.7 De reguliere invordering 519
11.7.1 De belastingaanslag 519
11.7.2 Bekendmaking van de aanslag 519
11.7.3 Betaling 522
11.7.3.1 Inleiding 522
11.7.3.2 Betalingstermijnen 522
11.7.3.3 Toerekening van betalingen 523
11.7.3.4 Betalingskorting 523
11.7.3.5 Invorderingsrente 524
11.7.3.6 Boete bij niet-tijdige betaling 526
11.8 Verrekening, uitstel van betaling en kwijtschelding 527
11.8.1 Inleiding 527
11.8.2 Verrekening 527
11.8.3 Uitstel van betaling 530
11.8.3.1 Inleiding 530
11.8.3.2 Uitstel in verband met bezwaar of beroep 531
11.8.3.3 Uitstel in verband met betalingsproblemen 531
11.8.3.4 Uitstel van betaling in verband met conserverende aanslagen 533
11.8.3.5 Rechtsbescherming tegen uitstelverzoeken 534
11.8.4 Kwijtschelding 535
11.8.4.1 Inleiding 535
11.8.4.2 Rechtsbescherming bij kwijtschelding 536
11.8.4.3 Afzien van (verdere) invordering 537
11.9 De dwanginvordering 537
11.9.1 De aanmaning 537
11.9.1.1 Inleiding 537
11.9.1.2 In gebreke zijn 538
11.9.1.3 Kosten 539
11.9.2 Het dwangbevel 539
11.9.2.1 Uitvaardiging 539
11.9.2.2 Betekening 541
11.9.2.3 Kosten van betekening van het dwangbevel 542
11.9.2.4 Tenuitvoerlegging 543
11.9.2.5 Rechtsmiddelen 545
11.9.3 Versnelde invordering 546
11.9.3.1 Inleiding 546
11.9.3.2 Versnelde invordering versus conservatoir beslag 547
11.9.4 Vereenvoudigd derdenbeslag 547
11.9.5 Lijfsdwang 551
11.9.6 Het fiscale voorrecht 552
11.9.6.1 Algemeen 552
11.9.6.2 Het fiscale voorrecht 554
11.9.7 Het bodemrecht 554
11.9.7.1 Algemeen 554
11.9.7.2 Bodemzaken 555
11.9.7.3 Meldingsregelingen 557
11.9.7.4 Verschillen bodemrecht en bodemvoorrecht 560
11.9.8 Verjaring 560
11.10 Aansprakelijkheidsbepalingen 564
11.10.1 Inleiding 564
11.10.1.1 In gebreke zijn 565
11.10.1.2 Eerst uitwinning van de belastingschuldige 566
11.10.2 Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 33 IW 1990) 566
11.10.2.1 Inleiding 566
11.10.2.2 Voor wie geldt de bestuurdersaansprakelijkheid van art. 33 IW 1990? 567
11.10.2.3 Disculpatie 568
11.10.3 Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 36 IW 1990) 568
11.10.3.1 Inleiding 568
11.10.3.2 Voor wie geldt de bestuurdersaansprakelijkheid van art. 36 IW 1990? 569
11.10.3.3 Melding betalingsonmacht 570
11.10.3.4 Kennelijk onbehoorlijk bestuur 575
11.10.4 Ketenaansprakelijkheid (art. 35 IW 1990) 577
11.10.4.1 Inleiding 577
11.10.4.2 Criteria art. 35 IW 1990 578
11.10.4.3 Uitzonderingssituaties 580
11.10.4.4 Anoniementarief 581
11.10.4.5 Verklaring betalingsgedrag en g-rekening 581
11.10.4.6 Verleggingsregeling omzetbelasting 582
11.10.4.7 Opdrachtgevers- en kopersaansprakelijkheid in de confectiesector 583
11.10.5 Inlenersaansprakelijkheid (art. 34 IW 1990) 583
11.10.5.1 Inleiding 583
11.10.5.2 Inlener en doorlener 584
11.10.5.3 Uitzonderingssituaties 584
11.10.5.4 Verschillen inlenersaansprakelijkheid en ketenaansprakelijkheid 585
11.10.6 Andere aansprakelijkheidsbepalingen 586
11.10.6.1 Aansprakelijkheid wegens onverplichte handelingen (art. 33a IW 1990) 586
11.10.6.2 Aansprakelijkheid van onderdelen van een fiscale eenheid vennootschapsbelasting (art. 39 IW 1990) 588
11.10.6.3 Aansprakelijkheid van vervreemders van aandelen (art. 40 IW 1990) 588
11.10.6.4 Hoofdelijke aansprakelijkheid voor omzetbelasting bij levering zaak (art. 42d IW 1990) 590
11.10.6.5 Aansprakelijkheid van onderdelen van een fiscale eenheid omzetbelasting (art. 43 IW 1990) 591
11.10.7 De aansprakelijkheidsprocedure 592
11.10.8 Rechtsbescherming aansprakelijkgestelden 593
11.10.9 Verhaal 595
11.11 Terugvordering en invordering van staatssteun 595
11.11.1 Algemeen 595
11.11.2 Terugvordering staatssteun 596
11.11.3 Invordering van teruggevorderde staatssteun 596
11.12 Rechtsbescherming in invorderingszaken 596
11.12.1 Algemeen 596
11.12.2 Civiele rechtsgang 597
11.12.3 Fiscale rechtsgang 597
11.12.4 Administratief beroep bij de directeur 598
11.12.5 Rechtsbescherming in Kostenwet 599
11.12.6 Wet dwangsom 599
11.12.7 Wet rechtsbescherming met betrekking tot de administratieplicht en controlehandelingen van de fiscus (art. 62a IW 1990) 600

12 Belasting-, revisie- en invorderingsrente 603
Eddo Hageman
12.1 Inleiding en voorgeschiedenis 603
12.2 Belastingrente 604
12.2.1 Algemeen 606
12.2.1.1 Welke belastingen? 606
12.2.1.2 Grondslagen 607
12.2.1.3 Tijdvak 609
12.2.1.4 Enkelvoudige belastingrente 612
12.2.1.5 Percentage 612
12.2.1.6 Afronding 614
12.2.2 Aanslagbelastingen 614
12.2.2.1 Voorlopige aanslagen inkomsten- en vennootschapsbelasting 614
12.2.2.2 Aanslagen en navorderingsaanslagen inkomsten- en vennootschapsbelasting 617
12.2.2.3 Conserverende aanslagen 619
12.2.2.4 Belastingaanslagen erfbelasting 620
12.2.3 Aangiftebelastingen 621
12.2.3.1 Naheffingsaanslagen 621
12.2.3.2 Teruggaafbeschikkingen 622
12.2.4 Regeling voor onderling overleg 623
12.2.5 Schematisch overzicht 623
12.2.6 Kanttekeningen 624
12.3 Revisierente 627
12.3.1 Inleiding 627
12.3.2 Berekening van de revisierente 628
12.3.3 Tegenbewijsregeling 628
12.3.4 Geen strijd met art. 1 Eerste Protocol bij het EVRM 629
12.3.5 Beginselen van behoorlijk bestuur 629
12.4 Formalisering van de belasting- en revisierente 630
12.4.1 Formalisering bij voor bezwaar vatbare beschikking 630
12.4.2 Bezwaar en beroep 631
12.4.3 Gevolgen bezwaar en beroep 632
12.5 Invorderingsrente 633
12.5.1 Inleiding 633