Memo Plus Ondernemingsraden 2017

Voorwoord 43
Lijst van afkortingen 45

1 Wet op de ondernemingsraden 51
1.1 Inleiding 51
1.2 Begrippen (art. 1) 54
Onderneming 54
Ondernemer 55
Bestuurder 56
In de onderneming werkzame personen 56
1.3 Instellen or (art. 2-5) 58
1.3.1 algemene regels instellen or 58
1.3.2 instellen eerste or 59
1.3.3 gemeenschappelijke or 60
1.3.4 afzonderlijke or voor onderdeel onderneming 61
1.3.5 ontheffing instellingsverplichting 62
1.3.6 instellen or op grond van de cao 63
1.3.7 vrijwillige or 63
1.4 Samenstelling en werkwijze or (art. 6-14) 64
1.4.1 omvang en samenstelling or 64
1.4.2 reglement or 65
1.4.3 werkwijze or 67
Kiezen voorzitter 67 Intern functioneren or 67
1.4.4 zittingsduur or 68
1.4.5 uitsluiting or-lid 69
1.5 Verkiezingen (art. 9-11) 69
1.5.1 organisatie van de verkiezingen 70
1.5.2 kandidaatstelling 71
1.5.3 verkiezingen: per kiesgroep of integraal 72
1.5.4 stemmen: op lijsten of op personen 73
1.5.5 tussentijdse vacatures 74
1.6 Commissies van de or (art. 15) 74
1.6.1 instelling commissies 74
1.6.2 soorten commissies 75
Vaste commissie 75
Onderdeelcommissie 76
Voorbereidingscommissie 77
1.6.3 vgw-commissie 77
1.7 Raadplegen deskundigen en voeren van rechtsgedingen (art. 16, 22 en 22a) 78
1.8 Faciliteiten van de or (art. 17, 18 en 22) 79
1.8.1 faciliteiten voor de or 79
Voorzieningen 79
Ambtelijk secretaris 80
Vergaderen onder werktijd met behoud van loon 80
Raadplegen achterban 80
1.8.2 faciliteiten voor de individuele leden van de or 81
Vrije tijd voor onderling beraad en overleg met andere personen 81
Vrije tijd voor scholing en vorming 82
Kwaliteit scholing 82
Geschillen over scholing en vorming 83
1.8.3 de kosten van het or-werk (art. 22 wor) 83
1.9 Geheimhouding (art. 20) 84
1.9.1 aanbevelingen ser-commissie over omgang met geheimhoudingsplicht 85
1.10 Rechtsbescherming or-leden (art. 21
WOR, 7:670 BW en 7:670a BW) 86
1.10.1 bescherming tegen benadeling 86
1.10.2 ontslagbescherming 87
Ontslagbescherming werknemers 87
Ontslagbescherming ambtenaren 88
1.11 Overleg tussen ondernemer en or (art. 23, 23a, 23b, 23c en 24) 89
1.11.1 overlegvergadering 89
1.11.2 regels voor de overlegvergadering 90
1.11.3 bespreking algemene gang van zaken 91
1.12 Adviesrecht (art. 25, 26 en 30) 91
1.12.1 adviesrecht algemeen 91
Toerekening van besluiten 93
Medeondernemer 94
1.12.2 adviesplichtige onderwerpen 94
Buitenlandclausule 95
Uitvoeringsbesluiten 100
1.12.3 adviesprocedure 100
De inhoud van het advies 101
1.12.4 beroepsprocedure 102
Beroepsprocedure en rechten van derden 103
1.12.5 adviesrecht benoeming en ontslag bestuurder 104
1.12.6 schematisch overzicht geschillenregeling adviesrecht 104
1.13 Instemmingsrecht (art. 27) 105
1.13.1 instemmingsrecht algemeen 105
1.13.2 instemmingsplichtige onderwerpen 107
1.13.3 instemmingsrecht en regeling bij cao 114
1.13.4 instemmingsprocedure 115
1.13.5 beroepsprocedure 116
Beroepsrecht ondernemer 116
Beroepsrecht or 116
Andere geschillen 117
1.13.6 instemming or en binding individuele werknemers 117
1.14 Informatierecht (art. 31-31f) 118
1.14.1 informatie die nodig is voor goed functioneren 119
1.14.2 basisinformatie 119
1.14.3 financieel-economische informatie 120
Jaarstukken 121
Begroting en meerjarenplannen 122
Milieuverslag of milieuverklaring 122
1.14.4 informatie over sociaal beleid 122
Algemene gegevens 122
Raadplegen extern deskundige 123
1.14.5 informatie over beloningsverhoudingen 123
1.14.6 informatie over uitvoeringsovereenkomst pensioenen 125
1.15 Initiatiefrecht (art. 23 lid 2 en 3) 125
1.16 Zorgtaken or (art. 28) 126
1.17 Benoemingsrecht or (art. 29) 126
1.18 Uitbreiding rechten en bevoegdheden or (art. 32) 127
1.18.1 ondernemingsovereenkomst 127
1.18.2 cao 129
1.19 Centrale en groepsondernemingsraad (art. 33, 34 en 35) 129
Instelling cor en gor 130
Samenstelling cor en gor 130
Bevoegdheden cor en gor 131
1.20 Algemene geschillenregeling (art. 36) 131
Belanghebbenden 132
Verloop procedure 132
1.21 Bedrijfscommissie (art. 37-46) 133
1.22 Bijzondere taak Sociaal-Economische Raad (art. 46a) 134
1.23 Bijzondere bepalingen voor de or bij overheid (art. 46d en 46e) 136
Politiek primaat 136
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren 140
Gevolgen voor de ondernemingsraad 141
Rechterlijk primaat 141
1.24 Driejaarlijks onderzoek naleving WOR 141
2 Rechten en bevoegdheden or in andere wet- en regelgeving 143
2.1 Inleiding 143
2.2 Arbeidsomstandigheden 144
2.3 Arbeidstijden 146
2.4 Aanpassing arbeidsduur 147
2.5 Arbeid en zorg 147
2.7 Gelijke behandeling en non-discriminatie 148
2.7.1 Nieuwe wetgeving 150
2.8 Fusiegedragsregels 2015 150
2.9 Melding collectief ontslag 151
Meldings- en raadplegingsplicht 151
Wachttijd 152
WMCO en WWZ 153
2.10 Ontslagbescherming 153
2.11 Benoeming en ontslag raad van commissarissen 153
Benoeming 154
Ontslag 155
Meerdere ondernemingsraden 155
Geen ondernemingsraad bij de betrokken vennootschap 155
2.12 Enquêterecht 156
2.13 Spreekrecht or in de AVA 157
2.14 Klachtrecht over aanstellingskeuringen 157
3 Europese medezeggenschap 159
3.1 Inleiding 159
Europese or (eor) of informatieverstrekking- En raadplegingsprocedure (IRP) 159
Werknemersmedezeggenschap in de Europese vennootschap ofwel Societas Europaea (SE) 161
Werknemersmedezeggenschap in de Europese coöperatieve vennootschap ofwel Societas Cooperativa Europaea (SCE) 162
Werknemersmedezeggenschap bij de Europese BV ofwel de Societas Privata Europeae (SPE) 163
Werknemersmedezeggenschap bij grensoverschrijdende fusie 163
3.2 Wet op de Europese Ondernemingsraden (Wet EOR) 163
3.2.1 hoofdlijnen van de wet eor 163
Onderhandelingen 164
3.2.2 belangrijke begrippen uit de
wet eor 165
Lidstaten 165
Communautaire onderneming 166
Communautaire groep 166
Hoofdbestuur 167
Moederonderneming 167
Werknemers 168
Vertegenwoordiger van werknemers 168
Informatie 169
Raadpleging 169
3.2.3 onderhandelingen tussen hoofdbestuur en bog 170
Taken hoofdbestuur 170
Instelling BOG 171
Samenstelling BOG 171
Werkwijze BOG 172
3.2.4 vrijwillige eor 173
3.2.5 irp 174
3.2.6 meerdere eor’en en irp’en 175
3.2.7 wettelijk verplichte eor 175
Betekenis van de subsidiaire bepalingen ofwel de vangnetregeling 175
Samenstelling eor 176
Aanwijzing/verkiezing Nederlandse leden eor 177
Werkwijze eor 177
Reikwijdte bevoegdheid eor 178
Jaarlijkse vergadering eor en hoofdbestuur 179
Ad hoc informatieverstrekking 179
Vergadering op verzoek eor of beperkt comité 180
Voorvergadering eor en beperkt comité 180
Beperking informatieplicht en geheimhouding 181
Raadplegen achterban 181
Voorzitterschap vergaderingen 181
3.2.8 faciliteiten en rechtsbescherming Werknemersvertegenwoordigers 182
Faciliteiten werknemersvertegenwoordigers 182
Kosten 182
Bescherming tegen benadeling 182
Ontslagbescherming 183
3.2.9 geschillenregeling 183
3.3 Werknemersmedezeggenschap bij de Europese rechtspersonen 183
3.3.1 werknemersmedezeggenschap bij de europese vennootschap (se) 183
Oprichting SE 183
Werknemersmedezeggenschap 184
Overeenkomst 186
Referentievoorschriften 186
Verhouding tot nationale Medezeggenschapsregelingen 187
Betekenis SE voor Nederland 187
3.3.2 medezeggenschap bij de europese cooperatieve vennootschap (sce) 187
3.3.3 medezeggenschap bij de europese bv 188
3.4 Medezeggenschap bij grensoverschrijdende fusies 189
4 Rechtsvormen 191
4.1 Inleiding: de onderneming 191
4.2 De eenmanszaak 192
4.3 De maatschap, vof en cv 192
Stille en openbare maatschap 194
De vof 194
De cv 195
4.4 De naamloze vennootschap 195
4.4.1 algemeen 195
4.4.2 de oprichting 196
4.4.3 kapitaalbescherming: het bijeenbrengen van het kapitaal 197
4.4.4 kapitaalbescherming: het bijeenhouden van het kapitaal 199
4.4.5 bevoegdheden: de algemene vergadering van aandeelhouders 200
4.4.6 bevoegdheden: het bestuur 202
Benoeming van bestuurders 204
Ontslag van bestuurders 205
4.4.7 bevoegdheden: de raad van commissarissen 206
4.4.8 besluitvorming 207
4.4.9 vertegenwoordiging 208
Procuratiehouders 209
4.4.10 aansprakelijkheid – inleiding 209
4.4.11 interne aansprakelijkheid 210
4.4.12 externe aansprakelijkheid 210
Aandeelhouder 211
Derde antimisbruikwet 211
Tweede antimisbruikwet 212
Commissarissen 213
4.5 De besloten vennootschap 213
4.5.1 algemeen 213
4.5.2 oprichting 214
4.5.3 kapitaalbescherming 214
4.5.4 de bevoegdheden van de algemene vergadering 216
4.5.5 het bestuur 216
4.5.6 de besluitvorming 216
4.5.7 de vertegenwoordiging 217
4.5.8 de aansprakelijkheid 217
4.6 Het structuurregime 217
Van structuurregime uitgezonderd 219
4.7 Het recht van enquête 220
4.8 Statutenwijziging, ontbinding en vereffening 221
4.9 Eenpersoonsvennootschappen 222
4.10 De joint venture 223
4.11 Het concern 224
4.12 De vereniging 224
4.13 De coöperatie 225
4.14 De onderlinge waarborgmaatschappij 227
4.15 De stichting 228
4.16 Europees Economisch Samenwerkingsverband 230
4.17 Europese vennootschap (SE) 230
4.18 De Europese coöperatieve vennootschap (SCE) 232
4.19 De Europese BV (SPE) 233
5 Fusie 235
5.1 Inleiding 235
5.1.1 bedrijfsfusie 236
Rol werknemers, or en vakbonden bij bedrijfsfusie 237
5.1.2 aandelenfusie 238
Rol werknemers, or en vakbond bij aandelenfusie 240
5.1.3 juridische fusie 241
Rol werknemers, or en vakbonden bij juridische fusie 244
5.1.4 grensoverschrijdende juridische fusie 244
Rol werknemers, or en vakbonden bij grensoverschrijdende juridische fusie 245
5.2 Fusiegedragsregels 2015 246
5.2.1 inleiding 246
5.2.2 toepassingsgebied fusiegedragsregels 2000 246
5.2.3 de gedragsregels 249
5.2.4 geschillencommissie fusiegedragsregels 250
5.2.5 herziening ser-fusiegedragsregels 2000: fusiegedragsregels 2015 251
5.3 Reorganisatie, splitsing 252
6 De ondernemingsraad en corporate governance 255
6.1 Inleiding 255
6.2 Het Nederlandse corporate governance stelsel 256
6.3 De or in de vennootschap 256
6.4 Veranderende inzichten over corporate governance: meer bevoegdheden voor aandeelhouders 257
6.4.1 corporate governance code 257
6.4.2 wijziging structuurregeling 259
6.4.3 dertiende richtlijn 260
6.4.4 activistische aandeelhouders 260
6.5 Versterking van de positie van werknemers 262
6.5.1 ser-advies evenwichtig ondernemingsbestuur 262
6.5.2 spreekrechten 263
6.5.3 enquêterecht 264
6.6 Evenwichtige verdeling m/v 264
7 Arbeidsrecht 267
7.1 De arbeidsovereenkomst 267
7.1.1 algemeen 267
Wettelijke rechtsvermoedens 267
Toepasselijk recht 268
7.1.2 aangaan arbeidsovereenkomst 268
Schriftelijkheid verplicht van bepaalde gegevens 268
7.1.3 (wijziging) inhoud arbeidsovereenkomst 269
Wijzigingsbeding 269
Wijziging zonder wijzigingsbeding 269
Wijziging in verband met arbeidsongeschiktheid 269
7.1.4 minderjarigen en echtgenoten 270
Toestemming wettelijk
vertegenwoordiger 270
Afwijkende regels 270
Echtgenoten 270
7.1.5 uitzendkrachten 271
Definitie uitzendovereenkomst 271
Afwijkende regels 271
7.1.6 nieuwe wetgeving: wet werk en zekerheid 272
De wijzigingen per 1 januari 2015 zijn: 272
Ad a. Aanzegtermijn 272
Ad b. Proeftijd 273
Ad c. Concurrentiebeding 273
Ad d. Nuluren- en oproepcontracten 273
Ad e. Payrolling 273
Wijziging flexibele arbeid per 1 juli 2015 273
Uitzonderingen 274
Ontslag 275
WW 275
WWZ en medezeggenschap 276
7.2 Loon 277
7.2.1 algemeen 277
7.2.2 betaling van loon 277
Vormen van loon 277
Loonstrook 277
Tijdstip betaling 278
Niet-tijdige betaling 278
Sancties Wet minimumloon en minimum vakantiebijslag 278
De boete 279
Last onder dwangsom 280
Naming en shaming 280
Hoofdelijke aansprakelijkheid 280
Verjaring 280
Wet aansprakelijkheid schijnconstructies (WAS) 280
7.2.3 verschuldigdheid van loon 282
Hoofdregel 282
Verhindering werkgever 282
Minimumaanspraak op loon voor oproepkrachten 283
7.2.4 ziekte werknemer 284
Loonaanspraak tijdens ziekte 284
Verlenging loonbetalingsperiode 284
Huishoudelijk personeel 284
Wachtdagen en vakantiedagen 285
Opeenvolgende ziekteperioden 285
Geen recht op loon 285
Opschorting van het loon 286
Deskundigenverklaring verplicht bij procederen 286
7.3 Vakantie en verlof 287
7.3.1 algemeen 287
7.3.2 recht op vakantie met behoud van loon 288
Minimumvakantieaanspraak 288
Opbouw vakantierechten over perioden waarin geen recht op loon bestaat 288
Opbouw vakantierechten tijdens ziekte 289
Aanmerken ziektedagen als vakantiedagen 289
Ziektedagen tijdens de vastgestelde vakantie 289
Vervaltermijn van het wettelijk minimum aantal vakantiedagen 289
Verjaring opgebouwde vakantierechten 289
Recht op loon 289
7.3.3 opnemen vakantie 290
Het plannen van de vakantie 290
Recht op opnemen vakantiedagen 290
Wijziging geplande vakantie 290
7.3.4 verrekening verzuimdagen met vakantie 290
7.3.5 uitbetaling vakantiedagen 291
7.3.6 vakantiebijslag 291
Hoofdelijke aansprakelijkheid 292
7.3.7 politiek verlof zonder behoud van loon 292
7.4 Gelijke behandeling 292
7.4.1 awgb: algemeen 292
Definities 292
Werkingssfeer 293
Uitzonderingsgronden 293
Objectieve rechtvaardigingsgrond 294
Enkele feit-constructie afgeschaft 294
Ontslagbescherming 294
Benadeling 295
Verdeling bewijslast 295
College voor de Rechten van de Mens 295
7.4.2 gelijke behandeling mannen en vrouwen 295
Werkingssfeer 295
Direct en indirect onderscheid 296
Uitzonderingsgronden 296
(Seksuele) intimidatie 296
Nietigheid 296
Verdeling bewijslast 297
Ontslagbescherming 297
Benadeling 297
7.4.3 gelijke behandeling bij verschil in arbeidsduur 297
Ontslagbescherming 297
Benadeling 298
7.4.4 gelijke behandeling bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde en onbepaalde tijd 298
Ontslagbescherming 298
Payrollers 299
Benadeling 299
7.4.5 gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 300
Werkingssfeer 300
Werkplek aanpassen 300
Uitzonderingsgronden 300
Objectieve rechtvaardigingsgrond 300
7.4.6 gelijke behandeling op grond van leeftijd 301
Objectieve rechtvaardigingsgronden 301
Tijdelijke uitzonderingen 302
7.5 Bedingen in de arbeidsovereenkomst 302
7.5.1 algemeen 302
7.5.2 proeftijdbeding 302
Duur van de proeftijd 302
Afwijkmogelijkheden 303
IJzeren proeftijd 303
Opnieuw een proeftijd bedingen 303
7.5.3 concurrentiebeding 304
Inhoud 304
Vereisten 304
Schadeplichtige beëindiging 304
Vernietiging door de rechter 304
Vergoeding betalen tijdens
duur concurrentiebeding 305
Concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd na 1 januari 2015 305
Nietig of vernietigbaar beding 306
Relatiebeding 306
Anti-ronselbeding 306
Geheimhoudingsbeding 306
7.5.4 boetebeding 306
Inhoud van het beding 306
Voorwaarden 307
Afwijking 307
Schadevergoeding 307
Algemene regels verbintenissenrecht 307
7.6 Verplichtingen werkgever 308
7.6.1 algemeen 308
7.6.2 goed werkgeverschap 308
Scholingsplicht 308
Voorbeelden 309
7.6.3 getuigschrift 309
Inhoud van het getuigschrift 309
Sanctie 309
7.6.4 in kennis stellen vacature onbepaalde tijd 309
7.6.5 aanzegtermijn 310
Sanctie 310
7.6.6 bescherming werknemer tegen schade 310
Wettelijke zorgverplichting 310
Aansprakelijkheid voor (letsel)schade 311
7.6.7 re-integratieverplichtingen werkgever 311
Werknemer weer aan het werk helpen 311
Passende arbeid; plan van aanpak 311
7.6.8 aanpassing arbeidsduur 312
Arbeidsduur vermeerderen of verminderen 312
Afwijkingsmogelijkheden 312
Ontslagbescherming 312
7.6.9 Wet flexibel werken 313
7.7 Verplichtingen werknemer 313
7.7.1 goed werknemerschap 313
7.7.2 plicht tot persoonlijk verrichten arbeid 314
7.7.3 naleven voorschriften werkgever 314
7.7.4 re-integratieverplichtingen werknemer 314
7.7.5 aansprakelijkheid werknemer voor door hem toegebrachte schade 315
7.8 Overgang van onderneming 316
Definities 316
Rechten en verplichtingen gaan over op verkrijger 317
Positie weigerende werknemer 317
Pensioenregeling 318
Hoofdelijke aansprakelijkheid vervreemder 318
Informatieplicht 319
Overname van een failliet bedrijf 319
7.9 Einde arbeidsovereenkomst 320
7.9.1 algemeen; beëindigingsmethoden 320
7.9.2 einde arbeidsovereenkomst bepaalde tijd; maximumduur; ontbindende voorwaarde 320
Hoofdregel 320
Voorbeelden arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd 320
Geen einde van rechtswege 321
Voortzetting zonder tegenspraak 321
Aanzegtermijn 322
Het keten- en periodesysteem 322
Uitzonderingen en overgangsrecht 323
Geen verlenging tijdelijke verruiming keten- en periodesysteem 323
Arbeidsovereenkomst met maximumduur 323
Arbeidsovereenkomst met ontbindende voorwaarde 324
Ontbindende voorwaarde soms geldig 324
7.9.3 dood van de werknemer 325
Overlijdensuitkering 325
Dood van de werkgever 325
7.9.4 beëindiging met wederzijds goedvinden 325
Niet verwijtbaar werkloos 325
Benadelingshandeling 325
Wilsgebreken 326
7.9.5 opzegging; algemeen 326
Schriftelijke opzegging 326
Eenzijdige rechtshandeling 326
Opzegging door de werknemer 327
Regels voor een geldige opzegging 327
7.9.6 opzegtermijnen en dag
waartegen kan worden opgezegd 327
Opzegtermijn werkgever 327
Verkorten of verlengen 328
Opzegtermijn werknemer 328
Einde van de maand 328
Overgangsrecht 328
Onregelmatig ontslag 329
Gefixeerde schadevergoeding 329
Volledige schadevergoeding 329
Herstel van de arbeidsovereenkomst 330
7.9.7 algemeen opzegverbod op grond van het bba; ontslagvergunning 330
Situaties waarin toestemming
niet vereist is 330
Werkingssfeer BBA 330
Redelijkheidstoets 331
Ontslag op grond van Bedrijfseconomische redenen 331
Ontslag wegens niet of in onvoldoende mate voldoen aan gestelde functie-eisen/ ongeschiktheid voor de functie 332
Ontslag wegens verwijtbaar handelen of nalaten van de zijde van de werknemer 332
Ontslag wegens ernstige en duurzame verstoring van de relatie werkgever/ werknemer 333
Ontslag wegens niet voldoenaan gestelde functie-eisen/ ongeschiktheid voor de functie ten gevolge van ziekte en gebreken 333
Geldigheidsduur ontslagvergunning 333
Wederindiensttredingsvoorwaarde 333
Acties indien men het niet eens is met de beslissing van het UWV 333
Ontslag zonder vergunning is vernietigbaar 334
Ontslagvergunning of ontbinding voor zover vereist 334
7.9.8 bijzondere opzegverboden 334
Situaties waarin de opzegverboden niet gelden 334
Opsomming van de opzegverboden 335
Ontslag alleen met voorafgaande toestemming kantonrechter 336
Opzegging is vernietigbaar 337
Wet werk en zekerheid (WWZ) 337
7.9.9 opzegging tijdens proeftijd 338
Betekenis van de proeftijd 338
Opzegging soms niet toegestaan 338
7.9.10 ontslag op staande voet 338
Betekenis ontslag op staande voet 338
Voorwaarden voor een geldig
ontslag op staande voet 339
Ongeldig ontslag is vernietigbaar 339
Dringende redenen voor de
werkgever 339
Dringende redenen voor de werknemer 340
Schadeplichtigheid 341
7.9.11 kennelijk onredelijk ontslag 342
Algemeen 342
Situaties waarin een beroep op kennelijk onredelijk ontslag niet mogelijk is 342
Kennelijk onredelijke opzegging door werkgever 343
Kennelijk onredelijke opzegging door werknemer 344
7.9.12 collectief ontslag 344
Wanneer is er een collectief ontslag? 344
Inhoud van de melding 345
Een maand wachten 345
Sanctie 346
7.9.13 ontbinding wegens gewichtige redenen 346
Algemeen 346
Gewichtige redenen 346
Wanneer kiezen voor ontbinding? 347
Ontbinding op grond van dringende redenen 348
Ontbinding op grond van veranderingen in de omstandigheden 349
7.9.14 ontbindingsvergoeding; kantonrechtersformule 350
A X B X C 350
Arbeidsmarktpositie werknemer 352
Werknemers die snel met pensioen gaan 352
De ontbinding vindt plaats nadat werknemer kort in dienst is geweest 352
Tussentijdse ontbinding van een tijdelijke arbeidsovereenkomst 353
Vergoeding en sociaal plan 353
7.9.15 ontbinding wegens wanprestatie 354
7.9.16 wet werk en zekerheid; wijzigingen betreffende het ontslagrecht 354
Beperking ontslagroute en cao-commissie 354
Bedenktijd 356
Proceduretijd in mindering brengen op opzegtermijn 356
Hoger Beroep 356
Transitievergoeding 357
Slapend dienstverband 357
Compensatieregeling 357
Hoogte transitievergoeding 358
Voortgang WWZ: ontwikkeling ontslagvergoedingen 358
Billijke vergoeding 359
Loon in de zin van de WWZ 360
7.10 Wet arbeid en zorg 361
7.10.1 algemeen 361
7.10.2 zwangerschaps- en bevallingsverlof 361
Duur 361
Couveuseverlof 361
Meerlingenverlof 362
Overlijden moeder 362
Deeltijd 362
Uitkering 362
7.10.3 adoptie- en pleegverlof 362
Duur 362
Uitkering 363
7.10.4 calamiteiten- en ander
kortverzuimverlof, alsmede kraamverlof 363
Kortverzuimverlof 363
Verrekenen met vakantiedagen 363
Kraamverlof 364
Wetsvoorstel uitbreiding kraamverlof 364
7.10.5 kort- en langdurend zorgverlof 365
Kortdurend zorgverlof 365
Weigeringsgronden 365
Recht op loon 365
Wijziging per 1 juli 2015 365
Langdurend zorgverlof 365
Wijziging per 1 juli 2015 366
Duur 366
Weigeringsgronden 366
Onbetaald verlof 366
7.10.6 ouderschapsverlof 367
Algemeen 367
Omvang van het verlof 367
Opzegverbod 368
Aanpassing werktijden 368
Implementatie EU-Ouderschapsverlofrichtlijn 369
Drie dagen ouderschapsverlof na geboorte 369
7.11 Collectieve arbeidsovereenkomst 369
Definitie cao 369
Doorwerking in arbeidsovereenkomst 370
Looptijd 371
Nawerking 371
Overgang van onderneming 371
Algemeenverbindendverklaring 371
8 Arbeidsomstandighedenwet 373
8.1 Inleiding 373
Inspectie SZW 374
Naming en shaming 375
8.2 Werkingssfeer 376
Soorten arbeidsrelaties 376
Aard van de werkzaamheden 376
Bijzondere categorieën arbeidsverhoudingen 377
Uitbreiding werkingssfeer 377
8.3 Samenwerking en overleg 378
8.3.1 algemeen 378
8.3.2 de ondernemingsraad en de Personeelsvertegenwoordiging 378
8.3.3 maatwerk door werkgevers en werknemers (art. 17) 378
8.4 Algemene verplichtingen van de werkgever 379
8.4.1 arbobeleid 379
Verplichtingen werkgever 379
Psychosociale arbeidsbelasting voorkomen 380
Duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling 380
Beleid regelmatig toetsen 380
8.4.2 aanpassing arbeidsplaats aan handicap werknemer 380
8.4.3 psychosociale arbeidsbelasting (psa) 381
Stress 381
Discriminatie 381
Seksuele intimidatie 381
Pesten 382
Agressie en geweld 382
Werkdruk 382
8.4.4 inventarisatie en evaluatie van risico’s 383
Inhoud RI&E 383
Plan van aanpak; instemmingsrecht or 383
Uitvoering 384
Uitzondering voor kleine werkgevers 384
RI&E regelmatig aanpassen 384
Verplichtingen inlener en uitlener 384
Taak or 385
8.4.5 voorlichting, onderricht en begeleiding 385
8.4.6 registratie en melding van
arbeidsongevallen en beroepsziekten 385
Registratie arbeidsongevallen 386
Beroepsziekten 386
8.4.7 voorkoming en beperking van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken 386
8.4.8 bescherming van derden 387
Wie zijn ‘derden’? 387
8.5 Algemene verplichtingen van de werknemer 387
Concrete verplichtingen 388
8.6 Deskundige bijstand 388
8.6.1 deskundige bijstand door de preventiemedewerker 389
Vereisten 389
Arbeidsrechtelijke bescherming 389
Taken van de preventiemedewerker 389
Kleine werkgevers 390
8.6.2 aanvullende deskundige
bijstand (maatwerkregeling) 390
Arbeidsomstandighedenspreekuur 391
Kleine werkgevers 391
Vereisten 391
Arbeidsrechtelijke bescherming 392
8.6.3 aanvullende deskundige
bijstand (vangnetregeling) 392
Interne of externe arbodienst 392
Interne arbodienst 392
Arbeidsrechtelijke bescherming 393
8.7 Arbeidsgezondheidskundig onderzoek 393
Verplicht arbeidsgezondheidskundig onderzoek 393
8.8 Bedrijfshulpverlening 394
Aantal bedrijfshulpverleners 394
8.9 Informatierechten deskundige werknemers en personen, bedrijfshulpverleners en arbodiensten 394
8.10 Verplichtingen van zelfstandig werkenden en vrijwilligers 395
8.11 Verplichtingen van derden 395
8.12 Verplichting tot samenwerking van werkgevers 396
8.13 Certificatie 396
Voorbeelden 396
Informatievoorziening 397
8.14 Overheidstoezicht 397
8.14.1 inspectie szw 397
8.14.2 toezicht op instellingen 398
8.14.3 geheimhouding 398
8.14.4 eis tot naleving 398
8.14.5 bevel tot stillegging van werk 399
8.15 Werkonderbreking door de werknemer 400
Arbeidsrechtelijke bescherming 400
Handelen Inspectie SZW 401
8.16 Ontheffingen en vrijstellingen 401
Vrijstellingen 401
Ontheffingen 401
8.17 Beroep 401
Wie is belanghebbende? 401
8.18 Sancties 402
8.18.1 overtredingen 402
Strafbaar feit 402
Positie werknemers 403
8.18.2 hoogte boete en recidive 403
8.19 Strafrechtelijke aansprakelijkheid 403
8.20 Herziening Arbeidsomstandighedenwet 404

9 Arbeidstijdenwet 407
9.1 Inleiding 407
9.2 Werkingssfeer Arbeidstijdenwet 409
9.3 Algemene verplichtingen van de
werkgever 410
Voeren, inventariseren en evalueren arbeids-en
rusttijdenbeleid 410
Vaststellen van het arbeidsen rusttijdenpatroon 412
Mededelen arbeids- en rusttijden binnen bepaalde termijn 412
Registreren arbeids- en rusttijden 413
Verkrijgen instemming individuele werknemer inzake het verrichten van zondagsarbeid 413
Gezondheidsproblemen in relatie met nachtdiensten 414
9.4 Bijzondere groepen 414
Verbod van kinderarbeid 414
Jeugdige werknemers 415
Zwangere en pas bevallen vrouwen en de eerste periode van het moederschap 417
9.5 Regeling voor arbeids- en rusttijden 418
9.5.1 algemene begrippen arbeids- en rusttijden 418
Collectieve regeling 418
Arbeidstijd 419
Reistijd kan werktijd zijn 420
Rusttijd 420
Dienst 420
Nachtdienst 421
Pauze 421
Consignatie 421
9.5.2 concrete normen voor arbeids-en rusttijden 421
Maximale arbeidstijden 421
Minimale rusttijden (per dag, per week, zondagsrust) 422
Pauzetijden 422
Nachtarbeid (maximale arbeidstijd, rusttijd na een of meer nachtdiensten, reeks diensten, aantal nachtdiensten) 422
Maximale arbeidstijd 422
Minimale rusttijd 423
Reeks diensten met één of meer nachtdiensten 423
Aantal nachtdiensten 423
Consignatie 423
Vrijstelling van consignatie 423
Arbeidstijd bij consignatie 423
9.6 Medezeggenschapsaspecten ATW 424
Recht op overleg 424
Informatierecht 425
Vergezelrecht en recht op onderhoud 425
9.7 Arbeidstijdenbesluit 425
9.7.1 gedeeltelijke buiten-toepassingverklaring 426
9.7.2 algemene afwijkingen van en aanvullingen op de atw 426
Aanwezigheidsdiensten 427
Europese arbeidstijdenrichtlijn wordt vernieuwd 428
Openbare raadpleging 428
9.7.3 sectorspecifieke afwijkingen
en aanvullingen op de atw 428
9.8 Toezicht en handhaving 429
10 Socialezekerheidsrecht 433
10.1 Inleiding 433
10.1.1 verzekeringen en voorzieningen 433
Werknemersverzekeringen 433
Volksverzekeringen 433
Voorzieningen 434
10.1.2 uitvoeringsinstanties 435
Uitvoering 435
Beleid, advies, toezicht 435
Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen 435
Belastingdienst 436
Sociale Verzekeringsbank 436
Zorgverzekeraars 437
College voor zorgverzekeringen 437
Inspectie SZW 438
Gemeenten 438
10.2 Werkloosheidswet 438
10.2.1 doel van de werkloosheidswet 438
10.2.2 wie zijn verzekerd? 439
Thuiswerkers en freelancers 440
Wet DBA 441
Uitstel 441
Verzekering van rechtswege 441
10.2.3 voorwaarden voor het recht op uitkering 442
Wanneer is men ‘werkloos’? 442
Arbeidsurenverlies 442
Beschikbaarheid 443
De referte-eis (wekeneis) 443
Referte-eis niet van toepassing 444
Uitsluitingsgronden 445
10.2.4 de uitkering 445
Duur van de uitkering 446
De arbeidsverledeneis 446
Verzorgingsforfait 447
Mantelzorg 447
WW en vrijwilligerswerk 447
10.2.5 duur van het recht op uitkering 447
Berekening arbeidsverleden 448
Geen verlenging bij scholing 448
10.2.6 hoogte van de ww-uitkering 448
Hoogte loongerelateerde uitkering 448
10.2.7 verplichtingen van de werknemer 449
Niet-verwijtbaar werkloos worden 449
Te vroege beëindiging 450
Passende arbeid aanvaarden en solliciteren 450
Overige verplichtingen 452
10.2.8 gevolgen van niet-nakoming van de verplichtingen 452
Passende arbeid aangescherpt 453
10.2.9 recht op uitkering bij achterstallige loonbetaling 453
Maximering faillissements- uitkering per 1 januari 2016 454
10.2.10 ww onder de wet werk en zekerheid 454
Berekening WW-uitkeringsduur 455
Hoogte WW-uitkering 455
Passende arbeid 455
Inkomensverrekening vervangt urenverekening 456
Uitbetaling per kalendermaand 456
Brug-WW 456
Reparatie WW 457
10.2.11 inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) 458
10.3 Ziekte: ziektewet en loondoorbetaling werkgever 458
10.3.1 gevolgen wet beperking ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid vangnetters 458
10.3.2 doel ziektewet 460
10.3.3 wie zijn verzekerd? 461
Niet doorlopend verzekerd 461
10.3.4 voorwaarden voor het recht op uitkering 462
Definitie ziekte 462
Geen recht op doorbetaling van loon 463
Wel recht op loon 463
Recht op uitkering krachtens artikel 29 ZW 464
Aanvang ZW-uitkering 464
10.3.5 duur van de zw-uitkering 465
10.3.6 omvang van de uitkering 465
10.3.7 uitkering bij zwangerschap en bevalling 466
10.3.8 uitkering bij overlijden 466
10.3.9 verplichtingen van de
werkgever 467
Loondoorbetaling 467
Ziekmelding en herstelmelding 467
Sancties 467
Einde arbeidsovereenkomst tijdens 104-wekenperiode 467
Het re-integratiedossier 468
Het plan van aanpak 468
De eerstejaarsevaluatie 469
Het re-integratieverslag 469
Ziekmelding en herstelmelding ingeval de werknemer recht heeft op ZW-uitkering 470
10.3.10 controle en verzuimbegeleiding 470
10.3.11 verplichtingen zieke werknemer
tegenover werkgever of uwv 471
Verplichtingen tegenover de werkgever 471
Verplichtingen tegenover het UWV 471
Verplichtingen ex art. 45 ZW 472
10.3.12 deskundigenoordeel 473
Deskundigenoordeel verplicht 473
Nieuwe Arbowetgeving 2017 474
10.3.13 einde van de zw-uitkering 474
10.3.14 eigenrisicodragen zw 474
Procedure 475
Voorwaarden 475
Re-integratie 475
Terugkeerpremie 476
10.4 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen 476
10.4.1 doel van de wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen 476
10.4.2 wie zijn verzekerd? 477
10.4.3 voorwaarden voor het recht op wia-uitkering 477
104 weken wachttijd 477
Verlenging wachttijd 478
Definitie arbeidsongeschiktheid 478
Volledig en duurzaam arbeidsongeschikt 478
Gedeeltelijk arbeidsgeschikt 479
De schatting 479
Uitsluitingsgronden 480
10.4.4 twee soorten uitkeringen 480
De arbeidsongeschiktheidsuitkering (IVA-uitkering) 480
De WGA-uitkering 480
Voorwaarden loongerelateerde uitkering 481
Voorverlenging referte-eis 481
Voorwaarden loonaanvullingsuitkering 481
Vervolguitkering 482
Wijzigingen sinds 1 januari 2016 482
10.4.5 duur van de wia-uitkering 482
Duur van de loongerelateerde uitkering 483
Duur van de loonaanvullingsuitkerin en de vervolguitkering 483
10.4.6 hoogte van de wia-uitkering 483
Omvang IVA (arbeidsongeschiktheids)uitkering 483
Omvang WGA-uitkering 484
10.4.7 uitkering bij overlijden 485
10.4.8 aanvragen van de uitkering 485
10.4.9 re-integratieverplichtingen werkgever 486
Ontslagverbod 486
Re-integratiemaatregelen 486
De werkplek aanpassen 487
Poortwachterverplichtingen; loonsanctie 487
10.4.10 verplichtingen wia-gerechtigde 488
Informatieplicht en medewerking aan controle 488
Voorkomen dat recht op uitkering ontstaat 488
De mogelijkheden tot het verrichten van arbeid vergroten 488
Plichten gericht op inschakeling in de arbeid 489
10.4.11 einde wia-uitkering 490
Latere beëindiging 490
10.4.12 eigenrisicodragen wga 491
Algemeen 491
Re-integratieplichten 491
Procedure 491
Voorwaarden 492
Beëindiging eigen risico 492
Adviesrecht or 493
10.5 Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering 493
10.5.1 doel van de wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering 493
10.5.2 wie zijn verzekerd? 493
10.5.3 definitie arbeidsongeschiktheid in de wao 493
Wettelijke definitie 494
10.5.4 duur van de wao-uitkering 494
10.5.5 hoogte van de uitkering 495
Hoogte loondervingsuitkering 495
Hoogte vervolguitkering 495
10.5.6 uitkering bij overlijden 496
10.5.7 verplichtingen van de wao-gerechtigde 496
10.5.8 einde van de wao-uitkering 496
10.5.9 eigenrisicodragen wao 497
10.6 Re-integratie-instrumenten 497
10.6.1 wet op de (re)integratie arbeidsgehandicapten is ingetrokken 497
Instrumenten in de wetten zelf 497
10.6.2 subsidies voor werkgevers 497
Basispakket doelgroep banenafspraak 500
10.6.3 voorzieningen en subsidies voor werknemers 500
10.6.4 aanvragen van een re-integratie- instrument 502
10.6.5 Wet tegemoetkomingen loondomein 503
Lage-inkomensvoordeel 503
Loonkostenvoordeel 504
Anti-cumulatiebeding 504
10.7 Zorgverzekeringswet 505
10.7.1 doel van de zorgverzekeringswet 505
10.7.2 wie zijn verzekerd? 505
Geen meeverzekering 505
10.7.3 de inhoud van de zorgverzekering 505
Uitbreiding basispakket per 1 januari 2017 506
Aanvullende zorg 506
Naturapolis of restitutiepolis 507
2014: budgetpolis 507
2017: combinatiepolis 507
10.7.4 de premie 508
Inkomensafhankelijke bijdrage 508
Zorgtoeslag 508
Eigen risico 509
10.8 Algemene wet bijzondere ziektekosten 509
10.8.1 doel van de algemene wet bijzondere ziektekosten 509
AWBZ vervangen door Wlz 510
2015 is een overgangsjaar 510
10.8.2 wie zijn verzekerd? 510
10.8.3 voorwaarden 510
10.8.4 eigen bijdrage 511
10.9 Algemene ouderdomswet 511
10.9.1 doel van de algemene ouderdomswet 511
10.9.2 wie zijn verzekerd? 512
Inkoop AOW-jaren 513
AOW-gat 513
10.9.3 hoogte van de uitkering 513
Toeslag 514
10.9.4 aanvragen 514
10.9.5 de overlijdensuitkering 515
10.9.6 de aow meenemen naar het buitenland 515
10.9.7 nieuwe wetgeving: Wet werken na de AOW-gerechtigde leeftijd 516
10.10 Algemene nabestaandenwet 517
10.10.1doel van de algemene nabestaandenwet 517
10.10.2 wie zijn verzekerd? 517
10.10.3 de nabestaandenuitkering 517
Voorwaarden 517
Uitsluitingsgronden 518
Aanvraag 518
Einde uitkering 518
Hoogte uitkering 518
10.10.4 de overlijdensuitkering 519
10.10.5 uitkering gaat omlaag 519
10.11 Algemene kinderbijslagwet 519
10.11.1 doel van de algemene kinderbijslagwet 519
10.11.2 wie zijn verzekerd? 520
10.11.3 recht op kinderbijslag 520
Tot zestien jaar oud 520
Tussen zestien en achttien jaar oud 520
Aanvraag 520
10.11.4 omvang van de kinderbijslag 521
Afspraken Marokko en Nederland veranderd 521
10.11.5 peildatum 522
10.11.6 kindgebonden budget 522
10.12 Toeslagenwet 522
10.12.1 doel van de toeslagenwet 522
10.12.2 wie komen voor een toeslag in aanmerking? 522
Inperking werkingssfeer 523
10.12.3 voorwaarden voor het recht op toeslag 523
Recht op toeslag 523
Geen recht op toeslag 523
10.12.4 de inkomenstoets 524
Vrijlatingsregeling 524
10.12.5 omvang van de toeslag 524
10.12.6 aanvragen 525
10.12.7 aandachtspunt voor de or 525
10.13 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers 526
10.13.1 doel van de wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers 526
10.13.2 wie komen voor wet ioaw in aanmerking? 526
Oudere werkloze werknemers 526
Oudere arbeidsongeschikte werknemers 526
Geen recht op Wet IOAW 527
10.13.3 de inkomenstoets 527
10.13.4 omvang van de wet ioawuitkering 528
10.13.5 verplichtingen arbeidsinschakeling 528
Ontheffing 529
10.13.6 stamrechtuitkeringen niet gekort op wet ioaw 529
10.13.7 IOW 529
10.14 Wet werk en bijstand 530
10.14.1 doel van de wet werk en bijstand 530
Voorzieningen 530
Bijstandverlening 530
10.14.2 wie komen in aanmerking voor een wwb-uitkering? 531
10.14.3 toets aan inkomen en
vermogen 531
Vrijlatingsregels 532
10.14.4 omvang van de wwb-uitkering 532
Woonsituatie 533
10.14.5 verplichtingen van de bijstandsgerechtigde 533
Arbeid aanvaarden 534
Alleenstaande ouder 534
Informatieplicht 534
Tegenprestatie 535
10.14.6 bijzondere bijstand 535
10.14.7 langdurigheidstoeslag 535
10.14.8 minimumregelingen 535
10.14.9 participatiewet en de gevolgen voor bijstandsgerechtigden 536
Gelijke arbeidsverplichtingen met verzwaarde maatregelen 536
Multiniveau-model 536
Kostendelersnorm 537
Tegenprestatie bijstandsgerechtigen 538
Toekenning bijzondere bijstand 539
Individuele inkomenstoeslag 539
Toeslag alleenstaande ouders: alleenstaande-ouderkop 540
Minder bijstand bij zeer ernstig wangedrag 540
Taaleis bijstandsgerechtigden 540
10.15 Jongeren 541
10.15.1 beleid voor jongeren 541
10.15.2 jongeren en bijstand 541
10.15.3 wachtperiode (zoekperiode) 541
10.15.4 wet wajong 542
10.15.5 participatiewet en de gevolgen voor wajongers 543
10.16 Participatiewet 544
10.16.1 participatiewet en de gevolgen voor wsw’ers 544
10.16.2 wet banenafspraak en quotum arbeidsgehandicapten (quotumwet) 544
10.17 In beroep gaan 545
10.17.1 algemeen 545
10.17.2 bezwaar 546
10.17.3 beroep 547
10.17.4 voorlopige voorziening 547
10.17.5 zvw 548
10.17.6 privacy van de werknemer bij medische beschikkingen 548

11 Aanvullende pensioenen 551
11.1 Inleiding 551
11.2 Medezeggenschap pensioenregelingen 552
11.3 Medezeggenschap pensioenfondsen 552
11.3.1 pw-regime medezeggenschap 553
11.3.2 bestuur pensioenfondsen 554
Het paritaire bestuursmodel 554
Het onafhankelijk bestuursmodel 555
Gemengd bestuursmodel 556
11.3.3 rol or bij verkiezing werknemersbestuursleden pensioenfonds 557
11.4 Hoofdlijnen pensioenwetgeving 557
11.4.1 pensioenovereenkomst 557
11.4.2 toezicht op pensioenuitvoerders 559
11.4.3 kapitaaldekking 559
11.4.4 pensioensystemen 560
11.4.5 fiscale grenzen 561
11.4.6 rechten werknemers bij vertrek voor pensioeningang 562
11.4.7 financiering 563
11.4.8 informatievoorschriften 564
11.4.9 toeslagverlening 566
11.4.10 rechten gewezen partner van de werknemer 567
11.4.11 afkoop van pensioenrechten 567
11.4.12 voorkomen pensioenbreuk 568
11.4.13 pensioenopbouw deeltijders 568
11.4.14 keuzerecht ouderdomspensioen in plaats van partnerpensioen en andersom 569
11.4.15 gelijke uitkeringen mannen en vrouwen 570
11.4.16 gelijke behandeling naar burgerlijke staat 571
11.4.17 wet verevening pensioenrechten bij scheiding 571
11.4.18 geen onderscheid op grond van tijdelijk karakter arbeidsovereenkomst 572
11.4.19 geen onderscheid op grond van leeftijd 572
11.5 Het financieel toetsingskader voor pensioenfondsen 573
11.5.1 waardering van de verplichtingen op marktwaarde 573
11.5.2 herstelplannen 574
11.6 Inhoud van pensioenregelingen 575
11.6.1 de waardering van een pensioenregeling 575
11.6.2 voor- en nadelen pensioensystemen 576
11.7 Uitvoering van pensioenregelingen 577
11.7.1 pensioenfonds of verzekeraar 577
11.7.2 uitbesteding 578
11.8 Pensioengevolgen fusies en reorganisaties 579
11.9 Faillissement 580

12 Jaarrekening 581
12.1 Administratie 581
12.2 Jaarrekening 581
12.2.1 het belang van de jaarrekening 581
12.2.2 jaarrekeningenrecht 582
12.2.3 toepassingsgebied 582
12.2.4 enige begrippen 583
12.2.5 doel en algemene beginselen 583
12.2.6 bijzondere voorschriften 584
12.2.7 boekjaar en gebeurtenissen tussen het einde van het boekjaar en de dag van de vaststelling 585
12.2.8 opmaken en vaststellen 586
12.2.9 de jaarvergadering 587
12.2.10 accountantscontrole 587
12.2.11 openbaarmaking 588
Standard Business Reporting 589
12.2.12 uitzonderingsregime op grond van omvang 589
12.2.13 uitzonderingsregime voor groepsmaatschappijen 591
12.2.14 de geconsolideerde jaarrekening 592
12.2.15 banken en verzekeringsmaatschappijen 594
12.2.16 rechtspleging betreffende de jaarrekening 594
12.2.17 artikel 31a wor en de jaarrekening 596
12.3 Financiële kengetallen 597
12.3.1 algemeen 597
12.3.2 liquiditeit 598
Balansliquiditeitsratio’s 598
Omloopfrequentieratio’s 599
Cashflowratio’s 600
De cashflow/interest ratiogeeft aan of de rentelasten uit de operationele inkomsten kunnen worden voldaan. 601
12.3.3 solvabiliteit 601
Vermogensverhoudingsratio’s 602
12.3.4 rentabiliteit 603
12.3.5 overige kengetallen 604

13 Fiscale gegevens 607
13.1 Inleiding 607
13.2 Inkomstenbelasting 608
13.2.1 algemeen 608
Geslotenheid boxensysteem 609
Persoonsgebonden aftrek 609
Heffingskorting 610
Ouderschapsverlofkorting 610
13.2.2 loon uit dienstbetrekking 611
Auto van de zaak 611
Overige voordelen die tot het loon behoren 611
Aftrekposten 612
Reisaftrek (art. 3.87 Wet IB) 612
13.3 Loonbelasting 613
13.3.1 algemeen 613
13.3.2 werkkostenregeling 614
Intermediaire kosten 616
Gerichte vrijstellingen 617
Bijzondere waarderingen 617
13.3.3 overgangsregeling indien de werkkostenregeling niet wordt toegepast 618
Arboverstrekkingen/-vergoedingen 619
Bedrijfsfitness 619
Contributie vakbond 619
Contributie personeelsverenigingen en dergelijke 619
Computers, apparatuur, gereedschap en instrumenten 620
Consumpties tijdens werktijd 620
Cursussen, vakliteratuur 620
Diensttijduitkeringen en overlijdensuitkeringen 620
Fiets voor het woon-werkverkeer 621
Geschenkenregeling 622
Huisvesting buiten de
woonplaats 622
Maaltijden 622
Maaltijden in bedrijfskantines 623
13.3.4 onregelmatige diensten en continudiensten 623
Openbaar vervoer 623
a. Vergoeding van door werknemer gemaakte kosten 623
b. Verstrekking van vervoersbewijzen door werkgever 623
13.3.5 outplacement 624
13.3.6 personeelsfeesten 624
13.3.7 personeelsleningen 624
13.3.8 persoonlijke verzorging, kleding 625
13.3.9 producten uit eigen bedrijf 625
Studiekosten 626
Telefoonregeling 626
Telewerken 627
Verhuizing 627
Werkkleding 628
Werkruimte thuis 628
Woon-werkverkeer 629
13.4 Auto van de werkgever 629
Auto van de zaak 629
Bestelauto van de zaak 630
Vervoer vanwege de werkgever 631
13.5 Schade aan of verlies van persoonlijke zaken 631
13.6 Vaste kostenvergoeding 632
13.7 Verstrekkingen met ideële waarde 632
13.8 Bijzondere onderwerpen 633
13.8.1 spaarregelingen 633
Spaarloonregeling 633
Levensloopregeling 633
13.8.2 aandelenopties 633
13.8.3 belastingheffing excessieve beloningsbestanddelen 634
13.9 Faciliteiten werkgever: afdrachtverminderingen 634
Afdrachtvermindering onderwijs 635
Afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk 635
Afdrachtvermindering zeevaart 636
13.10 Eindheffing 636
13.11 Vereenvoudiging van het loonbegrip 637
Wet Walvis 637
Wet financiering sociale verzekeringen 638
Wet uniformering loonbegrip 638

14 Minimumlonen 641
14.1 Wettelijk minimumloon 641
14.1.1 minimumloon/minimumjeugdloon 641
14.1.2 minimumvakantiebijslag 645

15 Diversen 647
15.1 Werkdagenoverzicht 647
15.2 Onderwijsvakanties 647

16 Adressen 651
16.1 Bedrijfscommissies 651
16.2 Organisaties werkgevers/werknemers 651
16.2.1 algemeen 651
16.2.2 werknemersorganisaties 652
16.2.3 werkgeversorganisaties 652
16.3 Diverse adressen 653

Trefwoordenregister 659