Jaarboek Arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap 2017

A Algemeen 19

1 Inleiding 21
1.1 Ten geleide 21
1.2 Een multidisciplinaire benadering 21
1.3 Een systematische en pragmatische benadering 21
1.4 Opbouw van het Jaarboek arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap 2017 21
1.5 Dankwoord 23
B Nationaal 25

2 De Wet werk en zekerheid 27
2.1 Inleiding 27
2.2 Flexibele arbeid vanaf 1 januari 2015 27
2.2.1 DE PROEFTIJD 27
2.2.2 HET NON-CONCURRENTIEBEDING 27
2.2.3 DE AANZEGVERPLICHTING 28
2.2.3.1 Aanzegverplichting 28
2.2.3.2 Sanctie 28
2.2.4 LOONDOORBETALINGSPLICHT 30
2.2.5 UITZENDKRACHTEN: UITZENDBEDING EN KETENREGELING 30
2.2.5.1 Uitzendbeding en ketenregeling met ingang van 1 januari 2015 30
2.3 De wijzigingen vanaf 1 juli 2015 30
2.3.1 DE RAGETLIEREGEL 30
2.3.2 DE PAYROLLWERKNEMER 30
2.3.3 DE KETENREGELING 31
2.4 De wijzigingen vanaf 1 januari 2016: Werkloosheidswet 32

3 Ontslag 33
3.1 Inleiding 33
3.2 Beëindiging van rechtswege 33
3.3 Verplichte ontslagroute op basis van redelijke grond voor ontslag 34
3.3.1 REDELIJKE GRONDEN 34
3.3.2 VASTE ONTSLAGROUTE 34
3.4 Algemene scholingsverplichting en herplaatsingsverplichting werkgever 35
3.5 Opzegging (UWV of cao-commissie) 35
3.5.1 DE UWV-PROCEDURE 35
3.5.2 HET AFSPIEGELINGSBEGINSEL 36
3.5.3 DE CAO-COMMISSIE-PROCEDURE 36
3.5.4 OPZEGTERMIJN 37
3.5.4.1 Wettelijke opzegtermijn 37
3.5.4.2 Contractuele opzegtermijn 37
3.5.4.3 Proceduretijd op de opzegtermijn in mindering brengen 37
3.5.5 OPZEGVERBODEN 38
3.5.6 RECHTSMIDDELEN NA DE UWV- OF CAO-PROCEDURE 38
3.6 Ontbinding werkgeversverzoek 38
3.6.1 PROCEDURE 38
3.6.2 BIJZONDERE OPZEGVERBODEN BIJ ONTBINDING 39
3.6.3 RECHTSMIDDELEN NA ONTBINDINGSVERZOEK WERKGEVER 39
3.7 Ontbinding werknemersverzoek 39
3.7.1 PROCEDURE 39
3.7.2 RECHTSMIDDELEN NA ONTBINDINGSVERZOEK WERKNEMER 40
3.8 Beëindiging in overleg tussen werkgever en werknemer 40
3.8.1 OPZEGGING MET INSTEMMING VAN WERKNEMER 40
3.8.1.1 Procedure 40
3.8.1.2 Bijzondere opzegverboden bij opzegging met instemming 41
3.8.1.3 Rechtsmiddelen na opzegging met instemming 41
3.8.2 BEËINDIGING MET WEDERZIJDS GOEDVINDEN 41
3.9 Ontslag op staande voet 41
3.9.1 VEREISTEN 41
3.9.2 TERECHT GEGEVEN ONTSLAG OP STAANDE VOET 42
3.9.3 ONTERECHT GEGEVEN ONTSLAG OP STAANDE VOET 42
3.10 Proeftijdontslag 43
3.10.1 VEREISTEN 43
3.10.2 TERECHT GEGEVEN PROEFTIJDONTSLAG 43
3.10.3 TIMING PROEFTIJDONTSLAG 43
3.11 Verzoeken bij de kantonrechter 44
3.11.1 TERMIJNEN 44
3.11.2 HERSTEL VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST OF BILLIJKE VERGOEDING 44
3.11.3 VERNIETIGING VAN DE OPZEGGING OF BILLIJKE VERGOEDING 45
3.12 Hoger beroep en beroep in cassatie 45
3.12.1 MOGELIJKHEDEN 45
3.12.2 GEEN SCHORSENDE WERKING 46
3.13 Oud ontslagrecht 46
3.14 De transitievergoeding 46
3.14.1 ALGEMEEN 46
3.14.2 HOOGTE TRANSITIEVERGOEDING 47
3.14.2.1 Berekening 47
3.14.2.2 Vaststellen dienstjaren 47
3.14.2.3 Vaststellen loon 47
3.14.2.4 Overgangsregeling oude werknemers 48
3.14.3 UITZONDERING KLEINE WERKGEVERS 48
3.14.4 IN MINDERING BRENGEN KOSTEN 48
3.14.5 UITZONDERING TOEPASSELIJKHEID TRANSITIEVERGOEDING 48
3.15 (Additionele) billijke vergoeding 49
3.16 De Wet melding collectief ontslag 49
3.17 Ondernemingsraad 50
3.18 Fiscale aspecten van de ontslagvergoeding 50
3.18.1 BELAST LOON 50
3.18.2 FISCALE FACILITEITEN 52
3.18.2.1 Extra pensioenstorting 52
3.18.2.2 Levensloopregeling 52
3.18.3 FISCALE STRAFHEFFINGEN 52
3.18.3.1 Regeling voor vervroegde uittreding 52
3.18.3.2 Excessieve vertrekvergoeding 54
3.19 Conclusie 56

4 Kostenbesparingen 57
4.1 Inleiding 57
4.2 Het besparen van kosten en het benutten van alle mogelijkheden voor de werkgever 57
4.2.1 SUGGESTIES TEN AANZIEN VAN DE LEASEREGELING 57
4.2.2 AFDRACHTVERMINDERINGEN 59
4.2.3 PREMIEKORTINGEN EN WET TEGEMOETKOMINGEN LOONDOMEIN 60
4.2.4 DE LEVENSLOOPREGELING TOT EN MET 31 DECEMBER 2011 62
4.2.5 CAFETARIALOONSTELSEL 62
4.2.6 DE PREMIE WGA EN DE BESPARING 63
4.2.7 DE CONCERNAANSLUITING VOOR DE PREMIEHEFFING 63
4.3 Het besparen van kosten ten nadele van de werknemer 63
4.3.1 HET VERHALEN VAN DE WGA-PREMIE 63
4.3.2 TELEFOONGEBRUIK 64
4.3.3 KRITISCHE TOETS OP KOSTENVERGOEDINGEN EN HET DECLARATIEPROCES 64
4.3.4 DE WERKKOSTENREGELING PER 1 JANUARI 2011 65
4.4 Instemming ondernemingsraad 65

5 De werkkostenregeling 67
5.1 Inleiding 67
5.2 Algemene regeling 67
5.3 Hoe werkt het systeem? 68
5.3.1 BASISPRINCIPE 68
5.3.2 BELANGRIJKE UITZONDERINGEN 68
5.3.3 WAT BLIJFT ER BESTAAN? 68
5.3.4 WAT IS NIEUW? 69
5.3.4.1 Berekening vrijgestelde budget 70
5.3.5 WANNEER IS ER SPRAKE VAN WERKKOSTEN? 70
5.3.6 WAARDERINGSFORFAITS 71
5.3.6.1 Nihilwaarderingen 72
5.3.6.2 Bijzondere waarderingen 72
5.3.6.3 Geen bijzondere regelingen 73
5.3.7 OVERZICHT BIJZONDERE POSTEN WERKKOSTENREGELING 73
5.4 Enkele aandachtspunten voor de praktijk 74
5.5 Conclusie 75

6 Flexibele arbeidsrelaties 77
6.1 Inleiding 77
6.2 Flexibiliteit binnen de arbeidsovereenkomst 77
6.2.1 BEPAALDE TIJD 77
6.2.2 DEELTIJDARBEID 78
6.2.3 OPROEPKRACHTEN 78
6.2.3.1 Voorovereenkomst 78
6.2.3.2 Arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatieplicht 79
6.3 Uitbesteding van werkgeverschap 79
6.3.1 UITZENDOVEREENKOMST 79
6.3.1.1 Uitzendcao’s 80
6.3.2 DETACHERING 80
6.3.3 PAYROLLING 81
6.3.4 CONTRACTING 81
6.3.5 DETACHERING VAN WERKNEMERS BINNEN DE EU 81
6.3.6 AANSPRAKELIJKHEID VOOR NIET AFGEDRAGEN LOONHEFFINGEN 83
6.3.6.1 Inlenersaansprakelijkheid (artikel 34 invorderingswet 1990) 83
6.3.6.2 Fiscale ketenaansprakelijkheid (art. 35 en 35a Invorderingswet 1990) 85
6.4 Vermijden van werkgeverschap 86
6.4.1 ARBEIDSRECHTELIJKE KWALIFICATIE 86
6.4.2 FISCALE KWALIFICATIE: AFSCHAFFING VAN DE VAR EN INVOERING
VAN DE WET DBA 87
6.4.3 VERSCHILLEN EN WRIJVING TUSSEN HET ARBEIDSRECHT EN FISCALE RECHT 89
6.4.4 DE FISCALE POSITIE VAN DE COMMISSARIS 89
6.5 Varia 90
6.5.1 WET ALLOCATIE ARBEIDSKRACHTEN DOOR INTERMEDIAIRS (WAADI) 90
6.5.1.1 Registratieplicht 90
6.5.1.2 Gelijke behandeling van ter beschikking gestelde arbeidskrachten 90
6.5.1.3 Belemmeringsverbod 91
6.5.2 KETENAANSPRAKELIJKHEID VOOR LOON BINNEN HET ARBEIDSRECHT (WET KETENAANSPRAKELIJKHEID) 91
6.5.2.1 Disculpatiemogelijkheid 92
6.5.3 WERKGEVERSAANSPRAKELIJKHEID 92
6.6 Conclusie 92

7 Cao-recht 93
7.1 Inleiding 93
7.2 Totstandkoming van een cao 93
7.2.1 DE CAO 93
7.3 Cao-bepalingen en binding 94
7.3.1 SOORTEN BEPALINGEN 94
7.3.2 BINDING AAN DE CAO 94
7.3.2.1 Gebonden werkgever en gebonden werknemer 94
7.3.2.2 Gebonden werkgever en ongebonden werknemer 94
7.3.2.3 Incorporatiebeding 94
7.4 Algemeen verbindend verklaren 94
7.4.1 PROCEDURE EN TOETSINGSKADER 94
7.4.2 RECHTSGEVOLGEN 95
7.5 Nawerking 95
7.5.1 NAWERKING VAN DE CAO 95
7.5.2 NAWERKING BIJ GEBONDEN WERKNEMERS 95
7.5.3 NAWERKING BIJ WERKNEMERS DIE DOOR EEN AVV ZIJN GEBONDEN 95
7.6 Interpretatie 95
7.7 Sociaal plan, gelijkwaardige voorziening en ontslagadviescommissie 96
7.8 Conclusie 96

8 Vakantie 97
8.1 Inleiding 97
8.2 Vakantie 97
8.3 De wet- en regelgeving met ingang van 1 januari 2012 97
8.3.1 AANGEPASTE WETGEVING 97
8.3.2 VAKANTIEDAGEN VOOR ZIEKE WERKNEMERS 97
8.3.3 VERVAL- EN VERJARINGSTERMIJN 97
8.3.4 MAATWERKAFSPRAKEN 98
8.4 Opname vakantiedagen zieke werknemer 99
8.5 Gevolgen voor de uitgangspunten 99
8.6 Staatsaansprakelijkheid 100
8.7 Waarde van (niet-genoten) vakantiedagen 101
8.8 Vaststelling vakantie 102
8.9 De ondernemingsraad 102

9 Wijzigen van arbeidsvoorwaarden 103
9.1 Inleiding 103
9.1.1 INLEIDING 103
9.1.2 HOOFDREGEL 103
9.1.3 UITZONDERING 103
9.1.3.1 Het eenzijdig wijzigingsbeding 104
9.1.3.2 De norm van het goed werknemerschap en goed werkgeverschap 105
9.1.4 HARMONISATIE VAN ARBEIDSVOORWAARDEN 106
9.1.4.1 Inleiding 106
9.1.4.2 Trends en maatschappelijke ontwikkelingen 106
9.1.4.3 Wet- en regelgeving 107
9.1.4.4 Dwangharmonisatie 108
9.1.4.5 Integratie van pensioenregelingen 109
9.1.4.6 De stappen naar harmonisatie 110
9.1.4.7 Rol van de ondernemingsraad 112
9.2 Checklisten 113
9.2.1 CHECKLIST RISICOANALYSE 113
9.2.2 CHECKLIST ARBEIDSVOORWAARDENPAKKETVERGELIJKING 116
9.3 Conclusie 120

10 Overgang van onderneming 121
10.1 Inleiding 121
10.2 Overgang van onderneming 121
10.2.1 AD (I) TEN GEVOLGE VAN EEN OVEREENKOMST, EEN FUSIE OF EEN SPLITSING 121
10.2.2 AD (II) ECONOMISCHE EENHEID 121
10.2.3 BEHOUD VAN IDENTITEIT 121
10.2.4 TIJDSTIP OVERGANG 122
10.2.5 WELKE WERKNEMERS 122
10.2.6 FAILLISSEMENT 123
10.3 Gevolgen bij overgang van onderneming 123
10.3.1 ARBEIDSRECHTELIJKE GEVOLGEN 123
10.3.1.1 Behoud van rechten 123
10.3.1.2 Aansprakelijkheid 124
10.3.1.3 Ontslag 124
10.3.1.4 Informatieverplichtingen 124
10.3.1.5 Harmonisatie 125
10.3.2 MEDEZEGGENSCHAPSRECHTELIJKE GEVOLGEN 125
10.3.3 FISCALE GEVOLGEN 126
10.3.3.1 Levensloopregeling 126
10.3.3.2 30%-regeling 126
10.3.3.3 A1-verklaring 126
10.3.3.4 Sectorindeling 126
10.3.3.5 Praktische faciliteiten 126
10.3.3.6 Premiekorting 127
10.3.3.7 Afdrachtverminderingen 127
10.3.3.8 Afspraken en rulings 127
10.3.3.9 Pensioen 127
10.4 Conclusie 127

11 Bestuurders 129
11.1 Inleiding 129
11.2 De inrichting van het bestuur en de Wet bestuur en toezicht 129
11.2.1 WIE IS BESTUURDER? 129
11.2.2 ROL VAN HET BESTUUR 129
11.2.3 WET BESTUUR EN TOEZICHT 130
11.3 De Nederlandse Corporate Governance Code 130
11.4 Openbaarmaking van de bezoldiging en het aandelenbezit van bestuurders en commissarissen 131
11.5 Informatierecht ondernemingsraad 132
11.5.1 INFORMATIERECHT BELONINGSVERHOUDINGEN 133
11.5.1.1 Kleine ondernemingen 133
11.5.1.2 Middelgrote ondernemingen 134
11.5.1.3 Bespreking tijdens overlegvergadering 134
11.5.2 INFORMATIERECHT VAN DE NV-ONDERNEMINGSRAAD 134
11.5.3 SPREEKRECHT NV-ONDERNEMINGSRAAD OVER BEZOLDIGING 134
11.6 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) 135
11.6.1 ONTSLAGVERGOEDING 135
11.6.2 TOEZICHTHOUDERS 135
11.6.3 OVERGANGSRECHT 135
11.7 Beheerst beloningsbeleid 135
11.7.1 SCHRIFTELIJKE VASTLEGGING BELONINGSBELEID 136
11.7.2 GOVERNANCE 136
11.7.3 ONTSLAGVERGOEDINGEN 136
11.7.4 RISICO CORRECTIE VARIABELE BELONING 136
11.7.5 PRESTATIECRITERIA 136
11.7.6 GRENZEN VARIABELE BELONING 137
11.7.7 UITBETALING 137
11.8 Wet Belastingheffing excessieve beloningsbestanddelen 137
11.8.1 BESCHOUWING EN TOETSING AAN DE CORPORATE GOVERNANCE CODE 137
11.9 Aanpassing en terugvordering bonussen en winstdeling 137

12 De zieke werknemer 139
12.1 Inleiding 139
12.2 Aanstellingsbeleid: selectie aan de poort 139
12.2.1 INLEIDING 139
12.2.2 DISCRIMINATIEVERBOD 139
12.2.3 AANSTELLINGSKEURING 139
12.2.4 ZWANGERE SOLLICITANTE 139
12.3 Preventie: arbeidsomstandighedenbeleid 139
12.3.1 PREVENTIE 139
12.3.2 ARBOWETGEVING 140
12.3.2.1 Inleiding 140
12.3.2.2 Risico-inventarisatie en -evaluatie 140
12.3.2.3 Voorlichting 140
12.3.2.4 Overige wetgeving 140
12.3.3 WERKGEVERSAANSPRAKELIJKHEID 141
12.3.3.1 Inleiding 141
12.3.3.2 Aanvullende zorgplicht in het verkeer 141
12.3.3.3 Andere personen 142
12.4 Stappenplan: rechten en plichten tijdens ziekte 142
12.4.1 INLEIDING 142
12.4.2 STAPPENPLAN BIJ RE-INTEGRATIE 142
12.4.2.1 Stap 1. Ziekmelding 142
12.4.2.2 Stap 2. Oordeel bedrijfsarts of arboarts 143
12.4.2.3 Stap 3. Plan van aanpak 144
12.4.2.4 Stap 4. Ziekmelding UWV 144
12.4.2.5 Stap 5. Eerstejaarsevaluatie 144
12.4.2.6 Stap 6. Het re-integratieverslag 145
12.4.2.7 Stap 7. Aanvraag WIA-uitkering 145
12.4.2.8 Stap 8. Einde loondoorbetalingsverplichting 146
12.4.2.9 Stap 9. Einde arbeidsovereenkomst 147
12.5 Ziektewet 147
12.5.1 INLEIDING 147
12.5.2 RECHT OP EEN UITKERING 148
12.6 Slot 148

13 Werkloosheid 149
13.1 Inleiding 149
13.1.1 VOORWAARDEN RECHT OP EEN WERKLOOSHEIDSUITKERING 149
13.1.2 UITKERING 150
13.1.3 WEIGERINGSGRONDEN 151
13.1.4 INKOMSTEN 152
13.1.5 AANVRAAG 152

14 Privacy 153
14.1 Inleiding 153
14.2 Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) 153
14.2.1 BEGRIPPEN 153
14.2.1.1 Persoonsgegeven 153
14.2.1.2 Betrokkene 154
14.2.1.3 Verwerking 154
14.2.1.4 Verantwoordelijke 154
14.2.2 VERPLICHTINGEN VAN DE WERKGEVER 154
14.2.2.1 Welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden 154
14.2.2.2 Rechtvaardigingsgrond 155
14.2.2.3 Bewaartermijnen 155
14.2.2.4 Omvang en reikwijdte 155
14.2.2.5 Beveiliging 156
14.2.2.6 Wet meldplicht datalekken 156
14.2.2.7 Melding 156
14.2.2.8 Informatie 157
14.2.3 RECHTEN VAN DE WERKNEMER 157
14.2.3.1 Recht op inzage 157
14.2.3.2 Recht op correctie 158
14.2.3.3 Recht op verzet 158
14.2.4 GEVOLGEN 158
14.3 Privacyvoorschriften voor verschillende groepen arbeidsrelaties 159
14.3.1 SOLLICITANTEN 159
14.3.2 ZIEKE WERKNEMERS 159
14.3.3 EX-WERKNEMERS 160
14.4 E-mail en internet 160
14.5 Vuistregels 162
14.5.1 ALGEMENE VUISTREGELS 162
14.5.2 VUISTREGELS VOOR E-MAIL EN INTERNET 163
14.6 De ondernemingsraad 163
14.7 Conclusie 163

15 Klokkenluiders 165
15.1 Inleiding 165
15.2 Spanningsverhoudingen 165
15.2.1 VRIJHEID VAN MENINGSUITING VERSUS GEHEIMHOUDING 165
15.2.1.1 Grondslag vrijheid van meningsuiting 165
15.2.1.2 Grondslag geheimhouding 165
15.2.1.3 Vrijheid van meningsuiting ten opzichte van de geheimhoudingsplicht 166
15.2.2 ALGEMEEN BELANG VERSUS WERKGEVERSBELANG 166
15.3 Wet Huis voor klokkenluiders 166
15.3.1 TOEPASSINGSBEREIK WET HVK 166
15.3.2 INTERNE KLOKKENLUIDERSREGELING & COMMUNICATIE 167
15.3.3 MELDING 167
15.3.3.1 Verplichte interne melding 167
15.3.3.2 Externe melding 167
15.3.4 HET HUIS 167
15.3.4.1 Advies 167
15.3.4.2 Onderzoek 168
15.3.5 MEDEZEGGENSCHAP 168
15.4 Conclusie 168

16 Gelijke behandeling 169
16.1 Inleiding 169
16.2 Gelijke behandelingswetgeving 169
16.2.1 GELIJKE BEHANDELINGSWETGEVING 169
16.2.2 PERSOONSGEBONDEN GRONDEN 169
16.2.3 DIRECT ONDERSCHEID 169
16.2.4 INDIRECT ONDERSCHEID 170
16.2.5 OBJECTIEVE RECHTVAARDIGINGSGRONDEN 170
16.3 Goed werkgeverschap en redelijkheid en billijkheid 170
16.3.1 ALGEMENE GELIJKHEIDSNORM, GOED WERKGEVERSCHAP 171
16.3.2 OBJECTIEVE RECHTVAARDIGING 171
16.3.3 ONGELIJKE BEHANDELING IN COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN 171
16.3.4 TOEPASSING VAN DE GELIJKE BEHANDELINGSREGELS BIJ OVERGANG VAN ONDERNEMING 172
16.4 Praktijk 172

17 Strategisch arbeidsvoorwaardenbeleid 173
17.1 Inleiding 173
17.1.1 PRIMAIRE ARBEIDSVOORWAARDEN 173
17.1.2 SECUNDAIRE ARBEIDSVOORWAARDEN 173
17.1.3 TERTIAIRE ARBEIDSVOORWAARDEN 173
17.2 Trends en ontwikkelingen in het arbeidsvoorwaardenbeleid 174
17.2.1 RATIONALISATIE VAN ARBEIDSVOORWAARDEN 174
17.2.2 INVOERING VAN PRESTATIEBELONING 175
17.2.2.1 Doel van prestatiebeloning 175
17.2.2.2 Valkuilen bij prestatiebeloning 176
17.2.3 HANTERING VAN ALTERNATIEVEN VOOR PRIMAIRE ARBEIDSVOORWAARDEN 176
17.2.3.1 Flexibilisering van arbeidsvoorwaarden 176
17.2.3.2 Aandacht voor tertiaire arbeidsvoorwaarden 177
17.2.4 DUURZAME INZETBAARHEID 177
17.3 Bewust belonen als onderdeel van het hrm-beleid 178
17.3.1 ARBEIDSVOORWAARDENBELEID IN DE ORGANISATORISCHE CONTEXT 178
17.4 Aandacht voor prestaties en competenties 179
17.4.1 PERFORMANCE MANAGEMENT 180
17.4.1.1 Wat is performance management? 180
17.4.1.2 Balanced Scorecard als kader 181
17.4.2 COMPETENTIEMANAGEMENT 182
17.5 Wet- en regelgeving 183
17.6 Rol van de ondernemingsraad bij strategisch arbeidsvoorwaardenbeleid 184
17.7 Hulpmiddelen: checklists en voorbeeldformulieren 185
17.7.1 CHECKLIST VORMGEVING ARBEIDSVOORWAARDENBELEID 185
17.7.2 RANDVOORWAARDEN PRESTATIEBELONING 186
17.7.3 CHECKLIST PERFORMANCE MANAGEMENT 187
17.7.4 RANDVOORWAARDEN MANAGEMENTCONTRACT 187
17.7.5 CONSEQUENTIES 188
17.7.6 VOORBEELDFORMULIER MANAGEMENTCONTRACT 189

18 Pensioenrecht 193
18.1 Inleiding 193
18.2 De Pensioenwet 193
18.2.1 ALGEMEEN 193
18.2.2 DRIEHOEKSVERHOUDING 193
18.2.3 DE PENSIOENOVEREENKOMST 194
18.2.3.1 Maximale toetredingsleeftijd 194
18.2.3.2 Wachttijd of drempelperiode 194
18.2.4 VERPLICHTE ONDERDELEN PENSIOENOVEREENKOMST 195
18.2.5 DE UITVOERINGSOVEREENKOMST 195
18.2.6 HET PENSIOENREGLEMENT 196
18.2.7 INFORMATIE OVER KENMERKEN PENSIOENREGELING 196
18.2.7.1 Pensioen 1-2-3 197
18.2.8 HET UNIFORM PENSIOENOVERZICHT (UPO) 197
18.2.9 HET PENSIOENREGISTER 197
18.2.10 HET TOESLAGBELEID 198
18.3 Overige vormen van informatieverstrekking 198
18.3.1 ZORGPLICHT 198
18.3.2 INFORMATIE AAN DE GEWEZEN DEELNEMER 198
18.3.3 INFORMATIE AAN GEWEZEN PARTNER 199
18.3.3.1 Informatie bij scheiding 199
18.3.3.2 Periodieke informatie 199
18.3.4 INFORMATIE AAN PENSIOENGERECHTIGDEN 199
18.3.4.1 Informatie bij pensioeningang 200
18.3.4.2 Periodieke informatie 200
18.3.5 OVERIGE INFORMATIEVERPLICHTINGEN 200
18.3.5.1 Informatie inzake vrijwillige pensioenregeling 200
18.3.5.2 Informatie over variabele uitkering 200
18.3.5.3 Informatie op verzoek 200
18.3.6 INFORMATIE BIJ VERTREK NAAR EEN ANDERE LIDSTAAT 201
18.3.7 WIJZIGING VAN DE PENSIOENOVEREENKOMST 201
18.4 Het fiscale kader 202
18.4.1 PENSIOENLEEFTIJD 203
18.4.2 PENSIOENGEVEND SALARIS 203
18.4.3 DEELTIJDPENSIOEN 203
18.4.4 DEMOTIE 203
18.4.5 VARIATIE UITKERINGSHOOGTE 203
18.4.6 VUT/PREPENSIOEN/VOORWAARDELIJKE PENSIOENAANSPRAKEN 204
18.4.7 REGELING VOOR VERVROEGDE UITTREDING (RVU) 204
18.4.8 LEVENSLOOPREGELING 204
18.4.9 VERVROEGEN VAN PENSIOEN EN BLIJVEN WERKEN 205
18.5 Pensioensystemen 205
18.5.1 ALGEMEEN 205
18.5.1.1 Uitkeringsovereenkomst 205
18.5.1.2 Premieovereenkomst 206
18.5.1.3 Kapitaalovereenkomst 206
18.5.2 MIDDELLOONSYSTEEM 206
18.5.3 EINDLOONSYSTEEM 207
18.5.4 VASTE BEDRAGEN 207
18.5.5 BESCHIKBARE PREMIE 207
18.5.5.1 Premie(staffels) 208
18.6 Uitvoering pensioenregeling 208
18.6.1 ALGEMEEN 208
18.6.2 BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS 208
18.6.3 ONDERNEMINGSPENSIOENFONDS 209
18.6.3.1 Algemeen pensioenfonds 209
18.6.4 (LEVENS)VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ 209
18.6.5 PREMIEPENSIOENINSTELLING (PPI) 210
18.7 Financieringsmethoden 210
18.7.1 ALGEMEEN 210
18.7.2 KOOPSOMSTELSEL 210
18.7.3 DOORSNEEPREMIEFINANCIERING 211
18.7.4 BESCHIKBARE PREMIEREGELING 211
18.8 Winstdelingsregelingen 211
18.8.1 ALGEMEEN 211
18.8.2 INTERESTWINSTDELING 212
18.8.2.1 Contante rentestandskorting 212
18.8.2.2 Overrentedeling 212
18.8.2.3 Fictief depot 212
18.8.2.4 Reëel depot 213
18.8.3 TECHNISCHE WINSTDELING 213
18.8.3.1 Loss Carry Forward 214
18.8.3.2 Stop-loss 214
18.8.3.3 Internationale winstdeling (pooling) 214
18.9 Medezeggenschap 215
18.9.1 ROL ONDERNEMINGSRAAD 215
18.9.2 ROL VERENIGING VAN PENSIOENGERECHTIGDEN 215
18.9.3 PENSIOENREGELING BIJ EEN PENSIOENFONDS EN MEDEZEGGENSCHAP 215
18.9.3.1 Intern toezicht 216
18.9.3.2 Verantwoordingsorgaan 217
18.9.3.3 Belanghebbendenorgaan 217

19 De ondernemingsraad 219
19.1 Inleiding 219
19.2 Belangrijke begrippen 219
19.2.1 ONDERNEMING 219
19.2.2 ONDERNEMER 219
19.3 Instellingsgrens, gemeenschappelijke ondernemingsraad, centrale ondernemingsraad of groepsondernemingsraad 219
19.3.1 INSTELLINGSGRENS 219
19.3.2 GEMEENSCHAPPELIJKE ONDERNEMINGSRAAD 220
19.3.3 CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD EN GROEPSONDERNEMINGSRAAD 220
19.4 Ontheffingsverzoek 220
19.5 Medezeggenschap bij kleine ondernemingen 220
19.6 Samenstelling, werkwijze en faciliteiten van de ondernemingsraad 221
19.7 Rechten en bevoegdheden van de ondernemingsraad 222
19.7.1 Het recht van overleg en het recht van initiatief 222
19.7.2 HET ADVIESRECHT 222
19.7.3 HET INSTEMMINGSRECHT 224
19.7.4 RECHTEN TEN AANZIEN VAN BENOEMING EN ONTSLAG VAN BESTUURSLEDEN 225
19.7.5 HET RECHT OP INFORMATIE 225
19.7.6 BOVENWETTELIJKE BEVOEGDHEDEN IN ONDERNEMINGSOVEREENKOMST OF CAO 226
19.8 Geschillen tussen de ondernemingsraad en de ondernemer 226
19.9 De Europese ondernemingsraad 227
19.10 Afsluiting 227
C Internationaal 229

20 Maritiem arbeidsovereenkomstenrecht 231
20.1 Inleiding 231
20.2 De zee-arbeidsovereenkomst 231
20.3 Loon 232
20.4 Vakantie, repatriëring en arbeidsongeschiktheid 232
20.4.1 VAKANTIE 232
20.4.2 REPATRIËRING 232
20.4.3 ARBEIDSONGESCHIKTHEID 232
20.5 Bijzondere bedingen 233
20.5.1 PROEFTIJDBEDING 233
20.5.2 NON-CONCURRENTIEBEDING 233
20.6 Overgang van onderneming 233
20.7 Einde van de zee-arbeidsovereenkomst 233
20.7.1 OPZEGGING EN EINDE VAN RECHTSWEGE VAN ZEE-ARBEIDSOVEREENKOMSTEN 233
20.7.2 ONTBINDING VAN ZEE-ARBEIDSOVEREENKOMSTEN 234
20.7.3 ONTSLAG OP STAANDE VOET 234
20.8 Het nieuwe ontslagrecht en de transitievergoeding 234
20.9 Conclusie 234
21 Global mobility 235
21.1 Inleiding 235
21.2 Immigratie 235
21.2.1 EU-ONDERDANEN: VRIJHEID VAN PERSONENVERKEER, VRIJHEID VAN VESTIGING 235
21.2.2 NIET-EU-ONDERDANEN: TEWERKSTELLINGS- EN VERBLIJFSVERGUNNING 235
21.2.2.1 Wet modern migratiebeleid 235
21.3 Fiscaalrechtelijke aspecten van global mobility 236
21.3.1 BELASTINGVERDRAGEN 236
21.4 De 30%-regeling 236
21.4.1 VEREISTEN VOOR TOEKENNING VAN DE 30%-REGELING 237
21.4.2 ALS DE 30%-REGELING NIET WORDT TOEGEPAST 237
21.4.3 DE 30%-REGELING BIJ UITZENDING 237
21.4.4 BEPERKING EN UITBREIDING VAN DE 30%-REGELING VANAF 2012 237
21.5 Speciale arbeidsvoorwaarden: expat policy 238
21.6 Cost Of Living Allowance (COLA) 239
21.7 Nettocontract versus brutocontract 239
21.7.1 NETTOCONTRACT 239
21.7.2 BRUTOCONTRACT 239
21.8 Tax equalization 240
21.9 Tax protection 240
21.10 Werken in twee of meer landen tegelijk: salary split 240
21.11 Socialezekerheidsaspecten van global mobility 241
21.12 Arbeidsrechtelijke aspecten van global mobility 241
21.12.1 INLEIDING 241
21.12.2 HET UITZENDEN VAN WERKNEMERS 242
21.12.2.1 De bevoegde rechter 242
21.12.2.2 Toepasselijk recht op arbeidsovereenkomsten 243
21.13 Mobiliteitsconstructies 246
21.13.1 INLEIDING 246
21.13.2 DETACHERINGSCONSTRUCTIE 246
21.13.3 OPSCHORTINGSCONSTRUCTIE 247
21.13.4 BEËINDIGINGSCONSTRUCTIE 247
21.14 Informatievoorziening 247
21.15 Gelijke arbeidsvoorwaarden, sociale en fiscale voordelen 248
21.16 Conclusie 248

22 Global equity 249
22.1 Inleiding 249
22.1.1 SOORTEN AANDELENGERELATEERDE BELONINGEN 249
22.1.1.1 Opties 249
22.1.1.2 Stock Purchase Plans 249
22.1.1.3 Restricted Stock 250
22.1.1.4 Restricted Stock Units 250
22.1.1.5 Stock Appreciation Rights/Phantom Shares 251
22.1.2 CERTIFICATEN VAN AANDELEN 251
22.1.3 SCOPE VAN DE REGELING 252
22.2 Motieven voor het invoeren van aandelengerelateerde beloningsvormen 252
22.3 Aandachtspunten 252
22.3.1 BEVOEGDHEID EN CORPORATE GOVERNANCE 252
22.3.2 PRIVACY 254
22.3.3 EFFECTENRECHT 254
22.3.4 OVER DE GRENS 255
22.4 Arbeidsrecht en medezeggenschap 255
22.4.1 INCIDENTELE BELONINGSCOMPONENT 255
22.4.2 VERVAL EN ONTSLAGVERGOEDING 255
22.4.3 GELIJKE BEHANDELING 256
22.4.4 VERREKENING VAN VERPLICHTE BIJDRAGEN MET HET SALARIS 256
22.4.5 INVOERING VAN AANDELEN- OF OPTIEREGELINGEN: INSTEMMINGSRECHT VAN DE ONDERNEMINGSRAAD? 256
22.5 Loonheffing 257
22.5.1 INLEIDING 257
22.5.2 OPTIES 257
22.5.2.1 Kwalificatie van optieregelingen 257
22.5.2.2 Wetgeving vanaf 1 januari 2005 257
22.5.2.3 Optiewetgeving tot 1 januari 2005 258
22.5.3 STOCK PURCHASE PLANS 259
22.5.4 RESTRICTED STOCK 259
22.5.5 RESTRICTED STOCK UNITS 260
22.5.6 STOCK APPRECIATION RIGHTS / PHANTOM SHARES 260
22.6 Grensoverschrijdende situaties 261
22.6.1 INLEIDING 261
22.6.2 BESLUIT 261
22.6.2.1 Algemeen 261
22.6.2.2 Onvoorwaardelijke opties 261
22.6.2.3 Voorwaardelijke opties 262
22.6.3 30%-REGELING 262
22.7 Vennootschapsbelasting 262
22.7.1 INLEIDING 262
22.7.2 WETGEVING VANAF 1 JANUARI 2009 263
22.8 Recente ontwikkelingen 263

23 Pensioen over de grens 265
23.1 Inleiding 265
23.2 Werknemers uitgezonden naar Nederland 265
23.3 Werknemers uitgezonden vanuit Nederland 265
23.3.1 VOORTZETTING PENSIOENOPBOUW IN DE PENSIOENREGELING VAN DE NEDERLANDSE WERKGEVER 266
23.3.1.1 Detachering 266
23.3.1.2 Lokaal contract 266
23.3.1.3 Fiscale aspecten 266
23.3.1.4 Saldering 266
23.3.2 INKOOP DIENSTJAREN BIJ TERUGKEER BIJ DE NEDERLANDSE WERKGEVER 267
23.3.3 PARAPLUREGELING BIJ DE NEDERLANDSE WERKGEVER IN NEDERLAND 267
23.3.4 INTERNATIONALE PENSIOENREGELING 267
23.3.4.1 Premiepensioeninstelling (ppi) 268
23.3.4.2 Medezeggenschap ppi 268
23.3.4.3 Het algemeen pensioenfonds (apf) 268
23.3.4.4 Medezeggenschap 269
23.4 Internationale waardeoverdrachten 269
23.4.1 WAARDEOVERDRACHT VAN NEDERLAND NAAR HET BUITENLAND 269
23.4.1.1 Juridische voorwaarden 269
23.4.1.2 Fiscale aspecten 270
23.4.1.3 Belastingheffing op grensoverschrijdende pensioenen 271
23.4.1.4 Conserverende aanslag 271
23.4.2 WAARDEOVERDRACHT VAN HET BUITENLAND NAAR NEDERLAND 272
23.4.2.1 Juridische voorwaarden 272
23.4.2.2 Fiscale aspecten 272
23.5 Conclusie 273

Redactie 275
Lijst van auteurs 277
Trefwoordenregister 2017