Eigen redder in de nood

1 Inleiding 15
1.1 Vier perspectieven op zelfredzaamheid 17
1.2 De individuele en sociale dimensie 23
1.3 Doel- en vraagstelling 27
1.4 Globale onderzoeksopzet 27
1.5 Tot besluit 29

DEEL 1 WERKINGEN VAN ZELFREDZAAMHEID 31
2 De betekenis en context van zelfredzaamheid 35
2.1 Op eigen benen staan 35
2.2 Zelfredzaamheid in relatie tot noodsituaties 38
2.2.1 Raakvlakken met andere concepten 40
2.2.2 De relatie tussen gepercipieerde en werkelijke zelfredzaamheid 45
2.3 Levensreddend en levensgevaarlijk 46
2.4 Ambivalente, zelfredzame nederlanders 48
2.5 Tot besluit 51

3 Zelfredzaamheid en het individuele perspectief 55
3.1 Risicoperceptie 55
3.2 Kennis van handelingsperspectieven 58
3.3 Verantwoordelijkheid 61
3.4 Tot besluit 64

4 Zelfredzaamheid en het sociale perspectief 67
4.1 Sociale samenhang 67
4.1.1 Sociale samenhang en zelfredzaamheid 70
4.2 Sociaal kapitaal 73
4.2.1 Sociaal kapitaal en zelfredzaamheid bij noodsituaties 77
4.3 Vertrouwen 80
4.3.1 Vertrouwen en zelfredzaamheid bij noodsituaties 83
4.4 Overige factoren 86
4.5 Conceptueel model en hypothesen 87
4.6 Tot besluit 88

DEEL 2 VELDONDERZOEK 89
5 Onderzoeksopzet 93
5.1 Crosssectioneel ontwerp 94
5.2 Keuze onderzoeksgebied 95
5.3 Focus op drie noodsituaties en de perceptie van zelfredzaamheid 95
5.4 Methoden 96
5.4.1 Vragenlijsten 97
5.4.2 Vragenlijst onder professionals en ervaringsdeskundigen 98
5.4.3 Vragenlijst onder burgers 99
5.5 Focusgroepen 108
5.6 Tot besluit 110

6 Het model van zelfredzaamheid 113
6.1 Scores per factor 113
6.2 Regressiemodellen 116
6.3 Duiding door professionals 127
6.3.1 Reflectie op de factoren 127
6.3.2 Beleidsimplicaties volgens professionals 130
6.4 De hypothesen 131
6.5 Tot besluit 133

DEEL 3 DISCUSSIE EN CONCLUSIE 135
7 Het wezen van zelfredzaamheid 139
7.1 De mate van zelfredzaamheid en andere factoren 139
7.2 De hypothesen nader beschouwd 142
7.3 Het eerste deel van de hoofdvraag beantwoord 146
7.4 Sterke en zwakke kanten van dit onderzoek 148
7.5 Methodologische implicaties 149
7.6 Vervolgonderzoek 150
7.7 Tot besluit 153

8 Beleid en improvisatie 157
8.1 Geprioriteerd, maar ook gefundeerd beleid? 157
8.2 De ontoereikendheid van het huidige perspectief op zelfredzaamheid 159
8.3 Een nieuw perspectief: zelfredzaamheid als improvisatie 162
8.4 nieuwe kansen 164
8.5 Het tweede deel van de hoofdvraag beantwoord 167
8.6 Tot besluit 168

BIJLAGEN 171
A Vragenlijst 173
B Wegingskader onderzochte noodsituaties 185
C Representativiteit steekproef 191
D Schaalanalyses 193
E Samenstelling focusgroepen 200
F Correlaties 201
G Meetinstrument zelfredzaamheidsperceptie 204

LITERATUUR 205