Verplichte (na)zorg voor kwetsbare jongvolwassenen?

Afkortingen – 1
Samenvatting – 2

1 Inleiding – 7
1.1 Aanleiding en context onderzoek – 7
1.2 Vraagstelling onderzoek – 10
1.3 Methode – 11
1.4 Opzet onderzoeksrapport – 11

2 Kinderbeschermingsmaatregelen en (voortgezette) jeugdhulp – 12
2.1 Inleiding – 12
2.2 Ondertoezichtstelling – 12
2.3 Uithuisplaatsing – 13
2.4 Plaatsing in een gesloten accommodatie voor jeugdhulp – 14
2.5 Voortgezette jeugdhulp in vrijwillig kader – 17
2.6 De flexibele leeftijdsgrens: een vergelijking met het adolescentenstrafrecht – 19
2.7 Conclusie – 20

3 Meerderjarigenbescherming – 21
3.1 Inleiding – 21
3.2 Curatele – 21
3.2.1 Wettelijk kader – 21
3.2.2 Praktische toepassing – 23
3.3 Beschermingsbewind – 25
3.3.1 Wettelijk kader – 25
3.3.2 Praktische toepassing – 26
3.4 Mentorschap – 27
3.4.1 Wettelijk kader – 27
3.4.2 Praktische toepassing – 28
3.5 Verzoek en benoeming – 30
3.6 Vertegenwoordiging bij medische beslissingen – 31
3.7 Vertegenwoordigingsbevoegdheid inzake het bepalen van de verblijfplaats – 32
3.7.1 Wonen in een voorziening, niet zijnde een Bopz-instelling – 32
3.7.2 Opneming en verblijf in een Bopz-instelling – 33
3.8 Conclusie – 33

4 Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen – 34
4.1 Inleiding – 34
4.2 Wettelijk kader – 34
4.2.1 Causaal verband tussen de geestesstoornis en het gevaar – 34
4.2.2 Opneming in een psychiatrisch ziekenhuis – 35
4.3 Interne rechtspositie en (dwang)behandeling – 37
4.4 Praktische toepassing – 37
4.5 Vervanging van de Wet Bopz: nieuwe wetsvoorstellen – 38
4.5.1 Wetsvoorstel verplichte geestelijke gezondheidszorg – 39
4.5.2 Wetsvoorstel zorg en dwang – 41
4.6 Conclusie – 43

5 Jeugdstrafrecht – 44
5.1 Inleiding – 44
5.2 Flexibele bovengrens – 45
5.3 Nazorg in het jeugdstrafrecht – 45
5.3.1 Verplichte nazorg – 46
5.3.2 Vrijwillige nazorg – 49
5.4 Nazorg in het volwassenenstrafrecht – 49
5.5 Conclusie – 50

6 Internationaal recht – 52
6.1 Inleiding – 52
6.2 Internationale grens minderjarigheid en meerderjarigheid – 52
6.3 Vrijheidsbeneming 18-/18+ als uitzondering op het recht op vrijheid – 53
6.3.1 Vrijheidsbeneming als uitzondering op het recht van vrijheid van verplaatsing – 57
6.3.2 Vrijheidsbeperkende maatregelen – 57
6.4 Nazorg na vrijheidsbeneming – 60
6.4.1 (Jeugd)strafrecht – 60
6.4.2 Nazorg na (gesloten) uithuisplaatsing als vorm van ‘alternative care’ – 60
6.5 Conclusie – 61

7 Conclusies en aanbevelingen – 63
7.1 Roep om verplichte zorg voor kwetsbare jongvolwassenen – 63
7.2 Het bestaande juridische instrumentarium en de toepassing daarvan – 64
7.3 Grenzen aan gedwongen opname uit internationale normen – 66
7.4 Mogelijke aanpassingen volgens deskundigen – 67
7.4.1 Weinig concrete informatie over toepassing juridische instrumentarium en kenmerken doelgroep – 67
7.4.2 Voorstellen t.a.v. doorlopen maatregel van kinderbescherming – 68
7.4.3 Voorstellen mentorschap – 68
7.5 Discussie – 68
7.5.1 Nadere uitwerking probleemgroep(en) en gewenste oplossingen nodig – 68
7.5.2 Huidige maatregelen onvoldoende passend – uitbreiden bestaande mogelijkheden – 69
7.5.3 Verdere oplossingsrichtingen: nieuwe wettelijke maatregel? – 70
7.5.4 Vrijwillig kader optimaliseren – 71
7.6 Tot slot – 72

Summary – 73
Literatuur – 78
Boeken, naslagwerken en tijdschriftartikelen – 78
Kamerstukken – 82
Internationale regelgeving en andersoortige bronnen – 83
Jurisprudentie – 85

Bijlagen – 87
A. Samenstelling begeleidingscommissie – 88
B. Topic-lijst interviews deskundigen – 89
C. Overzicht geïnterviewde deskundigen – 90