De democratische rechtsstaat

Doel van dit boek 11

Deel I De rechtsstaat in Nederland 13

1 De democratische rechtsstaat 15

2 Spreiding van de macht 19
Inleiding 19
2.1 Macht tegen macht 20
2.2 Spreiding van de macht: drie organen 21
2.3 Controlefunctie en gevolg voor de burger 22
2.3.1 Controle op de uitvoerende macht door het parlement 23
2.3.2 Controle op de volksvertegenwoordigers 25
2.3.3 Controle op de rechters 25
2.4 Conclusie 26

3 Legaliteitsbeginsel 27
Inleiding 27
3.1 Legaliteitsbeginsel: de wet bepaalt wat de overheid mag doen 28
3.1.1 Wat is het legaliteitsbeginsel eigenlijk? 28
3.1.2 Democratie, spreiding van macht en het legaliteitsbeginsel 30
3.2 Het beginsel van democratie 31
3.2.1 Democratie 31
3.2.2 Belang democratie 32
3.2.3 Democratie als voorwaarde voor een rechtsstaat 32

4 Eerbiediging van de grondrechten 35
Inleiding 35
4.1 Belang eerbiediging grondrechten 36
4.2 Soorten grondrechten 37
4.2.1 Klassieke grondrechten 37
4.2.2 Sociale grondrechten 38
4.3 Conclusie 39

5 Onafhankelijke en onpartijdige rechters 41
Inleiding 41
5.1 Rechter: onafhankelijk en onpartijdig 42
5.2 Onpartijdigheid 43
5.3 Onafhankelijkheid 45
5.4 Conclusie 47

6 Sociale rechtsstaat 49

Deel II De democratische rechtsstaat in Afghanistan 53

7 Spreiding van de macht in Afghanistan 55
Inleiding 55
7.1 Geschiedenis in vogelvlucht 55
7.2 Hoe is de situatie nu? 56
7.3 Uitvoerende macht en wetgevende macht 57
7.3.1 Uitvoerende macht: de regering 57
7.3.2 Wetgevende macht: het parlement 58
7.3.3 Rechten van het parlement 58
7.3.4 Benoeming van de ministers: hoeveel kost een stem? 60
7.3.5 Controle op de regering 64
7.3.6 Conclusie 66
7.4 Rechtsprekende macht 66
7.5 Recapitulerend 68

8 Legaliteitsbeginsel in Afghanistan 71
Inleiding 71
8.1 Democratie in Afghanistan 71
8.1.1 Democratie: wettelijke basis 72
8.1.2 Presidentiële verkiezing 73
8.1.3 Parlementaire verkiezing 73
8.2 Een volwassen democratie: echte volksvertegenwoordiging? 74
8.2.1 Factor 1: fraude 75
8.2.2 Factor 2: armoede 76
8.2.3 Factor 3: geloofsovertuiging 77
8.2.4 Factor 4: etniciteit 77
8.2.5 Conclusie 77
8.3 Legaliteitsbeginsel: hoe is de situatie in Afghanistan? 78
8.3.1 Wettelijke basis 79
8.3.2 Feitelijke situatie 80
8.3.3 Conclusie 84


9 Eerbiediging van de mensenrechten/grondrechten in
Afghanistan 85
Inleiding 85
9.1 Mensenrechten en grondrechten 85
9.2 Afghanen en hun grondrechten 88
9.3 Gelijke behandeling en discriminatieverbod 89
9.3.1 Vrouwendiscriminatie 91
9.3.2 Vrouw: een object van geweld 92
9.4 Eerlijk proces 95
9.5 (Grond)rechten van kinderen 97
9.5.1 Het Verdrag inzake de rechten van het kind 98
9.5.2 Situatie van kinderen in Afghanistan 100
9.6 Conclusie 105

10 Onafhankelijke en onpartijdige rechters in Afghanistan 107
Inleiding 107
10.1 Rechtspraak in Afghanistan 107
10.1.1 De rechter in Nederland 108
10.1.2 Geschiedenis van de rechtspraak in Afghanistan 108
10.1.3 Het moderne Afghanistan 109
10.2 Conclusie 111

11 Wanneer de democratische rechtsstaat is verlamd 113