Polarisatie & Perspectief

Harde discussies in talkshows. Verscherping van debatten in de Tweede Kamer. Avondklokrellen. Klimaatgekkies. Brexit. De bestorming van het Amerikaanse Capitool. In Nederland maar ook daarbuiten lijken we getuigen te zijn van toenemende polarisatie.

Tegenstellingen tussen groepen nemen toe en mensen komen steeds sterker tegenover elkaar te staan. Voor het desastreuze effect van groeiende belangenconflicten wordt vaak gewaarschuwd. De fundamenten van de democratische rechtsstaat kunnen erdoor worden aangetast. Sociale cohesie en het vertrouwen in sociale instituties worden ondergraven, partijstandpunten belangrijker dan inhoudelijke argumenten. De kwaliteit van wetgeving daalt en de bereidheid om antidemocratische maatregelen te accepteren neemt toe.

Maar hoe overtuigend zijn deze waarschuwingen? Is polarisatie altijd negatief? Kan polarisatie niet evengoed tot nieuwe invalshoeken en creatieve oplossingen voor moeilijke problemen leiden? Andere stemgeluiden kunnen gehoord worden, oude denkpatronen uitgedaagd. Bovendien zijn tegenstellingen en meningsverschillen niet alleen onvermijdelijk maar ook kenmerkend voor een democratische rechtsstaat. Vandaar dat deze bundel niet alleen inzoomt op de oorzaken en effecten van polarisatie, maar ook op de vraag wat polarisatie precies is en hoeveel polarisatie een democratische rechtsstaat kan verdragen.