BEPS: De Revolutie in Internationaal Belastingrecht

Het BEPS-project (Base Erosion and Profit Shifting) heeft het internationale belastinglandschap fundamenteel veranderd. Vanaf 2024 belasten we de ondernemingswinsten van het (inter)nationale grootbedrijf tegen tenminste 15%. In Nederland gebeurt dit op basis van de Wet minimumbelasting 2024 die op 31 december 2023 is ingevoerd. Deze omwenteling markeert een nieuw tijdperk waarin multinationale ondernemingen hun eerlijke deel moeten bijdragen aan de maatschappelijke kosten.

Van 15 Actiepunten naar Mondiale Hervorming

Het BEPS-project ontstond als reactie op de groeiende publieke verontwaardiging over agressieve belastingplanning door multinationale ondernemingen. BEPS 2.0 is an international initiative by the OECD and the G20, aimed at combating tax avoidance by multinational enterprises and promoting fair taxation worldwide. It introduces a two-pillar approach: Pillar 1 reallocates profits of large multinationals to countries where their customers are located, while Pillar 2 implements a global minimum tax of 15% for large multinationals.

Transparantie als Kernpijler: Country-by-Country Reporting

Een van de meest impactvolle BEPS-maatregelen is de invoering van Country-by-Country Reporting. Deze verplichting onder BEPS Action 13 zorgt voor ongekende transparantie in de fiscale structuren van multinationals. De OESO en G20 hebben in het kader van het BEPS-project (Base Erosion and Profit Shifting) in oktober 2015 een reeks van rapporten met concrete maatregelen voorgesteld. Deze maatregelen moeten toelaten de strijd aan te binden met gevallen van internationale belastingontwijking waarbij er sprake is van uitholling van de belastbare basis of van winstverschuiving.

Controlled Foreign Company Wetgeving en Anti-Misbruikmaatregelen

BEPS Action 3 heeft geleid tot wereldwijde verscherping van Controlled Foreign Company wetgeving. Georg Kofler en Jeffrey Owens, beiden internationaal erkende belastingexperts, tonen in hun analyse hoe landen hun CFC-regels hebben aangepast conform BEPS-richtlijnen.

Nederlandse Implementatie: Van Theorie naar Praktijk

Nederland heeft zich volledig gecommitteerd aan de BEPS-agenda. Professor E.J.W. Heithuis van de Universiteit Utrecht toont in zijn werk hoe BEPS-maatregelen de Nederlandse antimisbruikbepalingen hebben beïnvloed, van inhoudingsvrijstellingen tot aanmerkelijk belang regelingen.

Intellectual Property Regimes en Patent Boxes

BEPS Action 5 heeft de wereldwijde patent box regimes drastisch hervormd. De toekomst van IP-regimes wordt nu bepaald door de nexus-benadering, waarbij landen alleen gunstige behandeling mogen geven aan IP-inkomsten als er substantiële ontwikkelingsactiviteiten in het eigen land hebben plaatsgevonden.

ATAD1: Europese Implementatie van BEPS

De Anti-Tax Avoidance Directive (ATAD1) vormt de Europese vertaling van verschillende BEPS-actiepunten. ATAD1 implementeert diverse BEPS-maatregelen en toont hoe Europese wetgeving de OESO-aanbevelingen heeft overgenomen.

Arbitrage en Geschilbeslechting

BEPS Action 14 heeft geleid tot verbetering van geschilbeslechtingsmechanismen. Verplichte en bindende arbitrage in het MLI toont hoe internationale geschillen effectiever kunnen worden opgelost, wat cruciaal is voor het functioneren van het mondiale belastingstelsel.

De Toekomst: BEPS 2.0 en Digitale Economie

Het BEPS-verhaal is nog niet ten einde. One of the challenges adding to the complexity of Pillar Two is when these rules will be effective. In most EU jurisdictions the rules have been implemented and are effective for most MNEs as from 1 January 2024 for the QDMTT and the IIR, with the UTPR being effective as from 1 January 2025. Deze gefaseerde implementatie toont de complexiteit van mondiale belastinghervorming.

BEPS heeft bewezen dat internationale samenwerking op belastinggebied mogelijk is, ondanks verschillende nationale belangen. De komende jaren zullen tonen of deze aanpak ook effectief is in het bereiken van eerlijkere belastingheffing voor multinationale ondernemingen. Met Maarten de Wilde en andere Nederlandse experts aan de voorhoede blijft Nederland een belangrijke stem in dit mondiale debat.