Het Nederlandse slavernijverleden: geschiedenis, doorwerking en herstel

Het Nederlandse slavernijverleden vormt een beladen maar essentieel hoofdstuk in onze geschiedenis. Van de zeventiende tot de negentiende eeuw maakte Nederland honderdduizenden Afrikanen tot slaaf en dwong hen te werken in Suriname en het Caribisch gebied. De sporen van dit verleden zijn nog altijd zichtbaar in onze samenleving, van erfgoed tot hedendaagse ongelijkheden. Op deze pagina vindt u relevante boeken, inzichten van experts en perspectieven op hoe we met dit verleden kunnen omgaan.

Historisch bewustzijn: wat betekent ons slavernijverleden?

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor het slavernijverleden van Nederland. Met de nationale excuses in 2022 en de viering van 150 jaar afschaffing in 2023 staat dit onderwerp prominent op de maatschappelijke en politieke agenda. Diverse auteurs belichten verschillende aspecten van dit verleden en de betekenis ervan voor het Nederland van nu.

Janice Deul

Keti Koti

Het boek Keti Koti van Janice Deul biedt een fundamenteel inzicht in het Nederlandse slavernijverleden als basis van de Keti Koti-viering. Deul belicht niet alleen de historische kant, maar laat ook zien hoe dit verleden doorwerkt in hedendaagse discussies over identiteit en erkenning.
Boek bekijken

€ 24,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Om ons slavernijverleden goed te begrijpen, is het belangrijk om kennis te nemen van de lokale context en de rol die Nederlandse steden speelden in het slavernijsysteem. Rotterdam was bijvoorbeeld een belangrijke spil in de koloniale handel.

Spotlight: Gert Oostindie

Als emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en voormalig directeur van het KITLV heeft Gert Oostindie een cruciale rol gespeeld in het onderzoek naar het Nederlandse koloniale verleden. Zijn expertise biedt een wetenschappelijk fundament voor het maatschappelijke debat over slavernij en kolonialisme.

Gert Oostindie

Het koloniale verleden van Rotterdam

In Het koloniale verleden van Rotterdam onderzoekt Gert Oostindie hoe de havenstad profiteerde van en bijdroeg aan het koloniale systeem, inclusief de slavernij. Door deze lokale focus maakt het boek het vaak abstracte slavernijverleden concreet en toont het hoe de sporen hiervan nog steeds zichtbaar zijn in het huidige stadsbeeld.
Boek bekijken

€ 41,50

In herdruk, verwacht op 31‑12‑2025

"De betrokkenheid van Rotterdam bij slavenhandel en slavernij was niet incidenteel, maar structureel. De stad dankt een deel van haar historische welvaart aan dit systeem van uitbuiting en onderdrukking, een erfenis die we nu onder ogen moeten zien." Uit: Het koloniale verleden van Rotterdam

Persoonlijke verhalen en doorwerking in het heden

Het slavernijverleden is niet alleen een historisch gegeven, maar werkt door in levens van mensen vandaag. Verschillende auteurs met persoonlijke verbindingen tot dit verleden delen hun ervaringen en inzichten over hoe deze geschiedenis doorwerkt in hedendaagse identiteitsvorming en maatschappelijke verhoudingen.

Dennis de Getrouwe: ‘Je bent niet wat je meemaakt’

Dennis de Getrouwe

In het artikel 'Je bent niet wat je meemaakt' vertelt Dennis de Getrouwe hoe hij omgaat met de erfenis van het slavernijverleden en hedendaags racisme: 'Je wilt niet weten hoe vaak ik te horen krijg: oh, maar je valt best mee! (...) Ik weet waar het vandaan komt: we zijn eeuwenlang als vee verhandeld. Dat verandert niet zomaar in 150 jaar.'

Artikel lezen

Vamba Sherif Ebissé Rouw

Zwart

De bundel Zwart onder redactie van Ebissé Rouw en Vamba Sherif verzamelt verschillende perspectieven op het slavernijverleden van Nederland en België. De persoonlijke essays laten zien hoe dit verleden doorwerkt in de levens van mensen met Afrikaanse wortels in de Lage Landen en vormen zo een caleidoscopisch beeld van hedendaagse zwarte identiteit.
Boek bekijken

€ 19,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Spotlight: Joyce Sylvester

Joyce Sylvester is een baanbrekende persoonlijkheid die als eerste zwarte vrouw verschillende bestuurlijke functies heeft bekleed, waaronder lid van de Eerste Kamer en waarnemend burgemeester. Haar persoonlijke verhaal illustreert zowel de nalatenschap van het slavernijverleden als de mogelijkheden voor maatschappelijke verandering en emancipatie.

Joyce Sylvester

Bent ú de burgemeester?

In Bent ú de burgemeester? verbindt Joyce Sylvester haar persoonlijke familiegeschiedenis, geworteld in het slavernijverleden, met haar ervaringen als bestuurder in het hedendaagse Nederland. Het boek laat zien hoe historische patronen doorwerken in hedendaagse vormen van uitsluiting, maar biedt ook een hoopvol perspectief op emancipatie en kansengelijkheid.
Boek bekijken

€ 21,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Bent ú de burgemeester? Sylvester leert ons dat we het slavernijverleden niet als afgesloten geschiedenis moeten beschouwen, maar als een doorlopend proces dat nog steeds invloed heeft op maatschappelijke verhoudingen. Door dit te erkennen, kunnen we bewuster werken aan een inclusieve samenleving waar iedereen gelijkwaardige kansen krijgt.

Verschillende perspectieven op verwerking en herstel

Hoe gaan we als samenleving om met het slavernijverleden? Over deze vraag wordt intensief gedebatteerd. Sommigen pleiten voor herstelbetalingen, anderen voor educatie en bewustwording. Verschillende auteurs bieden uiteenlopende perspectieven op deze kwestie.

Spotlight: Kathleen Ferrier

Met haar Surinaamse achtergrond en internationale ervaring als politica en voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie brengt Kathleen Ferrier een uniek perspectief op het slavernijverleden. Haar focus op rechtvaardigheid en inclusie helpt ons te begrijpen hoe we met dit verleden kunnen omgaan op een manier die gemeenschappen verbindt in plaats van verdeelt.

Kathleen Ferrier

Hoe wij hier ook samen kwamen

In Hoe wij hier ook samen kwamen onderzoekt Kathleen Ferrier hoe het gedeelde slavernijverleden van Nederland en Suriname nog steeds doorwerkt in beide samenlevingen. Ze pleit voor een benadering die erkent dat we, ondanks deze beladen geschiedenis, een gezamenlijke toekomst hebben waarin verbinding en wederzijds begrip centraal staan.
Boek bekijken

€ 12,50

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Uitgebuit bewijst dat de onderzoeksjournalistiek een belangrijke rol heeft

Jan Boerstra

Het artikel 'Uitgebuit bewijst dat de onderzoeksjournalistiek een belangrijke rol heeft' toont dat moderne vormen van uitbuiting verweven zijn met ons koloniale verleden: 'Helaas zien we wereldwijd dat er weinig veranderd is. Tegenwoordig is sprake van gedwongen arbeid, oftewel grootschalige slavernij [...]'. Dit laat zien dat het doorgronden van ons slavernijverleden ook helpt bij het herkennen van hedendaags onrecht.

Artikel lezen

SPOTLIGHT: Paul van Tongeren

Als voormalig Denker des Vaderlands en hoogleraar wijsgerige ethiek biedt Paul van Tongeren een filosofisch perspectief op hoe we als samenleving omgaan met ons slavernijverleden. Zijn beschouwingen helpen ons te begrijpen hoe dit verleden onze collectieve identiteit vormt en hoe we ons hiertoe kunnen verhouden. Meer over Paul van Tongeren

Paul van Tongeren

Identi-tijd

In Identi-tijd gebruikt Paul van Tongeren de discussie over het Nederlandse slavernijverleden als casus om te onderzoeken hoe een gemeenschap omgaat met haar verleden. Hij analyseert de filosofische dimensies van politieke excuses en herdenkingsmonumenten, en laat zien hoe deze praktijken bijdragen aan onze collectieve identiteitsvorming.
Boek bekijken

€ 16,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

"De manier waarop we omgaan met ons slavernijverleden zegt evenveel over wie we nú zijn als over wie we toen waren. In onze houding tegenover dit verleden geven we vorm aan onze huidige identiteit als samenleving." Uit: Identi-tijd

Naar een gedeelde toekomst

Het erkennen en verwerken van het slavernijverleden is een voortdurend proces dat vraagt om dialoog, educatie en soms ook om concrete maatregelen. Hoewel de perspectieven op dit onderwerp uiteenlopen, is er een groeiend besef dat een eerlijke confrontatie met dit verleden noodzakelijk is voor een rechtvaardige en inclusieve toekomst.

Het slavernijverleden is niet alleen een 'zwarte bladzijde' uit onze geschiedenis die we kunnen omslaan, maar een fundamenteel aspect van onze nationale identiteit dat vraagt om blijvende aandacht en reflectie. Door kennis te nemen van verschillende perspectieven en de doorwerking van dit verleden te erkennen, kunnen we bouwen aan een samenleving die recht doet aan deze geschiedenis en haar lessen integreert in een gezamenlijke toekomst.