Timemanagement: Van chronisch tijdgebrek naar tijd genoeg

"Hoe gaat het?" "Druk!" Dit is misschien wel het meest voorkomende antwoord op een van de meest gestelde vragen. We leven in een tijd waarin bijna iedereen het gevoel heeft te weinig tijd te hebben. Liefst 1,3 miljoen Nederlanders kampten in 2021 met burn-outklachten, meldde TNO. Slechts één op de vier Nederlanders voelt zich 'helemaal niet gejaagd'. Dit terwijl we dankzij technologie steeds meer zouden moeten kunnen doen in minder tijd.

De paradox is duidelijk: we hebben het gevoel steeds drukker te zijn, maar besteden tegelijkertijd uren per dag aan oppervlakkig vermaak op onze smartphone. Timemanagement draait daarom niet alleen om efficiënter werken, maar vooral om bewuste keuzes maken over hoe je je tijd besteedt. Het gaat erom van 'tijd tekort' naar 'tijd genoeg' te groeien.

Van kloktijd naar gebeurtenistijd

Timemanagement gaat veel verder dan het slim indelen van je agenda. De oude Grieken maakten al onderscheid tussen twee vormen van tijd: Chronos was de personificatie van lineaire, meetbare tijd, terwijl Kairos stond voor het juiste moment waarop drijfveren en handelingen samenvielen. Dit onderscheid is vandaag de dag actueler dan ooit.

Volgens hoogleraar Margriet Sitskoorn hebben we te maken met 'kloktijd' versus 'subjectieve tijd'. Leven volgens strikte kloktijd verhoogt misschien de productie op korte termijn, maar leidt tot vermoeidheid, slechter slapen en meer tijdsdruk. Het alternatief is 'gebeurtenistijd': pas doorgaan naar de volgende taak als de huidige echt goed is afgerond.

Praktische methoden: van kikkers eten tot getting things done

Naast filosofische beschouwingen bestaan er talloze praktische methoden om grip te krijgen op je tijd. Deze technieken hebben gemeen dat ze je helpen prioriteiten te stellen en uitstelgedrag te overwinnen. De kunst is om te kiezen wat bij jou past en dit consequent toe te passen.

De tijddieven van deze eeuw

Moderne timemanagement-uitdagingen zijn anders dan vroeger. We hebben niet alleen te maken met volle agenda's, maar vooral met eindeloze afleiding. Onderzoek toont aan dat we uren per dag besteden aan social media en oppervlakkig scrollen, terwijl we tegelijkertijd klagen over drukte. De smartphone is de grootste tijddief van deze eeuw.

Multitasken vergroot het gevoel van tijdsarmoede omdat bij het wisselen van taken je werkgeheugen wordt geleegd. Ook is de hippocampus, belangrijk voor het opslaan van informatie, minder actief bij afleiding dan bij aaneengesloten werken. De oplossing ligt in bewuste keuzes en het creëren van afgebakende periodes zonder telefoon of internet.

Delegeren en leiderschap: tijd vrijmaken voor wat telt

Voor managers en leidinggevenden is effectief timemanagement onlosmakelijk verbonden met delegeren. Veel leidinggevenden lijden aan wat Ricardo Semler de 'tijdziekte' noemde: veertien uur per dag werken en daar letterlijk ziek van worden. De oorzaken liggen vaak in het geloof dat inspanning en resultaat rechtevenredig zijn, angst voor delegeren en de situatie op het werk als excuus gebruiken.

Focus en prioriteiten: het 80/20-principe en timeboxing

Een cruciaal inzicht in timemanagement is dat niet alle tijd even waardevol is. Het Pareto-principe, ook wel het 80/20-principe genoemd, stelt dat 20 procent van je activiteiten leidt tot 80 procent van je resultaten. De kunst is dus om die kritische 20 procent te identificeren en daar je energie op te richten.

Moderne technieken als timeboxing helpen hierbij door bewust tijdsblokken te reserveren voor belangrijke taken. Dit voorkomt dat urgente maar minder belangrijke zaken je dag overnemen.

De weg vooruit: meesterschap over tijd

Timemanagement is geen statische vaardigheid maar een continu ontwikkelingsproces. Het gaat niet om het beheersen van de tijd - dat is een illusie - maar om meesterschap tonen in het omgaan met tijd. Dat betekent balanceren tussen kloktijd en subjectieve tijd, tussen Chronos en Kairos.

De Romeinse keizer Augustus hield zijn generaals voor: festina lente - haast je langzaam. Trek in tempo het slagveld op, maar doe het met innerlijke rust en bezonnenheid. Blijf je versnellen, dan word je innerlijk steeds onrustiger en verlies je je balans. De uitdaging is om bewuste keuzes te maken over je tijd, af te zien van de snelste route naar behoeftebevrediging, en tijd te nemen om bij te tanken.

Want het leven gaat niet om zoveel mogelijk doen in zo min mogelijk tijd. Het gaat erom tijd te hebben voor wat er echt toe doet: tijd om te peinzen, tijd voor zelfreflectie en verwondering, tijd voor familie en vrienden. Die balans komt niet alleen je productiviteit ten goede, maar vooral je welzijn. En dat is uiteindelijk waar goed timemanagement om draait: van chronisch tijdgebrek naar tijd genoeg.