vraag & antwoord
Effectief omgaan met emoties op de werkvloer als manager
Als manager is het omgaan met emoties op de werkvloer een van de meest uitdagende maar ook meest waardevolle vaardigheden die je kunt ontwikkelen. Emoties zijn altijd aanwezig in werksituaties, of we ze nu erkennen of niet. Het oude idee dat 'emoties doe je maar thuis' is niet alleen achterhaald, maar ook contraproductief. In deze gids ontdek je hoe je als manager emoties kunt herkennen, begrijpen en benutten om een productievere en gezondere werkomgeving te creëren.
Waarom emoties op het werk er toe doen
Emoties negeren op de werkvloer is kansloos. Psycholoog Daniel Kahneman liet in zijn onderzoek zien dat maar liefst 95% van ons gedrag wordt bepaald door het niet-rationele systeem waarin onze emoties leidend zijn. Emoties hebben van oudsher de taak om ons te leiden naar veiligheid, overleving en welzijn.
Organisatiepsycholoog Marjon Bohré stelt dat het negeren van emoties op het werk leidt tot belangrijke gemiste informatie die jouw besluitvorming en strategie effectiever kan maken. Neurowetenschapper Antonio Damasio toonde aan dat emoties en gevoel een integraal onderdeel zijn van besluitvorming en rationeel denken. 'We denken dat we denkende mensen zijn die soms voelen, maar we zijn voelende mensen die soms denken.'
Boek bekijken
De waarde van emotionele intelligentie voor managers
Emotionele intelligentie is het vermogen om emoties te herkennen, te begrijpen en effectief te managen, zowel bij jezelf als bij anderen. Voor managers is dit een essentiële vaardigheid om teams effectief te leiden. Leidinggevenden die emoties zoveel mogelijk uit de weg gaan, voldoen niet meer voor de rol die ze hebben. Moderne medewerkers hebben managers nodig die niet alleen kennis van zaken hebben, maar ook hun hart durven laten spreken.
Boek bekijken
Herkennen en begrijpen van emoties op de werkvloer
De eerste stap in het effectief omgaan met emoties is het herkennen en begrijpen ervan. Emoties zoals boosheid, verdriet, vreugde en angst manifesteren zich op verschillende manieren en kunnen verschillende onderliggende oorzaken hebben.
Het is belangrijk om te beseffen dat emoties op het werk vaak complexer zijn dan ze op het eerste gezicht lijken. Boosheid kan voortkomen uit een gevoel van onrechtvaardigheid, angst kan te maken hebben met onzekerheid over de toekomst, en verdriet kan verbonden zijn met verlieservaringen, zowel persoonlijk als professioneel.
Boek bekijken
Omgaan met je eigen emoties als manager
Als manager ben je een rolmodel voor je team. Hoe jij met je eigen emoties omgaat, heeft grote invloed op hoe je team met emoties omgaat. Emotieregulatie is daarom een cruciale vaardigheid.
Ondernemerscoach Monique Schuurmans schrijft dat ze in haar begintijd als ondernemer haar emoties niet altijd kon sturen, wat haar op het verkeerde spoor zette. 'Rationeel wist ik dat ik werknemers los moest laten, maar als ik als eerste op kantoor kwam en na negen uur nog veel lege stoelen zag, werd ik toch direct onrustig. Ik voelde me onbewust in de steek gelaten, met als gevolg stress, irritatie en zelfs zelfmedelijden... terwijl ze allemaal hun doelstellingen wel gewoon haalden!'
Boek bekijken
Omgaan met emoties van medewerkers
Naast het managen van je eigen emoties, is het als manager ook belangrijk om goed om te kunnen gaan met de emoties van je medewerkers. Dit vraagt om empathie, actief luisteren en het creëren van een veilige omgeving waarin mensen zich durven uiten.
Vaak zijn managers wat huiverig voor de heftige emoties van medewerkers, maar dat is niet terecht. Als je werkt met collega's of mensen in andere rollen, en zij laten jou hun emoties zien, zie je een deel van wie ze echt zijn. Dit kan leiden tot diepere verbinding en vertrouwen.
Boek bekijken
Omgaan met conflicten en moeilijke emotionele situaties
Conflicten en moeilijke gesprekken maken onvermijdelijk deel uit van het leven van een manager. Juist in deze situaties lopen emoties vaak hoog op. Een effectieve manager weet hoe hij of zij in deze situaties kalm kan blijven en emoties productief kan maken.
Bij het omgaan met emoties tijdens conflicten is het belangrijk om:
- Emoties te erkennen en te benoemen
- Te luisteren zonder direct te oordelen
- Onderliggende behoeften en belangen te identificeren
- De focus te verleggen van het verleden naar de toekomst
- Samen naar oplossingen te zoeken
Boek bekijken
Het creëren van een emotioneel intelligente organisatiecultuur
Als manager heb je een belangrijke rol in het vormgeven van de organisatiecultuur. Een emotioneel intelligente cultuur is er een waarin emoties erkend worden, waar open communicatie wordt aangemoedigd, en waar psychologische veiligheid centraal staat.
In zo'n cultuur durven medewerkers zich kwetsbaar op te stellen, fouten te maken en te leren, en authentiek te zijn. Dit leidt tot meer betrokkenheid, creativiteit en uiteindelijk betere resultaten.
Boek bekijken
SPOTLIGHT: Daniel Goleman
Praktische tips voor managers
Op basis van de besproken inzichten, hier enkele concrete tips die je direct kunt toepassen:
- Ontwikkel zelfbewustzijn: Leer je eigen emotionele triggers kennen en hoe je daarop reageert
- Oefen emotieregulatie: Vind technieken die voor jou werken om kalm te blijven in stressvolle situaties
- Luister actief: Geef volledige aandacht aan medewerkers wanneer ze emotionele zorgen delen
- Valideer emoties: Erken dat emoties er mogen zijn, ook als je het niet eens bent met de reactie
- Creëer veiligheid: Zorg voor een omgeving waarin mensen zich veilig voelen om emoties te uiten
- Wees een rolmodel: Toon gepaste emotionele openheid en authenticititeit
- Ontwikkel empathie: Probeer situaties vanuit het perspectief van je medewerkers te zien
- Bied ondersteuning: Zorg voor de juiste resources voor medewerkers die emotioneel worstelen
Slimmer leidinggeven In 'Slimmer leidinggeven' leren we dat emoties gedrag bepalen en dat je deze kunt beïnvloeden bij jezelf en je medewerkers. Door te begrijpen hoe emoties werken, kun je als manager effectiever leiding geven en een positievere werkomgeving creëren.
Conclusie: Emoties als kracht, niet als zwakte
Het effectief omgaan met emoties op de werkvloer is geen soft skill, maar een essentiële management- en leiderschapsvaardigheid. Door emoties te erkennen en te benutten in plaats van ze te negeren of te onderdrukken, kunnen managers betere beslissingen nemen, diepere verbindingen met hun team creëren, en een cultuur van psychologische veiligheid en hoge prestaties bevorderen.
Emoties zijn niet iets wat je 'maar thuis doet' – ze zijn overal aanwezig en beïnvloeden al onze interacties en beslissingen. Door emotionele intelligentie te ontwikkelen en toe te passen, kunnen managers niet alleen hun eigen effectiviteit vergroten, maar ook bijdragen aan het welzijn en succes van hun hele team.