Beperkende overtuigingen bij jezelf en je team doorbreken

Beperkende overtuigingen zijn als onzichtbare muren die ons tegenhouden om ons volledige potentieel te bereiken. Ze beïnvloeden niet alleen hoe we naar onszelf kijken, maar ook hoe we samenwerken in teams. Deze overtuigingen worden vaak onbewust gevormd en kunnen hardnekkig zijn. Maar het goede nieuws is dat ze te doorbreken zijn. In dit artikel ontdek je hoe je beperkende overtuigingen bij jezelf en je team kunt herkennen en transformeren.

Wat zijn beperkende overtuigingen?

Beperkende overtuigingen zijn gedachten en aannames die ons tegenhouden om ons volledige potentieel te benutten. Ze kunnen voortkomen uit eerdere ervaringen, opvoeding, of culturele invloeden. Deze overtuigingen zijn vaak zo diep geworteld dat we ze als waarheid beschouwen, zonder ze te bevragen. Enkele veelvoorkomende beperkende overtuigingen zijn:

• "Ik ben niet creatief genoeg"
• "Verandering is te moeilijk"
• "We hebben dit altijd zo gedaan"
• "Fouten maken is een teken van zwakte"
• "Ik ben niet goed genoeg om dit te doen"

Deze overtuigingen kunnen ons ervan weerhouden om nieuwe ideeën te proberen, risico's te nemen, of buiten onze comfortzone te treden.

Hoe herken je beperkende overtuigingen?

De eerste stap in het doorbreken van beperkende overtuigingen is ze te herkennen. Hier zijn enkele signalen die kunnen wijzen op beperkende overtuigingen:

• Jezelf of je team betrappen op 'ja, maar...'-reacties
• Weerstand voelen bij nieuwe ideeën of veranderingen
• Patronen van uitstelgedrag of vermijding
• Jezelf of anderen betrappen op absolute uitspraken ("altijd", "nooit", "iedereen")
• Een gevoel van machteloosheid of gebrek aan controle

Bij teams kunnen beperkende overtuigingen zich manifesteren als heilige huisjes, ongeschreven regels of ingesleten patronen die niet meer ter discussie staan.

Stappen om beperkende overtuigingen bij jezelf te doorbreken

Het doorbreken van je eigen beperkende overtuigingen begint met bewustwording en vraagt om een systematische aanpak:

1. Identificeer de overtuiging: Schrijf de beperkende gedachten op die regelmatig bij je opkomen.
2. Onderzoek de oorsprong: Vraag jezelf af waar deze overtuiging vandaan komt. Is het iets wat je geleerd hebt? Een conclusie uit een eerdere ervaring?
3. Toets op waarheid: Is deze overtuiging 100% waar? Zijn er voorbeelden die het tegendeel bewijzen?
4. Formuleer een nieuwe, bekrachtigende overtuiging: Vervang de beperkende overtuiging door een meer behulpzame versie.
5. Oefen met het nieuwe perspectief: Begin in kleine situaties met het handelen vanuit de nieuwe overtuiging.

Beperkende overtuigingen in teams doorbreken

In teams kunnen beperkende overtuigingen diep verankerd zijn in de cultuur en dynamiek. Hier volgen stappen om deze collectieve overtuigingen te doorbreken:

1. Creëer veiligheid: Zorg voor een omgeving waarin teamleden zich veilig voelen om overtuigingen ter discussie te stellen.
2. Maak overtuigingen bespreekbaar: Faciliteer gesprekken waarin teamleden hun overtuigingen kunnen delen en onderzoeken.
3. Zoek naar tegenvoorbeelden: Verzamel gezamenlijk bewijs dat beperkende overtuigingen weerlegt.
4. Experimenteer: Probeer nieuwe werkwijzen uit die ingaan tegen de beperkende overtuigingen.
5. Vier succes: Benadruk en vier momenten waarop het team beperkende overtuigingen heeft overwonnen.

Praktische oefeningen voor teams

Hier zijn enkele oefeningen die je met je team kunt doen om beperkende overtuigingen te identificeren en te doorbreken:

• Overtuigingen-audit: Laat teamleden anoniem opschrijven welke overtuigingen volgens hen het team beperken.
• Omgekeerd denken: Vraag het team om te bedenken hoe ze een probleem juist erger zouden kunnen maken, en draai die ideeën vervolgens om.
• Rollenspel: Laat teamleden in de huid kruipen van iemand met een totaal andere overtuiging en vanuit dat perspectief naar een uitdaging kijken.
• Toekomstreis: Visualiseer samen hoe het zou zijn als bepaalde beperkende overtuigingen er niet meer zouden zijn.
• Succesanalyse: Bespreek situaties waarin het team succesvol was ondanks beperkende overtuigingen.

De rol van leiderschap bij het doorbreken van beperkende overtuigingen

Als leider heb je een cruciale rol in het doorbreken van beperkende overtuigingen binnen je team:

• Wees een rolmodel door je eigen overtuigingen ter discussie te stellen
• Creëer een cultuur waarin experimenteren en fouten maken worden aangemoedigd
• Stel vragen die aannames uitdagen in plaats van direct oplossingen aan te dragen
• Geef erkenning aan teamleden die beperkende overtuigingen ter discussie stellen
• Faciliteer reflectiemomenten waarin het team kan leren van ervaringen

De kracht van verhalen en metaforen

Verhalen en metaforen kunnen krachtige hulpmiddelen zijn bij het doorbreken van beperkende overtuigingen. Ze helpen ons om op een nieuwe manier naar situaties te kijken en kunnen diepe inzichten triggeren. Enkele manieren om verhalen en metaforen in te zetten:

• Deel succesverhalen van mensen die vergelijkbare beperkende overtuigingen hebben overwonnen
• Gebruik metaforen om complexe situaties te vereenvoudigen en vanuit een ander perspectief te bekijken
• Laat teamleden hun eigen verhaal herschrijven vanuit een perspectief zonder de beperkende overtuiging
• Gebruik beeldtaal om nieuwe mogelijkheden te visualiseren

Conclusie

Het doorbreken van beperkende overtuigingen bij jezelf en je team is een voortdurend proces dat bewustwording, moed en doorzettingsvermogen vraagt. Door je overtuigingen te herkennen, te onderzoeken en te transformeren, creëer je ruimte voor groei, innovatie en meer vervullende samenwerking. Begin klein, vier successen en bouw voort op positieve ervaringen. Onthoud dat elke stap die je zet in het doorbreken van beperkende overtuigingen, nieuwe mogelijkheden opent voor jezelf en je team.

De sleutel ligt niet in het vermijden van beperkende overtuigingen – ze zijn immers een natuurlijk onderdeel van ons denken – maar in het ontwikkelen van het vermogen om ze te herkennen, ter discussie te stellen en te transformeren wanneer ze niet langer helpend zijn. Met de juiste mindset, tools en ondersteuning kunnen jij en je team leren om flexibeler te denken en zo jullie volledige potentieel te benutten.