Mentale gezondheid in teams: hoe ondersteun je je medewerkers?

De mentale gezondheid van medewerkers heeft een directe impact op zowel hun persoonlijk welzijn als de prestaties van het team. Uit onderzoek van het Workforce Institute (2023) blijkt dat maar liefst 69% van de werknemers aangeeft dat hun manager meer invloed heeft op hun mentale gezondheid dan hun huisarts. Dit onderstreept de cruciale rol die je als leidinggevende speelt in het bevorderen van een gezonde werkomgeving. Maar hoe pak je dit concreet aan? In dit artikel verkennen we praktische manieren om de mentale gezondheid van je team te ondersteunen.

Psychologische veiligheid als fundament

Een van de belangrijkste voorwaarden voor mentale gezondheid op de werkvloer is psychologische veiligheid. Dit is een klimaat waarin teamleden zich veilig voelen om risico's te nemen, vragen te stellen, fouten te bespreken en ideeën te delen zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen. Onderzoek door Google (Project Aristotle) wees uit dat psychologische veiligheid de belangrijkste factor is voor succesvolle teams.

Psychologische veiligheid is niet hetzelfde als een knuffelcultuur zonder kritiek. Het gaat juist om een omgeving waarin eerlijke feedback, constructieve kritiek en open discussies mogelijk zijn, omdat er een basis van vertrouwen bestaat. Simon Sinek benadrukt in >Het oneindige spel het belang van teams waarin mensen zichzelf kunnen zijn en zich durven uit te spreken. Een cultuur zonder angst om fouten te maken is essentieel.

Regelmatige check-ins en open communicatie

Een eenvoudige maar krachtige manier om de mentale gezondheid van je team te ondersteunen is door regelmatig tijd te maken voor persoonlijke gesprekken. Dit kunnen zowel teamgesprekken als één-op-één-gesprekken zijn.

Joris Merks-Benjaminsen, auteur van >Managen zonder macht, benadrukt het belang van één-op-één gesprekken: "Maak bijvoorbeeld de nodige tijd vrij voor een-op-een gesprekken, zodat je een goede vertrouwensband met je teamleden kunt opbouwen. Het belang van dit soort gesprekken wordt nogal onderschat. Want juist in een een-op-een gesprek, dat echt wel langer moet duren dan een half uur, kan je begrijpen waar je teamleden mee worstelen, op welke punten ze ondersteuning nodig hebben."

Deze gesprekken hoeven niet altijd over werkgerelateerde zaken te gaan. Juist door interesse te tonen in het hele persoon, bouw je aan vertrouwen en creëer je ruimte voor medewerkers om aan te geven wanneer ze worstelen met mentale uitdagingen.

Herken en voorkom overbelasting

Een belangrijke oorzaak van mentale gezondheidsproblemen op het werk is overbelasting. Als teamleider kun je een cruciale rol spelen in het herkennen van signalen van stress en het nemen van preventieve maatregelen.

Leer de signalen van overbelasting bij je teamleden herkennen. Dit kunnen veranderingen in gedrag zijn, zoals verhoogde prikkelbaarheid, verminderde concentratie, of juist overmatige werkijver. Wees proactief in het aanpassen van werkdruk wanneer nodig en moedig teamleden aan om grenzen te stellen.

Creëer balans tussen inspanning en ontspanning

Een gezonde balans tussen inspanning en ontspanning is essentieel voor duurzame mentale gezondheid. Als teamleider kun je dit bevorderen door het goede voorbeeld te geven en een cultuur te creëren waarin herstel wordt gewaardeerd.

Moedig je teamleden aan om pauzes te nemen, vakantiedagen op te nemen en buiten werktijd echt los te koppelen van werk. Ondersteun flexibele werktijden waar mogelijk, zodat medewerkers werk en privé beter kunnen combineren. Denk ook aan het organiseren van teamactiviteiten die bijdragen aan ontspanning en verbinding.

Stimuleer persoonlijke ontwikkeling en groei

Mentale gezondheid wordt ook bevorderd door mogelijkheden voor persoonlijke groei en ontwikkeling. Mensen willen zich waardevol voelen en het gevoel hebben dat ze vooruitgang boeken in hun carrière en vaardigheden.

Bied je teamleden mogelijkheden voor professionele ontwikkeling, zoals trainingen, coaching of uitdagende projecten. Geef regelmatig constructieve feedback en erkenning voor hun prestaties. Help hen om hun sterke punten te identificeren en te benutten, en ondersteun hen bij het overwinnen van uitdagingen.

Bevorder verbinding en inclusie

Sociale verbinding is een fundamentele menselijke behoefte en speelt een belangrijke rol in mentale gezondheid. Als teamleider kun je bijdragen aan een inclusieve omgeving waarin iedereen zich gewaardeerd en verbonden voelt.

Creëer mogelijkheden voor teamleden om elkaar te leren kennen en relaties op te bouwen, zowel tijdens als buiten het werk. Zorg voor inclusieve praktijken die diversiteit waarderen en ervoor zorgen dat alle teamleden zich gehoord en gerespecteerd voelen. Wees alert op signalen van uitsluiting of isolatie en neem actie om dit aan te pakken.

Bied toegang tot ondersteuning en hulpbronnen

Als teamleider is het belangrijk om te erkennen dat sommige mentale gezondheidsproblemen professionele ondersteuning vereisen. Zorg ervoor dat je team weet welke hulpbronnen beschikbaar zijn en moedig hen aan om hier gebruik van te maken wanneer nodig.

Dit kan bestaan uit:

• Bedrijfsprogramma's voor mentale gezondheid
• Coaching of counseling
• Trainingen over stressmanagement of mindfulness
• Informatie over externe hulpbronnen zoals therapie of crisislijnen

Normaliseer het zoeken van hulp door open te zijn over het belang van mentale gezondheid en door het stigma rond mentale gezondheidsproblemen te verminderen.

Geef het goede voorbeeld

Als teamleider ben je een rolmodel voor je team. Door zelf gezond gedrag te vertonen en open te zijn over je eigen mentale gezondheid, creëer je een cultuur waarin dit gewaardeerd en aangemoedigd wordt.

Toon zelf een gezonde werk-privébalans door je werktijden te respecteren en pauzes te nemen. Wees open over je eigen uitdagingen en hoe je daarmee omgaat. Vraag om feedback over hoe je als leider kunt bijdragen aan een gezondere werkomgeving. Door authentiek en kwetsbaar te zijn, creëer je ruimte voor anderen om hetzelfde te doen.

Artikelen over mentale gezondheid in teams

De volgende artikelen bieden waardevolle inzichten en praktische tips voor het ondersteunen van de mentale gezondheid van je team:

Conclusie: een geïntegreerde aanpak voor mentale gezondheid

Het ondersteunen van de mentale gezondheid van je team is geen eenmalige actie, maar een doorlopend proces dat verweven moet zijn in de dagelijkse praktijk van je leiderschap. Door te focussen op psychologische veiligheid, open communicatie, preventie van overbelasting, balans tussen inspanning en ontspanning, persoonlijke ontwikkeling, verbinding en inclusie, en toegang tot ondersteuning, creëer je een omgeving waarin mentale gezondheid kan floreren.

Onthoud dat kleine, consistente acties een groot verschil kunnen maken. Begin met één gebied dat verbetering nodig heeft en bouw daarop voort. Betrek je team bij dit proces en moedig hen aan om ideeën en feedback te delen over hoe jullie samen kunnen werken aan een gezondere werkomgeving.

Door prioriteit te geven aan de mentale gezondheid van je team, investeer je niet alleen in het welzijn van je medewerkers, maar ook in de duurzame prestaties en het succes van je organisatie als geheel.