Beleidsbemiddeling

I Wat is beleidsbemiddeling?

1 Red het IJsselmeer! / 11
1.1 Het IJsselmeer is bijna leeggevist... Wat nu? / 11
1.2 Een ingewikkeld probleem / 12

2 Maak kennis met de beleidsbemiddelaar / 17
2.1 Wat is beleidsbemiddeling? / 17
2.2 ‘Wicked problems’ / 19
2.3 Wanneer heeft beleidsbemiddeling zin? / 21
2.4 Een nieuwe tak van sport / 23
2.5 Voorteken van een nieuwe bestuurscultuur / 26

3 IJsselmeervisserij, duurzaamheid voorop / 29
3.1 Individuele gesprekken / 29
3.2 Vertegenwoordigers met mandaat / 30
3.3 Een uitgebreid onderhandelingsproces / 31

4 De rol van de overheid / 35
4.1 Kenmerken van conflicten met de overheid / 35
4.2 Bemiddelend bestuur versus onderhandelend bestuur / 40

II Burgerparticipatie

5 Burgerparticipatie voor wederzijds begrip / 47
5.1 Beleidsbemiddeling en burgerparticipatie / 47
5.2 De participatieladder / 48
5.3 Participatie in Zandvoort / 52

6 Het Chelsea Charter Project / 59
6.1 Welkom in Chelsea / 59
6.2 Het proces: ‘ownership’ en ‘momentum’ / 59

7 Uitonderhandelde regelgeving / 63
7.1 Beleidsbemiddeling bij het maken van nieuwe regels / 63
7.2 ‘Negotiated regulation’ in de Verenigde Staten / 64

III Beleidsbemiddeling, hoe doe je dat?

8 Conflictanalyse en een gezamenlijk proces starten / 69
8.1 Beleidsbemiddeling in grote lijnen / 69
8.2 Conflictanalyse (fase 1) / 71
8.3 Een gezamenlijk proces starten (fase 2) / 72

9 Elburg: een weg uit de verkeersproblemen / 79
9.1 Tegenstellingen in Elburg / 79
9.2 Het proces: werken aan teamspirit / 80

10 Het conflict in kaart brengen en brainstormen / 83
10.1 Het conflict met de partijen in kaart brengen (fase 3) / 83
10.2 Brainstormen over oplossingen (fase 4) / 92

11 Edam: positieve houding, snelle oplossing / 95
11.1 Een nieuwe visie voor Edam / 95
11.2 Het proces: samen prioriteiten stellen / 96

12 Onderhandeling en besluitvorming / 99
12.1 Onderhandelen (fase 5) / 99
12.2 Besluitvorming (fase 5) / 103
12.3 Een overeenkomst sluiten (fase 6) / 108

IV Vaardigheden van de beleidsbemiddelaar

13 Speciale vaardigheden / 113
13.1 Een actieve houding / 113
13.2 Speciale vaardigheden / 115

14 Windmolens? Niet in mijn achtertuin! / 125
14.1 Het NIMBY-probleem / 125
14.2 Een windmolen in Reduzum / 127
14.3 De beleidsbemiddelaar als bliksemafleider / 128

15 Algemene bemiddelingsvaardigheden / 131
15.1 De kunst van het luisteren / 131
15.2 Spiegelen en parafraseren / 135
15.3 Gerichte vragen stellen / 136
15.4 Interventies: doorbreek de negativiteit / 140

V Verdieping

16 Werken met bestuurlijke kaders / 149
16.1 Het belang van bestuurlijke kaders / 149
16.2 Hoe doe je dat, kaders stellen? / 150

17 Stakeholderanalyse / 153
17.1 Het belang van een stakeholderanalyse / 153
17.2 Wie vertegenwoordigt wat? / 154

18 Samen antwoorden vinden / 159
18.1 De juiste kennis verzamelen / 159
18.2 Er is een antwoord / 159
18.3 Wat als er geen antwoord is? / 160
18.4 Hoe doe je dat, samen antwoorden vinden? / 162

19 Arnemuiden en de rol van experts / 165
19.1 Gebiedsontwikkeling in Arnemuiden / 165
19.2 De werkgroepenstructuur / 166
19.3 De rol van experts / 168

20 Vertrouwelijkheid en omgaan met de media / 173
20.1 Communiceren met de achterban / 173
20.2 Het grote publiek en de media / 175
20.3 Participatie hondenbeleid: de impact van geruchten / 177

21 Wat doe je met het resultaat? / 181
21.1 Een formeel advies aan het bestuursorgaan / 181
21.2 Een convenant / 182
21.3 Een contract / 183
21.4 Publiek-private samenwerking (PPS) / 183
21.5 Is er hoop voor ‘brownfields’? / 184

VI Afsluiting

22 Epiloog / 191

23 Dankwoord / 193

24 Literatuurlijst / 195

25 Werkbladen / 197
25.1 Conflictanalyse / 197
25.2 Een gezamenlijk proces starten / 200
25.3 Het conflict met de partijen in kaart brengen / 207
25.4 Brainstormen / 210
25.5 Onderhandeling en besluitvorming / 210
25.6 Overeenkomst sluiten / 212