Kijk naar het systeem
Begrijpen en beïnvloeden van opsporingspraktijken
Samenvatting
Ondanks de vele verbeterambities en -inspanningen, blijven er aanhoudende zorgen over de kwaliteit en effectiviteit van de opsporing in Nederland. Dit boek zoekt antwoorden op de vraag waardoor dit komt. Er heeft in drie rechercheteams uitgebreid actieonderzoek plaatsgevonden. Daarnaast zijn diverse aanvullende casestudies verricht en is een uitgebreide literatuurstudie naar de opsporing uitgevoerd.
Deze onderzoeksinspanningen hebben geleid tot zes ‘concepten’ die helpen bij het begrijpen van (verandering in) opsporingspraktijken. Het eerste concept is de blauwe identiteit: de kwaliteit van het werk wordt beïnvloed door de ‘blauwe’ manier waarop naar het recherchewerk wordt gekeken. Het tweede concept is de strafrechtelijke habitus: rechercheurs zijn georiënteerd op het gebruik van het strafrecht en bepaalde manieren van opsporen, omdat de manier van (be)sturen hen daartoe uitnodigt. Het derde concept is de overlappende gelaagdheid: rechercheurs nemen soms weinig eigenaarschap, omdat velen zich bemoeien met de inhoud van opsporingsonderzoeken en er op deze wijze weinig ruimte voor hen overblijft. Het vierde concept is de functionele ordening: de interne samenwerking wordt bemoeilijkt door de manier waarop de organisatiestructuur is ingericht. Het vijfde concept is de wankele balans: een deel van de rechercheurs is ontevreden en trekt zich enigszins terug, omdat zij zich onrechtvaardigheid behandeld voelen door de organisatie. Het zesde concept wordt gevormd door de positionele betrekkingen: het machtsspel binnen de politie kan ontaarden in een machtsstrijd met negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van de opsporing.
De rode draad in de concepten is dat de ervaren problemen in opsporingspraktijken – rondom onder andere de kwaliteit van het werk, de strafrechtelijke oriëntatie in de aanpak, de interne samenwerking of het eigenaarschap van rechercheurs – meer te maken hebben met de eigenschappen van het systeem waarbinnen politiemensen werken, dan met de eigenschappen van de politiemensen zelf. Aan ieder van de zes concepten is handelingsperspectief voor verandering gekoppeld. Dit handelingsperspectief bestaat uit een combinatie van acties die in de lokale teams kunnen worden opgepakt en acties die op het niveau van het opsporingssysteem betrekking hebben. Deze acties of interventies kunnen worden gebruikt voor een (actualisering van de) veranderstrategie.
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
Lijst van afkortingen / 11
1. Beter begrijpen en krachtiger beïnvloeden / 13
1.1. Een (actie)onderzoek in ontwikkeling / 13
1.2. Bestaand onderzoek naar opsporingspraktijken / 17
1.3. Opbouw van dit boek / 20
1.4. Gebruikte terminologie / 21
2. Aanpak en verloop van het onderzoeksproces / 23
2.1. Over de uitgangspunten bij de start van het onderzoeksproces / 23
2.2. Over de selectie en setting van de drie rechercheteams / 26
2.3. Over het actieonderzoek in de drie rechercheteams / 31
2.4. Over het proces van theorieontwikkeling / 43
2.5. Over de aanvullende dataverzameling / 49
2.6. Leeswijzer bij het vervolg / 53
3. Kantelpunten in de ontwikkeling van opsporingspraktijken / 57
3.1. Kantelpunt een: despecialisering binnen opsporingspraktijken / 58
3.2. Kantelpunt twee: regulering van opsporingspraktijken / 59
3.3. Kantelpunt drie: probleemgerichtheid binnen opsporingspraktijken / 60
3.4. Kantelpunt vier: informatiesturing binnen opsporingspraktijken / 61
3.5. Kantelpunt vijf: hoger opgeleiden binnen opsporingspraktijken / 62
3.6. Kantelpunt zes: herinrichting van opsporingspraktijken / 63
3.7. Kantelpunt zeven: technologie binnen opsporingspraktijken / 64
3.8. Reflectie: persistente vraagstukken / 65
4. De blauwe identiteit van opsporingspraktijken / 67
4.1. Vooraf: informatiewerk in opsporingspraktijken / 67
4.2. Waarnemingen: over kwaliteit / 70
4.3. Interpretaties: de blauwe identiteit van opsporingspraktijken / 79
4.4. Gevolgtrekking: de blauwe identiteit en veranderambities / 84
4.5. Blauwe identiteit in beeld / 92
5. De strafrechtelijke habitus van opsporingspraktijken / 93
5.1. Waarnemingen: over bestrijding / 93
5.2. Interpretaties: de strafrechtelijke habitus van opsporingspraktijken / 104
5.3. Tussendoor: maatschappelijke effectiviteit als streven / 112
5.4. Gevolgtrekking: de strafrechtelijke habitus en veranderambities / 117
5.5. Strafrechtelijke habitus in beeld / 123
6. De overlappende gelaagdheid in opsporingspraktijken / 125
6.1. Waarnemingen: over eigenaarschap / 125
6.2. Interpretaties: de overlappende gelaagdheid in opsporingspraktijken / 131
6.3. Gevolgtrekking: de overlappende gelaagdheid en veranderambities / 141
6.4. Overlappende gelaagdheid in beeld / 148
7. De functionele ordening in opsporingspraktijken / 149
7.1. Waarnemingen: over samenwerken / 149
7.2. Interpretaties: de functionele ordening in opsporingspraktijken / 158
7.3. Tussendoor: kenmerken van georganiseerde criminaliteit / 168
7.4. Gevolgtrekking: de functionele ordening en veranderambities / 172
7.5. Functionele ordening in beeld / 178
8. De wankele balans in opsporingspraktijken / 179
8.1. Waarnemingen: over onvrede / 179
8.2. Interpretaties: de wankele balans in opsporingspraktijken / 187
8.3. Gevolgtrekking: wankele balans en veranderambities / 196
8.4. Wankele balans in beeld / 200
9. De positionele betrekkingen in opsporingspraktijken / 201
9.1. Waarnemingen: over strijd / 201
9.2. Interpretaties: positionele betrekkingen in opsporingspraktijken / 208
9.3. Gevolgtrekking: positionele betrekkingen en veranderambities / 216
9.4. Positionele betrekkingen in beeld / 218
10. Kijk naar het systeem / 219
10.1. Het (actie)onderzoek: een korte reconstructie / 219
10.2. Begrijpen van opsporingspraktijken: de invloed van het systeem / 221
10.3. Beïnvloeden van opsporingspraktijken: intervenieer in het systeem / 230
10.4. Tot slot: de meerwaarde en beperkingen van dit (actie)onderzoek / 236
Literatuur / 239
Bijlage 1 Lijst met codes / 263
Leden Redactieraad Programma Politie & Wetenschap / 291
Uitgaven in de reeks Politiewetenschap / 293
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
-
Simon Cornielje€ 47,95 -
Saskia Belleman€ 23,99
-
Lydia Janssen€ 50,95
-
M.G.W.M.F. Brok€ 45,00
-
Ton Hartlief€ 65,50
-
Tom Berkhout€ 83,33
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht
