Compact Afval. Editie 2024-2025

DEEL 1 ALGEMENE INFORMATIE
1 Algemeen / 15
1.1 Inleiding / 15
1.2 OpMaat Afval / 16
1.3 Leeswijzer / 16

DEEL 2 DEFINITIES, WET- EN REGELGEVING
2 Definities afvalstoffen / 21
2.1 Definities afvalstof / 21
2.2 Europese afvalstoffenlijst (Eural); bedrijfsafval of gevaarlijk afval / 30
2.3 Scheepsafvalstoffen / 32
2.4 Afval als bouw-, mest- of brandstof / 35
2.5 Afval en Cradle to Cradle (C2C) / duurzaamheid en Circulaire economie / 40

3 Europese afvalwet- en regelgeving / 53
3.1 Europees kader / 53
3.2 Kaderrichtlijn afvalstoffen / 53
3.3 Overige Europese richtlijnen / 59

4 Nederlandse afvalwet- en regelgeving / 73
4.1 Van Europa naar Nederland / 73
4.2 Landelijk afvalbeheersplan (LAP) en sectorplannen / 73
4.3 Overige Nederlandse wetten, besluiten en regelingen / 76
4.4 Administratieve Organisatie / Interne Controle (AO/IC) & Acceptatie en Verwerking (AV) / 86

5 Milieuverplichtingen / 91
5.1 Inleiding / 91
5.2 Omgevingswet, algemene regels en vergunningplicht / 92
5.3 Besluit activiteiten leefomgeving – de hoofdstukken / 95
5.4 Financiële zekerheid / 104
5.5 Aanvragen omgevingsvergunning milieu / 104
5.6 Omgevingswet en zes kerninstrumenten / 107
5.7 Afvalwater / 123
5.8 Overzicht bevoegd gezag (verlening, toezicht en handhaving) / 125
5.9 Toezicht en handhaving / 128
5.10 Omgevingsdiensten / 131
5.11 Overzicht registratieverplichtingen afvalstoffen / 132
5.12 Besluit m.e.r. / 133

6 Arboverplichtingen / 139
6.1 Inleiding / 139
6.2 Arbowet- en -regelgeving / 139
6.3 Zorgplicht van de werkgever / 142
6.4 Plichten van werknemers / 145
6.5 Risico-inventarisatie en evaluatie / 145
6.6 Overzicht registraties/meldingen arbeidsomstandigheden / 152

DEEL 3 AFVALSTOFFENMANAGEMENT
7 Handling / 157
7.1 Inleiding / 157
7.2 Preventie en hergebruik / 157
7.3 Scheiden en gescheiden houden / 161
7.4 Instructies / 166
7.5 Vrijkomen, risico’s en omgang met afvalstoffen / 167
7.6 Externe veiligheid / 171
7.7 Explosiegevaar / 173
7.8 Voorkomen/beperken van blootstelling aan risico’s / 176
7.9 De verpakkingsruimte/verzamelruimte van afvalstoffen / 178
7.10 Tijdelijke tussenopslag op de werkplek / 179
7.11 Intern transport van afvalstoffen / 180

8 Etikettering / 183
8.1 Inleiding / 183
8.2 Het etiket / 183
8.3 Systeem van H- en P-zinnen en het Globally Harmonized System (GHS) / 184

9 Opslag / 187
9.1 Inleiding / 187
9.2 Organisatorische aspecten / 188
9.3 Bedrijfsafvalstoffen / 189
9.4 Opslag van gevaarlijke stoffen volgens PGS 15 / 189
9.5 Opslag in tanks / 200

10 Ontdoen / 201
10.1 Inleiding / 201
10.2 Ladder van Lansink, nuttige toepassing en verwijdering / 201
10.3 Ontdoen van afvalstoffen / 203
10.4 Landelijke lijst VIBH en vergunning voor afvalstoffenbedrijven / 206
10.5 Omschrijving, afvalstroomnummer en begeleidingsbrief / 209
10.6 Melden en registreren van afvalstoffen / 215
10.7 Administratieve organisatie / 222
10.8 EVOA: In, uit en doorvoer van afvalstoffen / 222
10.9 Zelf afvoeren, uitbesteden, samenwerken / 229

11 Transport / 231
11.1 Inleiding / 231
11.2 Algemene voorwaarden voor het afvalstoffenvervoer over de weg / 232
11.3 Inzamelmethodieken / 234
11.4 Wet vervoer gevaarlijke stoffen en het ADR / 245
11.5 Afvalstoffen en het ADR / 248
11.6 Classificatie gevaarlijke (afval)stoffen / 252
11.7 Begeleidende documenten bij transport gevaarlijke (afval) stoffen / 258
11.8 Oranje borden en kenmerking op het voertuig bij vervoer gevaarlijke (afval)stoffen / 264
11.9 Vrijstellingen bij vervoer van kleine hoeveelheden gevaarlijke (afval)stoffen / 266
11.10 Veiligheid binnen het ADR / 269
11.11 Vervoer door tunnels en verplichte routering / 271
11.12 Voertuigveiligheid / 278

12 Afvalverwerking / 281
12.1 Inleiding / 281
12.2 Scheiden van afval aan de bron / 281
12.3 Nascheiding van afval / 285
12.4 Droge sorteer- en scheidingstechnieken / 286
12.5 Natte sorteer- en scheidingstechnieken / 288
12.6 Mechanische verwerking / 290
12.7 Biologische verwerking / 291
12.8 Chemisch/fysische verwerking / 294
12.9 Eindverwerking / 298
12.10 Einde-afvalstatus (End-of-Waste) / 300

13 Kwaliteits-, (arbo)veiligheids- en milieuzorg / 303
13.1 Inleiding / 303
13.2 Kwaliteits-, (arbo)veiligheids- en milieuzorgsysteem als kwaliteitssysteem / 304
13.3 Wat kan een bedrijf doen aan kwaliteits-, (arbo)veiligheids- en milieuzorg? / 307
13.4 Het belang van kwaliteits-, (arbo)veiligheids- en milieuzorg / 309

14 Calamiteiten / 311
14.1 Inleiding / 311
14.2 Bedrijfshulpverlening / 311
14.3 Melding ongevallen en beroepsziekten, melding ongewone voorvallen en bodemverontreiniging / 312
14.4 Bestrijden van calamiteiten/opruimen / 314
14.5 Risico- en crisiscommunicatie / 315

15 Aansprakelijkheid / 319
15.1 Inleiding / 319
15.2 Risicoaansprakelijkheid voor gevaarlijke (afval)stoffen / 321
15.3 Schuldaansprakelijkheid voor alle afvalstoffen / 322
15.4 Milieuaansprakelijkheid; aansprakelijkheid bij milieuschade of de dreiging daarvan / 323
15.5 Aansprakelijkheid als werkgever / 324
15.6 Contractuele aansprakelijkheid / 325
15.7 Schade en verzekeringen / 326

16 Fiscale regelingen en subsidies / 329
16.1 Inleiding / 329
16.2 Wet belastingen op milieugrondslag / 329
16.3 Fiscale regelingen VAMIL en MIA / 332
16.4 LIFE / 335
16.5 Subsidieaanvraag in de praktijk / 335
16.6 Green Deal / 337

DEEL 4 ADRESSEN EN INTERNETSITES
17 Adressen / 341
17.1 Algemeen / 341
17.2 Inspectie Leefomgeving en Transport en Nederlandse Arbeidsinspectie / 343
17.3 Afvalbranche / 343
17.4 Transport / 348
17.5 Omgevingsdiensten / 349
17.6 Subsidies en fiscale regelingen / 350

18 Internetsites / 351
18.1 Inleiding / 351
18.2 Overheid en algemeen / 351
18.3 Afvalbranche en transport / 353
18.4 Reststoffenmarkt / 354
18.5 Subsidies en fiscale regelingen / 354

DEEL 5 BIJLAGEN
Bijlage 1 Checklisten / 357
1.1 Korte toelichting checklisten / 357
1.2 Checklisten leveranciers, afvalverwerkers en transporteurs / 357
1.3 Checklisten controle en beheer / 360
1.4 Checklist afvalpreventie en scheiding en scorelijst / 366
1.5 Checklist controle risico-aspecten / 372
1.6 Checklist Opslag afvalstoffen / 374
1.7 Checklist bedrijfsnood- en calamiteitenplan / 377

Bijlage 2 Europese afvalstoffenlijst (Eural) / 379
2.1 Inleiding / 379
2.2 Opbouw en afvalcode van de Eural / 380
2.3 Gevaarlijke afvalstoffen / 380
2.4 Beoordeling van complementaire codes / 382
2.5 Europese afvalstoffenlijst* / 388

Bijlage 3 Scheepsafvalstoffen / 419

Bijlage 4 Sectorplannen / 422
4.1 Sectorplannen LAP-3 / 422
4.2 Sectorplannen LAP-2 / 424
4.3 Sectorplannen LAP-1 / 426

Bijlage 5 Bijlagen vergunningplichtige inrichtingen rie en besluit omgevingsrecht / 428
5.1 Inleiding / 428
5.2 IPPC-installaties per 1 januari 2013, op basis van bijlage I van de RIE / 428
5.3 Vergunningplichtige activiteiten hoofstuk 3 Bal / 430
5.4 Meldingsplichten voor activiteiten met afvalstoffen uit hoofdstuk 4 van het Bal / 454
5.5 Vergelijkingstabel IPPC/RIE / 456
5.6 Belangrijke bijlagen over afvalstoffen uit het Bal / 461
Bijlage I bij artikel 1.1 van dit besluit (begrippen) / 462
Bijlage II bij de artikelen 3.39, 3.40, 3.184, 3.195 en 3.196 van dit besluit (categorieën afvalstoffen) / 475
Bijlage IIa bij de artikelen 3.48d en 3.48f van dit besluit (interventiewaarde bodemkwaliteit) / 489
Bijlage III bij de artikelen 4.192, 4.207, 4.226, 4.236, 4.277, 4.654 en 5.28 van dit besluit (stofklassen) / 494
Bijlage IV bij de artikelen 4.145, 4.410 en 4.1053 van dit besluit (stuifklassen) / 532
Bijlage IVa bij de artikelen 4.1053, 4.1055, 4.1058, 4.1063, 4.1064 en 4.1064a van dit besluit (lekkende, uitlogende en vermestende goederen) / 546
Bijlage V bij artikel 5.10 van dit besluit (stoffen aanvullende rapportageplicht PRTR) / 548
Bijlage VI bij artikel 5.11 van dit besluit (groepen verontreinigende stoffen PRTR) / 550
Bijlage VIa bij artikel 5.25 (Immissiegrenswaarden zeer zorgwekkende stoffen) / 554
Bijlage XI bij artikel 17.26, eerste lid, onder a, van dit besluit (testen voor zuiveringsvoorzieningen) / 558

Bijlage 6 Scheiden en gescheiden houden gevaarlijke afvalstoffen / 560
6.1 Overzicht te scheiden en gescheiden houden gevaarlijke afvalstoffen / 560
6.2 Bijlage II bij de artikelen 3.39, 3.40, 3.184, 3.195 en 3.196 van dit besluit (categorieën afvalstoffen) / 560

Bijlage 7 Overzicht stortverboden / 575

Bijlage 8 PGS-richtlijnen / 580
8.1 Overzicht PGS/CPR-richtlijnen / 580
8.2 Stappenplan implementatie PGS 15 / 582

Bijlage 9 Formulieren, begeleidingsbrief, algemene voorwaarden en voorbeeldcontract / 597
9.1 Omschrijvingsformulier / 598
9.2 Begeleidingsbrief / 599
9.3 Formulier eerste ontvangstmelding / 600
9.4 Formulier maandelijkse ontvangstmelding / 601
9.5 Formulier maandelijkse afgiftemeldingen / 602
9.6 S-formulier / 603
9.7 Kernbepalingen Algemene Voorwaarden voor het
Afvalstoffenvervoer over de Weg / 604

Bijlage 10 Bijlagen vanwege het zich ontdoen van afvalstoffen / 614
10.1 Inleiding / 614
10.2 Overzicht spelers en begrippen met betrekking tot afgifte afvalstoffen / 614
10.3 Omschrijvingen afgewerkte olie, klein gevaarlijk afval en scheepsafvalstoffen / 616
10.4 Categorieën afvalstoffen artikel 4 en bijlage A van de Regeling melden bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen / 618
10.5 Verwerkingscodes / 622

Bijlage 11 Bijlage III, IV en V, handelingen nuttige toepassing en verwijdering / 624
11.1 Inleiding / 624
11.2 Bijlage III: Lijst van afvalstoffen die vergezeld moeten gaan van bepaalde informatie als bedoeld in artikel 18 (‘groene’ lijst van afvalstoffen) / 625
11.3 Bijlage IV: Lijst van afvalstoffen waarvoor de procedure van voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming geldt (‘oranje’ lijst van afvalstoffen) / 632
11.4 Bijlage V: Afvalstoffen waarvoor het uitvoerverbod van artikel 39 geldt / 635
11.5 Handelingen van nuttige toepassing / 657
11.6 Handelingen van verwijdering / 657

Bijlage 12 Administratieve Organisatie / Interne Controle (AO/IC) & Acceptatie en Verwerking (AV) / 659

Bijlage 13 Gevarenpictogrammen, Waarschuwingszinnen en Veiligheidsaanbevelingen (R- en S-zinnen / GHS) / 662

Index / 684