Goederenrecht

Lijst van gebruikte afkortingen XXVII

Hoofdstuk 1 Algemene inleiding 1
Goederenrecht 1 – Vermogen 2 – Goederen (art. 3:1) 2 – Zaken (art. 3:2) 2 – Vermogensrechten; goodwill (art. 3:6) 4 – Onroerende en roerende zaken (art. 3:3) 6 – Registergoederen (art. 3:10) 6 – Bestanddelen (art. 3:4) 7 – Vruchten (art. 3:9) 10 – Algemeenheid van goederen; inboedel 10 – Tegenwoordige en toekomstige goederen 12 – Absolute en zakelijke rechten 12 – Onderscheid tussen absolute en relatieve rechten; kwalitatieve rechten 13 – Beperkte rechten (art. 3:8) 15 – Afhankelijke rechten (art. 3:7) 15 – Vorderingen op naam, aan order en aan toonder 16 – Eigendom, bezit en houderschap 18 – Eigenaar, rechthebbende, gerechtigde, ‘toebehoren aan’ 19 – Goede trouw, ontbreken van goede trouw, kwade trouw 19 – Redelijkheid en billijkheid, misbruik van bevoegdheid 20 – Publiekrecht; zaken met openbare bestemming 21 – Plan van verdere behandeling 23

Hoofdstuk 2 Openbare registers 25
Naast de openbare registers ook het kadaster 25 – De kadastrale registratie, de registratie voor schepen en de registratie voor luchtvaartuigen 28 – Bijwerking: bijhouding en vernieuwing (art. 53 Kadw) 32 – De openbare registers 33 – Welke feiten kunnen worden ingeschreven in de openbare registers 35 – De inschrijving (Kadasterwet en art. 3:18 en 3:19) 40 – Tegenwerping van de ingeschreven feiten (art. 3:23) 43 – Tegenwerping krachtens art. 3:23 van feiten, die kenbaar zijn uit de publiekrechtelijke registraties en de kadastrale kaarten? 45 – Bescherming van het vertrouwen op de volledigheid van de registers (art. 3:24) 46 – Uitzonderingen op de bescherming van het vertrouwen op de volledigheid 48 – Bescherming van het vertrouwen op de juistheid van de registers (art. 3:25 en 3:26) 49 – Andere beschermende bepalingen (art. 3:36 en 3:88) 51 – Rechtsuitwijzing (art. 3:27) 52 – Verklaring van waardeloosheid of een bevel; doorhaling van hypotheek en beslag (art. 3:28 en 3:29) 53 – Samenvatting van de werking van het registerstelsel 53 – Beperkte aansprakelijkheid van de Staat (art. 3:30) 54 – Nederlandse notaris (art. 3:31) 55 – Inschrijving krachtens publiekrechtelijk voorschrift 55

Hoofdstuk 3 Verkrijging en verlies van goederen 57
Systeem 57 – Verkrijging onder algemene en bijzondere titel (art. 3:80) 58 – Derivatieve en originaire verkrijging 64 – Op het goed rustende beperkte rechten 65 – Persoonlijke rechten en verplichtingen met betrekking tot het goed 66 – Verlies van goederen 68 – Verkrijging en verlies van beperkte rechten (art. 3:81) 68 – Verkrijging en verlies van afhankelijke rechten (art. 3:82) 69

Hoofdstuk 4 Overdracht 71
4.1 Inleiding 71
Overdrachtsvereisten (art. 3:83 en 3:84 lid 1) 71 – De begrippen ‘overdracht’ en ‘levering’ 72
4.2 Overdraagbaarheid van goederen 74
Overdracht is beperkt tot goederen 74 – Overdraagbaarheid van eigendom, beperkte rechten en vorderingsrechten (art. 3:83 lid 1) 75 – Onoverdraagbaarheid op grond van de aard van het recht (art. 3:83 lid 1) 76 – Onoverdraagbaarheid op grond van de wet (art. 3:83 lid 1) 77 – (Geen) onoverdraagbaarheid door partijafspraak (art. 3:83 lid 1 en 2) 79 – Werking onoverdraagbaarheidsbeding bij eigendom (art. 3:83 lid 1) 79 – Werking onoverdraagbaarheidsbeding bij beperkte rechten (art. 3:83 lid 1) 82 – Werking onoverdraagbaarheidsbeding bij vorderingsrechten (art. 3:83 lid 2) 83 – Overdraagbaarheid overige rechten (art. 3:83 lid 3) 86
4.3 Geldige titel 86
Verhouding tussen titel en levering 86 – Overdrachtstitel (art. 3:84 lid 1) 87 – Causaal overdrachtsstelsel (art. 3:84 lid 1) 89 – Gevallen van ongeldige titels 90 – Bescherming tegen ongerechtvaardigde vermogensverschuivingen 91 – Betaling is geen vereiste voor de geldigheid van de titel 93 – Voldoende bepaaldheid bij de titel (art. 3:84 lid 2) 94 – Ongeldige titels krachtens art. 3:84 lid 3 96 – (Verbintenis tot) overdracht onder voorwaarde 102 – (Levering krachtens verbintenis tot) overdracht onder ontbindende voorwaarde (art. 3:84 lid 4) 103 – (Levering krachtens verbintenis tot) overdracht onder opschortende voorwaarde 109 – Intermezzo: De positie van de verkrijger onder opschortende voorwaarde nader beschouwd 112 – Overdracht onder tijdsbepaling is niet mogelijk (art. 3:85) 121
4.4 Levering 122
Levering (art. 3:84 lid 1, art. 3:89 e.v.) 122 – Goederenrechtelijke overeenkomst 126
4.5 Beschikkingsbevoegdheid 133
Het begrip beschikkingsbevoegdheid (art. 3:84 lid 1) 133 – Wie is beschikkingsbevoegd? 134 – Gevolg levering door een beschikkingsonbevoegde 141

Hoofdstuk 5 Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid 147
Inleiding 147
5.1 Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid door art. 3:86 148
De grondslag van art. 3:86 148 – De regel van art. 3:86 149 – De goederen en leveringen waarvoor de regel van art. 3:86 geldt 150 – Goede trouw van de derde-verkrijger (art. 3:86 lid 1 jo. art. 3:11) 150 – Wegwijsplicht (art. 3:87) 154 – Stelplicht en bewijslast goede trouw (art. 3:118 lid 3) 155 – Vereist is een verkrijging anders dan om niet (art. 3:86 lid 1) 156 – Waartegen art. 3:86 lid 1 niet beschermt 157 – Werking art. 3:86 lid 1 158 – De uitzondering van art. 3:86 lid 3: de zaak is van diefstal afkomstig 159 – Uitzonderingen op de uitzondering van art. 3:86 lid 3 160 – De verhouding tussen eerste en tweede hand 161 – De verhouding tussen tweede en derde hand 162 – Positie vierde hand 162 – Bescherming tegen beperkte rechten (art. 3:86 lid 2) 163 – Bescherming bij overdracht of vestiging van een beperkt recht (art. 3:98) 165 – Bescherming bij levering van een aandeel in een roerende zaak (art. 3:96) 165 – Beschikkingsonbevoegdheid veroorzaakt door faillissement (art. 35 lid 3 Fw) 165 – De zaak betreft een cultuurgoed (art. 3:86a en art. 3:86b) 166 – Nederlands 86a-cultuurgoed (art. 3:86a lid 2) 167 – Buitenlands EU/EER-cultuurgoed (art. 3:86a lid 1) 169 – Buitenlands UNESCO-cultuurgoed (art. 3:86b lid 1) 171 – De nodige zorgvuldigheid (art. 3:87a) 173
5.2 Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid door art. 3:88 174 Systeem, regel en grondslag van art. 3:88 174 – Voor welke goederen en leveringen geldt de regel van art. 3:88 lid 1? 175 – Vereist is dat de beschikkingsonbevoegdheid voortvloeit uit de ongeldigheid van een vroegere overdracht (art. 3:88 lid 1) 176 – Vereist is goede trouw van de derde-verkrijger (art. 3:88 lid 1) 178 – Werking art. 3:88 lid 1, positie vierde hand 180 – Geen bescherming tegen een beperkt recht, wel bij overdracht of vestiging daarvan (art. 3:98) 180 – Bescherming bij levering van een aandeel (art. 3:96) 181 – Het goed betreft een cultuurgoed (art. 3:88 lid 2) 181

Hoofdstuk 6 Wijzen van levering en derdenbescherming 183
6.1 Levering van registergoederen 183
Systeem (art. 3:89) 183 – De akte van levering (art. 3:89 lid 1 en 2) 184 – Wat is geleverd respectievelijk overgedragen? 189 – De inschrijving (art. 3:89 lid 1) 193 – Tijdstip en rangorde van inschrijving (art. 3:19 lid 2 en art. 3:21) 194 – Incidenten 195 – Reële executie 200 – Middelen tot bewaring van recht 201 – Bezitsverschaffing, ontruiming/afgifte 202 – Onderzoek openbare registers 203 – Derdenbescherming 205 – Bescherming tegen onvolledigheid openbare registers (art. 3:24) 205 – Beperkte bescherming tegen onjuistheid openbare registers (art. 3:25 en 3:26) 208 – Beperkte bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid: art. 3:88 210 – Beperkte bescherming door art. 3:36 211
6.2 Levering van roerende zaken, niet-registergoederen 212
Systeem (art. 3:90 lid 1) 212 – Bezitsverschaffing (art. 3:90 lid 1) 214 – Wijzen van bezitsverschaffing 216 – Constitutum possessorium 218 – De zaak is na levering in handen van de vervreemder gebleven (art. 3:90 lid 2) 220 – Traditio brevi manu 224 – Traditio longa manu 224 – Andere wijzen van levering van een onder een derde bevindende roerende zaak 226 – Levering door middel van een zakenrechtelijke papier 228 – Levering op grond van verbintenis onder opschortende voorwaarde (art. 3:91) 230 – Levering van roerende zaken die niet in de macht van de vervreemder zijn 231 – Reële executie/middelen tot bewaring van recht 231 – Derdenbescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid 232
6.3 Levering van rechten aan toonder of order 232
Systeem (art. 3:93 en 3:94) 232 – Levering met behulp van het papier (art. 3:93) 233 – Gevolgen van levering van toonder- en ordervorderingen 234 – Derdenbescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid bij toonder- en orderrechten 235 – Leges speciales 235
6.4 Levering van vorderingen op naam 235
Systeem: twee vormen van cessie, openbare en stille (art. 3:94) 235 – De akte van cessie (art. 3:94 lid 1 en lid 3) 238 – Openbare cessie (art. 3:94 lid 1) 245 – Stille cessie (art. 3:94 lid 3) 248 – Levering bestaande vordering tegen onbekende schuldenaar (art. 3:94 lid 2) 251 – Reële executie 251 – De lijdelijke rol van de schuldenaar 252 – Betaaladres en bevrijdende betaling 252 – In welke staat en omvang gaat de vordering over? 257 – Nevenrechten gaan mee over (art.
6:142) 258 – Verplichtingen cedent/vorige schuldeiser (art. 6:143; 6:144) 259 – Verweermiddelen van de schuldenaar blijven onverlet (art. 6:145) 260 – Verweermiddelen bij overdracht order- en toondervorderingen (art. 6:146) 262 – De mogelijkheid tot verrekening door de schuldenaar (art. 6:130) 263 – Beperkte derdenbescherming bij cessie van vorderingen op naam 265 – Beperkte bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid: art. 3:88 265 – Geen bescherming tegen beperkte rechten en beslag 267 – Beperkte bescherming door de algemene beschermingsbepaling van art. 3:36 267 – Cessie als financieringsinstrument 269 – Subrogatie en contractsoverneming 272
6.5 Levering in andere gevallen 273
Bijzondere leveringsbepalingen 273 – De vangnetbepaling van art. 3:95 274 – Akte (art. 3:95) 275 – Levering van roerende zaken die niet meer in de macht van de vervreemder zijn (art. 3:95) 275 – Derdenbescherming 276 – Levering van aandelen in goederen (art. 3:96) 277 – Levering van beperkte rechten (art. 3:98) 280 – Levering van toekomstige goederen (art. 3:97) 281
6.6 Levering met inschakeling van een tussenpersoon 281
Inleiding 281 – De vervreemder schakelt een tussenpersoon in 282 – De (beoogde) verkrijger schakelt een tussenpersoon in 285
6.7 Levering bij voorbaat van toekomstige goederen 290
Inleiding 290 – Systeem (art. 3:97 lid 1) 291 – Beperkingen aan de levering bij voorbaat 293 – Geen levering bij voorbaat van registergoederen 294 – Levering bij voorbaat van roerende zaken, niet-registergoederen 294 – Levering bij voorbaat van toonder- en orderrechten 298 – Levering bij voorbaat van vorderingen op naam 299 – Afbakening levering bij voorbaat 307 –

Hoofdstuk 7 Verkrijging door verjaring 313 Systeem en functie van verkrijging door verjaring (art. 3:99 e.v.) 313 – Vereisten verkrijging door verjaring krachtens art. 3:99 lid 1 en die krachtens 3:105 lid 1 317 – Bezit van het goed (art. 3:99 lid 1 en art. 3:105 lid 1) 317 – Verkrijgende verjaring vereist goede trouw (art. 3:99 lid 1 jo. art. 3:11) 328 – Verjaringstermijnen verkrijgende verjaring (art. 3:99 lid 1; art. 3:101; 3:102; 3:104) 331 – Verkrijgende verjaring vereist onafgebroken bezit/tijdelijk bezitsverlies (art. 3:99 lid 1; art. 3:103) 335 – Bijzondere regels verkrijgende verjaring van een cultuurgoed (art. 3:99 lid 2 en 3) 335 – Verkrijgende verjaring nalatenschap (art. 3:100) 338 – Verkrijging ex art. 3:105 door verjaring vordering tot opeising bezit (art. 3:105 lid 1) 339 – Verjaringstermijn vordering tot opeising van het bezit (art. 3:105; 3:306; 3:314) 341 – Verkrijging ex art. 3:105 vereist geen goeder trouw (art. 3:105, art. 6:162) 344 – Verkrijging ex art. 3:105 vereist geen onafgebroken bezit/tijdelijk bezitsverlies (art. 3:105) 346 – Verkrijging ex art. 3:105 in relatie tot eerste protocol bij het EVRM 347 – Verlies beperkt recht door een met dat recht strijdige toestand (art. 3:106) 347 – Gevolgen bevrijdende verjaring voor pand- en hypotheekrechten 347 – Werking verkrijging door verjaring 348 – Gevolgen verkrijging door verjaring voor op het goed rustende beperkte rechten 349 – Inschrijving in de openbare registers (art. 3:17 sub i) 351

Hoofdstuk 8 Bezit 353
Algemene kenmerken (art. 3:107) 353 – Constatering/bewijs van het bezit (art. 3:108 en 3:109) 356 – Verkrijging van bezit voor een ander (art. 3:110) 357 – Interversie van het bezit (art. 3:111) 360 – Bezitsverkrijging in het algemeen (art. 3:112) 362 – Verkrijging van bezit door inbezitneming (art. 3:113) 363 – Verkrijging van bezit door overdracht (art. 3:114) 365 – Bezitsoverdracht zonder feitelijke handeling (art. 3:115) 367 – Constitutum possessorium (art. 3:115 sub a) 368 – Traditio brevi manu (art. 3:115 sub b) 369 – Traditio sine manu 369 – Traditio longa manu (art. 3:115 sub c) 370 – Bezitsverkrijging onder algemene titel (art. 3:116) 372 – Verlies van bezit (art. 3:117) 373 – Bezit te goeder trouw (art. 3:118) 374 – Processuele functie van het bezit (art. 3:119) 376 – Overige rechtsgevolgen van het bezit 377 – Vruchten (art. 3:120 en 3:121) 378 – Vergoeding van kosten en schade (art. 3:120, 3:121 en 3:122) 379 – Wegneemrecht (art. 3:123) 382 – Rechten van de houder (art. 3:124) 382 – Bescherming van de bezitter en van de houder (art. 3:125) 383

Hoofdstuk 9 Gemeenschap 387
Algemeen (art. 3:166) 387 – Indeling van gemeenschapsvormen in de wet 389 – Aandelen van de deelgenoten, zaaksvervanging (art. 3:166 en 3:167) 390 – Rechten en plichten tussen de deelgenoten; de beheersregeling (art. 3:166 en 3:168) 391 – Het gebruik en beheer van het gemeenschappelijk goed (art. 3:169 e.v.) 394 – Procedures (art. 3:171) 396 – Vruchten, voordelen en uitgaven; machtiging tot te gelde maken (art. 3:172 e.v.) 397 – Vervreemding en uitwinning van een aandeel (art. 3:175 en 3:189 e.v.) 398 – Verkrijging van een aandeel (art. 3:176) 401 – Beperkt recht op een aandeel (art. 3:177) 402 – De verdeling van de gemeenschap (art. 3:178 e.v.) 404 – Het vorderen van verdeling (art. 3:178 e.v.) 405 – De uitvoering van de verdeling 408 – Nietige en vernietigbare verdelingen (art. 3:195 e.v.) 411

Hoofdstuk 10 Eigendom 417
10.1 Eigendom in het algemeen 417
Omschrijving van het recht van eigendom (art. 5:1) 417 – Uitholling of vermaatschappelijking van het eigendomsrecht? 420 – Een pluriform eigendomsbegrip? 421 – Eigendom als grondrecht 423 – Economische eigendom 425 – Bevoegdheden van de eigenaar (art. 5:1) 427 – Exclusiviteit (art. 5:1) 427 – Goederenrechtelijke rechtsvorderingen (art. 5:2) 428 – De moderne actio negatoria 430 – Beperkingen (art. 5:1 lid 2) 430 – Hinder (art. 5:37) 433 – De wettelijke regeling van hinder tussen buren (art. 5:37) 436 – Criteria voor onrechtmatige hinder 436 – Misbruik van (eigendoms)recht (art. 3:13) 438 – Criteria misbruik van recht (art. 3:13) 442 – Welke situaties? 442 – Eigendom van de vruchten (art. 5:1 lid 3) 442 – Bestanddelen (art. 5:3) 443
10.2 Eigendom van roerende zaken 443 Toe-eigening (art. 5:4) 443 – De vinder (art. 5:5-5:12) 444 – Schatvinding (art.
5:13) 446 – Natrekking, vermenging en zaaksvorming (art. 5:14-5:16) 448 –
Natrekking van roerende zaken (art. 5:14) 449 – Vermenging (art. 5:15) 450 – Zaaksvorming (art. 5:16) 452 – Vruchttrekking (art. 5:17) 456 – Verlies van eigendom door prijsgeven van bezit (art. 5:18) 457 – Verlies van eigendom van dieren (art. 5:19) 458
10.3 Eigendom van onroerende zaken 459
Eigendom van grond 459 – Wat tot de eigendom van de grond behoort (art. 5:20) 460 – Exclusief gebruiksrecht van de eigenaar (art. 5:21) 466 – Vrije toegang tot het erf (art. 5:22 en 5:23) 467 – Eigendom van de Staat en van openbare lichamen (art. 5:24-5:28) 469 – Publiek domein 471 – Aanwas en afslag (art. 5:29) 473 – Vaststelling van een vaste grens tussen erf en water (art. 5:30-5:35) 474 – Grens tussen erven (art. 5:36) 475

Hoofdstuk 11 Burenrecht en mandeligheid 477
11.1 Bevoegdheden en verplichtingen van eigenaars van naburige erven 477 Aard van het burenrecht (art. 5:37 e.v.) 477 – Hinder, water, afvoer (art. 5:37-5:41 en 5:52-5:53) 479 – Beplanting (art. 5:42 en 5:44-5:45) 481 – Grensbepaling, afpaling, afsluiting en scheidsmuur (art. 5:43, 5:46-5:49) 483 – Vensters en balkons (art. 5:45 en 5:51) 485 – Overbouw en instortingsgevaar (art. 5:54-5:55) 486 – Tijdelijk gebruiksrecht (art. 5:56) 488 – Noodweg en noodleiding (art. 5:57-5:58) 488 – Gemeenschappelijke sloot (art. 5:59) 491
11.2 Mandeligheid 491
Kenmerkende eigenschappen (art. 5:63) 491 – Mandeligheid ontstaan door rechtshandeling (art. 5:60) 492 – Mandeligheid uit de wet (art. 5:62) 493 – Rechten en verplichtingen van de eigenaars van de zaak (art. 5:64-5:69) 493 – Einde van de mandeligheid (art. 5:61) 495

Hoofdstuk 12 Beperkte rechten op goederen 497
12.1 Beperkte rechten in het algemeen 497
Algemene kenmerken (art. 3:8) 497 – Genots- en zekerheidsrechten 499 – Limitatief stelsel; oude rechten (art. 3:81) 499 – Ontstaan van beperkte rechten 501 – Overgang van beperkte rechten 505 – Tenietgaan van beperkte rechten (art. 3:81) 506 – Behandeling beperkte rechten in vervolg 511
12.2 Erfdienstbaarheden 512
Definitie (art. 5:70) 512 – Vereisten (art. 5:70 en 5:71) 513 – Erfdienstbaarheid, kettingbeding en kwalitatieve verplichting 515 – Inhoud van de erfdienstbaarheid (art. 5:71 en 5:73-5:75) 518 – Verdeling van de erven (art. 5:76) 523 – Geldelijke verplichtingen (art. 5:77) 523 – Ontstaan en overgang van erfdienstbaarheden (art. 5:72) 524 – Wijziging en tenietgaan van erfdienstbaarheden (art. 5:78-5:83) 528
12.3 Erfpacht 534
Definitie en functie (art. 5:85) 534 – Inhoud van het erfpachtrecht; algemeen 536 – Wettelijke rechten en verplichtingen (art. 5:89-5:90, 5:95-5:96 en 5:99-5:100) 537 – Betaling canon (art. 5:85 en 5:92) 539 – Vervreemden, bezwaren en in gebruik geven (art. 5:91; 5:93 en 5:95) 541 – Ontstaan en overgang van het erfpachtrecht 545 – Duur van het erfpachtrecht (art. 5:86 en 5:98) 545 – Wijziging en tenietgaan van de erfpacht (art. 5:87-5:88 en 5:97) 546
12.4 Opstal 549
Definitie en functie (art. 5:101) 549 – Inhoud van het opstalrecht (art. 5:102-5:103 en 5:105) 553 – Vervreemden, bezwaren en in gebruik geven (art. 5:104) 554 – Ontstaan en overgang van het opstalrecht 555 – Duur en einde van het opstalrecht (art. 5:104) 555
12.5 Vruchtgebruik 556
Definitie (art. 3:201 en 3:222) 556 – Maatschappelijke functie 557 – Ontstaan van het vruchtgebruik (art. 3:202) 559 – Koppeling aan het leven van de vruchtgebruiker (art. 3:203 en 3:223) 560 – Het recht van de vruchtgebruiker op vruchten (art. 3:216) 561 – Het gebruik door de vruchtgebruiker (art. 3:207, 3:210-3:213, 3:215) 563 – Beheers- en beschikkingsmacht (art. 3:207, 3:217-3:218 en 3:223) 566 – Verplichtingen van de vruchtgebruiker (art. 3:205-3:209, 3:213-3:214, 3:220 en 3:222) 568 – Tekortschieten van de vruchtgebruiker (art. 3:221) 571 – Het bewind (art. 3:221) 572 – Einde van het vruchtgebruik (art. 3:224-3:225) 573 – Het recht van gebruik en van bewoning (art. 3:226) 574

Hoofdstuk 13 Appartementsrechten 577
Algemeen 577 – Definitie appartementsrecht (art. 5:106) 577 – Voorrang gebruik appartementsrecht ten opzichte van opstalrecht 578 – Splitsing (art. 5:106) 579 – Splitsingsvergunning 582 – Vormvoorschriften (art. 5:109-5:113) 582 – Het splitsingsreglement 583 – Gevolgen van splitsing 587 – Derdenbescherming 587 – Bestaande rechten 589 – Overdracht van appartementsrechten (art. 5:117) 590 – Veranderingen aan het appartement (art. 5:119) 591 – Vestiging erfdienstbaarheid of erfpacht door appartementseigenaar (art. 5:118 en 5:118a) 591 – De Vereniging van Eigenaars (art. 5:124 e.v.) 591 – Verhouding tot het algemene verenigingsrecht van Boek 2 593 – Rechten uit verzekeringsovereenkomsten (art. 5:136) 594 – Wijziging van de akte van splitsing en opheffing van de splitsing (art. 5:139 e.v.) 594 –

Hoofdstuk 14 Verhaal en voorrang 597
14.1 Verhaal en voorrang algemeen 597
Hoofdregels verhaalsrecht (art. 3:276; 3:277) 597 – Niet voor uitwinning vatbare goederen 600 – Voorrang (art. 3:277 lid 1 jo. art. 3:278) 601 – Onderlinge rangorde voorrangsrechten (art. 3:279-3:281) 602 – Persoonlijke zekerheid, oneigenlijke of feitelijke voorrang 602 – Achtergestelde vordering (art. 3:277 lid 2) 605
14.2 Algemene bepalingen pand- en hypotheekrecht 606
Karakteristiek pand- en hypotheekrecht (art. 3:227 lid 1; art. 3:230) 606 – Tot zekerheid van welke vorderingen? Voldoende bepaalbaarheid (art. 3:231) 612 – Pand en hypotheek tot zekerheid van toekomstige vorderingen (art. 3:231) 614 – Op welke goederen? (art. 3:228) 617 – Waarover strekken pand en hypotheek zich uit? (art. 3:227 lid 2) 619 – Zaaksvervanging (art. 3:229) 619 – Derdenpand/hypotheek (art. 3:231; 3:233) 621 – Verbod tot toe-eigening (art. 3:235) 621 – Nadere regelingen 622
14.3 Pandrecht op roerende zaken, niet-registergoederen 624
Van zekerheidsoverdracht naar stille verpanding 624 – Op stil pandrecht van toepassing zijnde regels 626 – Vestigingsvereisten pandrecht op roerende zaken c.a. (art. 3:98 jo. art. 3:84 lid 1) 626 – Vuistpandrecht: vestiging gepaard gaand met afgifte (art. 3:236 lid 1) 628 – Stil pandrecht: vestiging zonder afgifte (art. 3:237) 628 – Bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid van de pandgever (art. 3:238) 632 – Bekrachtiging (art. 3:58) 634 – Vestiging bij voorbaat (art. 3:98 jo. art. 3:97) 634 – Vestiging door voorbehoud (art. 3:81) 636 – Pandrecht van rechtswege 637 – Vervreemding door de pandgever 637 – Meervoudige verpanding (art. 3:238 lid 2; art. 3:97 lid 2) 638 – Rechten en verplichtingen pandhouder en pandgever staande het pandrecht 640 – Tenietgaan pandrecht 642 – Uitoefening pandrecht buiten faillissement en derdenbeslag 643 – Het recht op afgifte (art. 3:237 lid 3) 644 – Het recht van parate executie (art. 3:248 en 3:249) 645 – Wijze van executie (art. 3:250; 3:251; 3:254 en 3:255) 647 – Verhaal op en verdeling van de executieopbrengst (art. 3:253 en 490b Rv) 651 – Uitoefening pandrecht bij beslag (art. 453a, 461a en 496 Rv) 652 – Uitoefening pandrecht in faillissement (art. 57, 58 en 63a Fw) 654 – Uitoefening pandrecht bij surseance van betaling (art. 232 Fw) 661 – Uitoefening pandrecht bij toepassing schuldsaneringsregeling (art. 299 Fw) 661 – Pandrecht tegenover rechten van derden 662
14.4 Pandrecht op vorderingen op naam 663
Inleiding 663 – Van stille cessie naar stille verpanding 663 – Op stil pandrecht van toepassing zijnde regels 664 – Vestigingsvereisten pandrecht op vorderingen op naam (art. 3:98 jo. art. 3:84 lid 1) 664 – Openbaar pandrecht: vestiging gepaard gaand met mededeling (art. 3:236 lid 2) 666 – Stil pandrecht: vestiging zonder mededeling (art. 3:239 lid 1) 667 – Inhoud pandakte; voldoende bepaaldheid van de te verpanden vordering 669 – Beperkte bescherming tegen beschikkingsonbevoegdheid (art. 3:239 lid 4) 673 – Vestiging bij voorbaat (art. 3:98 jo. art. 3:97; 3:239 lid 1) 673 – Periodiek opmaken van pandakten als alternatief voor vestiging bij voorbaat 677 – Pandrecht van rechtswege 680 – Vervreemding door de pandgever 680 – Meervoudige verpanding 681 – Uitoefening pandrecht buiten faillissement en derdenbeslag (art. 3:246 e.v.) 682 – Uitoefening pandrecht bij beslag 689 – Uitoefening pandrecht in faillissement (art. 3:246; 57 Fw) 691 – Uitoefening pandrecht bij surseance en bij toepassing schuldsaneringsregeling 698 – De rechtspositie van de schuldenaar van de verpande vordering 699 – Pandrecht tegenover rechten van derden 701
14.5 Hypotheek 701
Inleiding 701 – Voor hypotheek vatbare goederen (art. 3:228 jo. art. 3:227) 702 – Vestigingsvereisten recht van hypotheek (art. 3:98 jo. art. 3:84 lid 1) 703 – De hypotheekakte (art. 3:260) 704 – Inschrijving hypotheekakte (art. 3:260 lid 1) 708 – Tijdstip en rangorde van de inschrijving (art. 3:19 lid 2 en art. 3:21) 708 - Beschikkingsbevoegdheid is pas ten tijde van de inschrijving vereist 709 – Incidenten voor de inschrijving 709 – Het bij voorbaat vestigen van hypotheek is niet mogelijk (art. 3:98 jo. art. 3:97 lid 1) 710 – Reële executie vestiging hypotheek (art. 3:300) 711 – Onderzoek openbare registers/Derdenbescherming 711 – Vervreemding door de hypotheekgever 712 – Rangorde bij meervoudige verhypothekering of vestiging ander beperkt recht 712 – Afwijkingen van de naar tijdstip van inschrijving bepaalde rangorde 714 – Rechten en verplichtingen hypotheekgever 716 – Beding inzake niet-verandering (art. 3:265) 717 – ‘Ius tollendi’ en het beding inzake niet-wegneming (art. 3:266) 717 – Hulpzakenbeding (art. 3:254) 719 – Huurbeding (art. 3:264) 720 – Beheersbeding (art. 3:267 lid 1) 727 – Het beding inzake onder zich nemen (ontruimingsbeding) (art. 3:267 lid 2) 728 – Uitoefening buiten faillissement en beslag 729 – Het recht van parate executie (art. 3:268 e.v.) 729 – Wijze van executie (art. 3:268) 734 – Zuivering (art. 3:273) 739 – Verhaal en verdeling van de executieopbrengst (art. 3:270 en 3:271) 743 – Uitoefening hypotheekrecht bij beslag (art. 508 en 509 Rv) 746 – Uitoefening hypotheekrecht in faillissement (art. 57 Fw) 747 – Uitoefening hypotheekrecht bij surseance van betaling (art. 232 Fw) 750 – Uitoefening hypotheekrecht bij toepassing schuldsaneringsregeling (art. 299 Fw) 751 – Hypotheekrecht tegenover rechten van derden 751 – Tenietgaan hypotheekrecht 752 – Vervallenverklaring (art. 3:274 en 3:275) 755
14.6 Voorrechten 756
Karakteristiek en werking 756 – Uitoefening voorrecht 759 – Rangorde voorrechten (art. 3:279 e.v.) 759 – Bijzondere voorrechten (art. 3:283 e.v.) 760 – Voorrecht ter zake van kosten tot behoud (art. 3:284) 760 – Voorrecht ter zake van aanneming van werk (art. 3:285) 762 – Voorrecht ter zake van appartementsbijdragen (art. 3:286) 763 – Voorrecht ter zake van vergoeding van de schade (art. 3:287) 763 – Zaaksvervanging bij bijzondere voorrechten (art. 3:283) 765 – Algemene voorrechten (art. 3:288 e.v.) 765 – Voorrecht ter zake van kosten faillissementsaanvraag (art.
3:288 sub a) 765 – Voorrecht ter zake van lijkbezorging (art. 3:288 sub b) 766 – Voorrecht ter zake van pensioenvorderingen (art. 3:288 sub c en d) 766 – Voorrecht ter zake van vorderingen uit arbeidscontract (art. 3:288 sub e) 766 – Het voorrecht en bodemrecht van de fiscus (art. 21, 22 en 22bis IW 1990) 767
14.7 Retentierecht 776
Karakteristiek (art. 3:290) 776 – In welke gevallen bestaat een retentierecht? (art. 3:290) 779 – Zorgplicht retentor 783 – Tegenover wie kan het retentierecht worden ingeroepen? (art. 3:291) 783 – Verhaalsrecht met voorrang (art. 3:292) 788 – Positie retentor in faillissement (art. 60 Fw) 789 – Einde retentierecht (art. 3:294 en 3:295) 790

Hoofdstuk 15 Reclamerecht en eigendomsvoorbehoud 793
15.1 Inleiding 793
15.2 Recht van reclame 794
Karakteristiek reclamerecht (art. 7:39 e.v.) 794 – Vereisten inroeping reclamerecht (art. 7:39 lid 1) 795 – Gevolgen inroeping reclamerecht (art. 7:39 lid 1) 795 – Werking reclamerecht tegenover derden (art. 7:39 lid 1, art. 7:42) 796 – Werking reclamerecht in faillissement en bij beslag (art. 7:40) 797 – Verval reclamerecht (art. 7:44) 798
15.3 Eigendomsvoorbehoud 798
Karakteristiek eigendomsvoorbehoud (art. 3:92) 798 – Het wettelijke vermoeden van art. 3:92 lid 1 799 – Levering door machtsverschaffing (art. 3:91) 800 – Overdracht onder opschortende voorwaarde 800 – Voor welke vorderingen is eigendomsvoorbehoud mogelijk? (art. 3:92) 802 – Geen verlenging voorbehouden eigendom tot de vervaardigde eindproducten 804 – Rechtspositie van de verkoper 806 – Rechtspositie koper 807 – Uitoefening eigendomsvoorbehoud 813 – Uitoefening eigendomsvoorbehoud in faillissement en bij beslag 816 – Verval eigendomsvoorbehoud 817 – Voorbehouden eigendom tegenover rechten van derden 818
15.4 Huurkoop en lease 818
Huurkoop van roerende zaken, niet-registergoederen
818 – Lease van roerende zaken, niet-registergoederen 820 – Huurkoop en lease van onroerende zaken
822 Aanhangsel Financiëlezekerheids overeenkomst 825
Inleiding 825 – Begrip financiëlezekerheidsovereenkomst (art. 7:51) 827 – Beperking reikwijdte regeling fzo (art. 7:51 en 7:52) 829 – Aansluiting bij algemene regels 831 – Het fzo-pandrecht (art. 7:53 en 7:54) 831 – De fzo-overdracht (art. 7:55) 839
Lijst van werken, waarnaar verkort wordt verwezen 847

Registers
Register op wetsartikelen 865
Register op de rechtspraak 891
Zakenregister 907