Burenrecht

Voorwoord / V
Afkortingen / XIII
Verkort aangehaalde literatuur / XVII

DEEL 1
HOOFDSTUK 1
Burenrecht, inleiding / 3

HOOFDSTUK 2
Taak van het burenrecht / 7

HOOFDSTUK 3
De buurrelatie, communicatie en geschillen tussen buren / 9
3.1 Inleiding / 9
3.2 De getallen / 9
3.3 De buurrelatie / 10
3.3.1 Wie of wat zijn buren? / 10
3.3.2 De buurrelatie vergeleken met de gezinsrelatie / 11
3.3.3 Buren als vrienden of vijanden? / 12
3.4 Oplossing van geschillen / 13
3.4.1 Vaststellingsovereenkomst / 13
3.4.2 De burenrechter / 13
3.4.3 Andere vormen van geschillenbeslechting / 14
3.4.4 Buurtbemiddeling / 14
3.5 De waarde van de woning? / 15

HOOFDSTUK 4
Romeins- en oud vaderlands recht / 17

HOOFDSTUK 5
Rechtsvergelijkende opmerkingen / 19
5.1 Inleiding / 19
5.2 België en Frankrijk / 19
5.3 Zwitserland / 20
5.4 Duitsland / 20
5.5 Italië / 20

HOOFDSTUK 6
Recente ontwikkelingen in het burenrecht / 23
6.1 Inleiding / 23
6.2 Burenrecht en grondrechten / 23
6.2.1 Inleiding en wijze van benadering / 23
6.2.2 Roken op het balkon / 24
6.2.3 Bewakingscamera’s rondom de woning / 25
6.2.4 Geluidshinder (vliegverkeer en seks) / 25
6.2.5 Klokgelui / 25
6.2.6 Bomen en struiken nabij de erfgrens / 26
6.2.7 Een bijzondere afweging inzake veiligheid en onveiligheid / 26
6.3 Bomen en struiken: vergroening / 26
6.4 Energie / 27
6.5 Water / 28

HOOFDSTUK 7
Privaat- versus publiek burenrecht / 29
7.1 Inleiding / 29
7.2 Positie van de overheid / 29
7.3 Algemene Plaatselijke Verordening, nader bekeken / 30
7.4 Sluitingsbevoegdheden / 30
7.5 Publiekrechtelijke vergunningen / 32
7.5.1 Inleiding / 32
7.5.2 Handelen met een vergunning dan wel in overeenstemming met een publiekrechtelijke norm / 32
7.5.3 Handelen in strijd met een vergunning dan wel een publiekrechtelijke norm / 33
7.5.4 Handelen zonder vergunning / 33
7.5.5 Overeenkomst / 34
7.6 Welke weg volgen? / 34

HOOFDSTUK 8
Beperkingen aan de uitoefening van burenrechtelijke bevoegdheden / 35
8.1 Inleiding / 35
8.2 Bevoegdheden uit het burenrecht kunnen ook worden misbruikt / 35

HOOFDSTUK 9
Aard van het burenrecht / 39

HOOFDSTUK 10
Wettelijke regeling / 41

HOOFDSTUK 11
Bereik van het burenrecht / 45
11.1 Inleiding / 45
11.2 Erf / 45
11.2.1 Inleiding / 45
11.2.2 Roerende zaken: is het burenrecht van toepassing? / 45
11.2.3 Het appartementsrecht als erf? / 46
11.2.4 Openbare zaken als erf / 47
11.3 Het ‘persönliche Bereich’ / 48
11.3.1 Inleiding / 48
11.3.2 Huurders / 48
11.3.3 Vruchtgebruikers, erfpachters en opstallers / 50
11.3.4 Hypotheekhouders/economische eigenaren / 50

DEEL II

HOOFDSTUK 12
Inleiding bijzonder gedeelte / 55

HOOFDSTUK 13
Hinder (art. 5:37 BW) / 57
13.1 Inleiding. Wat is hinder? / 57
13.2 Hinder is geoorloofd of ongeoorloofd / 58
13.3 Grondslag / 58
13.4 Factoren van belang bij de vraag of er sprake is van onrechtmatige hinder / 59
13.5 Soorten hinder / 61
13.6 De vorderingen van de gelaedeerde / 62

HOOFDSTUK 14
Water (art. 5:38 tot en met 5:41 BW, 5:52, 5:53 en 5:59 BW) / 65
14.1 Inleiding / 65
14.2 Ontvangst van water (art. 5:38 BW) / 65
14.3 Afvoer van water (art. 5:39 BW) / 66
14.4 Gebruik van openbaar en stromend water (art. 5:40 BW) / 67
14.5 Afvoer van hemelwater (art. 5:52 BW) / 68
14.6 Afvoer van water of vuilnis (art. 5:53 BW) / 69

HOOFDSTUK 15
Beplanting bij de erfgrens (art. 5:42 BW) / 71
15.1 Inleiding / 71
15.2 Uitzonderingen op de hoofdregel / 71
15.2.1 Inleiding / 71
15.2.2 Plaatselijke gewoonte / 72
15.2.3 Verordening / 72
15.2.4 Erfdienstbaarheid / 72
15.2.5 Openbare weg/openbaar water / 73
15.2.6 Bomen/heesters en heggen niet hoger dan een scheidsmuur / 73
15.3 Wat zijn bomen/heesters en heggen? / 74
15.4 Meten doet weten? / 74
15.5 Wat is de sanctie op overtreding van art. 5:42 BW? / 75
15.6 Verjaring / 76
15.7 Bomen/heesters en heggen buiten de wettelijke grens / 76

HOOFDSTUK 16
Wat is een muur? (art. 5:43 BW) / 77

HOOFDSTUK 17
Overhangende beplanting/doorschietende wortels (art. 5:44 BW) / 79

HOOFDSTUK 18
Afvallende vruchten (art. 5:45 BW) / 83

HOOFDSTUK 19
Afpaling en grensbepaling (art. 5:46 en 5:47 BW) / 85
19.1 Inleiding / 85
19.2 Afpaling / 86
19.2.1 Inleiding / 86
19.2.2 Aard en eigendom van de grenstekens / 86
19.2.3 Aan wie komt de vordering toe? / 87
19.2.4 Onderhoud, herstel en vernieuwing / 87
19.2.5 Kosten / 88
19.3 Grensbepaling / 88
19.3.1 Inleiding / 88
19.3.2 Vaststellingsovereenkomst / 88
19.3.3 Bewijs / 88
19.3.4 Grens is onzeker / 89

HOOFDSTUK 20
Afsluiting (art. 5:48 en 5:49 BW) / 91
20.1 Inleiding / 91
20.2 Wijze en hoogte van afsluiting / 91
20.3 Kosten / 92
20.4 Verplichting tot afsluiting / 92
20.5 Verhouding tussen afsluiting en afscheiding / 92

HOOFDSTUK 21
Vensters en balkons (art. 5:50 BW en 5:51 BW) / 95
21.1 Vensters en balkons (art. 5:50 BW en 5:51 BW) / 95
21.2 Visuele privacy / 95
21.3 Wat is wel geoorloofd? / 96
21.3.1 Inleiding / 96
21.3.2 Toestemming / 96
21.3.3 Verjaring van de vordering tot wegneming van het uitzicht / 97
21.3.4 Ontstaan erfdienstbaarheid door verjaring / 97
21.3.5 Muur binnen twee meter van de opening/werk / 98
21.3.6 Vaststaande en ondoorzichtige vensters / 98
21.3.7 Openbare weg / 99
21.4 Balkons of soortgelijke werken / 99
21.5 Andere werken / 100
21.6 Meten / 100
21.7 Rechtstreeks en zijdelings uitzicht / 100
21.8 Sancties / 101
21.9 Uitzicht niet in strijd met art. 5:50 BW, maar toch ongeoorloofd / 101

HOOFDSTUK 22
Overbouw (art. 5:54 BW) / 103
22.1 Inleiding, hoofdregel / 103
22.2 Uitzonderingen / 103
22.3 De vereisten / 104
22.4 Uitzonderingen op de uitzonderingen / 105
22.5 Het geding/de bewijslast / 107

HOOFDSTUK 23
Dreigende instorting (art. 5:55 BW) / 109

HOOFDSTUK 24
Gebruik van andermans onroerende zaak (art. 5:56 BW) / 111

HOOFDSTUK 25
Noodweg (art. 5:57 BW) / 113
25.1 Inleiding / 113
25.2 Wettelijke vereisten / 113
25.2.1 Inleiding / 113
25.2.2 Behoorlijke toegang tot een openbare weg/openbaar vaarwater / 114
25.2.3 Schadevergoeding? / 115
25.2.4 Belangenafweging / 117
25.3 Wijziging bestemming erf ten behoeve waarvan de noodweg strekt (art. 5:57 lid 2 BW) / 118
25.4 De vordering, het geding / 119
25.5 Totstandkoming noodweg / 119
25.6 Verlegging van de noodweg (art. 5:57 lid 4 BW) / 120
25.7 Einde noodweg (art. 5:57 lid 5 BW) / 120
25.8 Toegang tot openbare weg? / 121

HOOFDSTUK 26
Noodleidingen (art. 5:58 BW) / 123

HOOFDSTUK 27
Buurweg (art. 719 BW(oud)) / 125
27.1 Inleiding / 125
27.2 Mede-eigendom of medegebruik? / 125
27.3 Aard van de buurweg / 125
27.4 Ontstaan en bestaan van een buurweg / 126
27.4.1 Ontstaan / 126
27.4.2 Bestaan / 126
27.4.3 Gebruik / 126
27.4.4 Bevoegdheden van en gebruik door de grondeigenaar / 127
27.4.5 Onderhoud / 127
27.4.6 Buren / 127
27.4.7 Einde van een buurweg / 128
27.4.8 Waarom kan een buurweg niet meer ontstaan? / 128

HOOFDSTUK 28
Koop van een onroerende zaak / 129

Artikelenregister / 131
Jurisprudentieregister / 135
Trefwoordenregister / 149
Monografieën BW / 151