Het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel

Name: Het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel
Author: A.E. Keulemans

Specificaties

Paperback, 372 blz. | Nederlands

Wolters Kluwer | 1e druk, 2021

ISBN13: 9789013165777

Rubricering

Hoofdrubriek : Juridisch

Juridisch : Fiscaal recht

Jongbloed : Bestuursrecht [algemeen] Belastingrecht algemeen

Wolters Kluwer 1e druk, 2021 9789013165777

Onderdeel van serie Fiscale monografieën

Vandaag voor 23:00 uur besteld, morgen in huis

104,-

In winkelwagen

Samenvatting

In de fiscale praktijk loop je regelmatig tegen vraagstukken aan met betrekking tot het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel. Deze titel levert een totaaloverzicht met betrekking tot dit onderwerp. Het is het heel bruikbaar voor de praktijk, bijvoorbeeld in de vorm van een duidelijk stappenplan voor kwesties die zich in de beroepspraktijk voordoen.

Wat houdt het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel in de praktijk in? In hoeverre voldoet het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht aan de uitgangspunten en criteria die het kenbaarmakingsbeginsel stelt? En op welke wijze kan het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht worden ingericht zodat het in lijn is met deze uitgangspunten en criteria? Wanneer je werkzaam bent in de fiscale praktijk, dan stuit je regelmatig op dergelijke vraagstukken met betrekking tot het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel.

De fiscale monografie Het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel biedt inzicht in het gelijknamige rechtsprincipe. De titel onderzoekt het recht een standpunt naar behoren en effectief kenbaar te mogen maken over de elementen waarop een bestuursorgaan een besluit wil baseren voordat het bestuursorgaan een bezwarend besluit neemt. Dit recht wordt afgekort als het kenbaarmakingsbeginsel. De titel levert een totaaloverzicht van deze materie, inclusief duidelijke stappenplannen die je helpen om binnen tal van vraagstukken tot een oplossing te komen.

De auteur is erin geslaagd een fijne balans te vinden tussen een theoretisch naslagwerk enerzijds en een praktische handleiding anderzijds. Hiermee spreekt de titel een breed lezerspubliek aan, dat reikt van de academische hoek tot medewerkers van fiscale kantoren en de belastingdienst. De inhoud is gefundeerd op uitgebreid jurisprudentie- en literatuuronderzoek, waarbij de theoretische modellen de lezer meer inzicht verschaffen in het kenbaarmakingsbeginsel. De beroepspraktijk is gediend met de overzichtelijke schema's en afbeeldingen, evenals een duidelijk en helder stappenplan ten aanzien van het kenbaarmakingsbeginsel. De auteur komt tot dat conclusie dat er discrepanties bestaan tussen het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht en de uitgangspunten en criteria van het kenbaarmakingsbeginsel. Op basis hiervan worden aanbevelingen voor de toekomst geleverd, waaronder de codificatie van het kenbaarmakingsbeginsel.

Specificaties

ISBN13:9789013165777

Taal:Nederlands

Bindwijze:paperback

Aantal pagina's:372

Uitgever:Wolters Kluwer

Druk:1

Verschijningsdatum:18-11-2021

Hoofdrubriek:Fiscaal recht

ISSN:

Jongbloed:Bestuursrecht [algemeen], Belastingrecht algemeen

Serie:Fiscale monografieën

Inhoudsopgave

Voorwoord / V
Lijst van afkortingen / XIII

HOOFDSTUK 1
Inleiding / 1
1.1 Aanleiding onderzoek / 1
1.2 Een eerste verkenning van het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel / 7
1.3 Doelstelling van het onderzoek en de onderzoeksvraag / 13
1.4 Afbakening van het onderzoek en de onderzoeksmethode / 15
1.5 Opbouw van het onderzoek / 16

HOOFDSTUK 2
Aspecten van het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht en het douanerecht / 19
2.1 Aspecten van het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht / 20
2.1.1 Heffing bij wege van aanslag / 21
2.1.2 Heffing bij wege van voldoening of afdracht op aangifte / 22
2.1.3 Fiscale beslissingen op aanvraag / 23
2.1.4 Fiscale bestuurlijke sancties / 24
2.1.5 De Nederlandse procedure van bezwaar en beroep / 26
2.2 Aspecten van het douanerecht / 27
2.2.1 Ambtshalve beschikkingen / 29
2.2.2 Beschikkingen op verzoek/op aanvraag / 30
2.2.3 Bestuurlijke sancties in het douanerecht / 31
2.2.4 Het instellen van beroep in het douanerecht / 33
2.3 Samenvatting en conclusie / 36

HOOFDSTUK 3
Unierechtelijke beginselen / 41
3.1 De erkenning van grondbeginselen binnen de Europese Unie / 42
3.2 Het rechtskarakter van algemene rechtsbeginselen en hun plek in het rechtssysteem / 46
3.3 Het relatieve karakter van rechtsbeginselen / 47
3.4 Uitgangspunten bij het gebruik van beginselen / 50
3.5 Kritiek op het gebruik van rechtsbeginselen / 52
3.6 Functies van het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel / 53
3.7 Rechten, beginselen en algemene beginselen binnen het Unierecht / 57
3.8 Samenvatting en conclusie / 60

HOOFDSTUK 4
De doorwerking van Unierechtelijke beginselen in het nationale recht / 63
4.1 De doorwerking van Unierechtelijke beginselen in het algemeen / 63
4.2 De Wachauf-lijn / 65
4.3 De ERT-lijn / 70
4.4 Derde lijn / 71
4.5 Alles binnen één lidstaat / 72
4.6 De Annibaldi-ondergrens / 74
4.7 Alles komt samen in Åkerberg Fransson / 75
4.8 Artikel 51 van het Handvest / 77
4.9 Samenvatting en conclusie / 80

HOOFDSTUK 5
Het kenbaarmakingsbeginsel / 83
5.1 Subjectieve reikwijdte / 84
5.2 Objectieve reikwijdte / 85
5.3 Temporele reikwijdte / 92
5.3.1 Aanvangspunt / 92
5.3.2 Eindpunt / 93
5.4 De inhoud van het kenbaarmakingsbeginsel / 95
5.4.1 Het recht op informatie / 96
5.4.2 Het recht op (inzage in) de stukken / 98
5.4.3 Het recht op voldoende tijd ter voorbereiding van de verdediging / 101
5.4.4 Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken over de elementen waarop een bestuursorgaan een besluit wil baseren / 103
5.5 De codificatie van het kenbaarmakingsbeginsel / 104
5.5.1 De codificatie in het Handvest / 104
5.5.1.a Artikel 41 van het Handvest / 105
5.5.1.b Artikel 47 van het Handvest / 109
5.5.1.c Artikel 48 van het Handvest / 109
5.5.2 Het Handvest en het EVRM / 110
5.5.3 De codificatie van het kenbaarmakingsbeginsel in het DWU / 110
5.5.4 De gevolgen van de codificatie in het Handvest en het DWU / 111
5.6 Samenvatting en conclusie / 115

HOOFDSTUK 6
Het beperken van beginselen / 119
6.1 Inleiding / 120
6.2 Bij wet gesteld / 123
6.3 Eerbiediging van de wezenlijke inhoud / 124
6.4 Algemeen belang / 125
6.5 Het evenredigheidsbeginsel / 128
6.5.1 Geschiktheid / 128
6.5.2 Noodzakelijkheid / 129
6.5.3 Het vereiste van evenredigheid stricto sensu / 131
6.5.3.a Het vereiste van evenredigheid stricto sensu en de theorie van Alexy: de ‘Law of Balancing’ / 132
6.5.3.a.1 Analyse van de jurisprudentie Hof van Justitie / 137
6.5.3.a.2 Rode draden / 144
6.6 Relevante omstandigheden / 150
6.6.1 Omstandigheden die van invloed kunnen zijn op gewicht a / 151
6.6.1.a De aard van het rechtsgebied / 152
6.6.1.b Sancties en andere fiscaal juridisch zware gevolgen van een beslissing / 154
6.6.1.c Uitvoeringskosten van het kenbaarmakingsbeginsel / 155
6.6.2 Omstandigheden die van invloed kunnen zijn op gewicht b / 156
6.6.2.a Staatsveiligheid en volksgezondheid / 157
6.6.2.b Bestrijding van fraude en misbruik / 157
6.6.2.c Spoedeisendheid / 158
6.6.2.d Administratieve efficiëntie / 159
6.6.2.e De duur van de beperkende maatregel / 160
6.6.2.f De efficiëntie van de beperkende maatregel / 161
6.6.2.g De reikwijdte van de beperkende maatregel / 161
6.6.2.h De kosten van de beperkende maatregel voor een derde / 166
6.6.3 Relevante omstandigheden afgeleid uit de codificatie van beperkingen in het DWU / 166
6.6.3.a Artikel 22, zesde lid, tweede alinea, aanhef en onder a, van het DWU / 167
6.6.3.b Artikel 22, zesde lid, tweede alinea, aanhef en onder b, van het DWU / 168
6.6.3.c Artikel 22, zesde lid, tweede alinea, aanhef en onder c, van het DWU / 169
6.6.3.d Artikel 22, zesde lid, tweede alinea, aanhef en onder d, van het DWU / 169
6.6.3.e Artikel 22, zesde lid, tweede alinea, aanhef en onder e, van het DWU / 170
6.6.3.f Artikel 22, zesde lid, tweede alinea, aanhef en onder f, van het DWU / 170
6.6.4 De omstandighedencatalogus van het kenbaarmakingsbeginsel / 171
6.7 Samenvatting en conclusie / 175

HOOFDSTUK 7
Gevolgen van een schending / 179
7.1 Procedurele autonomie / 180
7.2 Partieel vernietigen van een materieel bezwarend besluit / 181
7.3 Het ‘andere afloop’-criterium / 183
7.3.1 De bewijslast dat wordt voldaan aan het ‘andere afloop’-criterium / 184
7.3.2 Invulling van het ‘andere afloop’-criterium aan de hand van de specifieke omstandigheden van het geval / 185
7.3.3 Een andere afloop moet niet kunnen worden uitgesloten / 185
7.3.3.a Juridische stellingen die hout snijden / 188
7.3.3.b Tenietgaan van bewijsmogelijkheden / 188
7.3.3.c Discussie over de feiten en/of de interpretatie daarvan / 188
7.3.3.d Andere aanwijzingen voor een andere afloop / 189
7.4 Het ‘andere afloop’-criterium en het recht op (inzage in) de stukken / 191
7.5 Samenvatting en conclusie / 193

HOOFDSTUK 8
Het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht / 197
8.1 Het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht / 197
8.1.1 Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken in de Awb en AWR / 198
8.1.2 Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken en vergrijpboeten / 202
8.1.3 Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken en invordering / 202
8.2 Stap 1: Wordt het Unierecht ten uitvoer gebracht? / 203
8.2.1 De omzetbelasting en de accijnzen / 204
8.2.2 De BPM / 205
8.2.3 De vennootschapsbelasting, de inkomstenbelasting en de loonbelasting / 206
8.2.4 Andere belastingen / 209
8.2.5 Tussenconclusie / 209
8.2.6 Bestuurdersaansprakelijkheid / 210
8.3 Stap 2: Is de belanghebbende adressaat van een bezwarend overheidsbesluit? / 211
8.3.1 De subjectieve reikwijdte / 212
8.3.2 De objectieve reikwijdte / 212
8.3.2.a Besluiten in de zin van de Awb / 212
8.3.2.b Het strafrecht, civiele recht en bestuursrecht / 213
8.3.2.c Aangiftebelastingen, aanslagbelastingen en beslissingen op aanvraag / 213
8.3.2.d De artikelen 4:7 en 4:8 van de Awb / 216
8.3.2.e Aanmerkelijk geschaad / 218
8.3.3 De temporele reikwijdte / 218
8.3.3.a Aanvang van het hoorrecht / 219
8.3.3.b Einde van het hoorrecht / 219
8.4 Stap 3: Heeft de belanghebbende een standpunt naar behoren en effectief kenbaar kunnen maken? / 220
8.4.1 Het recht op informatie
8.4.2 Het recht op (inzage in) de stukken / 222
8.4.3 Het recht op voldoende tijd ter voorbereiding van de verdediging / 225
8.4.4 Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken / 226
8.4.4.a Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken in de voorfase / 226
8.4.4.b Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken in de bezwaarfase / 227
8.4.4.c Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken en vergrijpboeten / 227
8.4.4.d Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken en invordering / 229
8.5 Stap 4: Is de beperking gerechtvaardigd? / 230
8.5.1 Beperkingen van het recht op (inzage in) de stukken / 231
8.5.2 Beperkingen van het recht een standpunt kenbaar te mogen maken / 234
8.5.2.a De beperking van artikel 4:8 van de Awb / 235
8.5.2.b De beperkingen van artikel 4:11 van de Awb / 235
8.5.2.c De beperking van artikel 4:12, eerste lid, van de Awb / 238
8.5.2.d Beperkingen in de bezwaarfase / 242
8.5.2.e Beperkingen en invordering / 244
8.6 Stap 5: Welke gevolgen kunnen aan de schending worden verbonden? / 246
8.6.1 Vernietiging van het bezwarende besluit / 246
8.6.2 Andere rechtsgevolgen / 251
8.7 Samenvatting en conclusie / 252

HOOFDSTUK 9
Beantwoording onderzoeksvraag / 255
9.1 Samenvatting van de hoofdstukken 2 tot en met 7 / 255
9.2 Beantwoording van het eerste deel van de onderzoeksvraag / 265
9.2.1 De subjectieve, objectieve en temporele reikwijdte van het hoorrecht in het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht en de reikwijdte van het kenbaarmakingsbeginsel / 266
9.2.2 Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken in het Nederlandse (fiscale) bestuursrecht en het kenbaarmakingsbeginsel / 269
9.2.2.a Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken in de Awb / 270
9.2.2.b Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken en vergrijpboeten / 277
9.2.2.c Het recht een standpunt kenbaar te mogen maken en invordering / 277
9.2.3 Conclusie na beantwoording eerste onderzoeksvraag / 278
9.3 Beantwoording van het tweede deel van de onderzoeksvraag en aanbevelingen / 279
9.3.1 Stap 1: Wordt het Unierecht ten uitvoer gebracht? / 280
9.3.2 Stap 2: Is sprake van een adressaat van een bezwarend overheidsbesluit? / 281
9.3.3 Stap 3: Heeft de belanghebbende zijn standpunt naar behoren en effectief kenbaar kunnen maken? / 281
9.3.3.a Aanbeveling naar aanleiding van de stappen 1, 2 en 3 / 282
9.3.3.b De gevolgen en de uitvoerbaarheid van aanbeveling 1 / 288
9.3.4 Stap 4: Is een beperking gerechtvaardigd? / 294
9.3.4.a Individuele beperkingen / 295
9.3.4.b Individuele beperking van het recht op (inzage in) de stukken / 296
9.3.4.c Categorale beperkingen / 297
9.3.5 Stap 5: Welke gevolgen kunnen aan een schending worden verbonden? / 299

BIJLAGE 1
Vertaling van de Draft model Rules on EU Administrative Law / 301

Summary / 303
Lijst van aangehaalde literatuur / 315
Jurisprudentie / 331
Trefwoordenregister / 343
Curriculum vitae / 353