Het algemene opschortingsrecht
Samenvatting
In het boek wordt de uitoefening van het algemene opschortingsrecht aan de hand van literatuur en rechtspraak diepgaand in kaart gebracht en concreet gemaakt. Het is geschikt voor rechtswetenschappers en advocaten, juridisch adviseurs, rechters, advocaten-generaal en bedrijfsjuristen.
Het algemene opschortingsrecht gaat over het in art. 6:52 e.v. BW geregelde algemene opschortingsrecht. Bij de diepgaande behandeling van dit onderwerp besteedt de auteur onder meer aandacht aan de vereisten voor opschortingsbevoegdheid, waaronder het samenhangcriterium, dat tevens het centrale vereiste is. Dit criterium is geen beoordelingsmaatstaf of te beoordelen criterium op zichzelf is, maar dat voldoende samenhang tussen de verbintenissen over en weer om opschorting te rechtvaardigen veeleer een conclusie is die volgt op de toepassing van het samenhangcriterium. Tevens gaat de auteur in op de wijze waarop het algemene opschortingsrecht wordt uitgeoefend. Onder omstandigheden kan die uitoefening onaanvaardbaar zijn.
Daarbij komt het aan op een afweging van de bij die uitoefening betrokken belangen. Ook komen processuele aspecten van het algemene opschortingsrecht aan de orde, waaronder het dictum. De auteur bespreekt dat een veroordeling tot stapsgewijze nakoming onder omstandigheden beter past bij een door de rechter gehonoreerd opschortingsverweer dan een afwijzing van de vordering. Een en ander maakt de auteur concreet aan de hand van vele voorbeelden uit vooral rechtspraak. Dit boek is daarom relevant voor zowel rechtswetenschap als rechtspraktijk.
Specificaties
Inhoudsopgave
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 1
1.1 Onderwerp / 1
1.2 Probleemstelling / 3
1.3 Vraagstelling en doelstelling / 7
1.4 Afbakening / 9
1.5 Methodologie / 10
1.6 Opbouw van het betoog en plan van behandeling / 12
1.7 Terminologie / 14
HOOFDSTUK 2
Plaatsbepaling van het algemene opschortingsrecht / 19
2.1 Inleiding / 19
2.2 Beknopte geschiedenis van het algemene opschortingsrecht / 19
2.3 Wettelijke systematiek van opschortingsrechten / 26
2.4 Redelijkheid en billijkheid als grondslag van het algemene opschortingsrecht / 29
2.5 Een eigenhandig pressiemiddel tot gelijktijdige nakoming met een zekerheidskarakter / 35
2.5.1 Het algemene opschortingsrecht is een verweer / 35
2.5.2 Het tijdelijke karakter van het algemene opschortingsrecht / 36
2.5.3 Doel en strekking van het algemene opschortingsrecht / 39
2.5.4 Functies van het algemene opschortingsrecht / 41
2.5.5 Relativering pressiemiddel en zekerheidskarakter / 43
2.6 Het algemene opschortingsrecht is van aanvullend recht / 46
2.7 Rechtsgevolgen van een beroep op het algemene opschortingsrecht / 49
2.7.1 Rechtsgevolgen van een gegrond beroep op het algemene opschortingsrecht / 49
2.7.2 Rechtsgevolgen van een ongegrond beroep op het algemene opschortingsrecht / 51
2.8 Eindigen van het algemene opschortingsrecht / 52
2.9 Samenvatting en tussenconclusie / 55
HOOFDSTUK 3
Vereisten voor opschortingsbevoegdheid / 57
3.1 Inleiding / 57
3.2 Partijen zijn elkaars schuldenaar en schuldeiser / 57
3.3 Verbintenissen over en weer / 61
3.3.1 Inleiding / 61
3.3.2 Verbintenis en vordering / 62
3.3.3 Overeenkomstig van toepassing bij niet als verbintenis kwalificerende verplichtingen / 64
3.4 Een opeisbare vordering, waarvan nakoming niet blijvend onmogelijk is / 70
3.4.1 Het bestaan van de vordering / 70
3.4.2 Het achteraf ontbreken van een vordering / 71
3.4.3 Opeisbaarheid in artikel 6:52 lid 1 BW / 74
3.4.4 Omvang betalingsvordering behoeft voor opeisbaarheid niet vast te staan / 77
3.4.5 Geen ingebrekestelling en verzuim vereist voor opschorting / 79
3.4.6 Nakoming van de vordering mag niet blijvend onmogelijk zijn / 80
3.5 Uitzonderingen op het vereiste van opeisbaarheid van de vordering / 81
3.5.1 Uitzondering ten aanzien van de verjaring van de rechtsvordering van de schuldenaar / 81
3.5.2 Vervroegd opschorten door te anticiperen op niet-nakoming van de vordering / 86
3.6 Een opeisbare verbintenis, waarvan nakoming niet blijvend onmogelijk is / 88
3.6.1 Opeisbare verbintenis van de schuldenaar vereist / 88
3.6.2 Vorleistung of Vorleistungspflicht en opschorting / 88
3.6.3 Opschortingsbevoegdheid ontbreekt bij niet-opeisbare verbintenis / 90
3.6.4 Uitstel van een op zichzelf mogelijke nakoming / 92
3.6.5 Opbouw van een opschortingsverweer / 93
3.7 Samenhangcriterium / 93
3.7.1 Inleiding / 93
3.7.2 Twee te onderscheiden elementen in het samenhangcriterium / 94
3.7.3 Bezwaren tegen twee te onderscheiden elementen in het samenhangcriterium / 96
3.7.4 Beoordelingsmaatstaf voor het samenhangcriterium / 98
3.7.4.1 Toepassing van het Zurückbehaltungsrecht (§ 273 BGB) in Duitse rechtspraak / 98
3.7.4.2 Het Nederlandse ontwerp van het algemene opschortingsrecht / 99
3.7.4.3 Samenhangcriterium is een redelijkheids- en billijkheidstoets / 104
3.8 Samenhangcriterium is niet noodzakelijkerwijs wederzijds / 107
3.9 Samenvatting en tussenconclusie / 110
HOOFDSTUK 4
Uitwerking van het samenhangcriterium / 115
4.1 Inleiding / 115
4.2 Dezelfde rechtsverhouding / 116
4.2.1 Dezelfde rechtsverhouding / 116
4.2.2 Dezelfde rechtsverhouding / 119
4.3 Enkele gevallen van dezelfde rechtsverhouding / 128
4.3.1 Samenhangende verbintenissen over en weer uit dezelfde overeenkomst / 128
4.3.2 Samenhangende verbintenissen over en weer uit de als eenheid bedoelde of te beschouwen rechtsverhouding / 132
4.3.3 Nietige, vernietigde of ontbonden overeenkomst / 137
4.4 Zaken die partijen regelmatig met elkaar hebben gedaan / 138
4.5 Het gewicht dat de rechtspraak toekent aan de omstandigheden uit artikel 6:52 lid 2 BW / 143
4.6 Andere dan de in artikel 6:52 lid 2 BW genoemde omstandigheden / 146
4.6.1 Overeenstemming tussen partijen dat aan het samenhangcriterium is voldaan / 146
4.6.2 Samenhang wegens andere omstandigheden dan de in artikel 6:52 lid 2 BW genoemde / 147
4.6.3 Omstandigheden waaronder niet aan het samenhangcriterium is voldaan / 150
4.7 Gevaltypen / 153
4.8 Samenvatting en tussenconclusie / 155
HOOFDSTUK 5
De uitoefening van het algemene opschortingsrecht / 159
5.1 Inleiding / 159
5.2 Verplichting schuldenaar tot mededeling dat en waarom hij opschort / 160
5.3 Kenbaarheid opschorting en mededelingsplicht schuldenaar / 162
5.4 Grondslag van de mededelingsplicht en rechtsgevolg van schending daarvan / 166
5.5 Samenvatting en tussenconclusie / 167
HOOFDSTUK 6
Onaanvaardbaarheid van de uitoefening van het algemene opschortingsrecht / 169
6.1 Inleiding / 169
6.2 Uitoefening algemene opschortingsrecht onderworpen aan redelijkheid en billijkheid / 169
6.3 Doelmatigheid en evenredigheid uitoefening algemene opschortingsrecht / 172
6.3.1 Inleiding / 172
6.3.2 Waardeverhouding tussen de verbintenissen over en weer / 174
6.3.2.1 Waardeverhouding en het zekerheidskarakter van het algemene opschortingsrecht / 174
6.3.2.2 Waardeverhouding en de functie van pressiemiddel / 176
6.3.2.3 Waardeverhouding en toenemende waarde van de verbintenis / 177
6.3.2.4 Waardeverhouding en nog niet vaststaande waarde van de vordering / 178
6.3.2.5 Waardeverhouding en een ondeelbare verbintenis / 179
6.3.2.6 Niet-onevenredige waardeverhouding in procenten / 180
6.3.3 Belangen van partijen bij de uitoefening van het opschortingsrecht / 181
6.3.4 Monopoliepositie van de schuldenaar / 184
6.3.5 Tijdelijk karakter van invloed op uitoefening algemene opschortingsrecht / 188
6.3.6 Opgeven van de bedoeling van de uitoefening van het algemene opschortingsrecht / 190
6.4 Prijsgeven van het algemene opschortingsrecht / 193
6.5 Samenvatting en tussenconclusie / 195
HOOFDSTUK 7
Processuele aspecten van het algemene opschortingsrecht / 197
7.1 Inleiding / 197
7.2 Opschortingsrecht is een essentieel zelfstandig verweer / 198
7.2.1 Opschortingsrecht is een verweermiddel / 198
7.2.2 Opschortingsrecht is een zelfstandig verweer / 199
7.2.3 Inroepen opschortingsrecht is een essentieel verweer / 203
7.3 Niet ambtshalve toepassen van het algemene opschortingsrecht / 205
7.4 Instellen van een eis door de schuldenaar niet vereist / 208
7.5 Verweer tegen een opschortingsverweer / 210
7.6 Ex nunc beoordeling van een opschortingsverweer / 214
7.7 Bindende kracht van een gehonoreerd opschortingsverweer / 215
7.8 Het dictum / 220
7.8.1 Het dictum bij een gegrond opschortingsverweer / 220
7.8.2 Het dictum bij een ongegrond opschortingsverweer / 221
7.8.3 Het dictum bij een gedeeltelijk gegrond opschortingsverweer / 222
7.8.4 Veroordeling tot stapsgewijze nakoming / 224
7.9 Samenvatting en tussenconclusie / 232
HOOFDSTUK 8
Conclusies / 235
8.1 Onderzoeksvraag / 235
8.2 Plaatsbepaling van het algemene opschortingsrecht / 236
8.3 Vereisten voor opschortingsbevoegdheid / 239
8.3.1 Inleiding / 239
8.3.2 Andere vereisten dan het samenhangcriterium / 239
8.3.3 Het samenhangcriterium / 241
8.4 Omstandigheden bij de beoordeling van het samenhangcriterium / 242
8.5 De uitoefening van het algemene opschortingsrecht / 244
8.6 Uitoefening algemene opschortingsrecht onderworpen aan redelijkheid en billijkheid / 246
8.7 Beantwoording centrale vraag / 246
8.8 Processuele aspecten van het algemene opschortingsrecht / 248
8.9 Beoordeling van een opschortingsverweer door de rechter / 248
8.10 Bespreking voorbeeld traceren gestolen auto / 250
Samenvatting / 253
Summary The General Right of Suspension / 259
Literatuur / 265
Rechtspraak / 283
Parlementaire geschiedenis / 303
Rechtspraakregister / 305
Wetsartikelenregister / 311
Trefwoordenregister / 315
Curriculum vitae / 319
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht