Sociale innovatie in de praktijk

1. Sociale innovatie in de praktijk: inleiding 1
Hans Dagevos, Guido Walraven & Philip Marcel Karré
1.1 Vragen naar de onbekende weg 2
1.2 Sociale innovatie: definities en debat 3
1.3 Sociale innovatie in de praktijk: doel, bedoeling en opbouw 5
Perspectieven op sociale innovatie 9

2. Sociale innovatie: sociologische traditie en voedseltransitie 11
Hans Dagevos
2.1 Inleiding 12
2.2 Sociale innovatie in een positief daglicht 13
2.3 Sociale innovatie in de (voedsel)praktijk 17
2.4 Sociale innovatie, paradigma’s en voedseltransitie 19

3. Sociale innovatie bestuurskundig bekeken: over coördinatiemechanismen, wicked problems en hybriditeit 27
Philip Marcel Karré
3.1 Een bestuurskundig perspectief op sociale innovatie 28
3.2 Sociale innovatie in de stad 29
3.3 Sociale innovatie en andere coördinatiemechanismen 31
3.4 Sociale innovatie en wicked problems 33
3.5 Sociale innovatie en hybriditeit 34
3.6 Conclusies 38
Sociale innovatie en het sociale domein 43

4. Sociale innovatie: waardegestuurde transformatie van het sociale domein 45
Jean Pierre Wilken
4.1 Inleiding 46
4.2 Noties van sociale innovatie in zorg en welzijn 47
4.3 Transformatie in het sociale domein 49
4.4 Sociale innovatie beschouwd vanuit het perspectief van waarden 51
4.5 De waarde van een sociale professional 52
4.6 Epiloog 55

5. Coöperatieve ondernemingen in zorg- en dienstverlening: voorbeelden van sociale innovatie? 59
Rick Kwekkeboom
5.1 Inleiding 60
5.2 Sociale innovaties, ook in ondernemerschap 61
5.3 Sociale coöperaties in relatie tot overheidsbeleid 63
5.4 Nederlands nieuwe wijn ... 65
5.5 ... in oude zakken? 68
5.6 Veranderd klimaat 69
5.7 Bestaansrecht coöperatief ondernemen in zorg 70

6. Sociale innovatie als voortdurend proces: ’t Groene Sticht en De Volle Grond in Utrecht 75
Alfons Fermin, Sandra Geelhoed & Rob Gründemann
6.1 Sociale investeringen en sociale innovatie als proces en product 76
6.2 Twee sociaal innovatieve Utrechtse casestudies 77
6.3 Het sociaal innovatieve karakter van de twee casussen 78
6.4 Het sociaal innovatieve proces van de twee casussen 81
6.5 De impact van de sociaal innovatieve projecten 84
6.6 Conclusie: duurzame sociale innovatie 87
Sociale innovatie en het publieke domein 91

7. Tussenwerken: een sociaal innoverende werkvorm voor professional en beleidsambtenaar 93
Toby Witte
7.1 Inleiding 94
7.2 Het ongepaste 95
7.3 Stimuleren van burgerkracht 96
7.4 De tussenwerker is T-shaped 98
7.5 Beleidsleren 100
7.6 Improviserend en experimenterend sociaal innoveren 101
7.7 Transformatie, tussenwerken en sociale innovatie 104

8. Sociaal innoveren met de overheid: leren en macht in fieldlabs 107
Stan Majoor, Robert Duiveman, Elke van der Heijden & Marie Morel
8.1 Sociale innovatie in de metropool Amsterdam 108
8.2 Organisatie van sociale innovatie in fieldlabs 109
8.3 Vormen van leren met de overheid 111
8.4 Grenzen aan het leren 114
8.5 Macht en sociale innovatie 116

9. Gemeentepolitiek in tijden van sociale innovatie: de praktijk van Oisterwijk and beyond 121
Laurens de Graaf & Jean Eigeman
9.1 Inleiding 122
9.2 Lokale spelers bij sociale innovatie 122
9.3 Het proces: bevorderende en belemmerende factoren 128
9.4 Producten van sociale innovatie 130
Sociale innovatie en het hoger onderwijsveld 133

10. Kritisch en krachtig: sociale innovatie in professionele leergemeenschappen 135
Erik Jansen, Joos Meesters, Marjan Kindt-van Esch, Ivo Hendriks & Lisbeth
Verharen
10.1 Inleiding 136
10.2 Civil Society Lab en Allesbinder 138
10.3 Professionele leergemeenschappen als instrument voor sociale innovatie 139
10.4 Functioneren van professionele leergemeenschappen 141
10.5 Discussie: professionele leergemeenschappen panacee voor sociale innovatie? 143
10.6 Conclusie 146

11. Hoger beroepsonderwijs en sociale innovatie: over hun bijdrage voor elkaar 151
Ido de Vries & Suzan van der Pas
11.1 Onderwijspraktijk en conceptueel model van sociale innovatie 152
11.2 Sociale innovatie en de ondernemende basishouding 154
11.3 Opleiden van sociaal innovatieve professionals: enkele voorbeelden 155
11.4 Opleiden voor sociale innovatie: meer dan competenties 157
11.5 Conclusie 160

12. Sociale innovatie als transformatiekader voor beroepsonderwijs 165
Wenne Bergman, Paulien Taken & Saskia Weijzen
12.1 Inleiding 166
12.2 Impact van maatschappelijke ontwikkelingen op beroepsonderwijs 166
12.3 Sociale innovatie als transformatiekader 169
12.4 Sociale innovatie voor toekomstbestendig sociaal-werkonderwijs 170
12.5 Sociaal innovatieve toepassingen voor transformatie van de onderwijspraktijk 173
12.6 Transformerend beroepsonderwijs voor sociale waarde 175
12.7 Van leef- naar leergemeenschap 178

13. De praktijk van sociale innovatie: uitleiding 181
Hans Dagevos, Guido Walraven & Philip Marcel Karré
13.1 Inleiding 182
13.2 Karakter van sociale innovatie 182
13.3 Werking en kracht van sociale innovatie 184
13.4 Betekenis van sociale innovatie in de onderwijspraktijk 186

Over de auteurs 189