Woord vooraf 11
Inleiding 13
1 Naar een verplichte werkloosheidsverzekering 19
(1861-1952)
Inleiding 19
De eerste werkloosheidsverzekeringen 20
Het eerste pleidooi voor een wettelijk verplichte werkloosheidsverzekering 21
Ondanks politieke eensgezindheid toch uitstel 24
De interpellatie-Troelstra (1908) 27
De commissie-Treub 29
De noodregeling-Treub en het Koninklijk Nationaal Steuncomité 32
Het Werkloosheidsbesluit van 1917, de ‘wet met de lange naam’ en de eerste wachtgeldregelingen 34
Politieke opportuniteit en het verzet van werkgevers 37
Overeenstemming 40
Rond de bezetting 43
Nieuwe regelingen 44
Samenwerking tussen werkgevers en werknemers 46
Het beleid van de Nederlandse regering in ballingschap 47
Na de bevrijding 49
De eerste verplichte werkloosheidsverzekering: de ww 51
Het initiatief-Drees 51
De parlementaire behandeling 53
Vertragende factoren 56
Discussie over de Organisatiewet Sociale Verzekeringen 58
Sociale Voorziening 61
2 De verwezenlijking van ‘aangename wensen en verlangens’ 63
(1952-1977)
Inleiding 63
Opnieuw strijd over duur, reikwijdte en betaalbaarheid van de ww 64
De sleutelverdeling weer ter discussie 65
Een valse start voor de bewindslieden van Sociale Zaken en Volksgezondheid 71
Van Rooy en Roolvink weinig effectief 73
Werkloosheidsregelingen worden uitgebreid 75
De ww uitgebreid 78
wwv en rww vervangen de Sociale Voorziening 79
De wao 84
Het kabinet-De Jong signaleert de eerste problemen 87
Oplopende kosten 88
Te hoge premiedruk: de commissie-Vos 90
Te complexe regelingen: de staatscommissie-Veldkamp 93
Te complexe uitvoeringsorganisatie: Berenschot&Bosboom en Hegener 96
Eerste signalen van oneigenlijk gebruik en misbruik: de svr doet onderzoek 100
Het politieke onvermogen van Biesheuvel I en II 105
DS’70 en Boersma botsen over het loon- en prijsbeleid 106
Opnieuw oneigenlijk gebruik en misbruik 108
De macht van werkgevers- en werknemersorganisaties: het sociaal contract 110
De politieke onmacht en onwil van het kabinet-Den Uyl 114
De macht van de vakbeweging 117
Netto-nettokoppeling 119
Lamers stuit op politieke onwil 120
Verlenging van de wwv 125
3 ‘De politiek is niet alléén een kwestie van rekensommen’ 129
(1977-1987)
Inleiding 129
De onmachtige kabinetten-Van Agt 130
Bestek ’81 131
Blauwdrukken voor een nieuw socialezekerheidsstelsel 138
Moeilijker toegang tot de ww en wwv 143
Het parlement kiest voor het bestaande stelsel 144
Nieuwe werkloosheidsverzekering en -regelingen 150
Nader uitgewerkte plannen voor een stelselherziening 153
De ser buigt zich over de adviesaanvraag 157
De derde eg-richtlijn dwingt tot aanpassing van de wwv 161
Adviseren en traineren 170
Het kabinet past de voorstellen aan 175
De wrr pleit voor een gedeeltelijk basisinkomen 177
Nog meer vertraging 179
De finale behandeling in de Tweede Kamer 181
De Eerste Kamer buigt zich over de plannen 187
4 De uitvoering onder vuur 193
(1987-1994)
Inleiding 193
Lubbers ii: ‘Verbeteringen, noch verslechteringen’ 194
Het Project Evaluatie Stelselherziening 195
Problemen met de uitvoering van de nieuwe ww 199
Alsnog een tweetrajectenstelsel? 202
De eerste plannen voor een herziening van de uitvoeringsorganisatie 206
Lubbers iii: Permanente spanningen 207
Een trage aanpassing van de ww 210
Wel of niet koppelen? De wao als achilleshiel 212
De uitvoeringsorganisatie ter discussie 225
Ter Veld wil doorpakken maar moet opstappen 235
Het rapport-Buurmeijer 241
Pogingen om de toegang tot de ww te beperken 248
Doormodderen 251
5 Het primaat van de politiek 253
(1994-2002)
Inleiding 253
‘Keuzes voor de toekomst’ 254
De ww moet activeren 256
De ideale uitvoeringsorganisatie van Paars I 262
Moeizame ontvlechting 265
De Ctsv-affaire 271
Linschoten treedt af 278
osv 1997: ‘Hooguit een tussenstand’ 282
Het gak staat marktwerking in de weg 289
Claimbeoordeling blijft publiek 295
De finale beslissingen 301
De ww moet nog meer activeren 302
Het parlement wijst marktwerking definitief af 306
Een draai van 180 graden: een publieke uitvoeringsinstantie 312
Irritaties over het gak 319
Een nieuwe Ctsv-affaire 324
De finale parlementaire behandeling 327
6 ‘Nodig is een sociale zekerheid, die mensen activeert’ 331
(2002-2020)
Inleiding 331
Opnieuw een stelselwijziging (2002-2007) 333
Maatregelen om de arbeidsparticipatie van ouderen te bevorderen 335
Invoering van het feitelijke arbeidsverleden en afschaffing 337
van de vervolguitkering
De WW verder hervormd 340
De RWI ter discussie 347
Een moeizame start van het UWV 348
Crisismaatregelen (2007-2010) 356
Invoering van de Inkomensvoorziening Oudere Werkloze (IOW) 357
De kredietcrisis en de gevolgen ervan voor de werkloosheidsvoorzieningen 359
Een fusie tussen CWI en het UWV 362
Werk en zekerheid (vanaf 2010) 364
De bemiddeling op de schop en de RWI afgeschaft 364
De WW opnieuw hervormd 367
De ‘reparatie’ van het derde WW-jaar 372
Het derde kabinet-Rutte 373
7 Samenvatting en conclusies 375
Preveniëren – profiteren – prioriteren – participeren 376
Consensusgericht polderen? 380
De rol van ambtenaren, de Raad van State en wetenschappers 383
Doorslaggevende overwegingen in de besluitvorming 385
Tot besluit 388
Bijlage 1: Overzicht van commissies en werkgroepen 391
Bijlage 2: Bewindslieden van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (en zijn voorgangers) 397
Lijst van afkortingen 401
Begrippenlijst 407
Noten 413
Bronnen en literatuur 487
Archieven 487
Gedrukte bronnen 489
Akkoorden, convenanten, adviezen en publicaties van de Stichting van de Arbeid 489
Adviezen, brieven, vergaderverslagen en overige publicaties van de Sociaal-Economische Raad 490
Rapporten van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid 491
Gerechtelijke uitspraken 492
Overig 492
Bronnenpublicaties 494
Periodieken 494
Websites 495
Interviews 496
Literatuur 496
Illustratieverantwoording 511
Tabellen 511
Figuren 511
Foto’s 512
Personenregister 513
Zakenregister 521
