Wie verandert hier nou eigenlijk?

Uit het landelijk onderzoek dat Laura ten Ham en Antonie van Nistelrooij onder ruim 100 managers in Nederland hebben uitgevoerd, blijkt dat grootschalige veranderprocessen een veelvoorkomend verschijnsel zijn in Nederland. Niets nieuws onder de zon. Uit het onderzoek valt op dat managers doorgaans maar één manier hebben waarop ze de veranderprocessen aansturen: volgens het bekende Tayloristische paradigma waarin de sturing van boven af, controle en beheersing overheersen.

Organisatieverandering in de praktijk wordt kennelijk nog steeds op een traditionele wijze uitgevoerd. Op zichzelf is daar niets mis mee. De meeste managers blijken tevreden te zijn over deze manier van aansturen. Maar hun medewerkers denken daar anders over. De moderne werknemer heeft behoefte aan zelfontplooiing en zelfsturing. Dit is een ontwikkeling die al jaren gaande is en die haaks staat op de traditionele wijze waarop veel managers nog steeds veranderprocessen aansturen. Hoe vindt de manager de juiste balans tussen sturing en zelfsturing, is dan de vraag.

Ook blijkt dat managers zich tijdens veranderprocessen niet of nauwelijks bezighouden met reflectie en interactie in de organisatie. De Nederlandse manager lijkt zich vooral bezig te houden met de inhoud en het verzenden van de boodschap en te weinig met hoe deze overkomt bij de ontvanger. Zonder reflectie, feedback en wederzijdse communicatie met betrokkenen wordt het voor de manager lastig om een realistisch beeld van de mate van succes te verkrijgen.

Daar waar managers moeite hebben met loslaten en het bieden van ruimte aan medewerkers voor zelfsturing, blijken medewerkers zelf ook moeite te hebben met het oppakken van zelfsturing. Medewerkers vragen om meer duidelijkheid voordat ze verantwoordelijkheid durven te nemen. Managers zien dat vaak als een behoefte aan meer sturing: 'Ik geef ruimte voor zelfsturing, maar dat wordt niet opgepakt.'