Competentiegericht begeleiden in een complexe samenleving

Inhoudsopgave
1. Mensen in beeld: kwetsbaar en krachtig 11
1.1 Portretten 12
1.2 Doelgroep 17
1.3 Doel van de begeleiding en perspectief 22
2 Aanbod: van ambulant tot beschermd wonen 25
2.1 Ambulante zorg: Annie krijgt thuisbegeleiding 29
2.2 Kortdurende zorg: Frank en Nouri bereiden zich voor op zelfstandig wonen 30
2.3 Langdurende zorg: Kees woont goed 32
3 Competentiegericht begeleiden: vier pijlers 35
4 Basishouding 43
4.1 Je bent gelijkwaardig aan de cliënt, in het contact hebben jullie
allebei een eigen rol 45
4.2 Je bent er voor alle cliënten 46
4.3 Je accepteert de cliënt zoals hij is 46
4.4 Je bent aanwezig en zichtbaar 47
4.5 Je staat naast de cliënt en laat de regie bij de cliënt 48
4.6 Je gaat uit van onmacht in plaats van onwil 50
4.7 Je zoekt naar de betekenis en functie van gedrag 52

5 Bejegening 59
5.1 Je handelt bewust en reflecteert op je eigen handelen 60
5.2 Je zegt wat je doet en doet wat je zegt 64
5.3 Je bent vriendelijk en luistert met aandacht naar de cliënt 66
5.4 Je blijft investeren in de relatie, ongeacht de reactie van de cliënt 67
5.5 Je richt je op de positieve krachten en geeft aandacht aan wat
wél lukt 69
5.6 Je stelt grenzen vanuit de verbinding (5:1) 72
5.7 Je reageert vanuit een kalm brein en smeedt het ijzer als het
koud is 74
5.8 Je vergroot je aanwezigheid bij toename van ongewenst gedrag 77
6 Proactief werken: de basis 81
6.1 Je zoekt de cliënt op 82
6.2 Je haalt het netwerk van de mensen dichtbij 86
6.3 Je bent aanwezig en op afstand dichtbij 89
6.4 Je stimuleert de cliënt door het stellen van vragen en laten
vallen van stiltes 91
6.5 Je stimuleert de cliënt door het stellen van de uitzonderingsen schaalvraag 100
6.6 Je stimuleert de cliënt door samen problemen op te lossen 106
6.7 Je zorgt voor een goede overdracht 109
7 Proactief werken op de afdeling 113
7.1 Je richt de leefruimtes op een prettige manier in en zorgt voor
gezelligheid 114
7.2 Je zorgt voor een stimulerende dagelijkse routine 115
7.3 Je zorgt voor een veilige leefomgeving door het bieden van
kaders 118
7.4 Je betrekt het netwerk van de mensen 121
7.5 Je geeft het goede voorbeeld 122
7.6 Je bent actief aanwezig 123
7.7 Je stimuleert onderlinge betrokkenheid 125
7.8 Je begeleidt negatieve interacties tussen mensen 127
7.9 Je organiseert afdelingsactiviteiten 129
7.10 Je organiseert wekelijks een bewonersoverleg 132

8 Fasering kortdurende zorg 135
8.1 Intakefase 137
8.2 Startfase 144
8.3 Veranderfase 163
8.4 Afsluitfase 178
8.5 Nazorg 182
9 Fasering langdurende zorg 185
9.1 Intakefase 186
9.2 Startfase 193
9.3 Stabilisatiefase 210
9.4 Afscheidsfase 213
Nawoord 217
Literatuur 219
Bijlage Wenskaarten 221