Het dilemma van de notaris
Meewerken aan het plegen van wanprestatie of dienst weigeren?
Samenvatting
Notarissen kunnen worden geconfronteerd met situaties waarbij de belangen van derden in het geding zijn. Hierbij kan worden gedacht aan het niet doorgeven van een kettingbeding in de leveringsakte of de vestiging van een tweede hypotheek zonder toestemming van de eerste hypotheekhouder. Steeds is de vraag hoe de notaris hiermee moet omgaan. Dient hij medewerking te verlenen aan het plegen van wanprestatie door zijn cliënt of heeft de notaris dan dienst te weigeren?
Deze vraag kan niet duidelijk worden beantwoord. De jurisprudentie van de notariële tuchtrechter en die van de civiele rechter botsen op dit punt met elkaar en verlangen, in dezelfde situatie, tegengesteld gedrag van de notaris. Hierdoor komt de notaris voor het dilemma te staan welke koers hij nu dient te volgen.
In dit boek onderzoekt de auteur wat de notaris moet doen wanneer de tuchtrechtelijke en civielrechtelijke jurisprudentie zo uiteenlopen en hoe deze spagaat voor de notaris het beste kan worden voorkomen. Hij zet uiteen hoe de notariële tuchtrechter en de civiele rechter omgaan met het plegen van wanprestatie en onrechtmatige daad. Daarbij wordt uitgebreid ingegaan op het door de Hoge Raad gewezen arrest De Novitaris van 3 april 2015.
Aansluitend behandelt de auteur de problematiek die ontstaat door dit verschil in behandeling, maakt hij een korte rechtsvergelijking met het Duitse recht en bespreekt hij mogelijke oplossingen. Op basis van zijn bevindingen formuleert de auteur enkele krachtige aanbevelingen waarmee zou kunnen worden voorkomen dat de notaris voor dit dilemma komt te staan.
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
Voorwoord van de auteur XI
Lijst met afkortingen XIII
1 Inleiding 1
1.1 Probleemstelling en onderzoeksvragen 3
1.2 Opzet 5
2 De positie van de notaris 7
2.1 Inleiding 9
2.2 De notaris onderworpen aan beroepsregels 9
2.2.1 Ministerieplicht 10
2.2.2 Geheimhoudingsplicht 10
2.3 De notaris onderworpen aan tuchtrecht 11
2.4 De zorgplicht van de notaris ten aanzien van derden 11
2.5 Tussenconclusie 12
3 De lijn van de notariële tuchtrechter 13
3.1 Inleiding 15
3.2 Een aanvang van de lijn in lagere notariële tuchtrechtspraak 15
3.3 De uitwerking van de lijn door de KNB 16
3.4 Voortzetting van de lijn door de hoogste notariële tuchtrechter 17
3.5 Laatste stand van zaken 19
3.6 Tussenconclusie 21
4 De civielrechtelijke lijn van de Hoge Raad 23
4.1 Inleiding 25
4.2 Wanprestatie en onrechtmatige daad van de koper 25
4.3 Wanprestatie en onrechtmatige daad bij de notaris: het arrest De Novitaris 28
4.3.1 Korte schets van de feiten 29
4.3.2 Het oordeel van de Hoge Raad 29
4.3.3 Voortzetting van deze lijn door de (lagere) civiele rechter 32
4.4 Het verschil tussen de civielrechtelijke en tuchtrechtelijke jurisprudentie 32
4.5 Tussenconclusie 32
5 Problematiek 35
5.1 Inleiding 37
5.2 Drie kernproblemen 37
5.2.1 Het probleem voor de notaris 38
5.2.2 Het probleem voor (de werking van) het civiele recht 40
5.2.3 Het probleem voor het notariaat als beroepsgroep 41
5.3 De noodzaak van een zekere civiel- en tuchtrechtelijke synthese 41
5.4 Verschil tussen tuchtnormen en civiele rechtsnormen 42
5.5 Mogelijkheden voor een eigen (strengere) tuchtrechtelijke lijn 44
5.6 Tussenconclusie 47
6 Vergelijking met het Duitse recht 49
6.1 Inleiding 51
6.2 De positie van de Duitse notaris 51
6.3 De zorgplicht voor derden 53
6.4 Civielrechtelijke en tuchtrechtelijke aansprakelijkheid 55
6.5 Tussenconclusie 56
7 Mogelijke oplossingen voor de problematiek 59
7.1 Inleiding 61
7.2 De aangedragen oplossingen 61
7.2.1 Eerste oplossing: bindende uitspraak voorzitter Kamer van Toezicht 61
7.2.2 Tweede oplossing: doorverwijzing naar ringbestuur of rechter 62
7.2.3 Derde oplossing: verordening van de KNB 64
7.2.4 Vierde oplossing: permanente KNB-commissie 65
7.2.5 Vijfde oplossing: cassatie in het belang der wet 66
7.2.6 Zesde oplossing: de positie van de notaris schoeien op Duitse leest 67
7.3 Tussenconclusie 67
8 Conclusies en aanbevelingen 69
Geraadpleegde literatuur 75
Geraadpleegde parlementaire stukken 83
Geraadpleegde jurisprudentie 85
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht