Mr. Tessa van der Rijst is promovenda aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Meer over Tessa van der RijstAanvaardbare rechterlijke beslissingen
Verbetering van de (civielrechtelijke) motivering in het licht van de aanvaardbaarheid van de rechterlijke uitspraak
Samenvatting
De civiele rechter heeft de plicht om de bewijsbeslissing te motiveren. Deze motivering dient ten minste bij te dragen aan de controleerbaarheid van de rechterlijke uitspraak door andere rechters en aan de aanvaardbaarheid hiervan door de procespartijen en derden. Maar kan de rechterlijke motivering de aanvaardbaarheid van een uitspraak beïnvloeden en zo ja, in hoeverre is dit het geval? En hoe moet de rechter motiveren om dit doel zo goed mogelijk te verwezenlijken?
Deze vragen komen in dit boek aan bod. Aan de hand van literatuur en jurisprudentie brengt de auteur de omvang, inhoud en ratio van de motiveringsplicht van de Nederlandse civiele rechter in kaart. Vervolgens gaat zij na welke factoren de aanvaardbaarheid van de rechterlijke uitspraak door de burger (mede) bepalen. Zij doet dit aan de hand van verschillende eerder verrichtte sociaalpsychologische onderzoeken. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen het belang van de ervaren rechtvaardigheid van de procedure leidend tot de beslissing en het belang van de beslissing zelf.
Aan de hand van deze empirische onderzoeken stelt de auteur een verwachting op ten aanzien van de vraag welke soorten argumenten en welke motiveringsstijl het best bij de verschillende mogelijke determinanten van aanvaardbaarheid aan zouden sluiten. Een belangrijke kanttekening hierbij is dat de motivering wellicht enigszins kan bijdragen aan de aanvaardbaarheid van een rechterlijke beslissing, maar dat haar rol mogelijk relatief klein is.
Specificaties
Inhoudsopgave
1 Verkenning 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Methodologie, afbakening en structuur 3
2 Rechterlijke motivering in Nederland 5
2.1 Introductie 5
2.2 De rechterlijke motiveringsplicht 5
2.2.1 Nederlandse rechtspraak 5
2.2.2 EH RM-rechtspraak 7
2.3 Controleerbaarheid en aanvaardbaarheid 10
2.4 Omvang van de motivering 12
2.4.1 Differentiatiefactoren 12
2.4.2 Ontwikkeling naar een discursieve(re) motiveringswijze 14
2.5 Gebruikte argumenten in de rechterlijke motivering 18
2.6 Conclusie 21
3 Determinanten van aanvaardbaarheid van een rechterlijke uitspraak 23
3.1 Introductie 23
3.2 De uitkomst van de zaak 26
3.2.1 Ervaren distributieve rechtvaardigheid 26
3.2.2 The Value Protection Model 29
3.3 Procedurele rechtvaardigheid 34
3.3.1 Ervaren procedurele rechtvaardigheid 34
3.3.2 Determinanten voor ervaren procedurele rechtvaardigheid 35
3.3.3 Interactionele rechtvaardigheid 38
3.4 Institutionele loyaliteit 40
3.5 Het belang van informatieverschaffing 46
3.6 Conclusie 48
4 Synthese: doorwerking van determinanten van aanvaardbaarheid 49
4.1 Introductie 49
4.2 De uitkomst van de zaak 50
4.2.1 Ervaren distributieve rechtvaardigheid: uitgebreide motivering met juridisch-technische argumenten 50
4.2.2 The Value Protection Model: uitgebreide motivering met morele argumenten 50
4.3 Procedurele rechtvaardigheid 53
4.3.1 Ervaren procedurele rechtvaardigheid: procedurele waarborgen en een discursieve motivering 53
4.3.2 Interactionele rechtvaardigheid: procedurele waarborgen en een discursieve motivering 54
4.4 Institutionele loyaliteit: beknopte motivering met juridisch-technische argumenten 56
4.5 Fairness heuristic theory: procedurele waarborgen 57
4.6 Conclusie 57
5 Hoe nu verder? 59
Geraadpleegde literatuur 63
Geraadpleegde jurisprudentie
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht