Ruilverkaveling, recht van hypotheek en derdenbescherming

Bij een door de overheid opgelegde ruilverkaveling wordt op grote schaal tussen eigenaren grond geruild met als doel om de agrarische, sociale en economische omstandigheden in een gebied te verbeteren. De verkrijging van een perceel is dan originair van aard. Het eigendomsrecht zal in beginsel worden verkregen zonder beperkingen zoals beperkte rechten of huur: de zogenoemde titelzuiverende werking van de ruilverkaveling. Voor hypotheken en beslagen geldt echter de regel van de zaaksvervanging: deze komen van rechtswege te rusten op de bij ruilverkaveling ingebrachte vervangende kavels. De notariële praktijk ervaart rechtsvernieuwing door titelzuivering als zinvol omdat notarissen bij een later titelonderzoek slechts tot de akte van ruilverkaveling hoeven terug te gaan. In dit boek onderzoekt mr. Demi Vlieks of de zaaksvervangingsregeling hier geen roet in het eten gooit.

De auteur onderzoekt welke volgorde bij verhaal toekomt aan een latere hypotheekhouder die wordt geconfronteerd met een oudere hypotheekhouder wiens rechten na een ruilverkaveling niet in de openbare registers zijn vermeld. Zij gaat na of derdenbescherming bij hypotheekverlening ten aanzien van percelen grond die zijn betrokken in een ruilverkaveling, van toepassing kan zijn en zo ja, op welke wijze eventuele derdenbescherming de onderlinge rangorde van de hypotheekhouders beïnvloedt. Daarbij komen zaken aan de orde als ‘inschrijfbare feiten’ en ‘onjuiste feiten’, en wordt het verschil tussen openbare registers en de basisregistratie kadaster uiteengezet. Verder gaat de auteur uitgebreid in op de onderzoeksplicht en het ‘toedoen-principe’.