Nieuw leiderschap

Woord vooraf 9

1. De maatschappelijke context in verandering 13
Een schets van de huidige context 13
Verander(en)de context in historisch perspectief 18
Maatschappelijke trends 21
Flexibilisering 21
Democratisering 22
Individualisering 23
Digitalisering 25
Autoriteitskritiek 27
Betekenis voor leiderschap en organisaties 31
Kanteling 31
Commons als bruikbaar concept 35

2. Medewerkers, leidinggevenden en organisatie:
toen, nu en straks 43
Toen 43
Kantelperiode 48
Als organisatie 48
Als medewerker 52
Als leidinggevende 55
En nu? Contouren van nieuw leiderschap en organiseren 58
1. Leidinggeven doe je niet meer alleen, maar samen 58
2. Leiderschap richt zich op mensen en hun talenten en manieren 62
3. Leiderschap richt zich op leren en niet op beheren 66
4. Leiderschap gaat uit van vertrouwen. Totdat het tegendeel blijkt. 67
5. Leiderschap richt zich op het creëren van een werken leergemeenschap 70
6. Leiderschap is afstemmen op de omgeving en flexibel doen wat nodig is 74
7. Leiderschap gaat om gezag en niet om positie 75
8. Leiderschap richt zich op zingeving en vraagt om ‘hogere orde’-denken 77
9. Leiderschap is het samen creëren en levend houden van een collectieve ambitie 79
Ten slotte 82

3. Een christelijke visie op gedeeld leiderschap 85
Inleiding 85
Oriëntatie: leiderschap en Bijbel 88
De Bijbel en gezag: een verkenning 89
Bijbelse typen van leiderschap 94
God in Christus 97
Conclusies 103

4. In de spiegel: Hoe geef jij leiding? 105
Spiegel 1 108
Ik ben als leider bereid om verantwoordelijkheden te delen met mijn collega’s
Van verticaal dirigeren naar horizontaal organiseren
Spiegel 2 112
Ik ben als leider bereid en in staat de talenten van mijn team tot ontwikkeling te brengen
Van talent onbekend naar talent erkend
Spiegel 3 116
Ik weet als leider een (organisatie)bedding te creëren
waarin mijn mensen floreren
Van organiseren om te beheren naar organiseren om te leren
Spiegel 4 119
Ik ben als leider in staat met een verwachtingsvolle, positieve houding naar mijn mensen te kijken als schepsels van God
Van georganiseerd wantrouwen naar verdiend vertrouwen
Spiegel 5 124
Ik ben als leider in staat de kracht van de gemeenschap te versterken
Van individueel naar collectief, van ik naar wij
Spiegel 6 128
Ik ben als leider in staat om situationeel te handelen en
voortdurend af te stemmen op de wereld om mij heen ‘
Van stijfheid naar lenigheid
Spiegel 7 132
Ik besef dat ik als leider meer dan ooit gezag moet waarmaken en dat niet per definitie heb vanwege mijn formele positie
Van positionele hiërarchie naar professionele hiërarchie
Spiegel 8 136
Ik ben als leider in staat om het hogere-ordedenken toe te passen in mijn denken en werken
Van denken in delen naar denken in geheel
Spiegel 9 140
Ik ben als leider in staat een collectieve ambitie met mijn mensen te creëren die richtinggevend is voor het gedrag en handelen en ik kan hierop inspireren
Van ‘wat’ naar ‘waarom’
Spiegel 10 144
Ik ben als leider

Personalia 147
Literatuur 149