Autonomie en bescherming in horizontale affectieve relaties 11
Analyse naar Belgisch recht, de lege lata en de lege ferenda 11
Alain-Laurent Verbeke
Deel 1 Klassieke horizontale affectieve relaties: het huwelijk 11
§ 1 Evolutie van het huwelijk: van instituut naar partnerschap 11
§ 2 Blijvende bijzondere status van het huwelijk: wettelijke bescherming en privileges 13
§ 3 Huwelijk naar Belgisch recht 17
Deel 2 Moderne horizontale affectieve relaties: ongehuwde samenwoning 19
Deel 3 Postmoderne horizontale affectieve relaties: eclectische relatievormen of ‘andere’ intieme samenlevingsrelaties 22
§ 1 Op weg naar een ‘post-familiale familie’, met ‘ontkoppeling’ van het familierecht 22
§ 2 Criteria voor de omschrijving van ‘andere’ intieme horizontale affectieve relaties 24
§ 3 Wettelijke solidariteit bij ‘andere intieme samenlevingsrelaties’ 35
Deel 4 Evaluatie en voorstellen voor intieme samenlevingsrelaties. Modulair raamwerk voor een niet-discriminerend en billijk relatievermogensrecht, partnererfrecht en wettelijke privileges 35
§ 1 De vele gradaties van bescherming van intieme samenlevingsrelaties in het Belgische recht 35
A Het fixed menu à la carte 35
B Private bescherming en wettelijke privileges 37
C Onbillijkheid na echtscheiding en relatiebreuk 38
§ 2 Het paradigma van de autonomie als grondslag van bescherming 44
§ 3 De aannames van het autonomie paradigma: een vrije en onderhandelde autonomie 52
§ 4 De onderhandelde autonomie in twijfel getrokken: van paradigma naar tegenbewijs 55
§ 5 De ware autonomie en bescherming verzoend. Naar een billijk defaultsysteem van aanvullende regels met uitstap via een versterkte opt-out 61
§ 6 De onderhandelde of versterkte opt-out. Wettelijke vormen geldigheidsvereisten voor onderhandelde autonomie in samenwoningsrelaties 66
A Aanzetten in het huidige Belgisch recht voor meer en betere informatie 66
B Wettelijke vorm- en geldigheidsvereisten voor een versterkte opt-out huwelijks- of samenlevingsovereenkomst 67
C Mogelijke weerstand tegen dit voorstel, en de weerlegging daarvan 71
D Huwelijks- en samenwoningsovereenkomsten met verdergaande solidariteit dan in de default-regeling: opt-more 73
§ 7 Function over Form. Gelijke behandeling van samenwoningsrelaties 73
A Discriminatie 73
B Functionele gelijkwaardigheid 74
C Voorzichtige aanzetten bij het Grondwettelijk Hof 76
§ 8 Modulair familierecht of familierecht à la carte 78
A Raamwerk of cluster van modules 78
B Default-raamwerk voor formele en gekwalificeerde samenwoningsrelaties, met versterkte opt-out voor modules 2-5 80
C Opt-in raamwerk voor andere intieme samenlevingsrelaties 81
§ 9 Concreet voorstel voor intieme samenlevingsrelaties van caring en sharing-raamwerk met 5 modules. Modulaire default-regels voor samenwoningsrelaties, met versterkte opt-out. Modulaire opt-in voor ‘andere intieme samenlevingsrelaties’ 84
A De grondslagen van de caring en sharing-benadering in intieme samenlevingsrelaties 84
B Caring en sharing tijdens de relatie – Module 1 en 2 – bijstand en hulp 86
C Caring en sharing bij echtscheiding of relatiebreuk – Module 3 en 4 / 4-plus – alimentatie en vermogen 87
D Caring en sharing na overlijden – Module 4/4-plus en 5 – vermogen en vermogen plus 92
§ 10 Criteria voor toekenning van wettelijke intimiteits- en economische privileges in het publieke domein 97
A Wettelijke intimiteitsprivileges – The Minimal Marriage 97
B Wettelijke economisch-financiële privileges of gunstregime solidariteit 98
Deel 5 Vijfentwintig samenvattende stellingen 101
Appendix 1 Solidariteit bij huwelijk, naar vigerend Belgisch recht 105
Appendix 2 Solidariteit bij ongehuwde samenwoning, naar vigerend Belgisch recht 131
Autonomie en bescherming van affectieve samenleefrelaties in het Nederlandse recht: de weegschaal slaat te ver door naar autonomie 141
Wendy Schrama
1. Inleiding 141
1.1 Opzet van het preadvies 141
1.2 Relatierecht 142
1.3 Rechtsontwikkelingen 143
2. Relaties in de realiteit 144
2.1 Overzicht van het relatielandschap 145
2.2 Keuzes voor relaties 146
2.3 Betaalde arbeid, zorg en kinderboete 147
3. Doelen van het relatierecht 149
3.1 Doelen in de literatuur onderscheiden 149
3.2 Doelen in het Nederlandse wetgevingsbeleid 151
4. Huidig relatierecht 153
4.1 Formele relaties 153
4.2 Informele samenleving 163
5. Conclusie 177
Schaarse overheidsrechten in België 181
Steven Verbeyst
Inleiding 181
1 Begripsomschrijving van de schaarse overheidsrechten 183
1.1 Publieke rechten versus overheidsrechten 183
1.2 Schaarste 185
2 Krachtlijnen van het Nederlandse leerstuk van de schaarse overheidsrechten 188
3 Wettelijk verankerde verdelingsstelsels van schaarse overheidsrechten 189
3.1 Inleiding 189
3.2 Verdeling van beperkte vergunningen 190
3.3 Vervreemding van onroerende overheidsgoederen 195
3.4 Overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten 198
4 Transparante verdelingsprocedure 198
4.1 Nationale gelijkheidsbeginsel 198
4.2 Mededingingsverplichting 202
4.3 Bekendmakingsverplichting 203
4.4 Uitzonderingen op de bekendmakings- en/of mededingingsverplichting 213
4.5 Sancties op de schending van de bekendmakings- en/of mededingingsverplichting 217
5 Beperkte geldigheidsduur 220
6 Schaarse overheidsrechten in het omgevingsrecht 223
6.1 Inleiding 223
6.2 Bestemmingsplannen 223
6.3 Omgevingsvergunningen 224
7 Conclusie en inspiraties voor een algemene theorievorming 227
Schaarse rechten in Nederland: van niche naar nieuw leerstuk 231
Johan Wolswinkel
1. Inleiding 231
2. Doctrine 232
2.1 Ontwikkeling van een leerstuk 232
2.2 Tussen doctrine en rechtspraak 236
3. Rechtspraak 240
3.1 Unierecht 240
3.2 Nederlands rechtspraak 247
4. Wetgeving 259
4.1 Tussen rechtspraak en wetgeving 259
4.2 Een algemeen Nederlands geluid? 261
4.3 Een specifiek Nederlands geluid? 265
5. Mededinging in perspectief 270
5.1 De weg naar succes 270
5.2 Hoe verder? 272
Bijlage 274
Samenloop in België: technische regels voor het behoud van een gematigd strafklimaat in verhitte tijden 275
Pieter van Rooij & Frank Verbruggen
Inleiding 275
Deel I Samenloop in het Strafwetboek van 1867 276
Inleiding 276
Hoofdstuk I Aanloop naar het Strafwetboek van 1867 277
Hoofdstuk II De samenloopregimes in het Strafwetboek van 1867 281
§ 1 Een ideologische strijd… 282
§ 2 …die uitmondde in een compromis 285
A Eendaadse samenloop en voortgezet misdrijf 286
B Meerdaadse samenloop: overtredingen 286
C Meerdaadse samenloop: wanbedrijven (en overtredingen) 287
D Meerdaadse samenloop: misdaden (met overtredingen en wanbedrijven) 289
§ 1 Steeds grotere rol van correctionalisering op basis van verzachtende omstandigheden 297
§ 2 De introductie van alternatieve hoofdstraffen 301
§ 3 De onrustwekkende verdwijning van artikel 61 Sw. 306
Deel II Voortgezet en collectief misdrijf marginaliseren meerdaadse samenloop in de rechtspraak 307
Deel III Grensoverschrijdende samenloop en wederzijdse erkenning binnen de EU 314
Inleiding 314
Hoofdstuk 1 Belgische rechtsmacht op grond van ‘eenheid van crimineel opzet’? 315
Hoofdstuk 11 Effect van buitenlandse uitspraken 318
Deel IV Samenloop in de strafuitvoering 326
Deel V Het nieuw Strafwetboek van 2024 en de renaissance van de meerdaadse samenloop 328
Deel VI Evaluatie en suggesties 336
Samenloop van strafbare feiten naar Nederlands recht 343
Fanny de Graaf
1. Inleiding 343
2. Aandachtspunten voor het vervolg van het preadvies 345
2.1 Een of meer strafbare feiten? 345
2.2 Een regeling over cumulatie van straffen in geval van meer dan een strafbaar feit 345
2.3 Terughoudende rol Hoge Raad bij toetsing samenloopregels 346
3. De samenloopregeling in het huidige Wetboek van Strafrecht 347
3.1 Eendaadse samenloop 347
3.2 Voortgezette handeling 351
3.3 Meerdaadse samenloop 354
3.4 Artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht 362
4. De toepassing van de samenloopregeling in grensoverschrijdende situaties binnen de EU 365
5. Het wetsvoorstel herziening meerdaadse samenloop in strafzaken 368
5.1 Inleiding 368
5.2 Ratio en inhoud wetsvoorstel 369
5.3 Parlementaire behandeling 372
6. Zou het ook anders kunnen? 375
6.1 Inleiding 375
6.2 Afschaffen voortgezette handeling 376
6.3 Andere wijzen van cumuleren bij meerdaadse samenloop 377
6.4 Onbeperkte cumulatie van straffen, met beperkingen in de tenuitvoerlegging daarvan 382
6.5 Afweging 383
7. Slot 385
Preadviezen 1997-2024 387
