De digitale kooi

In de Digitale Kooi volgen we Saskia, Pieter en Esther, die elk getroffen lijken te worden door het noodlot. Ze komen terecht in een ongelooflijke, maar waargebeurde Kafkaëske strijd met een anonieme overheid. Saskia moet haar gestolen auto APK laten keuren. Omdat ze dat niet kan wordt ze meer dan tien jaar achtervolgd met boetes en raakt in de schulden. En als modelburger Esther teveel voor haar werk in het buitenland is, verliest ze vrijwel alles. Van haar parkeervergunning en stemrecht tot de mogelijkheid om een factuur te sturen voor haar bedrijf. Als in een Kafka-roman ontdekken we eerst dat niemand echt begrijpt hoe de automatisering van de overheid werkt en iedereen denkt er niets aan te kunnen doen. Langzaam ontdekken we hoe registraties en gegevensuitwisseling geen neutrale spelers zijn in de handen van meer of minder goedwillende ambtenaren, maar dat met onwetendheid en achteloosheid een digitale kooi is gebouwd die een steeds grotere groep mensen onzichtbaar gevangen houdt.

Informatiedeling is de ruggengraat van overheidsdienstverlening geworden, maar we zijn de controle over deze informatie kwijtgeraakt. We weten niet wie er gebruik maakt van onze persoonsgegevens, we weten veelal niet wie er informatie over ons verzamelt, en we hebben geen idee over de gevolgen die een foute registratie kan hebben. Ook de overheid zelf is het overzicht volledig kwijtgeraakt.

In dit boek laten we zien dat informatiearchitectuur de overheid blind heeft gemaakt voor de problemen van burgers en onmachtig heeft gemaakt om fouten te herstellen en maatwerk te leveren. Zowel burger als overheid zijn gevangen in een digitale kooi. Om hieraan te ontsnappen formuleren we ´algemene beginselen van behoorlijke ICT’ die de burger weer een stem en een centrale plaats geven in de digitale overheid.