Het BW als flexibel kader voor goederenrechtelijke continuïteit

Preadvies Van Hoof en Bobbink:
Grenzen aan goederenrechtelijke continuïteit bij natrekking en zaaksvorming

De verduurzaming in de bouw en productie test de rek en wendbaarheid van het goederenrecht. Leveranciers van kapitaalintensieve, verplaatsbare en modulair te koppelen installaties, zoals warmtekrachtkoppelingen, energieopslagsystemen, (elektro)motoren en complete gevelconstructies, willen eigendom voorbehouden tot betaling, maar riskeren na installatie verlies door natrekking of zaaksvorming. Het preadvies van Van Hoof & Bobbink onderzoekt welke ruimte en grenzen het Neder-landse goederenrecht biedt voor goederenrechtelijke continuïteit bij natrekking en zaaksvorming in het licht van het doel en de strekking van de wettelijke regeling, wets-systematiek en parlementaire geschiedenis. Vanuit een rechtshistorisch perspectief volgen zij de ontwikkeling van het BW van 1838 naar 1992 en laten zien hoe opvat-tingen over roerende zaken en de verkeersopvatting de (toepassing van de) huidige regels en belangenafwegingen hebben gevormd. Van Hoof & Bobbink concluderen dat de verkeersopvatting, als open norm, geschikt is om leveranciers effectief te bescher-men en dat ingrijpen door de wetgever niet noodzakelijk is.
Leveranciers van waardevolle roerende zaken en hun financiers kunnen de invulling van de verkeersopvatting mede sturen door zich te verenigen, uniforme algemene voorwaarden te hanteren en overleg te voeren met brancheorganisaties aan afnemers-zijde. Zij kunnen bovendien natrekking met onroerende zaken voorkomen of opheffen door tijdig een opstal- of erfpachtrecht te vestigen of een deel van de onroerende zaak te huren, zodat zij de zaak kunnen wegnemen bij verzuim van de afnemer.

Preadvies Van der Plank:
De onbenutte ruimte van het opstalrecht

Discussies omtrent de (on)mogelijkheden bij het gebruik van het opstalrecht worden soms al decennia gevoerd zonder te worden beslecht. Door de (begrijpelijke) terughou-dendheid die toegepast wordt in de notariële vastgoedpraktijk op het moment dat de rechtsgeldigheid van een goederenrechtelijke structurering ter discussie staat, worden deze constructies niet aan de test van de rechtspraktijk én de rechtspraak onderwor-pen. Het voortbestaan van deze discussies staat echter in belangrijke mate in de weg aan vastgoedrechtelijke innovatie, waaronder de verduurzaming van de gebouwde omgeving.
Het doel van het preadvies van Van der Plank is om een aantal uiteenlopende discus-sies in de literatuur omtrent de reikwijdte van het opstalrecht bijeen te brengen, en aan de hand van de goederenrechtelijke beginselen die ten grondslag liggen aan de bestaande systematiek te zoeken naar een oplossing die past binnen het bestaande systeem van de wet teneinde een aantal belangrijke impasses te doorbreken.