Internationale kinderontvoering

Voorwoord en dankbetuiging v
Afkortingen xiii

Deel I Introductie
1. Aanleiding voor het onderzoek 1
2. Doelstelling en onderzoeksvragen 2
3. Afbakening 4
3.1 Algemeen 4
3.2 Afbakening onderzoeksperiode: focus op de recente praktijk 4
3.3 Verantwoording landenkeuze 5
4. Methoden 6
4.1 Nationale procesanalyse 6
4.2 Rechtsvergelijking 9
5. Plan van behandeling 11

Deel II Het kader
1. Wetgeving 13
1.1 HKOV 14
1.1.1 Uitgangspunten 14
1.1.2 Verantwoordelijkheden Centrale autoriteit 14
1.1.3 Gerechtelijke procedure 15
1.1.4 Doorlooptijden 16
1.2 Uitvoeringswet internationale kinderontvoering 17
1.2.1 Uitgangspunten 17
1.2.2 Verantwoordelijkheden Centrale autoriteit 17
1.2.3 Gerechtelijke procedure 18
1.2.4 Doorlooptijden 18
2. Achtergrond 18
3. Het toetsingskader: het doel van de wetgever 20
3.1 Onmiddellijke terugkeer 20
3.2 Zorgvuldige procedure 21
3.3 Minnelijke schikking 23

Deel II De uitvoeringspraktijk in Nederland
1. Inleiding 29
1.1 Wetgeving 29
1.2 Recente ontwikkelingen 29
1.3 Beoogde procedure in beeld 30
1.4 Aantal inkomende internationale kinderontvoeringszaken 31
2. Beginfase 33
2.1 De Centrale autoriteit en andere partijen 33
2.1.1 De Centrale autoriteit en haar rol 33
2.1.2 De rol van het Centrum IKO en het Mediation Bureau 34
2.2 De behandeling van de zaak 35
2.2.1 Intake 35
2.2.2 Lokalisering en contact meenemende ouder 36
2.2.3 Marginale beoordeling 38
2.3 Overdracht aan advocatuur en rechtsbijstand 39
2.3.1 Advocatuur 39
2.3.2 Overdracht 40
2.3.3 Indienen verzoekschrift 42
2.3.4 Rechtsbijstand 42
2.4 Procesdoorloop en doorlooptijden 45
2.5 Alternatieve wegen 48
3. Gerechtelijke procedure in eerste aanleg 48
3.1 Het gerecht in eerste aanleg 48
3.2 Procedure 49
3.2.1 Behandeling van de zaak 49
3.3 Rechtspositie van het kind 50
3.3.1 Horen van het kind 50
3.3.2 Kinderbeschermingsmaatregel 51
3.3.3 Raad voor de Kinderbescherming 52
3.4 Mediation 52
3.4.1 Mediation Bureau 52
3.4.2 De behandeling van de zaak 53
3.4.3 Bevorderende en belemmerende factoren 55
3.4.4 Ontwikkeling in de tijd 56
3.5 Doorlooptijden 57
3.5.1 Doorlooptijden 57
3.5.2 Vertragende factoren 58
4. Hoger beroep fase 59
4.1 Het gerechtshof 59
4.2 Procedure 60
4.3 Rechtspositie van het kind 61
4.3.1 Kinderen betrekken 61
4.3.2 Opleggen kinderbeschermingsmaatregel 61
4.3.3 Inzet Raad voor de Kinderbescherming 62
4.4 Procesdoorloop, doorlooptijden 62
4.5 Cassatie in het belang der wet 63
5. Teruggeleiding 64
5.1 Vrijwillige teruggeleiding 65
5.2 Gedwongen teruggeleiding 65
5.3 Rechtspositie van het kind 66
6. Ervaringen van de betrokkenen 67
6.1 Ervaringen van professionals 67
6.1.1 Waardering van de procedure 67
6.1.2 Mogelijkheden tot verbetering 70
6.1.3 De rol van de Ca en samenwerking 71
6.2 Ervaringen van ouders 72
6.2.1 Ervaringen van ouders met de professionals 72
6.2.2 Ervaringen van ouders met de procedure 75
6.2.3 Mogelijkheden tot verbetering 75

Deel IV De uitvoeringspraktijk in Engeland & Wales, Zweden en Zwitserland
1. Inleiding 77
2. Engeland & Wales 77
2.1 Inleiding 77
2.1.1 Wetgeving 78
2.1.2 Recente ontwikkelingen 78
2.1.3 De beoogde procedure in beeld 79
2.1.4 Aantal inkomende zaken internationale kinderontvoering 79
2.2 Beginfase 80
2.2.1 De Centrale autoriteit en haar rol 80
2.2.2 Behandeling van de zaak 81
2.2.3 Overdracht aan advocatuur en rechtsbijstand 82
2.2.4 Doorlooptijden 86
2.2.5 Alternatieve wegen 87
2.3 Gerechtelijke procedure in eerste aanleg 87
2.3.1 Het gerecht in eerste aanleg 87
2.3.2 Procedure 88
2.3.3 Rechtspositie van het kind 89
2.3.4 Mediation 91
2.3.5 Doorlooptijden 93
2.4 Hoger beroep fase 93
2.4.1 De gerechtelijke instanties 93
2.4.2 Procedure 94
2.4.3 Doorlooptijden 94
2.5 Teruggeleiding 94
2.6 Ervaringen van de betrokkenen 95
2.6.1 Mediation 95
2.6.2 Rechtsbijstand 96
3. Zweden 96
3.1 Inleiding 96
3.1.1 Wetgeving 96
3.1.2 Recente ontwikkelingen 97
3.1.3 De beoogde procedure in beeld 98
3.1.4 Aantal inkomende zaken internationale kinderontvoering 98
3.2 Beginfase 99
3.2.1 De Centrale autoriteit en haar rol 99
3.2.2 Behandeling van de zaak 100
3.2.3 Overdracht aan advocatuur en rechtsbijstand 101
3.2.4 Doorlooptijden 102
3.2.5 Alternatieve wegen 102
3.3 Gerechtelijke procedure in eerste aanleg 103
3.3.1 Het gerecht in eerste aanleg 103
3.3.2 Procedure 103
3.3.3 Rechtspositie van het kind 104
3.3.4 Mediation 104
3.3.5 Doorlooptijden 105
3.4 Hoger beroep fase 105
3.4.1 Het gerecht in tweede aanleg en het hoogste gerechtshof 105
3.4.2 Procedure 106
3.4.3 Doorlooptijden 107
3.5 Teruggeleiding 107
3.6 Ervaringen van de betrokkenen 108
4. Zwitserland 108
4.1 Inleiding 108
4.1.1 Wetgeving 108
4.1.2 Recente ontwikkelingen 109
4.1.3 De beoogde procedure in beeld 110
4.1.4 Aantal inkomende zaken internationale kinderontvoering 111
4.2 Beginfase 111
4.2.1 De Centrale autoriteit en haar rol 111
4.2.2 Procedure 112
4.2.3 Overdracht aan advocatuur en rechtsbijstand 115
4.2.4 Doorlooptijden 116
4.2.5 Alternatieve wegen 116
4.3 Gerechtelijke procedure in eerste aanleg 117
4.3.1 Het gerecht in eerste aanleg 117
4.3.2 Procedure 118
4.3.3 Rechtspositie van het kind 118
4.3.4 Mediation 119
4.3.5 Doorlooptijden 120
4.4 Hoger beroep fase 120
4.4.1 Hoogste gerechtshof 120
4.4.2 Procedure 121
4.4.3 Doorlooptijden 121
4.5 Teruggeleiding 121
4.6 Ervaringen van de betrokkenen 122

Deel V De rechtsvergelijking
1. Inleiding 123
2. De jurisdicties; Engeland & Wales, Nederland, Zweden en Zwitserland 123
2.1 Wetgeving 123
2.2 Recente ontwikkelingen 123
2.3 Aantal inkomende zaken internationale kinderontvoering 124
3. Beginfase 124
3.1 De Centrale autoriteit en haar rol 124
3.2 Procedure 125
3.2.1 Het verzoek tot teruggeleiding 125
3.2.2 Lokalisering en contact andere ouder 126
3.2.3 Beoordeling 126
3.2.4 Mediation 127
3.3 Overdracht aan advocatuur en rechtsbijstand 127
3.3.1 Advocatuur 127
3.3.2 Overdracht 127
3.3.3 Rechtsbijstand 128
3.4 Doorlooptijden 129
3.5 Alternatieve wegen 129
4. Gerechtelijke procedure in eerste aanleg 130
4.1 Het gerecht in eerste aanleg 130
4.2 De procedure 130
4.2.1 Behandeling van de zaak 130
4.2.2 Rechtspositie van het kind 131
4.2.3 Mediation 132
4.2.4 Doorlooptijden 133
4.4 Hoger beroep fase 134
4.5 Teruggeleiding 134

Deel VI Eindbeschouwing
1. Inleiding 137
2. Beantwoording van de onderzoeksvragen 138
2.1 Onmiddellijke terugkeer 138
2.1.1 Verkorte procedure 139
2.1.2 Concentratie van de rechtspraak en cassatie in belang der wet 143
2.2 Zorgvuldige procedure 145
2.2.1 Rol van de Ca 145
2.2.2 Rechtspositie van het kind 148
2.2.3 Teruggeleiding 149
2.2.4 Procedure in het algemeen 151
2.3 Minnelijke schikking 153
3. Conclusie 156
3.1 De doorlooptijden 156
3.2 De verantwoordelijkheden van de Ca 156
3.3 De overdracht naar de advocatuur 157
3.4 De teruggeleiding 158
4. Tot slot 158

Samenvatting 159
Summary 167
Literatuurlijst 175
Lijst met geraadpleegde Wetgeving 179
Bijlage 1 Samenstelling van de begeleidingscommissie 181
Bijlage 2 Procesdoorloop per fase 183
Bijlage 3 Mediation 189
Bijlage 4 Uitkomsten enquête onder ouders 191
Bijlage 5 Interviewleidraden verkorte procedure inkomende IKO zaken 197