Prof.dr. N.J. (Nico) Schrijver is hoogleraar internationaal publiekrecht aan de Universiteit Leiden en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Meer over Nico SchrijverInternationaal publiekrecht als wereldrecht
Samenvatting
Internationaal publiekrecht als wereldrecht behandelt in hoofdlijnen de boeiende wereld van het internationale recht.
Drie vragen staan hierbij centraal. Ten eerste in hoeverre de beginselen en regels van het internationale recht ‘wereldrecht’ vormen, dat wil zeggen voor de hele wereld gelden en ook door de gehele internationale gemeenschap geaccepteerd worden. De tweede vraag luidt in hoeverre, naast staten en internationale organisaties, wereldburgers, volken en multinationale ondernemingen aan het internationale publiekrecht rechten kunnen ontlenen en of zij ook plichten hebben. Ten slotte wordt ingegaan op de vraag in hoeverre het internationale publiekrecht en de daarop gebaseerde organisaties gezien kunnen worden als hoeders van het algemene wereldbelang. Hierbij gaat het om zaken zoals bescherming van kwetsbare ecosystemen, vrede en veiligheid, respect voor universele rechten van de mens en van volken, armoedebestrijding en het bevorderen van duurzame ontwikkeling.
Het boek geeft tevens een gedegen inleiding tot de basisleerstukken (rechtsbronnen, rechtsdeelnemers, geschillenbeslechting, e.d.) en is ook om die reden meer dan een simpel ABC van het internationale publiekrecht.
Specificaties
Inhoudsopgave
Afkortingen 13
Inleiding en omschrijving van het internationale publiekrecht als wereldrecht 15
1 Geschiedenis van het internationale publiekrecht 19
1.1 Fasen in de ontwikkeling 19
1.2 Hedendaagse mondiale waarden 27
1.3 Regionaal internationaal recht 28
2 De aard van het inter nationale publiekrecht en de verhouding tot het nationale recht 41
2.1 De aard van het internationale publiekrecht 41
2.2 Verhouding tot het nationale recht 46
3 Bronnen van het inter nationale publiekrecht 51
3.1 Verdragen 51
3.2 Internationaal gewoonterecht 54
3.3 Algemene rechtsbeginselen 57
3.4 Rechterlijke beslissingen en doctrine 58
3.5 Besluiten van internationale organisaties 60
3.6 Eenzijdige rechtshandelingen 61
4 Subjecten van het internationale publiekrecht 63
4.1 Staten 64
4.2 Internationale organisaties 68
4.3 Volken 69
4.4 Burgers 70
4.5 Rechtspersonen 70
4.6 De mensheid 72
4.7 Pluriformiteit van rechtsdeelnemers en kwaliteitseisen 73
5 Soevereiniteit, jurisdictie en aansprakelijkheid 75
5.1 Het wezen van de soevereiniteit 75
5.2 De rechtsmacht van staten 78
5.3 Staatsaansprakelijkheid 81
6 Verdragenrecht 87
6.1 Totstandkoming van verdragen 88
6.1.1 Sluiting: parafering en ondertekening 88
6.1.2 Goedkeuring, bekrachtiging/ratifıcatie, inwerkingtreding en toetreding 89
6.2 Voorbehouden bij ratifıcatie 91
6.3 Interpretatie van verdragen 91
6.4 Toepassing en geldigheid 92
6.5 Beëindiging, opschorting en nietigheid van verdragen 93
7 Het recht van internationale organisaties 97
7.1 Rechtspersoonlijkheid van internationale organisaties 100
7.2 De Verenigde Naties 102
7.2.1 De Veiligheidsraad 103
7.2.2 De Algemene Vergadering 105
7.2.3 De Economische en Sociale Raad 106
7.2.4 De Trustschapsraad 106
7.2.5 Het Secretariaat 106
7.2.6 Het Internationaal Gerechtshof 107
7.3 Functies van internationale organisaties 108
8 Enkele klassieke hoofdstukken van het internationale publiekrecht als wereldrecht 109
8.1 Erkenning van staten en regeringen 109
8.2 Immuniteit van staten, staatshoofden en overheidsfunctionarissen 113
8.3 Het recht van de zee 118
8.4 Bescherming door de staat van zijn onderdanen in den vreemde 126
8.5 Rechtsgrondslagen van de internationale economische orde 129
8.6 Humanitair oorlogsrecht (ius in bello) 134
8.7 Wereldgezondheidsrecht en de bestrijding van epidemieën 138
9 Enkele moderne hoofd stukken van het internationale publiekrecht als wereldrecht 143
9.1 Universele rechten van de mens: naar wereld burgerschap 143
9.1.1 Formulering van universele mensenrechten 144
9.1.2 Mondiale en regionale bescherming van mensenrechten 147
9.2 Naast rechten ook plichten van de mens: supranationaal strafrecht 151
9.3 Wereldvluchtelingenrecht 155
9.4 Volken en hun zelfbeschikkingsrecht 159
9.5 Wapenbeheersing en ontwapening 163
9.6 Internationaal milieu- en ontwikkelingsrecht: duurzame ontwikkeling als beginsel van wereldrecht 165
9.7 Internationaal klimaatrecht 171
9.8 Het internationale recht inzake gemeenschappelijke gebieden en hun natuurlijke hulpbronnen (‘the law of the global commons’) 176
10 Het wereldrecht inzake het gebruik van militair geweld (ius ad bellum) 181
10.1 Het geweldverbod 181
10.2 Het recht op zelfverdediging 182
10.3 Het systeem van collectieve veiligheid onder de Veiligheidsraad 184
10.3.1 Niet-militaire sancties 185
10.3.2 Sancties met geweldsmandaat 187
10.4 Andere geclaimde uitzonderingen op het geweld verbod 188
11 Vreedzame beslechting van internationale geschillen en handhaving van het internationale publiekrecht 191
11.1 Vreedzame geschillenbeslechting 192
11.2 Het Wereldhof 195
11.3 Unilaterale rechtshandhaving 201
12 Functie van het internationale publiekrecht als wereldrecht 203
Literatuur 207
Jurisprudentieregister 209
Bijlage: relevante websites op het terrein van het internationale publiek recht 213
Trefwoordenregister 217
Mensen die dit boek kochten, kochten ook...
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht