Onderzoek toepassing artikel 13b Opiumwet

1 Inleiding 9
1. Aanleiding 9
2. Artikel 13b Opiumwet 9
3. Onderzoeksvragen 13
4. Opzet van het onderzoek en onderzoeksmethoden 15
4.1 Enquête 15
4.2 Casestudies, interviews en expertmeeting 17
4.3 Kwalitatieve jurisprudentieanalyse 20
4.4 Kwantitatieve jurisprudentieanalyse 21
5. Leeswijzer 23

2 Het beoordelingskader van de Afdeling: rechterlijke toetsing van artikel 13b lid 1 onder a Opiumwet 25
1. Inleiding 25
2. Bevoegdheid tot opleggen van een last onder bestuursdwang 26
2.1 Eigen gebruik 28
2.2 Verband tussen overtreding en het te sluiten pand 29
3. Toepassing van de last onder bestuursdwang 30
3.1 Beoordeling van het gemeentelijke beleid 31
3.2 Redelijkheid van de last onder bestuursdwang 33
4. Conclusie 42

3 Het beoordelingskader van de Afdeling: rechterlijke toetsing van artikel 13b lid 1 onder b Opiumwet 45
1. Inleiding 45
2. Bevoegdheid tot opleggen last onder bestuursdwang 47
2.1 Bestemming van de stoffen of voorwerpen 48
2.2 Wetenschap of ernstige reden om te vermoeden 49
3. Toepassing van de last onder bestuursdwang 50
3.1 Noodzakelijkheid 51
3.2 Evenredigheid 52
4. Conclusie 53
6 Onderzoek toepassing artikel 13b Opiumwet

4 Artikel 13b Opiumwet in cijfers: analyse van enquêtegegevens 57
1. Inleiding 57
2. Type drugsproblematiek in de gemeenten 57
3. Toepassing van artikel 13b Opiumwet 58
3.1 Waarschuwing 58
3.2 Last onder dwangsom 60
3.3 Sluiting 61
3.4 Type panden dat is gesloten 63
3.5 Andere maatregelen 64
4. Rechtsbescherming tegen last onder dwangsom 64
4.1 Bezwaar 65
4.2 Voorlopige voorziening 66
4.3 Beroep 67
5. Rechtsbescherming tegen sluiting 67
5.1 Bezwaar 67
5.2 Voorlopige voorziening 70
5.3 Beroep 72
6. Ervaren knelpunten 74
7. Conclusie 75

5 Artikel 13b Opiumwet in cijfers: analyse van rechtspraak 77
1. Inleiding 77
2. Jurisprudentie rechtbanken 77
2.1 Voorlopige voorziening 77
2.2 Beroep 79
3. Jurisprudentie Afdeling 83
4. Conclusie 87

6 Artikel 13b Opiumwet in de praktijk: analyse van casestudies en interviews 89
1. Inleiding 89
2. Beschrijving van de (juridische) procedure 90
3. Casestudies 91
3.1 Type pand 92
3.2 Drugsproblematiek 92
3.3 Maatregel en ingestelde rechtsmiddelen 93
4. Besluitvorming en belangenafweging 94
4.1 Zienswijze 94
4.2 Waarschuwing 96
4.3 Last onder dwangsom 97
4.4 Sluiting 99
4.5 Kortere sluitingsduur 102
4.6 Afzien van sluiting 104
4.7 Opheffing sluiting 05
5. Bezwaar, voorlopige voorziening en beroep 107
5.1 Bezwaar 108
5.2 Voorlopige voorziening en beroep 109
6. Ervaren gevolgen 110
6.1 Gevolgen voor bewoners 111
6.2 Gevolgen voor omwonenden en de wijk 114
6.3 Gevolgen voor verhuurders van woningen 116
6.4 Gevolgen voor horecagelegenheden en andere bedrijven 117
7. Ervaren effectiviteit 118
7.1 Het beëindigen van de overtreding en het voorkomen van herhaling 119
7.2 De signaalfunctie 120
7.3 Het herstellen van de openbare orde en veiligheid 120
7.4 Bredere aanpak drugscriminaliteit 122
8. Visie van burgemeesters 124
9. Knelpunten en verbeterpunten 125
9.1 Bestuurlijke rapportages en tijdsverloop 125
9.2 Motivering 126
9.3 Rechtsbescherming en gevolgen 127
9.4 Regionale verschillen 128
10. Conclusie 129

7 Conclusie 131
1. Toepassing van de bevoegdheid 131
1.1 Aantal keren toegepast 131
1.2 Belangenafweging 133
1.3 Verschillen in de toepassing 134
2. Gevolgen 135
2.1 Gevolgen voor (voormalige) bewoners 135
2.2 Gevolgen voor omwonenden en de wijk 136
2.3 Gevolgen voor verhuurders en ondernemers 136
2.4 Effectiviteit van de maatregel 137
3. Rechtsmiddelen 138
3.1 Aantal bezwaren, voorlopige voorzieningszaken en (hoger) beroepszaken 138
3.2 Gronden voor bezwaar, verzoek tot voorlopige voorziening en (hoger) beroep 140
3.3 Weinig succes in aanvechten besluit in bezwaarfase 141
4. Rechterlijke beoordeling 141
4.1 Beoordelingskader 141
4.2 Kwantitatieve jurisprudentieanalyse 142
4.3 Publicatiebeleid Rechtspraak.nl 145
5. Aanbevelingen 146

8 Onderzoek toepassing artikel 13b Opiumwet
Samenvatting 149
Summary 155
Lijst van onderzoekers 161
Samenstelling van de begeleidingscommissie 163

Bijlagen 165
Vragenlijst enquête 1 165
Vragenlijst enquête 2 (aanvullende enquête) 175
Gehanteerde topiclijsten interviews 180
Gehanteerde codeboeken – kwantitatieve jurisprudentieanalyse 188
Handleiding codeboek: voorlopige voorzieningszaken 188
Handleiding codeboek: beroepszaken 189
Handleiding codeboek: hoger beroepszaken 197
Reeds verschenen in de reeks openbare orde, veiligheid & recht 207