Regionale gebiedsontwikkeling
De invloed van de provincie op ruimtelijke planning in tussenstedelijke gebieden
Samenvatting
Nationale opgaven zoals het woningbouwbeleid, de energietransitie en klimaatadaptatie zijn vraagstukken die door regionale instanties concreet moeten worden gemaakt in samenhang met de vraagstukken van de regio zelf. De regio, het niveau tussen de gemeenten en de provincie, heeft meestal geen duidelijke bestuurlijke grens en geen formele plaats in het Nederlandse bestuur.
In dit proefschrift is gezocht naar de betekenis van de provincie als regionale gebiedsautoriteit in een situatie waarin diverse publieke en private partijen samenwerken en maatschappelijke organisaties hun stem laten horen. Het onderzoek is gericht op gebieden tussen grote steden waar een aanmerkelijke verstedelijking, ingebed in groen- en waterstructuren, was voorzien. Plannen en planprocessen zijn geanalyseerd en beoordeeld, net als het handelen van de provincie in drie regio’s: de regio Rotterdam-Zoetermeer-Gouda, het gebied tussen Arnhem en Nijmegen en de regio Eindhoven-Helmond.
Het proefschrift laat onder meer zien dat planologische sturing een zwakker instrument is dan financiële sturing. Na de decentralisatie van ruimtelijke ordening en landinrichting is de invloed van de rijksoverheid op regionale gebiedsontwikkeling groot gebleven. Voorts blijkt uit het onderzoek dat planconcepten in de praktijk flexibel zijn. Als de uitvoering aan de orde komt neemt het risico toe dat het planconcept uit elkaar valt. Het onderzoek toont aan dat de provincie haar rol als regionale gebiedsregisseur actiever zou kunnen invullen. De Omgevingswet zou dat mogelijk moeten maken.
Trefwoorden
regionale gebiedsontwikkeling provincies ruimtelijke ordening governance regionaal bestuur omgevingswet overheid netwerksturing multi-level governance casestudies planologie besluitvorming verstedelijking samenwerking decentralisatie woningbouwbeleid energietransitie planconcepten klimaatadaptatie financiële sturing multi-actor sturing gebiedsregisseur rijksoverheid gebiedsprocessen institutioneel ontwerp wet ruimtelijke ordening ruimtelijke planning groenstructuren legitimiteit soft spaces
Trefwoorden
Specificaties
Thema classificatie
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
Lijst van Figuren 16
Lijst van afkortingen 21
Samenvatting 25
Summary 41
1 Oriëntatie op het vraagstuk 57
1.1 Inleiding 58
1.2 Opzet van het onderzoek 59
1.3 Transities in ruimte en sturing 61
1.3.1 De fysieke omgeving 61
1.3.2 Dynamiek van de ruimtelijke ordening 63
1.3.3 Gebiedsontwikkeling 66
1.3.4 Veranderingen in de governance 67
1.4 Conclusies transities in ruimte en sturing 69
1.5 Probleemstelling, doel en vraagstelling 70
1.5.1 Probleemstelling 70
1.5.2 Kennislacune en doel van het onderzoek 72
1.5.3 Centrale vraagstelling 73
1.5.4 Verwachtingen omtrent betekenis van onderzoek 74
2 De provincie 77
2.1 Inleiding 78
2.2 Maatschappelijke context 79
2.2.1 Wederopbouw 79
2.2.2 Economische crisis 80
2.2.3 Neoliberalisme 81
2.2.4 Populisme en participatiesamenleving 82
2.2.5 Conclusie maatschappelijke context 83
2.3 De provincie als instituut 84
2.3.1 Formeel bestuur 84
2.3.2 Informeel besturen in ‘soft spaces’ 86
2.3.3 Taken en rollen van de provincie 87
2.3.4 Beeldvorming over de provincie 89
2.4 Regionaal bestuur in het buitenland 91
2.4.1 Autoriteit en macht van regio’s 91
2.4.2 Vergelijking tussen landen 94
2.5 De provincie en de ruimtelijke ordening 96
2.5.1 Ruimtelijke ordening en ruimtelijke planning 96
2.5.2 Wet op de Ruimtelijke Ordening van 1965 en 2008 98
2.5.3 Landinrichtingswet van 1985 en Wet inrichting landelijk gebied van 2007 101
2.5.4 Decentralisatie van rijkstaken 103
2.5.5 De provincie in de regio 104
2.6 Conclusies over de provincie 107
3 Theoretische verkenning 111
3.1 Inleiding 112
3.2 Meerlaagse multi-actor aspect 113
3.2.1 Netwerken en ketens 113
3.2.2 Collaboratief model 114
3.2.3 Netwerken en actoren analyseren 116
3.2.4 Conclusies meerlaagse multi-actor aspect 117
3.3 Positie en rol van de overheden 118
3.3.1 Sturing vanuit macht en gezag 118
3.3.2 Vormen van overheidssturing 119
3.3.3 De legitieme overheid 122
3.3.4 De systeemverantwoordelijke overheid 123
3.3.5 Conclusies positie en rol van de overheden 125
3.4 Plan en planning 127
3.4.1 Besluitvorming 127
3.4.2 Planning 128
3.4.3 Ruimtelijke planning 129
3.4.4 Ruimtelijk plan 131
3.4.5 Planningsmodellen 133
3.4.6 Conclusies plan en planning 135
3.5 Bouwstenen voor het analysekader 137
4 Onderzoekmethodiek 139
4.1 Kwalitatief onderzoek 140
4.2 Casestudie als onderzoeksmethode 141
4.2.1 Definities van een casestudie 141
4.2.2 Kanttekeningen bij casestudies 142
4.2.3 Methoden van data verzamelen 143
4.3 Selectie van te onderzoeken casussen 144
4.3.1 Selectiecriteria 144
4.3.2 Keuze voor drie beleidspraktijken 145
4.4 Conclusies casestudie benadering 147
4.5 Analysekader 148
5 Identificeren van beleidspraktijken 153
5.1 Inleiding 154
5.2 Regio Rotterdam-Zoetermeer-Gouda 155
5.2.1 Gebiedskarakteristiek 155
5.2.2 Uitgangssituatie in 1997 157
5.2.3 Reconstructie van gebiedsplan en gebiedsproces 160
5.3 Regio Arnhem-Nijmegen 199
5.3.1 Gebiedskarakteristiek 199
5.3.2 Uitgangssituatie in 1995 200
5.3.3 Reconstructie van gebiedsplan en gebiedsproces 205
5.4 Regio Eindhoven-Helmond 230
5.4.1 Gebiedskarakteristiek 230
5.4.2 Uitgangssituatie in 1995 233
5.4.3 Reconstructie van gebiedsplan en gebiedsproces 234
6 Functioneren van netwerken 263
6.1 Inleiding 264
6.2 Analyseren van het netwerk 265
6.2.1 Plan- en planningsconcepten 265
6.2.2 Multi-level en multi-actor sturing 271
6.2.3 Besluitvorming 287
6.2.4 Instrumentatie 302
6.3 Handelingswijze van provincie 306
6.3.1 Inleiding 306
6.3.2 Beleidspraktijk regio Rotterdam-Zoetermeer-Gouda 308
6.3.3 Beleidspraktijk regio Arnhem-Nijmegen 311
6.3.4 Beleidspraktijk regio Eindhoven-Helmond 313
6.3.5 Vergelijking tussen de provincies 315
6.4 Resultaten van de casestudie 319
6.4.1 Plan- en planningsconcepten 319
6.4.2 Multi-level en multi-actor sturing 321
6.4.3 Besluitvorming met verschillend gewicht 323
6.4.4 Instrumentarium in meerdere vormen 324
6.4.5 Provinciale rolopvatting 325
7 Conclusies, aanbevelingen en reflectie 329
7.1 Conclusies en aanbevelingen 330
7.1.1 Deelvragen 330
7.1.2 De hoofdvraag 337
7.2 Reflectie op het onderzoek 343
7.2.1 Wetenschappelijke en maatschappelijke betekenis 343
7.2.2 Reflectie op de onderzoeksmethode 346
7.2.3 Suggesties voor vervolgonderzoek 347
8 Epiloog: opgave voor de toekomst 351
8.1 Inleiding 352
8.2 Meer overheidsregie en beslissingsmacht 352
8.3 De regio staat centraal 355
8.4 Plannen met perspectief en bezieling 357
8.5 Samenhang bij uitvoering 359
Literatuur 363
Overzicht van geraadpleegde personen 377
Over de auteur 379
Vergelijkbare boeken
-
Victor Bekkers€ 64,95 -
Elly Straatman€ 57,96
-
Pieterjan van Delden€ 29,50
-
Peter van Hoesel€ 45,95
-
Ad de Rooij€ 14,99
-
Thijs Homan€ 42,50
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
-
Jitske Kramer€ 12,90
-
Merel van Rooy€ 17,90
-
Erdinç Saçan€ 34,99
-
Tom van der Meer€ 20,00
-
Jitske Kramer€ 27,50
-
Bas Erlings€ 22,99
Net verschenen
Rubrieken
- aanbestedingsrecht
- aansprakelijkheids- en verzekeringsrecht
- accountancy
- algemeen juridisch
- arbeidsrecht
- bank- en effectenrecht
- bestuursrecht
- bouwrecht
- burgerlijk recht en procesrecht
- europees-internationaal recht
- fiscaal recht
- gezondheidsrecht
- insolventierecht
- intellectuele eigendom en ict-recht
- management
- mens en maatschappij
- milieu- en omgevingsrecht
- notarieel recht
- ondernemingsrecht
- pensioenrecht
- personen- en familierecht
- sociale zekerheidsrecht
- staatsrecht
- strafrecht en criminologie
- vastgoed- en huurrecht
- vreemdelingenrecht
